یعقوب احمدی؛ رسول ربانی؛ آزاد نمکی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 3-32
چکیده
اهمیت نقش ارزش های توده در گذار به دموکراسی در سالهای اخیر برجستگی خاصی یافته است.اگرچه دیرینه شناسی مفهومی حکایت از تاکید اندیشمندانی مانند ارسطو و افلاطون بر اهمیت نقش ارزش های شهروندان در سیاست دارد،در دهه های اخیر و به طور خاص با مطالعه"فرهنگ مدنی"آلموند و وربا بود که توجهات بیش از پیش به این سو رهنمون شد.مطالعه حاضر نیز در همان ...
بیشتر
اهمیت نقش ارزش های توده در گذار به دموکراسی در سالهای اخیر برجستگی خاصی یافته است.اگرچه دیرینه شناسی مفهومی حکایت از تاکید اندیشمندانی مانند ارسطو و افلاطون بر اهمیت نقش ارزش های شهروندان در سیاست دارد،در دهه های اخیر و به طور خاص با مطالعه"فرهنگ مدنی"آلموند و وربا بود که توجهات بیش از پیش به این سو رهنمون شد.مطالعه حاضر نیز در همان راستا،البته با طرح نظریات و تجربیات نو، درباره ارزشها انجام گرفته است.داده های مورد استفاده برای آزمون فرضیه اصلی تحقیق از مجموعه داده های پیمایشی جهانی ارزشها(WVS) ،موج پیمایش سالهای 2005 تا 2008 اخذ شده است.این پیمایش در ایران در سال 2007 با 2667 نمونه آماری به انجام رسیده است.در این مجموعه داده ها استان محل سکونت پاسخگو در یکی از متغیرهای آن ثبت شده است و بر این اساس، امکان مقایسه میزان ارزش های رهایی بخش پاسخگویان به تفکیک استانی مهیا شده است.در این پژوهش استانهایی که تعداد نمونه آنها در مجموعه داده ها زیر 40 نفر بود حذف شدند،لذا تحلیل نوشتار حاضر مبتنی بر 21 استان از مجموع استانهای ایران بوده و با در نظر گرفتن استانهای خراسان جنوبی و شمالی که داده های آنها در استان خراسان رضوی ادغام شده اند در مجموع تحلیلها مبتنی بر 19 استان باقی مانده خواهد بود. نتایج حاکی از ارتباط معنی دار میان وضعیت شاخص توسعه انسانی)HDI),و زیرمجموعه های آن یعنی درآمد سرانه،امید به زندگی و سطح آموزش با ارزش های رهایی بخش یعنی نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی است.یافته ها همچنین نشان از آن دارند که شاخص توسعه انسانی به تنهایی بیش از 28.2 درصد از واریانس گونه دموکراتیک فرهنگ سیاسی در استانهای ایران را تبیین می کند.
محمدرضا طالبان
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 33-57
چکیده
ار آغاز تاکنون، "نظریه محرومیت" متداولترین و مسلط ترین نظریه در میان دانشمندان علوم اجتماعی برای تبیین سطوح مختلف دین داری مردم بوده است.با وجود این،نتایج متعارض تحقیقات تجربی،از یک سو،اعتبار این نظریه را به مقوله ای جدلی تبدیل کرده است و از سویی دیگر،این پژوهشها صرفا در درون سنت ها ی دینی غیراسلامی انجام گرفته اند. از این رو،مقاله ...
