بررسی انگاره‌های ذهنی روس‌ها دربارۀایرانیان بر مبنای سفرنامه‌های روسی

کریمی ریابی, الهه; مظفری فلارتی, مازیار

doi:10.22034/jss.2023.1995958.1766

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه مطالعات روسیه، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² استادیار گروه مطالعات جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه، دانشگاه تهران، تهران، ایران

https://doi.org/10.22034/jss.2023.1995958.1766

چکیده

جهانگردان و مسافران غالباً نقش مهمی در توسعۀشرق‌شناسی داشته‌اند و سفرنامه‌ها، یکی از منابع ارزشمند در شرق‌شناسی هستند. سفرنامه‌های روسی دربارۀ ایران در قرن 19 میلادی حاوی نکات فراوانی دربارۀنوع دیدگاه روس‌ها به ایرانیان و همچنین برداشت و درک آن‌ها از خودشاناست. ایران به‌عنوان یک کشور آسیایی و روسیه به‌عنوان کشوری که خود را اروپایی می‌دانست، روابط پرفرازونشیبی در قرن 19 داشته‌اند. در این پژوهش با تکیه بر نظریات جامعه‌شناس معاصر، پروفسور سید حسین العطاس، دیدگاه رو‌س‌ها به ایران و زوایای زندگی فرهنگی و اجتماعی این کشور براساس سفرنامه‌هاو گزارش‌های روسی که در قرن 19 میلادی نگاشته شده مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به این سؤال پاسخ داده می‌شود که روس‌ها به‌عنوان یک استعمارگر اروپایی چطور به زندگی مردم ایران نگاه می‌کردند و در سفرنامه‌های روسی چه تصویری از ایران به‌عنوان یک کشور مستقل آسیایی ترسیم شده است؟ همچنین تلاش خواهیم کرد تا مؤلفه‌هایی را که به اعتقاد پروفسور العطاس در شرق‌شناسی اروپایی وجود دارد، در چند نمونه از سفرنامه‌های روسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی، نقش سفرنامه‌ها در شکل‌گیری انگاره‌های ذهنی راجع به ایران را تحلیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1. آندری‌یوا، النا (1388) روسیه و ایران در بازی بزرگ: سفرنامه‌ها و شرق‌گرایی، ترجمۀالهه کولائی و محمدکاظم شجاعی، تهران: دانشگاه تهران.

2. لومنیتسکی، س. (1397)ایران وایرانیان، ترجمۀ محمد نائب ‌پور، تهران:نگارستان اندیشه.

3. Alatas, S. H. (2007) “Perception of Muslim Revival”,The Muslim World, Vol. 97.

4. Alatas, S. H. (1956) Some Fundamental Problems of Colonialism, London, Eastern World.

5. Alatas, S. H. (1971) “The Cultural and Social Problems of Muslim Community in Southeast Asia”,Sedar: Journal of the University of Singapore Muslim Community.

6. Alatas, S H. (2002)“The Development of an Autonomous Social Science Tradition in Asia: Problems and Prospects”, Asian Journal of Social Science, No. 1, SPECIAL FOCUS: Southeast Asian Urban Futures:. 150-157

7. Alatas, S. H. (1977)The Myth of the Lazy Native: A Study of the Image of the Malays, Filipinos and Javanese from the 16th to the 20th Century and Its Function in the Ideology of Colonial Capitalism, London, F. Cass,

8. Alatas, S H. (2015) The Problem of Corruption, Kuala Lumpur, The Other Press,

9. Muhammad Adib Mohd Faiz (2020) Through the Looking Glass: Alatas and the Subverted World of Bebalisma, Imagined Malaysia Review.

10. Ebrahimian, M.(2020)The Iranian Perception of Europe During the Early Decades of the Nineteenth Century, The University of Arizona.

11. Ismail, S. T. (1997) “In celebration of Said's Orientalism: Twenty years”,World LiteratureWritten in English, No.36:2, 3-15, DOI: 10.1080/17449859708589271.

12. Kazemzadeh, F. (1956) “The Original and Early Development of the Persian Cossack Brigade”, The American Slavic and East European Review, No. 15:351—363.

13. Lomnitskii, S. (2016)Persiia I Persy, St. Petrburg: Alfaret.

14. Mel’gunov, G.i (1863)O Iuzhnom Berege Kaspiiskogo Mori, Zapiski Akademia Nauk 3, No. 5: St. Petrburg.

15.The travelogue of Colonel Chernikov. (1980)Translator: Masishi, Abkar, Tehran: Sepehr.

مجله مطالعات اجتماعی ایران

بررسی انگاره‌های ذهنی روس‌ها دربارۀایرانیان بر مبنای سفرنامه‌های روسی

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 3 (ویژه نامه سید حسین العطاس و استعمارزدایی از دانش)
آبان 1401
صفحه 81-96

بررسی انگاره‌های ذهنی روس‌ها دربارۀایرانیان بر مبنای سفرنامه‌های روسی

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 3 (ویژه نامه سید حسین العطاس و استعمارزدایی از دانش)آبان 1401صفحه 81-96

دوره 16، شماره 3 (ویژه نامه سید حسین العطاس و استعمارزدایی از دانش)
آبان 1401
صفحه 81-96