نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد جمعیت‌شناسی، بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه شیراز

2 دانشیار جمعیت‌شناسی، بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه شیراز

چکیده

انتخاب همسر یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که هر فرد در طول زندگی می‌گیرد. یکی از معیارهای گزینش همسر موضوع همسان‌گزینی است که ممکن است از دیدگاه سنی، تحصیلی، اجتماعی، و فرهنگی در کانون توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، میزان تمایل جوانان به همسان‌همسری و عوامل مرتبط با آن بررسی می‌شود. در این پژوهش، 384 نفر از جوانان شهر شیراز، به‌شیوة پیمایشی و با کمک پرسش‌نامه، هدف مطالعه قرار گرفته‌اند. متغیر وابسته در این تحقیق همسان‌همسری است که ازطریق طیفی از همسان‌همسری تا ناهمسان‌همسری سنجیده شده است. ازاین‌رو، افرادی که در این طیف نمرة بالاتری گرفته‌اند، تمایل بیشتری به همسان‌همسری در ازدواج دارند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که رابطة میزان مطالعه، تمایل به برابریِ نقش‌های جنسیتی، نوع شغل و میزان درآمد با میزان همسان‌همسری جوانان رابطة معنادار دارد. نتایج حاصل از تحلیل چندمتغیره نشان داد که مردبودن، تأهل و برخورداری از برابرخواهی جنسیتی بیشترین تأثیر را بر تمایل به همسان‌همسری دارند. به‌طورکلی، با توجه به یافته‌ها، می‌توان گفت افراد متمایل به برابریِ نقش‌های جنسیتی، زنان و مجردها تمایل بیشتری به ناهمسان‌همسری دارند.

