نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مطالعات توسعۀ اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا

3 کارشناس‌ارشد مطالعة توسعة اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

در یک دهه اخیر بازار و تجارت مرزی در شهرستان بانه پیامدهای مختلفی داشته که در طول تاریخ این شهرستان بی‌سایقه بوده است. هدف پژوهش حاضر، معنا کاوی دیدگاه و ذهنیات افراد وتفسیر آنان از تحولات ارزشی در جامعه بانه می‌باشد. از روش نظریه زمینه‌ای برای رسیدن به اهداف تحقیق استفاده شده است. به اقتضای روش تحقیق اطلاعات با استفاده از فن مصاحبه عمیق  و اسناد و مدارک جمع‌آوری شده است و همچنین با روش نمونه‌گیری هدفمند، دو گروه متفاوت از افراد یعنی بازاریان (تعداد: 13 نفر) و فرهنگیان (تعداد: 14) انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. سه مرحله اصلی کدگذاری برای هر دو گروه به طور جداگانه اجرا و در اخر کلیه مقولات هر دو گروه در سطحی انتزاعی بالاتر و تحت 18 مقوله نهایی ادغام شدند. این مقولات عباتند از: فقر تاریخی و سختی معیشت- بهبود زندگی بازاریان- بازدهی بالای مشارکت اقتصادی- ضعف بخش صنعت- بازدهی نامناسب کشاورزی و باغبانی- رونق بازار و تجارت مرزی- ارزش زادیی از تحصیلات عالی- کنشگری اقتصادی- بازاری شدن- کنش فرادستی شدن- کنش ترک تحصیل- سیطره پول- راحت طلبی- خودانگارگی- ارزش یافتن هویت مادی- ارزش یافتن منزلت مادی- افت کیفی تحصیل و دلزدگی از آن- تضعیف منزلت روحانیون و فرهنگیان. مقولات مذکور در مدل پارادایمی/ نظریة زمینه‌ای درک تحولات ارزشی صورت‌بندی شدند.

