نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‏شناسی دانشگاه گیلان

2 کارشناسی ارشد جامعه‏شناسی دانشگاه گیلان

چکیده

صمیمیت یکی از عواطف مهم انسانی است که دارای دلالت‏های فرهنگی ـ اجتماعی و بدنمندی است. هدف اصلی این تحقیق، مطالعۀ کیفی تجربۀ صمیمیت و پیوندهای اجتماعی در دوران کرونا و موقعیت قرنطینگی است. مطالعه با تکیه بر روش کیفی و از طریق مصاحبه‏های نیمه‏ساخت‏یافته انجام شده است. با توجه به منطق اشباع نظری، با چهل نفر از شهروندان استان گیلان به‏صورت فردی مصاحبه صورت گرفت. سپس، مصاحبه‏ها پس از تقریر به‏شیوۀ تحلیل مضمون بررسی شدند. یافته‏های این پژوهش نشان می‏دهد سه سنخ صمیمیت محبت‏آمیز، سنخ خنثی و سنخ جدال‏آمیز در خانواده‏های مصاحبه‏شوندگان مشاهده می‏شود. در شرایط قرنطینگی خانواده‏های طبقۀ پایین از پیوند اجتماعی ضعیف‏تر و طبقات متوسط و بالا از پیوند اجتماعی قوی‏تری برخوردار بوده‏اند. همچنین، کشاکش سوژه‏های قرنطینه بیشتر مثبت، محبت‏ورزانه و در جهت حفظ نظم ناشی از بلبشوی کرونا بوده است. بنابراین، موقعیت قرنطینگی در این پژوهش، هرچند موجب کاهش تعاملات و افزایش فرسایش سرمایۀ اجتماعی در سطح جامعه و به زوال امر اجتماعی منجر شده، اما موجد بسط عواطف انسان‏ها و پیوند اجتماعی خانوادگی بوده است.

