نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد
چکیده
در این مقاله نخست تصویر العطاس از وضع موجود جوامع آسیایی و اسلامی که در میانۀ «ذهن بسته» و پدیدۀ «تروریسم» قرار گرفتهاند، ترسیم میشود. سپس، دیدگاه وی درمورد وضع علوم اجتماعی در این کشورها و قرار گرفتن آن‌ها در میان دو لبۀ قیچی «ذهن اسیر» و «امپریالیسم فکری» مورد بحث و گفت‌وگو قرار میگیرد. در ادامه، مفهوم سنت علوم اجتماعی مستقل و خلاق که وی در برابر بومیسازی یا اسلامیسازی علوم مطرح میکند، معرفی میشود و نحوۀ مواجهۀ العطاس با سوسیالیسم و نظریۀ وبر درمورد اخلاق اقتصادی اسلام و توسعۀ سرمایهداری در جنوب شرق آسیا به‌عنوان نمونههایی از مواجهۀ خلاقانه با اندیشمندان غربی و تلاش برای ایجاد سنت مستقل علوم اجتماعی مرور میشود. در پایان، برنامۀ پژوهشی العطاس برای ایجاد سنت علوم اجتماعی مستقل مورد نقد قرار میگیرد، از این جهت که در این برنامه به ریشههای معرفتی شکلگیری علوم اجتماعی مدرن در غرب و منطق معرفتی لازم برای شکلگیری یک سنت مستقل علوم اجتماعی در کشورهای غیرغربی توجه کافی صورت نگرفته است.
کلیدواژه‌ها
)