علی یعقوبی چوبری؛ نسرین اسلامی
چکیده
ارتکاب جرم موضوعی صرفاً حقوقی نیست، بلکه سازه‌ای اجتماعی- فرهنگی است که انسانها برمی‌سازند. هدف اصلی این مقاله، مطالعة برساخت اجتماعی جرم‌ها در میان جوانان شهر رشت است. مطالعه با تکیه بر روش کیفی و نمونهگیری هدفمند از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته انجام شده است. با توجه به منطق اشباع نظری، با ٣٠ نفر از جوانان ٢٠ تا ٣٥ ساله به ...
بیشتر
ارتکاب جرم موضوعی صرفاً حقوقی نیست، بلکه سازه‌ای اجتماعی- فرهنگی است که انسانها برمی‌سازند. هدف اصلی این مقاله، مطالعة برساخت اجتماعی جرم‌ها در میان جوانان شهر رشت است. مطالعه با تکیه بر روش کیفی و نمونهگیری هدفمند از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته انجام شده است. با توجه به منطق اشباع نظری، با ٣٠ نفر از جوانان ٢٠ تا ٣٥ ساله به صورت فردی مصاحبه صورت گرفت و سپس، مصاحبه ها بهشیوۀ تحلیلِ مضمون بررسی شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بیشتر جوانان نمونة تحقیق در شهر رشت، تلقی مجرمانه را از برخی مقوله های فرهنگی از قبیل پوشش، آرایش، حرکات موزون (رقص)، داشتن ماهواره و دوستی-های اجتماعی را حذف کرده اند، اما اغلب آنها مواردی نظیر مصرف مواد مخدر، جرم‌های مالی، نابرابری اجتماعی، دعوا و خشونت، و رعایتنکردن حق دیگران را جرم انگاشته اند. در کنار این دو روایت، برخی از این جوانان، که در مرحلۀ آستانگی (مرزی) قرار دارند، بعضی از مسائل اجتماعی از قبیل همباشی و مشروبات الکلی را جرم نمیشمارند، اما از جهتهای دیگری این مفاهیم را جرم قلمداد می‌کنند.
مازیار نیکدل کلاشمی؛ حسن چاوشیان؛ محمد مهدی رحمتی
چکیده
مقاله حاضر بر اساس پژوهشی با رویکرد کیفی، به مطالعه دینداری و دنیوی شدن در میان پسران 18-17 ساله در شهر صومعه سرا می پردازد. این مطالعه در صدد آن است تا دریابد افراد چه تفسیری از دین دارند و سازوکار شکل گیری دینداری آنان چگونه است. همچنین، این مطالعه بر آن است تا به بازبینی دنیوی شدن در میان آنان بپردازد. برای انجام این ...
بیشتر
مقاله حاضر بر اساس پژوهشی با رویکرد کیفی، به مطالعه دینداری و دنیوی شدن در میان پسران 18-17 ساله در شهر صومعه سرا می پردازد. این مطالعه در صدد آن است تا دریابد افراد چه تفسیری از دین دارند و سازوکار شکل گیری دینداری آنان چگونه است. همچنین، این مطالعه بر آن است تا به بازبینی دنیوی شدن در میان آنان بپردازد. برای انجام این مطالعه، از حوزه های نظری معاصر در جامعه شناسی دین و روش کدگذاری مضمونی استفاده شده است. چهارچوب مفهومی این مطالعه برگرفته از رویکردهای نظری رابرت بلا و مردیت مگوایر در حوزه دین است. داده های پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و نیمه ساخت یافته در میان پانزده نفر از جوانان - عمدتاً دانش آموز- و با روش نمونه گیری در دسترس گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشاندهنده آن است که بسیاری از دانش آموزان تفسیری شخصی از معنویت دارند و شکل دینداری آنها به صورت رسمی نیست. همچنین، دنیوی شدن در میان آنان در دو سطح فریضه های عملی و سطح شناختی مشهود است.
محمد یزدانی نسب
چکیده
این پژوهش، تجربۀ زیستۀ کارگران ساختمانی و نظافتی منطقۀ 17 تهران در مواجهه با ویروس کرونا را بررسی میکند. دلیل انتخاب این دو گروه، موقعیت حاشیهای آنها است. در این پژوهش از مفاهیم نظری نابرابری عینی، نابرابری تفسیری، بیقدرتی سوبژکتیو، و داغ ننگ، برای تحلیل استفاده شده است. رویکرد روششناختی این پژوهش پدیدارشناسی تفسیری، تکنیک ...
