انجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بازتاب تحولات اجتماعی در ساختار فضایی شهر قدیم گرگان در دوران اسلامی1923414FAعابد تقویاستادیار گروه باستان شناسی دانشگاه شیرازJournal Article20170103در پژوهشهایی که اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی صورت میدهند، توجه به رویکردهای تاریخی جامعه شناسی شـهر،<br />نقطه اشتراک مطالعات جامعهشناسی با علوم دیگری نظیر تاریخ، جغرافیا، انسان شناسـی وباسـتا ن شناسـی اسـت. از ایـن<br />منظر مطالعه سیر تحول تاریخی شهر در بستر زمان و بررسی تغییرات اجتماعی، سیاسـی، اقتصـادی و فرهنگـی جامعـه<br />شهری، زمینه مناسبی برای انجام تحقیقات علوم میان رشـته ا ی چـون مطالعـات اجتمـاعی و باسـتانشناسـی محسـوب<br />میشود. عموماًانسان شناسی و به طور اخص باستان شناسی از جمله علـومی هسـتند کـه بـه بازسـازی تحـولات اجتمـاعی و<br />شناسایی رفتارهای پیچیده انسانی براساس بقایای مادی و ملموس گذشته میپردازند.<br />پهندشت گرگان به عنوان یکی از مراکز مهم تمدن در شمال ایران، از دوران پارینهسـنگی جدیـد تـا بـه امـروز همـواره<br />زیستگاه انسان بوده است. شهر قدیمگرگان واقع در بخش مرکزی دشت گرگان، مهمترین بخش این پهن دشت فرهنگـی<br />به شمار میآید. این شهر در عصر ساسانی به صورت قلعهای نظامی با برج و باروهای بلند آرایش یافته بود و از قرون اولیه<br />اسلامی تا دوره ایلخانی بهطور مداوم در قالب "شهر" از مراکز مهم سلسـله هـای اسـلامی زیاریـان، علویـان، سـامانیان و<br />سلجوقیان به شمار میآمده است.<br />مقاله حاضر برآن است تا با استفاده از یافته های باستان شناسی و روش تحلیل تاریخی، بازتاب تحولات اجتماعی را در فضاهای شهری<br />گرگان دوران اسلامی مطالعه کند و از ترکیب جمعیتی محلات و طبقه بندی آنها برحسب موقعیت اجتماعی، اقتصادی وفرهنگـی<br />سخن بگویدhttp://www.jss-isa.ir/article_23414_006e5bfe8af36cc449e38f151e4265c5.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بررسی سرمایۀ اجتماعی جانبازان اعصاب و روان و ضایعۀ نخاعی در استان مازندران102623415FAحیدر جانعلی زاده چوبستیاستادیار و مدیر گروه علوم اجتماعی داانشگاه مازندرانJournal Article20170103سرمایۀ اجتماعی سازهای جامعهشناختی است که هر دو بعد عینی و ذهنی روابط اجتماعی را با اهمیت تلقـی مـیکنـد.<br />هستۀ اصلی این سازه به منابعی اجتماعی اشاره دارد که میتوانند برای به حداکثررساندن احتمال موفقیت در کنشهای<br />هدفمند قابل اتکا باشند. بهرهمندی از این منابع میتواند نقش اساسـی در زنـدگی انسـان، حـالات جسـمانی، روحـی و<br />اجتماعی وی ایفا کند. مبتنی بر این کارکردها، کانون اصلی این مقاله، بر بررسی میزان برخـورداری جانبـازان اعصـاب و<br />روان و ضایعۀ نخـاعی اسـتان مازنـدران را از سـرمایۀ اجتمـاعی در محـیط اجتمـاعی خـانواده، خویشـاوندان، دوسـتان،<br />همسایگان، جامعه و سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران تمرکز یافته است. 838نفر از این جانبـازان بـا دسـتکـم 25<br />درصد جانبازی )ناشی از اعصاب و روان( جامعۀ آماری این پژوهش را تشکیل دادهاند. نمونۀ پژوهش حاضـر شـامل 269<br />نفر بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامۀ محقـقسـاخته جمـعآوری شـد.