نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه مطالعات روسیه، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 استادیار گروه مطالعات جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
جهانگردان و مسافران غالباً نقش مهمی در توسعۀشرقشناسی داشتهاند و سفرنامهها، یکی از منابع ارزشمند در شرقشناسی هستند. سفرنامههای روسی دربارۀ ایران در قرن 19 میلادی حاوی نکات فراوانی دربارۀنوع دیدگاه روسها به ایرانیان و همچنین برداشت و درک آنها از خودشاناست. ایران بهعنوان یک کشور آسیایی و روسیه بهعنوان کشوری که خود را اروپایی میدانست، روابط پرفرازونشیبی در قرن 19 داشتهاند. در این پژوهش با تکیه بر نظریات جامعهشناس معاصر، پروفسور سید حسین العطاس، دیدگاه روسها به ایران و زوایای زندگی فرهنگی و اجتماعی این کشور براساس سفرنامههاو گزارشهای روسی که در قرن 19 میلادی نگاشته شده مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین به این سؤال پاسخ داده میشود که روسها بهعنوان یک استعمارگر اروپایی چطور به زندگی مردم ایران نگاه میکردند و در سفرنامههای روسی چه تصویری از ایران بهعنوان یک کشور مستقل آسیایی ترسیم شده است؟ همچنین تلاش خواهیم کرد تا مؤلفههایی را که به اعتقاد پروفسور العطاس در شرقشناسی اروپایی وجود دارد، در چند نمونه از سفرنامههای روسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی، نقش سفرنامهها در شکلگیری انگارههای ذهنی راجع به ایران را تحلیل میکند.
کلیدواژهها
موضوعات