کلیدواژه‌ها

اسلیتر، دن و تونیکس، فرن (1386). جامعه بازار: بازار و نظریه اجتماعی مدرن، مترجم: حسین قاضیان، تهران، انتشارات نی
اینگلهارت، رونالد؛ آبرامسون، پل. آر(1378) "«امنیت اقتصادی و دگرگونی ارزشی،"» ترجمه شهناز شفیع خانی، نامه پژوهش، شماره‌ های 14 و 15 .صص 105-59
باکاک، رابرت و تامپسون، کنت (1393). فهم جامعه مدرن، کتاب سوم: اشکال اجتماعی و فرهنگی مدرنیته، مترجم: فیروزمند، کاظم و همکاران، انتشارات آگه، چاپ اول.
باینگانی، بهمن (1394). مطالعه جامعه‌شناختی تغییرات اقتصادی و پیامدهای فرهنگی در مناطق کردنشین (اتنوگرافی انتقادی بازار مرزی بانه)، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، رشته جامعه‌شناسی، پایان‌نامه برای دریافت درجه دکتری
بودریار، ژان (1389). جامعه مصرفی: اسطوره‌ها و ساختارها، ترجمه: پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث، چاپ اول
پولانی، کارل (1391). دگرگونی بزرگ: خاستگاه‌های سیاسی اقتصادی روزگار ما، مترجم: محمد مالجو، تهران، انتشارات شیرازه
جرج، سوسان (1384). "«بررسی وجوه، ابعاد و آثار اجتماعی و تاریخی نئولیبرالیزم"»، مترجم: علی اصغر سعیدی، نشریه اقتصاد و تعاون، شماره  170:، صص 57-51
ذکائی، محمد سعید (1386). جامعه شناسی جوانان ایران، تهران، انتشارات آگاه. چاپ اول
رمضانی، قباد (1391). بررسی دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان مقطع متوسطه در خصوص نقش مناطق تجاری مرزی شهرهای بانه و مریوان بر وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان، دانشگاه کردستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
سازمان ملی جوانان (1382). وضعیت، نگرش و مسائل جوانان 14 تا 29 ساله کل کشور. تهران: سازمان ملی جوانان، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی، دفتر مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان
سوئدبرگ، ریچارد (1391). مباحثی در جامعه‌شناسی اقتصادی منفعت‌طلبی و ساختار اجتماعی. ترجمه‌‌ی علی‌اصغر سعیدی. تهران: انتشارات لوح فکر.
شفرز، برنهارد (1389). مبانی جامعه شناسی جوانان، مترجم: کرامت‌ا‌‌‌‌‌له راسخ، تهران، نشر نی، چاپ ششم
صوفی, یوسف؛ امامعلی عاشری و همکاران؛ اکبر صوفی و یوسف احمدی، (۱۳۹۱)، بررسی تاثیر واردات بر فرهنگ شهرستان مرزی پیرانشهر، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیتت ، چالشها و رهیافتها، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان
طالبان، محمدرضا؛ مبشری، محمد و مهرآیین، مصطفی (1389). "بررسی روند دگرگونی ارزشی در ایران"، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 3، 63-23
قادرزاده، امید و قادری، امید (1391). "مطالعه کیفی پیامد‌های فرهنگی تجارت مرزی در شهرستان مریوان"، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره هفتم، شماره 2، تابستان، 154-135
قادرزاده، امید؛ احمد محمدپور و امید قادری (1392). تجارت مرزی و تفسیر مردم از تغییرات زیست خانواده، راهبرد فرهنگ، شماره 22، صص 84-62
لطفی فر, مجتبی،( ۱۳۹۱).، بررسی اثرات اقتصادی ـ اجتماعی بازارچه های مرزی درشهرستان سردشت و روستای اطراف، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت ، چالش‌ها و رهیافت‌ها، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهی‌ها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی- فرهنگی در ایران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت پژوهشی و آموزشی، انتشارات ادارة کـل دبیرخانـة شورای فرهنگ عمومی
موسوی، یعقوب، احمدی، طیبه (1392). تاثیر تبلیغات تجاری شهری بر مصرف‌گرایی زنان شهر تهران، فصلنامه تحقیقات اجتماعی- فرهنگی، دوره اول، شماره 4، صص 123-99 
میلنر، آندرو/ براویت، (1385). درآمدی بر نظریه ی فرهنگی معاصر، تهران: ققنوس
وبلن، تورستاین (1383). نظریه طبقه مرفه، ترجمه: فرهنگ ارشاد، تهران، نشر نی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1379). ارزشها و نگرش‌های ایرانیان (موج اول)یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور. تهران: دفتر انتشارات طرحهای ملی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1382). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (موج دوم)یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور. تهران: دفتر انتشارات طرحهای ملی
هال، استوارت و برم، گین (1390). درآمدی بر فهم جامعه مدرن: کتاب سوم، اشکال اجتماعی و فرهنگی مدرنیته، ترجمه: مرتضوی، حسن و؛ کریمیان، رامین و همکاران، تهران، نشر آگه
Cartwright, Laura (2015).  Permanently Temping?’ – Education, Labour Markets and Precarious Transitions to Adulthood. PhD thesis, University of Leeds.
Hann, C.H & Hart, K (2009). Market and Society: The Great Transformation Today, New York: Cambridge University Press.
Inglehart, R.o & C. Wlzel,,(2005) Modernization, cultural change anddemocracy: the human, development sequence, New York: Cambridge university press.
Maurer, B. (2006).  “The Anthropology of Money”, the Annual Review of Anthropology,2006. 35:, pp 15-36
O’Cass, A. (2004). “Fashion clothing consumption: Antecedents and consequences of fashion clothing involvement.” European Journal of Marketing, 38 (7), 869-882