سیدمحسن بنی جمالی؛ سهیلا صادقی فسایی
چکیده
مقالۀ حاضر میخواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] میگوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، ...
بیشتر
مقالۀ حاضر میخواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] میگوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، اساساً عصر تجربۀ راهبرد و برنامه، «بهسرآمده» مینماید. دادههای حاصل از 21 مصاحبۀ نیمهساختاریافته با زنان و مردان جوان مجرد و متأهل در سطوح سنّی و طبقاتی مختلف، در این مطالعه با روش کیفی مورد تحلیل مضمونی قرار میگیرند. مطالعه مطرح میکند که انواع راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج، راهبردهای فعالانه، منفعلانه، منعطف، و یا ترکیبی از آنها است. نیز بهکارگیری انواع و ترکیبی از راهبردهای مختلف و منعطف در مدیریت ازدواج آشکار میسازد که هر فرد، متناسب با موقعیت و نیز منابعِ در اختیار، انطباق و انعطافپذیریِ مخصوص به خود را رقم میزند و از این بابت رویّهای خاص خود در مدیریتِ موقعیت ابداع میکند؛ امری که میتواند نشانۀ فردی شدن بیشتر مدیریت ازدواج باشد. این البته در حالی است که مدیریت ازدواج همچنان تحت تأثیر متغیرهای ساختاری مثل جنسیت و طبقه است. مطالعه نشان میدهد که هرچند گیدنز برنامهریزی راهبردی زندگی را به عنوان جهانبینی مسلّط عصری میداند و زندگی در جامعۀ پرمخاطره را به معنای زندگی با نگرشی حسابگرانه معرفی میکند امّا چنین تسلطی از برنامهریزی حسابگرانه در کنشهای جوانان و در مدیریت ازدواج مشاهده نمیشود. نیز مطالعه، درست بر خلاف لِکّاردی که زندگینامه را امری در حال ساخته شدن به وسیلۀ آزمون و خطا میداند و اجرای آن را در متن و مسیری کاملاً نامتعین و پیشبینیناپذیر و فاقد اهداف روشن فرض میکند، بیان میدارد که جوانان همچنان چشماندازهای روشنی در زندگی دارند. بدین ترتیب جوانان نه آنچنان حسابگرانه رفتار میکنند و نه ایدۀ برنامهریزی و راهبرد را یکسره به دور میریزند. [1] Anthony Giddens [2] Carmen Leccardi
مسعود بیننده؛ جهانگیر محمودی
دوره 12، 3(اولین ویژه نامه کردستان) ، مهر 1397، ، صفحه 31-51
چکیده
در پژوهش حاضر، نحوة مواجهة جوانان با گفتمان هویتی حاکم و شیوههای مقاومت، مذاکره یا موافقت آنان با این گفتمان، درعین دسترسی به گفتمانهای دیگر، مطالعه میشود. بهاینمنظور، از حوزههای نظری مرتبط با مطالعات فرهنگی و برساختگرایی در چارچوب نظریة تحلیل گفتمان استفاده شده است. چارچوب نظری پژوهش از ترکیب نظری رویکرد لکلائو و موفه ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، نحوة مواجهة جوانان با گفتمان هویتی حاکم و شیوههای مقاومت، مذاکره یا موافقت آنان با این گفتمان، درعین دسترسی به گفتمانهای دیگر، مطالعه میشود. بهاینمنظور، از حوزههای نظری مرتبط با مطالعات فرهنگی و برساختگرایی در چارچوب نظریة تحلیل گفتمان استفاده شده است. چارچوب نظری پژوهش از ترکیب نظری رویکرد لکلائو و موفه درباب سلطه و گفتمان و الگوی رمزگذاری و رمزگشایی استوارت هال بهدست آمده است. در این پژوهش، از روششناسی تحلیل گفتمان استفاده شده است. در ابتدا، با ٣٨ نفر از جوانان شهر سنندج مصاحبة عمیق و نیمهساختیافته بهعمل آمد. سپس، متون فراهمآمده از مصاحبه درمقایسهبا متون گفتمان هویت رسمی، که درقالب «منشور تربیتی نسل جوان» بازنمایی شده است، قرار گرفت و پیوندها و منازعههای گفتمانی آنها تحلیل شد. مطابق یافتههای تحقیق، عرصة نظم هویتی جوانان کانون منازعه و رقابت فرادستیِ گفتمانهای متنوعی است که هرکدام برطبق موقعیت گفتمانی خود برای فراخوانی جوانان و برساخت هویت آنها میکوشند. دراینمیان، گفتمانهای مخالف و معارض گفتمان هویتی مسلط (اصولگرایی در چارچوب انقلاب اسلامی)، بیشترین حضور و تأثیر را در تکوین هویت اجتماعی جوانان شهر سنندج در ابعاد سهگانة ملی، قومی و مذهبی داشتهاند. سرانجام اینکه، ناسازگاری الگوی هویتی رسمی با خواستهها و موقعیت جوانان بحران هویت و ناکارآمدی را بهدنبال داشته است.