<br />چند یافتۀ مهم این پژوهش عبارتاند از: به لحاظ فراوانی و نوع شبکۀ اجتماعی قابل اتکا برای جانبازان، به طور متوسـط<br />خویشاوندان در مرتبۀ اول، دوستان صمیمی در مرتبۀ دوم و همسایگان در مرتبۀ آخر قرار میگیرند. هرچه از خانواده به<br />سمت جامعه حرکت میکنیم، سطح احساس برخورداری جانبازان از سرمایۀ اجتماعی به وجه معنیداری کاهش مییابد؛<br />در حالی که حدود 73درصد جانبازان در خانواده از این احساس برخوردارند، حدود 75درصـد جمعیـت مـورد بررسـی<br />معتقدند که جو جامعه قابل اعتماد نیست و با آنها رفتار احترامآمیز ندارد. در پایان، بررسـی چرایـی فرسـایش سـرمایۀ<br />اجتماعی جامعۀ آماری این پژوهش از سطح خانواده به جامعه، آسیبهای ناشـی از آن و نیـز بررسـی سـرمایۀ اجتمـاعی<br />جانبازان در سطح ملی پیشنهاد شده است.http://www.jss-isa.ir/article_23415_d4214cf7974dd77a214f1f89a183f823.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بررسی مضیقۀ ازدواج در استانهای شمالی کشور )بر اساس سرشماری (1385273923416FAرسول ربانیاستاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهانوحید قاسمیاستادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهانوکیل احمدیدانشجوی دکتری دانشگاه اصفهانJournal Article20170103هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت ازدواج و مضیقه ازدواج در سه استان مازندران، گیلان و گلستان است. برای انجـام<br />تحقیق از روش نسبت جنسی وزنی با استفاده از دادههای سرشماری 1385استفاده شده اسـت. نتـایج پـژوهش نشـان<br />میدهد نسبت جمعیت هرگز ازدواج نکرده در همه گروههای سنی برای هر دو جنس در سرشماری 1385در مقایسه با<br />سرشماری سال 1375برای استانهای شمالی افزایش یافته است. نتایج محاسـبه مضـیقه ازدواج در سـال 1385نشـان<br />میدهد دختران در گروههای سنی 35-30،39-25،34-29با مضیقه ازدواج مواجهاند. اما در سال 1390این مضیقه در<br />مورد پسران بین گروههای سنی 25-20،29-24اتفاق خواهد افتاد و شـدت آن نیـز از مضـیقه ازدواج دختـران در سـال<br />1385بیشتر خواهد بود.http://www.jss-isa.ir/article_23416_755a0289a45decc9884ab4c8942d8888.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بررسی رابطۀ انواع اعتماد با اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران405323417FAمحمود شارع پوردانشیار جامعه شناسی دانشگاه مازندراننادر رازقیاستادیار جامعه شناسی دانشگاه مازندرانخلیل غلامزادهکارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه مازندرانJournal Article20170103در این مقاله رابطه انواع اعتماد شامل اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی، اعتماد بین شخصی و اعتماد نهادی را با اعتماد اجتماعی<br />مورد بررسی قرار داده و سعی کردهایم به این سؤال پاسخ دهیم که انواع اعتماد چه رابطهای با اعتماد اجتماعی دارند. روش بررسی<br />دراین پژوهش پیمایش است. در این پژوهش دانشجویان دانشگاه مازندران در نیمسال دوم سال تحصیلی 87-86به عنوان جامعه<br />آماری در نظر گرفته شدند و تعداد 457نفر از بین ایشان به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامهها بین آنها توزیع شد. یافتهها<br />نشان داد میزان اعتماد به خانواده و اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی پاسخگویان زیاد بود. پس از آن و در سطح متوسط و کمتر از<br />متوسط، به ترتیب نزولی، اعتماد به دوستان، اعتماد به اقوام و خویشان، اعتماد نهادی و اعتماد اجتماعی قرار گرفتند. در این میان،<br />کمترین میزان اعتماد متعلق به اعتماد اجتماعی بود. براساس یافتههای این تحقیق، انواع مختلف اعتماد با اعتماد اجتماعی رابطه<br />داشتند. اعتماد نهادی رابطه قوی و معنی داری با اعتماد اجتماعی داشت. اما میزان هردو اعتماد نهادی و اجتماعی در سطح پایینی<br />بود. کم بودن میزان اعتماد اجتماعی احتمالاً تا حدود زیادی به نقش اعتماد نهادی مربوط میشود.http://www.jss-isa.ir/article_23417_fbbad136c8729f39f7627bc3bc5d00c2.