سیدیاسین حسینی؛ حسن محدثی گیلوایی؛ محمدباقر تاج الدین
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تضادهای اجتماعی مرتبط بر دین در نیم قرن اخیر در استان کردستان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی بوده و از مصاحبه با مطلعین کلیدی استفاده شده است. علاوه بر این از اسناد و مدارک شامل زندگینامهها، کتابها و روزنامهها استفاده شده است. یافتههای برحسب پراکنش جغرافیایی و توزیع تضادها در بین گروههای مختلف صورتبندی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تضادهای اجتماعی مرتبط بر دین در نیم قرن اخیر در استان کردستان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی بوده و از مصاحبه با مطلعین کلیدی استفاده شده است. علاوه بر این از اسناد و مدارک شامل زندگینامهها، کتابها و روزنامهها استفاده شده است. یافتههای برحسب پراکنش جغرافیایی و توزیع تضادها در بین گروههای مختلف صورتبندی شده است. هفت شیوه از تضادهای اجتماعی مرتبط با دین در کردستان در قالب «دین بهمثابه از بینبرندهی تضادها»، «دین بهمثابه پوشاننده و پنهانکنندهی تضادها»، «دین بهمثابه انعکاسدهنده و بازنماییکنندهی تضادها»، «دین بهمثابه تداومبخش تضادها»، «دین بهمثابه تقویتکننده و تشدیدکنندهی تضادها»، «دین بهمثابه منبع و منشأ تضادهای اجتماعی» و «دین بهمثابه تضعیف کنندهی تضادها» استخراج شده است. هر یک از تضادهای مذکور، گاهی بین افراد یا بین گروههای فکری با سلایق متفاوت دینی یا گروههای مذهبی با گرایش فکری سکولار بوده است. هر یک از تضادهای مذکور، گاهی بین افراد یا بین گروههای فکری با سلایق متفاوت دینی یا گروههای مذهبی با گرایش فکری سکولار بوده است.
صلاح الدین قادری؛ نیلوفر اورعی
چکیده
مقدمه: شیوع ویروس کرونا پیامدهای اجتماعی گوناگونی داشته و سبب ظهور یا تشدید برخی مسائل اجتماعی شده است. دین یکی از عرصههای مهمی است که در تأثیر متقابل و محسوس با این پدیده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دین، از دریچۀ بررسی مسائل اجتماعی پرداخته است. به باور نویسندگان رابطۀ دین (بُعد اعتقادی و بُعد مناسکی) ...
بیشتر
مقدمه: شیوع ویروس کرونا پیامدهای اجتماعی گوناگونی داشته و سبب ظهور یا تشدید برخی مسائل اجتماعی شده است. دین یکی از عرصههای مهمی است که در تأثیر متقابل و محسوس با این پدیده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دین، از دریچۀ بررسی مسائل اجتماعی پرداخته است. به باور نویسندگان رابطۀ دین (بُعد اعتقادی و بُعد مناسکی) و کووید 19 رابطۀ یکطرفه نبوده است و تعاملی بین این دو پدیده رخ داده که مقاله به آن میپردازد.روش: برای بررسی تأثیر شیوع ویروس بر بُعد اعتقادی دینداری، روش تحلیل ثانویه بر روی نتایج نظرسنجیهای داخلی و خارجی انجام شده، و در بخش تأثیر آن بر بُعد مناسکی و پیامدی، از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است.یافتهها: یافتههای پژوهش در بعد اعتقادی نشان میدهد هرچند شیوع این بیماری عدهای را به تردید در اعتقادات مذهبیشان واداشته، اما به تقویت بنیانهای اعتقادی تعداد بیشتری از مردم انجامیده است. در بعد مناسکی هرچند باعث تعطیلی مناسک جمعی شده است اما فناوریهای نوین اطلاعات، اجتماعات مناسکی مجازی را امکانپذیر ساخته و صورتهای افسونزای بدیعی برای دین ایجاد کردهاند.بحث: در پی رخ دادن بیماری کووید 19، میتوان گفت که دین فردی که در بعد اعتقادی متبلور است، به دلیل این اتفاق تقویت شده، و دین نهادی که اغلب در مناسک جمعی تبلور مییابد، تضعیف شده است.
الهام شیردل؛ فاطمه حامی کارگر؛ محسن حاکمی
چکیده
احساسات یکی از ابعاد مهم زیست دینی و اجتماعی است که نقش ارزندهای در فعالیتها و سازندگی جهان زندگی افراد و خانوادهها دارد. احساسات دینی در زمان بیماریها نظیر همهگیری کرونا با ایجاد نگرش مثبت در فرد موجب کنار آمدن بهتر افراد و خانوادهها در شرایط سخت میشود. پژوهش حاضر جهت دستیابی به فهم تجربۀ زیستۀ احساسات دینی در سازگاری ...