بیشتر
ار آغاز تاکنون، "نظریه محرومیت" متداولترین و مسلط ترین نظریه در میان دانشمندان علوم اجتماعی برای تبیین سطوح مختلف دین داری مردم بوده است.با وجود این،نتایج متعارض تحقیقات تجربی،از یک سو،اعتبار این نظریه را به مقوله ای جدلی تبدیل کرده است و از سویی دیگر،این پژوهشها صرفا در درون سنت ها ی دینی غیراسلامی انجام گرفته اند. از این رو،مقاله پژوهشی حاضر تلاشی است برای ارزیابی تجربی ادعاهای عام نظریه محرومیت در میان جمعیت مسلمان ایرانی.ابتدا، مدعاهای نظری نظریه محرومیت به صورت فرضیاتی مبنی بر ارتباط مثبت محرومیت عینی و محرومیت ذهنی با دین دداری تدوین گردید.سپس،جهت وارسی اعتبار تجربی این مظریه،فرضیه های مذکور با داده های پیمایشی مربوط به بیش از 4000 نفر مسلمان ایرانی مقابله شد تا میزان انطباق و تناظر بیش بینی های نظری رویکرد محرومیت با شواهد تجربی مورد ارزیابی قرار گیرد.در مجموع،یافته های این تحقیق نتوانست حمایت جدی و قابل اعتمادی برای نظریه محرومیت در تبیین سطوح تدین اسلامی ایرانیان فراهم آمرد.
ناصر فکوهی؛ یاسمن اوحدی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 58-78
چکیده
زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع شهری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است.در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه بر حسب متغیرهایی چون سن،جنس،گروه های اجتماعی،اقلیت های قومی و نژادی و ...متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای ...
بیشتر
زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع شهری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است.در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه بر حسب متغیرهایی چون سن،جنس،گروه های اجتماعی،اقلیت های قومی و نژادی و ...متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای عمومی شهر تاثیر گذار هستند.بحران هویت در میان نسل جوان جامعه که آینده ساز آن تلقی می شوند امروزه عمیق تر شده و از جنبه های سطحی و ناپایدار به جنبه های کنشی و ذهنی پایدار رسیده است.جوان امروزی نیازمند آن است که افزون بر سازگار شدن با هنجارهای اجتماعی و غیررسمی جامعه،عادت واره های خویش را گاه حتی در جهتی نه چندان دلخواه دستکاری کند.هدف مقاله حاضر شناخت،بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و تحول زمینه های اجتماعی و فرهنگی هویت و موقعیت جوانی دختران دانشجو در شهر رفسنجان است.بیدن منظور،با استفاده از روش کیفی و از خلال مصاحبه های فردی و گروهی 50 نفر از دختران دانشجو در رفسنجان متناسب با شاخص های مورد نظر انتخاب شدندو با کمک تکنیک تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج نشان میدهد فشارهای روانی -اجتماعی بر دختران جوان که هم از سوی خانواده و هم قوانین رسمی و غیر رسمی جامعه بر آنها اعمال می شود،اندیشه ها و کنش های دختران را تحت تاثیر قرار داده و هویت جنسیتی آنها را پررنگ تر ساخته است.یافته ها همچنین تضاد موقعیت دوگانه دختران و زنان را در مواجهه با گسست و همسازی میان سنت و مدرنیته موجود در جامعه و در نتیجه اختلال در شکل گیری هویت آنها را نشان می دهد.
حسین قدرتی؛ منیژه محمدیان؛ احمد محمدپور؛ حسین افراسیابی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 79-100
چکیده
سالمندان در ایران معاصر به دلیل تغییرات جمعیت شناختی بخش بزرگی از جامعه ایران به شمار می آیند.پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر آسایش سالمندان انجام گرفته است.این پژوهش به شیوه پیمایشی با کمک پرسش نامه درباره 400 نفر از سالمندان در شهر سبزوار صورت گرفت.بر اساس یافته های این پژوهش بین متغیرهای سن،جنس،سطح تحصیلات،وضعیت تاهل،درآمد،وضعیت ...
بیشتر
سالمندان در ایران معاصر به دلیل تغییرات جمعیت شناختی بخش بزرگی از جامعه ایران به شمار می آیند.پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر آسایش سالمندان انجام گرفته است.این پژوهش به شیوه پیمایشی با کمک پرسش نامه درباره 400 نفر از سالمندان در شهر سبزوار صورت گرفت.بر اساس یافته های این پژوهش بین متغیرهای سن،جنس،سطح تحصیلات،وضعیت تاهل،درآمد،وضعیت مسکن،تسهیلات زندگی،اعتقادات مذهبی،تندرستی،شغل،عزت نفس و کیفیت زندگی با احساس آسایش سالمندان رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیره از بین کل متغیرهای مستقل،متغیرهای عزت نفس،اعتقادات مذهبی،کیفیت زندگی و تسهیلات زندگی رابطه مستقیم با احساس آسایش داشتند و قادر بودند 51 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.متغیر عزت نفس بیشترین تاثیر مستقیم را بر احساس آسایش سالمندان داشت (0.60) و بیشترین تاثیر کل متعلق به متغیر تسهیلات زندگی (0.36) است مه نشان می دهد هنوز نیازهای اولیه مادی سالمندان تامین نشده است.