مهسا نوری؛ علی یاراحمدی
دوره 12، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 136-154
چکیده
انتخاب همسر یکی از مهمترین تصمیمهایی است که هر فرد در طول زندگی میگیرد. یکی از معیارهای گزینش همسر موضوع همسانگزینی است که ممکن است از دیدگاه سنی، تحصیلی، اجتماعی، و فرهنگی در کانون توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، میزان تمایل جوانان به همسانهمسری و عوامل مرتبط با آن بررسی میشود. در این پژوهش، 384 نفر از جوانان شهر شیراز، بهشیوة ...
بیشتر
انتخاب همسر یکی از مهمترین تصمیمهایی است که هر فرد در طول زندگی میگیرد. یکی از معیارهای گزینش همسر موضوع همسانگزینی است که ممکن است از دیدگاه سنی، تحصیلی، اجتماعی، و فرهنگی در کانون توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، میزان تمایل جوانان به همسانهمسری و عوامل مرتبط با آن بررسی میشود. در این پژوهش، 384 نفر از جوانان شهر شیراز، بهشیوة پیمایشی و با کمک پرسشنامه، هدف مطالعه قرار گرفتهاند. متغیر وابسته در این تحقیق همسانهمسری است که ازطریق طیفی از همسانهمسری تا ناهمسانهمسری سنجیده شده است. ازاینرو، افرادی که در این طیف نمرة بالاتری گرفتهاند، تمایل بیشتری به همسانهمسری در ازدواج دارند. یافتههای این پژوهش نشان داد که رابطة میزان مطالعه، تمایل به برابریِ نقشهای جنسیتی، نوع شغل و میزان درآمد با میزان همسانهمسری جوانان رابطة معنادار دارد. نتایج حاصل از تحلیل چندمتغیره نشان داد که مردبودن، تأهل و برخورداری از برابرخواهی جنسیتی بیشترین تأثیر را بر تمایل به همسانهمسری دارند. بهطورکلی، با توجه به یافتهها، میتوان گفت افراد متمایل به برابریِ نقشهای جنسیتی، زنان و مجردها تمایل بیشتری به ناهمسانهمسری دارند.
محبوبه بابایی؛ زهره نجفی اصل
دوره 12، 1(ویژه جامعه شناسی روستایی) ، فروردین 1397، ، صفحه 5-28
چکیده
امروزه، بعد از فقر و مهاجرت روستایی، اعتیاد روستایی یکی از عوامل مهم تضعیف و ناکارآمدی نیروی انسانی و اختلال در جامعة روستایی بهشمار میآید. پژوهش حاضر، با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی، به مطالعه علل گرایش به سوءمصرف مواد مخدر درمیان جوانان ساکن در روستاهای شهرستان دلفان میپردازد. روستاهای شهرستان دلفان ازنظر میزان ...
بیشتر
امروزه، بعد از فقر و مهاجرت روستایی، اعتیاد روستایی یکی از عوامل مهم تضعیف و ناکارآمدی نیروی انسانی و اختلال در جامعة روستایی بهشمار میآید. پژوهش حاضر، با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی، به مطالعه علل گرایش به سوءمصرف مواد مخدر درمیان جوانان ساکن در روستاهای شهرستان دلفان میپردازد. روستاهای شهرستان دلفان ازنظر میزان معتادان به مواد مخدر در استان مقام اول تا سوم را دارد. نمونهها بهصورت هدفمند و بهروش گلولهبرفی انتخاب شدند و تا حد اشباع نظری با ۲۰ معتاد مواد مخدر و مسئول کمپ ترک اعتیاد و فروشندة مواد مخدر و ریشسفیدها مصاحبه انجام شد. دادههای پژوهش با استفاده از مصاحبة عمیق گردآوری شد و تجزیه و تحلیل دادهها با روش تحلیل محتوای عرفی صورت گرفت. یافتهها حاکی از آن است که حمایتهای اجتماعی از مصرف مواد مخدر ناشی از خردهفرهنگ محلی و عوامل ساختاری و مصرف تفننی ریشسفیدان، زمینهساز مصرف مواد مخدر بوده است و عوامل اجتماعی ازقبیل نزاعهای سابق در روستا، وضعیت شغل و وضعیت گذران اوقات فراغت بر تداوم سوءمصرف مواد مخدر تأثیر داشته است. برطبق یافتههای پژوهش، حضور دهیار کاردان و آگاه با دراختیارداشتن زیرساختهای اجرایی و قانونی برای آگاهسازی روستاییان و جذب مشارکت آنها، از مهمترین عوامل برای عدم گسترش سوءمصرف مواد مخدر است.
