نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

بررسی اپیدمی‏های جدید نیازمند نوعی تفسیر برساختی و تبارشناسانه جهت تجزیه و تحلیل زمینۀ بروز آن است. هدف پژوهش حاضر، فهم تجربۀ زیستۀ کنشگران از موانع و منافع درک‌شده در پیشگیری از بیماری کرونا در استان خوزستان است. بدین منظور در قالب یک طرح کیفی، 24 نفر از شهروندان، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند و درنهایت، داده‌های حاصل از آن‌ها با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل تجارب مشارکت‌کنندگان شامل هشت مضمون اصلی به ترتیب شامل نگاه اسطوره‏ای به بیماری، مناسک‏گرایی، نقش کنشگران محلی، عدم تعلق اجتماعی، چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده، ضعف رسانه به‌عنوان میانجی پرقدرت، عدم نظارت مسئولان، فقدان قدرت به توانمندی است. طبق یافته‏ها، نقش ساختار ـ عاملیت در اتخاذ رفتار پیشگیری‌کننده از ویروس کرونا حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

آزموده، محسن (1397) «مخاطرات مدرن بودن»، بازیابی از روزنامۀ اعتماد، یکشنبه ۶ خرداد.  
انتظاری، علی (1399) «سرمایه‌هایی که در بحران کرونا آشکار شدند/ وجوه جامعه‌شناختی کرونا»، کد خبر4889667   بازیابی از سایت www.mehrnews.com، سه شنبه 9 خرداد.
بک، اولریش (1397) جامعه خطر به سوی مدرنیته‌ای نوین، ترجمۀ رضافاضل؛ مهدی فرهمندنژاد، تهران: ثالث.
تاج‌الدین، محمدباقر (1392) «اعتماد اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر در آن (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی تهران شرق)»، فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی ایران، شمارۀ 8: 21ـ 42.
جادران، فاطمه؛ یزدانی، حمیدرضا (1399) «شناسایی مؤلفه‏های سرمایۀ اجتماعی کلان برای مقابله با پیامدهای ویروس»، فصلنامۀ انجمن علوم مدیریت ایران (ویژه‌نامۀ کرونا)، شمارۀ 59: 63ـ 94.
حقیقتیان، منصور؛ ودادهیر، ابوعلی؛ قادری، سلمان (1398) «نقدی بر پزشکی شدن اعتیاد در ایران»، فصلنامۀ اعتیادپژوهی، شمارۀ 52: 9ـ 24.
خزائی پول، مریم؛ شهروسوند، شکوه؛ نقیبی، سید ابوالحسن (1399) «پیش‌بینی رفتارهای پیشگیرانه از کووید-۱۹ براساس سازه‏های مدل اعتقاد بهداشتی (HBM) مطالعۀ مبتنی بر اینترنت در جمعیت استان مازندران»، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی مازندران، شمارۀ 190: 56ـ ۶۶.
ریتزر، جورج (1379) نظریۀ جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.                      
 رئوفی، محمد (1399) «ابعاد اجتماعی کرونا»، بازیابی از سایت www.irna.ir/news/83739399، 30 خرداد
سرافراز، حسین (1398) «اپیدمی کرونا»، قابل بازیابی از سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، 5 اردیبهشت.
سیف، حامد؛ سیف، آرامیس؛ بروجردی، مهدخت (1399) «اخبار جعلی و بحران کرونا دیدگاه صاحب‌نظران حوزۀ ارتباطات بحران»، مطالعات رسانه‌های نوین، شمارۀ 22: 361ـ 384.
شاهد حق‌قدم، هاله؛ فتحی آشتیانی، علی؛ راه نجات، امیرمحسن؛ احمدی طهور سلطانی، محسن؛ تقوا، ارسیا؛ ابراهیمی، محمدرضا، و همکاران (1399) «پیامدها و مداخلات روان‌شناختی در پاندمی کووید ـ۱۹: مطالعۀ مروری»، طب دریا، شمارۀ1: 1ـ 11.
صابری، علی؛ گودرزی، صمد؛ عسگری گندمانی، روح‌الله (1399) «تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر اضطراب ناشی از کرونا ویروس در بین سه گروه از سالمندان براساس فعالیت بدنی قبل و بعد از فاصله‌گذاری اجتماعی»، مجلۀ علمی مدیریت سرمایۀ اجتماعی، شمارۀ 1: 1ـ 22.
طل، آذر؛ اسماعیلی شهمیرزادی، سیما؛ شجاعی‌زاده، داود؛ اشراقیان، محمدرضا؛ محبی، بهرام (1391) «ارتقادهندۀ سلامت در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی: کاربرد مدل رفتار پیشگیری‌کننده»، مجلۀ دانشکدۀ پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شمارۀ 3: 204ـ 214.
عزیزی بنی‌طرف، یوسف (1380) «تنوع قومی در ایران؛ چالش‌ها و فرصت‏ها (بخش دوم)، میزگرد»، فصلنامۀ مطالعات ملی، شمارۀ 9: 12ـ 23.
قادری، صلاح‌الدین؛ اورعی، نیلوفر (1399) «دین و دین‌داری و کووید ـ 19: بخشی از مسئله، بخشی از راه حل»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 4: 76ـ 105.
قاسمی، زهرا (1400) «سبک زندگی خانواده‌ها و رابطۀ آن با میزان درگیری با ویروس کرونا»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 3: 51-57.
گیدنز، آنتونی (1377) پیامدهای مدرنیت، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشرمرکز.   
گلن وارد (1384) پست‌مدرنیسم، ترجمۀ علی مرشدی‌زاد، تهران: قصیده‌سرا.
مهدنژاد، حافظ؛ فریاد، پرهیز (1396) «تبیین خوشه‌ای شدن جرم در منطقۀ 12 شهر تهران براساس نظریۀ نابسمانی اجتماعی»،  انتظام اجتماعی، 97ـ 116.
مردانی، مسعود (1399) «شدت کرونا در ایران نسبت به چین»، قابل بازیابی از  www.aa.com.tr ، 12 خرداد.
نخعی‌زاده، امیرمالک؛ محمدی، سپیده (1400) «بررسی میزان رعایت رفتارهای پیشگیرانه و اضطراب ناشی از بیماری کوویدـ ۱۹ در جمعیت بزرگ‌سال ایران»، مجلۀ مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا، شمارۀ 2:۱۷۰-۱۶۰.
Basam, D. A. (2020)  Daily Newspaper published by GPPC Doha, Qatar, sociology of a pandemic, Friday, May 29
Beck, U.; Beck-Gernsheim, E. (1995) The Normal Chaos of Love, Cambridge: Polity.
Beck, U.; Beck-Gernsheim, E. (2009) Individualization: Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequences, London: Sage.
Creswell, J.W. (1994) Research design, London: Sage.
Goffman, E. R. (1975) Stigmate, Edition de Minuit Umar, F. (2017) Understanding Spatial Patterns of Urban Crime in a Developing Country, Ph.D Thesis, Department of Geography, University College London.
Mingione, E. (2008) Urban poverty and the underclass, John wiley & sons.
Mishra, N.P.; Sachi Das, S.; Yadav, S.; Khan, W.; Afzel, M. (2020) Global impacts of pre- and post-COVID-19 pandemic: Focus on socio-economic consequences, Sensors International, No. 1: 100042.
Mishra, N. P.; Das, S. S.; Yadav, S.; Khan, W.; Afzal, M.; Alarifi, A., ... & Nayak, A. K. (2020) Global impacts of pre-and post-COVID-19 pandemic: Focus on socio-economic consequences, Sensors International, No.1: 100042.
Park, R. E. (1928) Human migration and marginal man, American Journal of Sociology, No. 33: 881-893.
 
