نوع مقاله : علمی

نویسنده

• مژگان عظیمی هاشمی

عضو هیئت علمی گروه پژوهش علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی مشهد و دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این مقاله براساس مدل اجیل 3پارسونزی، کار مفهومی چند بعدی است و در چهار وجه اثبـاتی، شخصـیتی،
اجتماعی و فرهنگی طبقهبندی میشود. در این بررسی هویت کاری )معانی و مقتضیات کار، ارزشها، انگیزههـا
و خودپنداره شغلی( مهمترین نشانه فرهنگ کاری تلقی شده و عوامل مؤثر بر آن در سه سطح فردی، شـغلی و
انتظارات اجتماعی بررسی شده است. ابزار گردآوری دادهها مصاحبه نیمهساختیافته بوده است. جمعیـت ایـن
پژوهش فرزندان شاهد شاغل و بیکار استان خراسان رضوی و طـرح نمونـهگیـری طبقـهای و روش توزیـع و
انتخاب نمونه، خوشهای چند مرحلهای است. نتایج نشان داد افراد نمونه این تحقیق بر ضرورت کار بـه عنـوان
امری که علاوه بر ارزش بیرونی )دسترسی به درآمد، احترام و عزت و وابستگی اجتماعی( دارای ارزش درونی
است و میتواند میل به تحرک و فعالیت، موفقیت، خودیابی و... آنها را ارضا نماید، تقریباً اتفاق نظر دارند. 58
درصد معانی و مقتضیات ابراز شده بر ارزش درونی و 41درصد بر ارزشهای بیرونی کار تأکیـد دارنـد. افـراد
جوانتر و کسانی که تحصیلات کمتری دارند، بیشتر به انگیزههای بیرونی اهمیت مـیدهنـد. سـهچهـارم افـراد
خودپندارة شغلی نسبتاً خوبی دارند و ده درصد خودپنداره بسیار ضعیفی دارنـد. در بـین عوامـل فـردی، تـأثیر
مهارت بر یکی از اجزای فرهنگ کار که خودپنداره شغلی است مورد تأیید قـرار گرفـت و تـأثیر آن بـر سـایر
اجزای فرهنگ کار چندان قابل توجه نبود. در سطح شغلی، قراینی که براساس آن، نوعِ شغل بتواند بـر فرهنـگ
کار تأثیر بگذارد وجود ندارد. اما تجربیات و سوابق شغلی با معانی و مقتضـیات کـار وابسـته اسـت. در سـطح
انتظارات اجتماعی نیز نظر فرزندان شاهد درباره انتظارات جامعه در مورد کار و انتظار جامعه از آنها و انتظـار
از سازمان بنیاد شهید بر برخی از اجزای فرهنگ کار تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

• فرهنگ کار
• هویت کاری
• خودپنداره شغلی
• معانی کار
• ارزشهای کاری
• فرزند شاهد