نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی تهران
2 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
3 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
چکیده
مقالة حاضر دلالت‌ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش‌های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل کرده است. کدهای مختلف پوششی زنان، فرایندهای تولید معانی، استراتژی‌های پوششی و پیامدهای انتخاب انواع پوشش با اتخاذ رویکردی پدیدارشناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه‌پردازی مبنایی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق که برآمده از نمونه‌گیری نظری و مصاحبه با 35 زن تهرانی بود نشان داد پوشش این زنان نه‌تنها در شکل بلکه در معنا نیز لایه‌ها و سطوح متنوعی دارد و نمی‌‌توان آن را صرفاً در تفکری اصلی که گفتمان مسلط برای بازتولید آن می‌کوشد خلاصه کرد. داده‌ها نشان می‌‌دهند که تنوع پوششی در میان نمونه‌ها از نوعی منطق مذاکره‌ای نشئت می‌‌گیرد که مبتنی بر نوعی چانه‌زنی و بده‌بستان با محیط است. این زنان ازطریق تغییر کدهای پوششی خود با فضایی که وارد آن
می‌‌شوند به گفت‌وگو می‌‌پردازند و درقبال پوششی که برمی‌‌گزینند، پاسخی متناسب از محیط دریافت می‌‌کنند و بدین‌ترتیب خود را به اهداف، انگیزه‌ها و پیامدهای دل‌خواه نزدیک می‌‌کنند. زنان می‌‌توانند به‌واسطة تغییر پوشش خود در محیط‌های مختلف حضور اجتماعی متفاوتی را رقم بزنند. چنین تغییری نتیجة زندگی در زیست‌جهانی متناقض است و نشان می‌‌دهد که زنان در فضای امروز ایران نه درقالب کلیشة سنتی، فرودست و پذیرای بی‌چون‌وچرای ساختارهای اجتماعی هستند و نه توان ازبین‌بردن آنها را دارند، بلکه هم‌زمان دارای درجاتی از سوژگی و فرودستی‌اند که به آنها امکان می‌‌دهد ساختارهای اجتماعی را نه به‌طور کامل بلکه به‌طور نسبی نادیده بگیرند یا به چانه‌زنی با آن بپردازند.
کلیدواژه‌ها
)