فایزه محمدی؛ رحمت میرزایی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 101-129
چکیده
خشونت خانوادگی شایع ترین شکل خشونت علیه زنان با بیشترین عوارض اجتماعی،روانی و اقتصادی است:لذا مطالعه حاضر بنا دارد به بررسی رابطه بین همسرآزاری(خشونت علیه زنان در جامعه) و برخی عوامل موثر بر آن بپردازد.هدف این تحقیق شناخت میزان همسرآزاری و انواع خشونت اعمال شده علیه زنان در شهر روانسر (استان کرمانشاه) است.برای بررسی برخی از عوامل موثر ...
بیشتر
خشونت خانوادگی شایع ترین شکل خشونت علیه زنان با بیشترین عوارض اجتماعی،روانی و اقتصادی است:لذا مطالعه حاضر بنا دارد به بررسی رابطه بین همسرآزاری(خشونت علیه زنان در جامعه) و برخی عوامل موثر بر آن بپردازد.هدف این تحقیق شناخت میزان همسرآزاری و انواع خشونت اعمال شده علیه زنان در شهر روانسر (استان کرمانشاه) است.برای بررسی برخی از عوامل موثر بر خشونت،نظریه های مربوط به هویت فرهنگی،پدرسالاری،انتقال بین نسلی و شیوه های جامعه پذیری نقش های جنسیتی مورد استفاده قرار گرفته است.این تحقیق به صورت پیمایشی و به کمک ابزار پرسش نامه در مورد 200 نفر از زنان متاهل شهر روانسر که دست کم یک سال از ازدواج آنها گذشته باشد و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و سیستماتیک اجرا شده است.یافته های تحقیق نشان میدهد خشونت در جامعه مورد نظر در ابعاد مختلف وجود دارد.بیشترین میزان خشونت رایج،خشونت روانی و خشونت جنسی و کمترین میزان خشونت،خشونت اقتصادی است.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین تصور اقتدارگرایانه مرد از نقش خود و خشونت علیه زنان رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد و بین کمک و همکاری شوهر در کارهای منزل یا خشونت علیه زنان زابطه معکوس و معنا داری مشاهده شد.همچنین یافته ها حاکی از آن است که بیت تجربه خشونت زن و مرد در خانواده مبدا و خشونت علیه زنان رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.
سعید مدنی قهفرخی؛ فریبرز سعید دانا؛ پیام روشن فکر
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 130-153
چکیده
شناخت کامل بازار فعالیتهای غیرقانونی از جمله تن فروشی دشوار و رد مواردی ناممکن است.در عین حال،بدون شناخت ویژگیهای بازار پدیده ای مثل تن فروشی نمی توان سیاست های مداخله ای برای پیشگیری،کنترل،یا کاهش آن را طراحی کرد. جامعه آماری پژوهش زنانی هستند که در مناطق 22 گانه شهر تهران تن فروشی می کردند.یافته های پژوهش نشان میدهد در بازار تن فروشی ...
بیشتر
شناخت کامل بازار فعالیتهای غیرقانونی از جمله تن فروشی دشوار و رد مواردی ناممکن است.در عین حال،بدون شناخت ویژگیهای بازار پدیده ای مثل تن فروشی نمی توان سیاست های مداخله ای برای پیشگیری،کنترل،یا کاهش آن را طراحی کرد. جامعه آماری پژوهش زنانی هستند که در مناطق 22 گانه شهر تهران تن فروشی می کردند.یافته های پژوهش نشان میدهد در بازار تن فروشی تقریبا مثل هر بازار دیگری قواعد عرضه و تقاضا تاثیر گذار و تعیین کننده بسیای از عوامل اند،اگرچه توضیح دهنده اصلیترین علت ها و آثار نیستند.بررسی اجزای درآمد و نوبت های کار روسپیان نشان داد عواملی مثل 1. هزینه ها 2. سن فعلی 3. محل جلب مشتری 4. نرخ هر نوع رابطه جنسی(عادی) 5. شمار مشتریان و 6. تجربه بر درآمد حاصل از تن فروشی آثار معنی داری دارند.