میترا رئوفی؛ محمد باقر تاج الدین؛ ژیلا مشهدی میقانی
دوره 11، 2(ویژه ایلام) ، تیر 1396، ، صفحه 5-24
چکیده
مقالة حاضر حاصل مطالعه ای تجربی درباب هویت ملی، هویت قومی واحساس محرومیت نسبی است. جامعة آماری پژوهش را جوانان 15تا 29سالة ساکن در شهر ایلام تشکیل داده اند که 400 نفر از آنان به منزلة نمونة آماری، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از روش پرسشنامه استفاده شده است. پیدایش ...
بیشتر
مقالة حاضر حاصل مطالعه ای تجربی درباب هویت ملی، هویت قومی واحساس محرومیت نسبی است. جامعة آماری پژوهش را جوانان 15تا 29سالة ساکن در شهر ایلام تشکیل داده اند که 400 نفر از آنان به منزلة نمونة آماری، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از روش پرسشنامه استفاده شده است. پیدایش احساس محرومیت نسبی پدیده ای جدید و ناشی از تغییر اجتماع بشری و خروج جامعه از لفاف ایستای سنتی است، احساسی که ممکن است منشأ ناهنجاریهای اجتماعی و سیاسی بسیاری باشد. در چارچوب نظری، از نظریة محرومیت نسبی رابرت گر و نظریات هویت جنکینز و اسمیت استفاده شده است. یافته ها نشان میدهد میان میزان احساس محرومیت نسبی در بعد اقتصادی و میزان گرایش به هویت ملی در بعد سیاسی رابطه ای معنادار و معکوس وجود دارد. میان میزان احساس محرومیت نسبی در بعد اقتصادی و میزان گرایش به هویت قومی در بعد سیاسی نیز رابطة معنادار و مستقیم وجود دارد.
غلامرضا خوشفر؛ آرزو محمدی؛ فاطمه محمدزاده؛ راضیه محمدی؛ فاطمه اکبرزاده
دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 71-102
چکیده
مفهوم سلامت اجتماعی، در کنار سایر ابعاد سلامتی (جسمی، روانی، معنوی) از جایگاه قابل توجهی برخوردار میباشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، یکی از مهمترین این عوامل امنیت و بهویژه امنیت اجتماعی است. با توجه به این مهم؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان 15تا29 ساله شهر قاین با تکیه بر نظریه ...
بیشتر
مفهوم سلامت اجتماعی، در کنار سایر ابعاد سلامتی (جسمی، روانی، معنوی) از جایگاه قابل توجهی برخوردار میباشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، یکی از مهمترین این عوامل امنیت و بهویژه امنیت اجتماعی است. با توجه به این مهم؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان 15تا29 ساله شهر قاین با تکیه بر نظریه سلامت اجتماعی کییز و رویکرد مدرن به امنیت اجتماعی انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی و با انتخاب تصادفی 376 نفر بهعنوان حجم نمونه و با تکیه بر ابزار پرسشنامه انجام شده است. یافتههای حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که رابطه معنیدار و مستقیمی بین امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان شهر قاین وجود دارد. همچنین بین امنیت اجتماعی و ابعاد یکپارچگی، پذیرش، مشارکت و شکوفایی اجتماعی رابطه معنیدار و مثبت برقرار است که بیشترین شدت همبستگی با بعد پذیرش اجتماعی و کمترین همبستگی با بعد یکپارچگی اجتماعی میباشد. در عین حال، بین امنیت اجتماعی و انسجام اجتماعی رابطه معنیداری وجود ندارد.
لیلا یزدانپناه؛ فاطمه حکمت
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 128-152
چکیده
مقالة حاضر به بررسی مسئولیتپذیری اجتماعی میپردازد که نوعی احساس التزام به عمل یا واکنش فردی در موقعیتهای گوناگون به دلیل تقید به دیگران است. جهت سنجش عوامل مؤثر بر آن از نظریههای مختلف مثل نظریههای نوعدوستی متقابل، اعتماد و مشارکت، یادگیری اجتماعی باندورا و نظریة نقش اجتماعی استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار جمعآوری ...
بیشتر
مقالة حاضر به بررسی مسئولیتپذیری اجتماعی میپردازد که نوعی احساس التزام به عمل یا واکنش فردی در موقعیتهای گوناگون به دلیل تقید به دیگران است. جهت سنجش عوامل مؤثر بر آن از نظریههای مختلف مثل نظریههای نوعدوستی متقابل، اعتماد و مشارکت، یادگیری اجتماعی باندورا و نظریة نقش اجتماعی استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامة محققساخته بوده است. این پژوهش درمیان 404 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهیدباهنر کرمان صورت گرفته که با روش نمونهگیری تصادفی نظاممند انتخاب شدهاند.
نتایج تحقیق نشان میدهد که احساس عزت نفس، شیوة فرزندپروری منسجم، صمیمی و پاسخگو، مشارکت اجتماعی رسمی و غیررسمی، اعتماد اجتماعی بینشخصی، اعتماد تعمیمیافته و نهادی و جنسیت و پایگاه اقتصادی اجتماعی متغیرهای تأثیرگذار بر مسئولیتپذیری اجتماعی هستند.