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بررسی عوامل و انگیزه های پیدایش و گسترش دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی در ایران مطالعه موردی: استان مازندران547023418FAابراهیم صالحی عمراندانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندرانقربانعلی ابراهیمیاستادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندرانملیحه حسین زادهکارشناس ارشد برنامه ریزی آموزشیJournal Article20170103مقاله حاضر به بررسی عوامل و انگیزههـای شـکلگیـری و توسـعه دانشـگاههـا و مؤسسـات آمـوزش عـالی غیردولتـی-<br />غیرانتفاعی میپردازد. در سالهای گذشته، بخش آموزش عالی ایران، شاهد گسترش کمی دانشگاهها و مشارکت گسترده<br />بخش غیردولتی در حوزه آموزش بوده است. به عبارت دیگر، تحولاتی در ساختار آموزش عالی ایران صورت گرفته که تـا<br />حدودی چهره آن را تغییر داده است. یکی از این تحولات، افزایش نسبی و قابل توجه سهم بخش خصوصی یا غیردولتـی<br />در آموزش عالی ایران بوده است. بدین معنی که در سالهای گذشته، از یکسو شاهد تأسیس دانشگاههای غیرانتفاعی از<br />سوی اشخاص حقیقی در قالب هیئت مؤسس بودهایم و از طرف دیگر، درصد قابل تـوجهی از جوانـان متقاضـی آمـوزش<br />عالی، با هزینه شخصی در دانشگاههای غیرانتفاعی مشغول به تحصیل شدهاند. به این ترتیب، اندکی از فشـار بـار مـالی و<br />اجتماعی بر روی دولت کاسته شده و شهروندان عرضهکننده و تقاضاکننده آموزش عالی آن را به دوش کشیدهاند. در این<br />مقاله، با استفاده از دادههای تجربی حاصل از پیمایش، علل و انگیزههای پیدایش و گسترش آموزش عالی غیرانتفاعی در<br />ایران بررسی شده است. جامعه آماری تحقیق، مؤسسان دانشگاههای غیرانتفاعی در ایران و دانشجویان شاغل به تحصـیل<br />در دانشگاههای غیرانتفاعی استان مازندران بودهاند. نتایج تحقیق ضمن تأیید نتایج برخی پژوهشهای میدانی گذشـته و<br />نظریههای به خدمتگرفته، حاکی از آن است که مهمترین عوامل و انگیزههـای گسـترش آمـوزش عـالی غیرانتفـاعی یـا<br />خصوصی در ایران عبارتاند از فشارهای اجتماعی، نیازهای حرفهای و اقتصادی جامعه، نـابرابری بـین عرضـه و تقاضـای<br />آموزش عالی، تقاضامحور شدن آموزش عالی، گوناگونی تقاضا، عقلانیشدن تقاضاها و غیرهhttp://www.jss-isa.ir/article_23418_cb0456b8198a4d59ebf3fd2da83253a1.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901ارزشها و اخلاق کار )مطالعه موردی معلمان شهر رشت(718723419FAحمید عباداللهی چنذانقاستادیار جامعه شناسی دانشگاه گیلانجعفر نجاتکارشناس ارشد جامعه شناسی؛ مدرس مدعو گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور مرکزگناوه استان بوشهرJournal Article20170103اخلاق کار 3در مقایسه با سایر موضوعات مربوط به کار و شغل، همچون وجدان کاری 4و تعهد کاری 5کمتر مورد مطالعـه<br />قرار گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش،چگونگی رابطه اخلاق کار را با ارزشها بررسی مـیکنـد. بـدین<br />منظور حجم نمونۀ 393نفری از جامعه آماری معلمان شهر رشت با استفاده از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتـه<br />است. نتایج حاصل از این بررسی، نشاندهندة میزان بالای اخلاق کار در بین معلمان و رابطه معنادار اخلاق کار با اعتقاد<br />به ارزشهای مذهبی، فرهنگی سیاسی و اقتصادی است. همچنین نتایج تحلیل رگرسـیونی نشـان مـیدهـد ارزشهـای<br />اقتصادی محافظهکارانه، ارزشهای مذهبی در بعد پیامدی و ارزشهای فرهنگی محافظه کارانه بیشترین میـزان و شـدت<br />تأثیر را بر اخلاق کار دارند.http://www.jss-isa.ir/article_23419_6d260929275aed73082455ba2d10cdfb.