یافته ها نشان می دهد الگوی غالب فعالیت روسپیگری خیابانی در ایران،کار فردی است و به معنای اقتصادی "بازار" روسپیگری در این بخش کاملا شکل نگرفته است. پایین بودن نرخ رشد درآمدها به نسبت تورم،عدم توسعه و سازماندهی و تنوع بخشی به فعالیتها،پایین بودن قاچاق انسان(زنان خارجی) برای روسپیگری به ایران و عدم امکان و اطمینان سرمایه گذاری مانع شکل گیری بازار تن فروشی مشابه دیگر کشورها شده است.سن ورود به روسپیگری در ایران بین 16 تا 22 سال و بالاتر از معیارهای جهانی است.همچنین بررسی برخی عوامل بازار از جمله توزیع مکانی و زمانی فعالیت،تعداد متقتضیان،درآمد و هزینه ها و دیگر موارد و مقایسه آنها با یافته های مطالعات جهانی نشان میدهند که به لحاظ جغرافیایی بازار روسپیگری در شهر تهران در محل های فعالیت تقریبا متمرکز و در مسیر خیابانهای اصلی شهر است و از این لحاظ با الگوهای جهانی مشابهت دارند.روزهای پرکار هفته در ایران هم مثل بیشتر تحقیقات مشابه در دیگر کشورها،روزهای پایانی هفته عنوان شده است.اما میزان تقاضا،درآمدها و هزینه ها الگوی متفاوتی دارند.یافته های این تحقیق بر فقرزدایی،به عنوان راهبردی پایدار در کنترل آسیب های اجتماعی و از جمله روسپیگری،تاکید دارد و غفلت از آن را تهدیدی برای شکل گیری و توسعه بازارهای غیرقانونی می داند.
سعید معیدفر؛ سارا دارابی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، صفحه 154-176
چکیده
این مقاله تلاشی است برای فهم ذهنیت سوژه های اجتماعی(دانش آموزان) در میانه گفتمان های مختلف موثر(خانواده و مدرسه). پیش فرض مقاله این است که این دو نهاد همسو نیستند،بلکه در سطح اهداف و عملکرد با هم متفاوتند. در این تحقیق، با روشی تجربی تقاطع این گفتمان ها در مدرسه بررسی می شود.به این منظور با 30 دانش آموز،5 نفر از اولیای مدرسه،و 15 نفر از والدین ...
بیشتر
این مقاله تلاشی است برای فهم ذهنیت سوژه های اجتماعی(دانش آموزان) در میانه گفتمان های مختلف موثر(خانواده و مدرسه). پیش فرض مقاله این است که این دو نهاد همسو نیستند،بلکه در سطح اهداف و عملکرد با هم متفاوتند. در این تحقیق، با روشی تجربی تقاطع این گفتمان ها در مدرسه بررسی می شود.به این منظور با 30 دانش آموز،5 نفر از اولیای مدرسه،و 15 نفر از والدین مصاحبه کیفی انجام شده است.می توان دید که دو گفتمان خانواده و مدرسه در 4 مولفه تحصیل،مذهب،پرورش سیاسی و انضباط در مقابل یکدیگر قرار می گیرند.هر کدام دانش آموز را در تملک خود می داند و سعی میکند در زمان و مکان تحت سیطره خودش،به ذهنیت دانش آموزان مطابق با آرمان های خویش شکل دهد.بدین ترتیب گاه در سطح اهداف و گاه در سطح عملکرد بین آنها تنش وجود دارد.این تنش موجب می شود هویت دانش آموز به مواضع گوناگونی فراخوانده شود.مهمترین علت تفاوت مدرسه و خانواده در درجه استقلال آنها از گفتمان دولت است.