نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم جامعه شناسی
چکیده
تغییرات ساختار اجتماعی و سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد تحت تأثیر دگرگونی‌های اجتماعی و سیاسی کشور قرار دارد، ضمن آنکه این تغییرات متقابلاً بر تحولات اجتماعی و سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است؛ در این مقاله هدف اصلی بررسی ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر استان کهگیلویه و بویراحمد در عصر سلسله پهلوی است. در این پژوهش به‌طور همزمان از دو روش تاریخی و جامعه‌شناسی تاریخی استفاده‌شده است. سیاست اسکان عشایر (تخته قاپو)، تصویب قانون نظام‌وظیفه عمومی، خلع سلاح ایلات، اعمال سیاست پوشش متحدالشکل و همچنین اصلاحات ارضی چهار محور اصلی سیاست عشیره‌ای دودمان پهلوی سبب شد تا موقعیت سیاسی و اجتماعی هرم ایلی دستخوش تغییرات بنیادی شود. کدخدایان قبل از این تدابیر و در عصر خان‌خانی تابعیت محض از خوانین داشتند و ابواب‌جمعی آنان محسوب می‌شدند، درحالی‌که برنامه‌های دولت سبب شد تا کدخدایان در دریافت امتیاز از حکومت هم‌ردیف آن‌ها قرار گیرند، قبایل رئیس واحدی نداشته باشند، خوانین هرکدام تدابیر خاص خود را اتخاذ کنند و عملاً ساختار و هرم ایلی سنتی به‌هم‌ریخته شود. بدون تردید این اتفاق مهم ناشی از برنامه‌ها و سیاست دولت بود که باگذشت زمان و به آهستگی ساختار نظام ایلی را تغییر داد و بسترهای لازم برای نظارت و مهار آن را فراهم نمود. پژوهش پیش روی نشان می‌دهد که ساختار اجتماعی سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد در فرآیند این تحولات از الگوی خاصی پیروی کرد، به‌طوری‌که توانست تا پایان دهه اول قرن چهاردهم هجری شمسی در برابر فشار دولت مرکزی مقاومت کند.
کلیدواژه‌ها
)