Sadati, A. K., Lankarani, B., Bagheri, M. H. (2020) Lankarani K. Risk Society, Global Vulnerability and Fragile Resilience, Sociological View on the Coronavirus Outbreak, No.21(4): 102263
Santabarbara, J., Lasheras, I., Lipnicki, D., Bueno-Notivol, J., Perez-Moreno, M., Lopez-Anton, R., (2021) Prevalence of anxiety in the COVID-19 pandemic: An updated meta-analysis of community-based studies, Progress in Neuropsychopharmacology & Biological Psychiatry, No.109: 110207.
 
Suthar, S., Das, S., Negpure, A., Madhurantakam, C. (2021) Epidemiology and diagnosis, environmental resources quality and socio-economic perspectives for COVID-19 pandemic, Journal of Environmental Management, No.280: 111700.
 
Swanson, L.B. (2004) Phenomenology of Divorce for Young Men, A dissertation submitted to the faculty of The University of UtahIn partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Department of Educational Psychology.
Ulrich, B. (1992) Risk society: Towards a new modernity Sage, United States: Sage.
Umar, F. (2017) Understanding Spatial Patterns of Urban Crime in a Developing    Country, Ph.D Thesis, Department of Geography, and University College London.
 
Van Manen, M. (2015) Researching lived experience: Human science for an
action sensitive pedagogy
: Left Coast Press.