کلیدواژه‌ها

آزادیان، عذرا و سروش فتحی (1395) «بررسی همسان‌همسری دربین زوجین تهرانی و تأثیر آن بر رضایتمندی از زندگی زناشویی»، زن و جامعه (جامعه‌شناسی زنان)، دورة هفتم، ویژه‌نامه: 85- 104.
اسکافی، مریم (1380) بررسی عوامل مؤثر بر نگرش افراد متأهل نسبت به همسان‌همسری؛ مورد مطالعه: شهر شیراز، رسالة کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.
اعزازی، شهلا (1376) جامعه‌شناسی خانواده با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
حسینخانی نائینی، هادی، مسعود جان‌بزرگی، و مسعود آذربایجانی (1389) «ساخت و اعتباریابی مقیاس انتخاب همسر از دیدگاه اسلام»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، دورة چهارم، شمارة 1، پیاپی 7: 5-30.
علی اکبری دهکردی، مهناز (1386) «بررسی مقایسه ای ملاک های همسر گزینی در دختران جوان شهر اهواز»، دانشور رفتار، دوره 14، شماره 25، 75-83
رجبی، غلامرضا، باب‌الله بخشی‌پور و قدرت‌الله عباسی (1392) «بررسی و مقایسة نظریة همسان‌همسری براساس ویژگی‏‌های شخصیتی»، مشاوره و رواندرمانی خانواده، سال چهارم، شمارة 4: 673-689.
زارعی، محمدمهدی و عبدالکریم عبداللهی (1387) «جایگاه همسانی اخلاقی زوجین در تشکیل خانواده در فقه و حقوق موضوعه»، فصلنامه فقه و اصول، دوره 40، شماره 2
ساروخانی، باقر (1370) درآمدی بر دایرة‌المعارف علوم‌اجتماعی، تهران: سروش.
ساروخانی، باقر (1375) مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، چاپ دوم، تهران: سروش.
سالاری، اسماعیل و همکاران (1392) «بررسی رابطة فرهنگ مردسالاری، همسان‌همسری با تعارضات زناشویی دربین دبیران و پرستاران زن متأهل»، زن و مطالعات خانواده، دورة پنجم، شمارة 19: 95-114.‎
شفیعی‌ماسوله، سیده‌سمانه، عباس عسکری‌ندوشن و اکبر زارع شاه­آبادی (1394) «مطالعة عوامل تعیین‌کنندة همسان‌همسری سنی و تحصیلی زوجین (مطالعة موردی: زوجین شهر یزد)»، جامعه‌شناسی مطالعات زنان، دورة ششم، شمارة 20: 109- 134.
صادقی، رسول، علی‌محمد قدسی و جواد افشارکهن (1386) «واکاوی مسئلة ازدواج و اعتبارسنجی یک راه‌حل»، پژوهش زنان، دورة پنجم، شمارة 1: 83- 118.
عباسی‌شوازی، محمدجلال و رسول صادقی (1384) «قومیت‌ و الگوهای ازدواج در ایران»، زن در توسعه و سیاست، شمارة 11: 25-48.
عسکری‌ندوشن، عباس، محمدجلال عباسی‌شوازی و رسول صادقی (1388) «مادران، دختران و ازدواج (تفاوت‌های نسلی در ایده‌ها و نگرش‌های ازدواج در شهر یزد)»، مطالعات راهبردی زنان، دورة یازدهم، شمارة 44: 7-36.
عزیزی (1377) بررسی رابطة پایگاه اقتصادی‌ـ اجتماعی دختران تحصیل‌کردة شاغل بر نگرش آنها در مورد همسان‌همسری، مورد شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز
قادری، طاهره و سمیه مردانی (1392) «رابطة همسان‌همسری و مطلوبیت روابط زناشویی»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، شمارة 15: 136-91.
کنعانی، محمدامین (1385) «پیوند سنت و نوسازی در افزایش سن ازدواج؛ نمونه: ایرانیان ترکمن»، نامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال اول، شماره 1: 104-124.
لهسایی‌زاده، عبدالعلی، حبیب احمدی و مژده ثروت‌خواه (1391) «بررسی همسان‌همسری و رفتار مرتبط با طلاق؛ مطالعة موردی: زنان شهر شیراز»، فصلنامة تخصصی علوم‌اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر، سال ششم، شمارة 17: 67-92.
موسوی، بلادی (1383) «تحصیلات عالی، موازنة جنسی و ازدواج»، مطالعات راهبردی زنان، سال هفتم، شمارة 26، ص 230-285.
هاشمی، سیدضیاء، مجید فولادیان و زینب فاطمی‌امین (1393) «بررسی تجربی دو نظریة رقیب همسرگزینی در ایران»، تحقیقات فرهنگی ایران، دورة هفتم، شمارة 4: 157-187.
یوسفی، ناصر و همکاران (1390) «رابطة سبک‌های عشق‌ورزی و کیفیت زناشویی درمیان افراد متأهل»، مشاورة کاربردی، دورة اول، شمارة 1: 21-36.‎
Allendorf, K. (2017). Conflict and compatibility? Developmental idealism and gendered differences in marital choice. Journal of Marriage and Family79(2), 337-355. .
Buehler, C. J. (1975). The Marriage Game: Understanding Marital Decision-Making
Feingold, A. (1992). Gender differences in mate selection preferences: a test of the parental investment model. Psychological bulletin, 112(1), 125
Figueredo, A. J., Sefcek, J. A., & Jones, D. N. (2006). The ideal romantic partner personality. Personality and Individual Differences41(3), 431-441.‏
Kelley, H. H. (2013). Personal relationships: Their structures and processes. Psychology Press.‏
Mäenpää, E., & Jalovaara, M. (2013). “The effects of homogamy in socio-economic background and education on the transition from cohabitation to marriage”. Acta Sociologica56(3), 247-263.
Mu, Z., & Xie, Y. (2014). “Marital age homogamy in China: A reversal of trend in the reform era?”. Social science research44, 141-157.
Saggino, A., Martino, M., Balsamo, M., Carlucci, L., Ebisch, S., Innamorati, M.,& Tommasi, M. (2016). “Compatibility quotient, and its relationship with marital satisfaction and personality traits in Italian married couples”. Sexual and Relationship Therapy31(1), 83-94.
Winch, R. F. (1955). “The theory of complementary needs in mate-selection: Final results on the test of the general hypothesis”. American Sociological Review, 20(5), 552-555