کلیدواژه‌ها

احمدی، یعقوب؛ محمدی، محمدصدق؛ ابراهیمی، فرهاد (1399) «زنجیرۀ فقدان: تشدید بحران در مناطق حاشیه‏ای (مواجهۀ شهروندان حاشیه‏نشین سنندج با کوویدـ 19)»، مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 2: 4ـ 35.
اسکندریان، غلامرضا (1399) «ارزیابی پیامدهای ویروس کرونا بر سبک زندگی (با تأکید بر الگوی مصرف فرهنگی)»، ارزیابی تأثیرات اجتماعی، شمارۀ 2: 65ـ 85.
ایمانی جاجرمی، حسین (١٣۹۹) «پیامدهای اجتماعی شیوع ویروس کرونا در جامعۀ ایران»، ارزیابی تأثیرات اجتماعی، شمارۀ ٢: ٨٧ـ١٠٣.
باومن، زیگمونت (١٣۹٧) عشق سیال، ترجمۀ عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
پناهی، محمدحسین؛ زارعان، منصوره (١٣۹٣) «صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده و عوامل مؤثر بر آن»، مطالعات جنسیت و خانواده، شمارۀ ١: ١٠-٣٨.
تبریزی، مصطفی؛ دیبانیان، شهرزاد؛ کاردانی، مژده؛ جعفری، فروغ (١٣٨٥) فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده‏درمانی،  تهران: فراروان.
خطیبی، اعظم (1399) «بررسی عوامل مؤثر بر اختلافات زناشویی در شرایط کرونایی در زوجین در شهر بهار»، مجموعۀ چکیده مقالات نخستین همایش ملی خانواده و زنان در دانشگاه گیلان.
جوادی، علی‏محمد؛ برادران، جواد (1399) «تأثیر کرونا ویروس (کووید ـ 19) بر روابط اجتماعی خانواده»، مجموعۀ چکیده مقالات نخستین همایش ملی خانواده و زنان در دانشگاه گیلان.
رشیدیان، عبدالکریم (1393) فرهنگ پسامدرن، تهران: نشر نی.
سلگی، محمد؛ مطلبی، داریوش؛ فکری، محمد (١٣۹۹) کرونا و جامعۀ ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
شیردل، الهام؛ حامی‏کارگر، فاطمه؛ حاکمی، محسن (1399) «احساسات دینی و سازگاری خانواده با بحران کوویدـ 19: مطالعۀ پدیدارشناسانه در استان سیستان و بلوچستان»، مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 4: 159ـ183.
صادقی، عباس؛ سلمان‌پور، آزاده؛ نیافر، غلامحسین؛ امیدپور، آرزو (1399) «بررسی میزان خشونت خانوادگی بعد از شیوع بیماری کرونا در بین خانواده‌های ساکن شهر رشت»، مجموعۀ چکیده مقالات نخستین همایش ملی خانواده و زنان در دانشگاه گیلان.
عابدی ‏جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ‌زاده، محمد (١٣۹٠) «تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‏های کیفی»، اندیشۀ مدیریت راهبردی، شمارۀ ٢: ١٥١ـ١۹٨.
فلیک، اوه (١٣٨٧) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
قربانی، حورا؛ توحیدی مقدم، مهرناز (1399) «بررسی میزان طلاق عاطفی زوجین شهر رشت در دورۀ پاندمی ویروس کرونا»، مجموعۀ چکیده مقالات نخستین همایش ملی خانواده و زنان در دانشگاه گیلان.
کریمی، لیلا؛ خلیلی، ربابه؛ سیرتی‏نیا، مسعود (۱۳۹۹) «شیوع انواع اختلالات روان‌شناختی در مواجهه با همه‏گیری کوویدـ ۱۹»، طب نظامی، شمارۀ ۶: ۶۶۲-648.
کنعانی، محمدامین؛ محمدزاده، حمیده (١٣۹٥) «تماس‏های شبکه‏ای و تجربۀ عشق سیال: مطالعۀ کیفی دانشجویان دختر دانشگاه گیلان»، تحقیقات فرهنگی ایران، شمارۀ ٣٣: ١١٥ـ١٤٨.
گیدنز، آنتونی (١٣٨٤) پیامدهای مدرنیت، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
گیدنز، آنتونی (١٣٨٥) تجدد و تشخص، ترجمۀ ناصر موافقیان، تهران: نشر نی.
گیدنز، آنتونی (١400) دگرگونی عشق و صمیمیت، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر پارسه.
لطفی‏زاده، عباس؛ زاهدی، محمدجواد؛ گلابی، فاطمه (١٣۹٨) «چرخش مضمونی در تبیین روابط زن و مرد در خانواده: ظهور جامعه‏شناسی صمیمیت»، زن در فرهنگ و هنر، شمارۀ ١: ١٠۹ـ١٣١.
مصباحیان، حسین (١٣۹۹) «درآمدی پدیدارشناختی بر بحران کوویدـ ١۹ با تأکید بر موقعیت‏های مرزی»، پژوهش‏های فلسفی دانشگاه تبریز، شمارۀ ٣١: ٣١٢ـ٣٣١.
مقدوری خوبنما، سارا؛ مصطفوی، شمس‏الملوک (١٣۹٤) «مفهوم دیگری در فلسفۀ یاسپرس»، جستارهای فلسفی، شمارۀ ٢٧: ١٢۹ـ١٥٤.
نوروزی، فیض‏اله؛ عباسی اسفجیر، علی‌اصغر؛ بسمل، معصومه (١٣۹١) «پیوندهای اجتماعی: مطالعۀ تطبیقی بررسی انواع ساختار شبکه زنان با شوهرانشان در شهر بابل»، فصلنامۀ مطالعات جامعه‏شناختی جوانان، شمارۀ ٨: ١٤٥ـ١٦٤.
Binkley, S. (2011) “Liquid Consumption Anti-consumerism and the Fetishized De-fetishization of Commoditiesˮ, Chapter book: Cultural Studies and Anti-Consumerism , Routledge Press.
Braun V.; Clarke, V (2006) “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2: 77-101.
Jaspers, K. (1970) Philosophy (Vol. 2). Chicago: University of Chicago Press.
Giddens, A. (1992) The Transformation of Intimacy: Sexuality Love and Eroticism in Modern societies, Polity Press.
Gillies, V. (2003) Family and Intimate Relationships: A Review of the sociological Research Families & Social capital ESRC Research Group, Published by south Bank University.
Huang Y.; Zhao N. (2020) “Generalized Anxiety Disorder, Depressive Symptoms and Sleep Quality During COVID-19 epidemic in Chinaˮ: a Webbased Cross-sectional Survey, Psychiatry Research, No. 45: 15-22.
Klinenberg, E. (2018) “Palaces for the Ppeopleˮ, How social Infrastructure can Help fight Inequality Polarization and the Decline of Civic Life, Crown publishing Group.
Liu, Y.; Liu, X.; Gao, B.; Li, C.; Liang, X. (2020) “Mental Distress among Frontline Healthcare Workers Outside the Central Epidemic Area During the Novel Coronavirus Disease (COVID-19) Outbreak in Chinaˮ: A cross-sectional Study, Research Square. DOI: 10.21203/rs.3.rs-32833/v1.
Maarefvand, M.; Hosseinzadeh, S.; Farmani, O.; Safarabadi Farahani, A.; Khubchandani, J. (2020) Coronavirus Outbreak and Stress in Iranians. Int. J. Environ. Res. Public Health, No.17: 4441.  https:// doi.org/ 10.3390/ijerph17124441.
Wall, K.; Gouveia, R. (2014) “Changing Meaning of Family in Personal Relationship”, Current Sociology, vol. 62 (3): 352-373.
Wallraff, C. F. (2015) Karl Jaspers: An Introduction to his Philosophy, Princeton University Press.
Xiao, H.; Zhang, Y.; Kong, D.; Li, Sh.; Yang, N. (2020) “Social Capital and Sleep Quality in Individuals Who Self-Isolated for 14 Days During the Coronavirus Disease 2019 (Covid-19)”, Outbreak in January 2020 in China,Clinical Research, No.26:1-8.