بیشتر
احساسات یکی از ابعاد مهم زیست دینی و اجتماعی است که نقش ارزندهای در فعالیتها و سازندگی جهان زندگی افراد و خانوادهها دارد. احساسات دینی در زمان بیماریها نظیر همهگیری کرونا با ایجاد نگرش مثبت در فرد موجب کنار آمدن بهتر افراد و خانوادهها در شرایط سخت میشود. پژوهش حاضر جهت دستیابی به فهم تجربۀ زیستۀ احساسات دینی در سازگاری خانوادهها با بحران اپیدمی کرونا در بافت استان سیستان و بلوچستان با رویکرد کیفی و روششناسی پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. در این پژوهش 40 نفر از اعضای زن و مرد خانوادهها، با شیوۀ نمونهگیری هدفمند مورد مصاحبۀ عمیق قرار گرفتند. معیار تعیین حجم نمونه بر اساس رسیدن به نقطۀ اشباع نظری تعیین شد. اطلاعات با روش تحلیل کولایزی[1] در 2 مضمون اصلی و 8 مضمون فرعی و 45 مضمون اولیه طبقهبندی شد. مضمون اصلی تعالی احساسی خانواده با تمسک به سرچشمۀ الهی از پنج مضمون فرعی تسهیل زندگی خانوادگی با قدرت ایمان الهی در شرایط کرونا، پناه الهی و زدودن ترس از مرگ در شرایط کرونا، خانوادۀ دینمدار و بهبود روحیۀ خانوادگی، احساسات مثبت دینی در خانواده، و امداد الهی در گذار خانواده از خطرات کرونا، تشکیل شده است. همچنین مضمون اصلی تجدید تنظیم احساس دینی در مقابله با کرونای چالشزا از مضامین فرعی بحرانزدایی با تقویت احساس تعلق دینی در خانواده، بازاندیشی مثبت و تداوم کنشهای دینی خانوادگی مطابق با شرایط کرونا، و احساس منفی ناشی از تقلیل دین، استخراج شده است. مضمون نهایی تحقیق نشانگر آن است برساخت ابعاد تعالی احساس دینی، الگوی تنظیم احساس دینی، پیوند احساسی با سرچشمۀ الهی، و به طور کلی احساسات دینی، از دلایل سازگاری خانوادههای منطقۀ سیستان و بلوچستان در جریان افت و خیزهای کرونا است. .[1] Colaizzi (Paul Francis Colaizzi 1938—2010)
مرتضی مسرور؛ وحید قاسمی؛ حسن چاوشیان؛ حمید عبادالهی
دوره 10، 2-3 ، تیر 1395، ، صفحه 206-231
چکیده
شلر به همزیستی سهنوع معرفت دینی و متافیزیکی و اثباتی در جامعه معتقد بود که هیچگاه اقدامی تجربی جهت تعیین سهم این متغیرها در فضای معرفتی جوامع صورت نگرفتهاست. پژوهش حاضر، با هدف دستیابی به سهم و وزن نسبی انواع معرفت در شهر رشت از دیدگاه شلر انجام شدهاست. در نخستینگام، معرفت متافیزیکی، بهدلیل سهم اندکی که نسبت به دیگر انواع ...
بیشتر
شلر به همزیستی سهنوع معرفت دینی و متافیزیکی و اثباتی در جامعه معتقد بود که هیچگاه اقدامی تجربی جهت تعیین سهم این متغیرها در فضای معرفتی جوامع صورت نگرفتهاست. پژوهش حاضر، با هدف دستیابی به سهم و وزن نسبی انواع معرفت در شهر رشت از دیدگاه شلر انجام شدهاست. در نخستینگام، معرفت متافیزیکی، بهدلیل سهم اندکی که نسبت به دیگر انواع معرفت داشته و نیز همپوشانی نسبیاش با معرفت دینی و نیز فقدان نوعی شکل اجتماعی، بهبیان شلری، کنار گذاشته شد. در بخش کیفی، برخی جنبههای حیات اجتماعی طی مصاحبههایی به دو نمایندۀ شناختهشده از دو نوع معرفت علمی و دینی، یعنی استادان دانشگاه و روحانیان، عرضه شد تا تفاوتهای دو گروه در نظامهای معنایی مربوط به این حوزهها مشخص شود. پس از 10 مصاحبه با روحانیان و 17 مصاحبه با استادان دانشگاه، اشباع نظری مطلوب در حوزههایی نظیر خانواده (ترجیح تعداد فرزندان، تقسیم کار جنسی و روابط جنسی)، دین (وجوه فردی دین و تکثرگرایی)، سیاست، اوقات فراغت، اخلاقیات و باور به علم و انسان حاصل شد. سپس، با انجام پیمایشی با نمونهای برابر با 394 نفر در سطح شهر، سهم هریک از انواع معرفتدر میان مردم مشخص شد. نتایج نشان داد که در ابعادی چون تکثرگرایی دینی، اخلاقیات و نگاه به علم، بیشتر پاسخگویان با استدلالهای روحانیان موافق بودهاند و در دیگر حوزهها غلبه با استدلالهای استادان دانشگاه بودهاست.