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901مشارکت سیاسی در استان گلستان8810023420FAمحمد فاضلیاستادیار جامعه شناسی دانشگاه مازندرانغلامرضا خوشفراستادیار جامعه شناسی دانشگاه مازندرانJournal Article20170103تبیین مشارکت سیاسی یکی از موضوعات مناقشهبرانگیز در جامعهشناسی سیاسی است. از همینرو نظریههای متعددی در ایـن<br />زمینه ارائه شده است. این نظریهها طیفی از متغیرهای روانشناختی، منزلتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را بهکـار مـیگیرنـد<br />تا به تبیین درخوری از مشارکت سیاسی دست یابند. این مقاله ضمن مرور مختصر برخـی نظریـههـای مشـارکت سیاسـی کـه<br />بیشتر بر متغیرهای نگرشی متمرکز شدهاند، الگویی نظری ارائه میکند که همزمان مهمتـرین متغیرهـا و گـزارههـای منـدرج در<br />بقیه نظریات را در خود دارد. سپس به کمک آزمون تی، تفاوت دو گروهی که در اولـین دور انتخابـات ریاسـت جمهـوری سـال<br />1384شرکت کردند و آنها که شرکت نکردند، بررسی شده است. این بررسی نشان میدهد تنها دو متغیر احساس بیقـدرتی و<br />همچنین میزان مشروعیتی که افراد برای نظام سیاسی قایل هستند، در میان دو گروه مـذکور تفـاوت معنـادار دارد. ایـن مقالـه<br />همچنین دربردارنده دادههای توصیفی قابل توجهی درخصوص ویژگیهای فرهنگ سیاسی مردم استان گلستان است. دادههـای<br />این تحقیق از »پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران« گرفته شده که در سال 1384انجام شده است.http://www.jss-isa.ir/article_23420_9093f327db2ca14b8b4346e0f9a0ff0a.pdfانجمن جامعهشناسی ایرانمجله مطالعات اجتماعی ایران2008-36534320110901بررسی نقش گردشگری در تغییرات کیفیت زندگی مقصد )نمونه مورد مطالعه: دهستان کلارآباد، شهرستان تنکابن، مازندران(10111323421FAمصطفی قدمیاستادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه مازندرانناصر علی قلی زاده فیروزجاییاستادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نورمهدی رمضان زاده لسبوییدانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهرانJournal Article20170103کیفیت زندگی به عنوان مفهومیچند بعدی و با اهمیت در زندگی جوامع امـروزی، در بسـیاری از رشـتههـای علمـی، از<br />جمله گردشگری، مورد توجه قرار گرفته است. هدف این تحقیق، بررسی توسعه گردشگری و اثرات آن بـر ابعـاد مختلـف<br />کیفیت زندگی در جامعه محلی دهستان کلارآباد از توابع شهرستان تنکابن است. ایـن تحقیـق بـه لحـاظ روش، از نـوع<br />پیمایشی مبتنی بر استفاده از پرسشنامه و شاخصهای ذهنی است. جامعه آماری شـامل سـاکنان نـواحی روسـتایی بـا<br />حجم نمونه 220نفر است که به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهاند. به منظور تحلیل متغیرهـای مـورد مطالعـه از<br />روشهای آماری توصیفی و استنباطی تی استیودنت و آنوا با نرمافزار اس. پی. اس. اس استفاده شده است. نتایج تحقیـق<br />نشان میدهد گردشگری در مقصد مورد مطالعه در اقتصاد و معیشت جامعه محلی از اهمیت بالایی برخوردار است و بـه<br />عنوان عامل پیشران مهمی بر ابعاد متفاوت کیفیت زندگی،همچون اشتغال و درآمد و کیفیت مسـکن تـأثیر مثبـت و بـر<br />ابعاد بهداشتی و محیطی و کیفیت سلامت تأثیر منفی داشته استhttp://www.jss-isa.ir/article_23421_f6c1c3ee633756b071c465091f0b3cb0.pdf