بیشتر
این پژوهش، تجربۀ زیستۀ کارگران ساختمانی و نظافتی منطقۀ 17 تهران در مواجهه با ویروس کرونا را بررسی میکند. دلیل انتخاب این دو گروه، موقعیت حاشیهای آنها است. در این پژوهش از مفاهیم نظری نابرابری عینی، نابرابری تفسیری، بیقدرتی سوبژکتیو، و داغ ننگ، برای تحلیل استفاده شده است. رویکرد روششناختی این پژوهش پدیدارشناسی تفسیری، تکنیک جمعآوری داده مصاحبۀ عمیق، و روش تجزیه و تحلیل دادهها تحلیل روایت است. حجم نمونه تعداد 12 نفر شامل 7 کارگر مرد ساختمانی و 5 کارگر زن نظافتی است. روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی بود و مصاحبهشوندهها ساکن منطقۀ 17 تهران هستند. نتایج تحقیق نشان میدهند شیوع ویروس کرونا باعثِ تعمیق حاشیهنشینی این دو گروه شده است؛ توصیههای بهداشتی نشاندهندۀ فاصلۀ عمیق سیاستگذاریهای کرونا و شرایط عینی و واقعی این دو گروه است؛ تمام طرحها و برنامههای سیاستگذار به کمکهای نقدی و غیرنقدی محدود شده و سیاستگذاری به خیریهگرایی نهادی تقلیل یافته و توجهی به تغییر جایگاه ساختاری طبقات فرودست نشده است.
محمد مبارکی؛ سیدمحسن موسوی؛ زهرا کشمیری
چکیده
نابرابری جنسیتی یکی از پدیده‌هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده میشود و به‌عنوان مسئله‌ای اجتماعی، همانند سایر پدیده‌های اجتماعی، تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ احساس نابرابری جنسیتی بین نسل مادران و دختران و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس نابرابری جنسیتی است. روش اجرای پژوهش، پیمایش بوده و ...
بیشتر
نابرابری جنسیتی یکی از پدیده‌هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده میشود و به‌عنوان مسئله‌ای اجتماعی، همانند سایر پدیده‌های اجتماعی، تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ احساس نابرابری جنسیتی بین نسل مادران و دختران و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس نابرابری جنسیتی است. روش اجرای پژوهش، پیمایش بوده و جامعۀ آماری آن تمام مادران 30 تا ۶۴ ساله و دختران 15 تا ۱۹ سالۀ شهر یزد است. نمونهگیری به روش نمونهگیری احتمالی چند‌مرحله‌ای بوده و روش تعیین حجم نمونه از طریق فرمول کوکران با حجم نمونۀ 488 نفر انتخاب شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد احساس نابرابری جنسیتی مادران بیشتر از دختران است. همچنین، نتایج نشان داد که در گروه دختران، فقط سه متغیر باورهای قالبی جنسیتی، هنجارهای جنسیتی و ساختار قدرت بر احساس نابرابری جنسیتی اثر مستقیمِ معنادار داشته‌اند و مابقی متغیرهای ساختاری، صرفاً اثر غیرمستقیم داشته‌اند که درمجموع، 23درصد از واریانس احساس نابرابری جنسیتی را تبیین می‌کنند. اما در گروه مادران فقط دو متغیر باورهای قالبی جنسیتی و ساختار قدرت بر احساس نابرابری جنسیتی اثر مستقیمِ معنادار داشته‌اند و مابقی متغیرهای ساختاری، صرفاً اثر غیرمستقیم داشته‌اند که درمجموع، 19درصد از واریانس احساس نابرابری جنسیتی را تبیین می‌کنند.
حسین ملتفت؛ سجاد بهمنی
چکیده
این مطالعه به روش کیفی، با هدف فهم ابعاد و زوایای بحران سیلاب اواخر سال 1397 و ابتدای سال 1398 در استان خوزستان به انجام رسیده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریة داده بنیاد است. دادههای این پژوهش از طریق مصاحبة عمیق و نمونه گیری هدفمند-نظری با پانزده نفر از ذی نفعان مرتبط با سیلاب، گردآوری شده و برای تحلیل دادهها از پنج ...
بیشتر
این مطالعه به روش کیفی، با هدف فهم ابعاد و زوایای بحران سیلاب اواخر سال 1397 و ابتدای سال 1398 در استان خوزستان به انجام رسیده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریة داده بنیاد است. دادههای این پژوهش از طریق مصاحبة عمیق و نمونه گیری هدفمند-نظری با پانزده نفر از ذی نفعان مرتبط با سیلاب، گردآوری شده و برای تحلیل دادهها از پنج مرحلة کدگذاری باز و تشخیص مفاهیم، توسعة مفاهیم در جهت ابعاد و ویژگیها، تحلیل دادهها برای زمینه و واردکردن فرایند به تحلیل و یکپارچه سازی مقولات استفاده شد. بعد از کدگذاری، چهارده مقولة اصلی از دادهها پدیدار شد. مدل ظهوریافته شامل سه بعد شرایط، کنش-تعاملها و پیامدهاست. بعد «شرایط» شامل کم اهمیتی لایروبی کانالها و رودخانه ها، تعدی تدریجی به حریم وبستر رودخانه ها، تمرکز برنامه ریزی ها بر خشکسالی، چرخش غافلگیرکنندة شرایط آبوهوایی و کمبود ماشین آلات و تجهیزات، بعد «کنش-تعامل»، شامل کمکرسانی گسترده ولی آشفته، جلسات پی در پی مدیریت بحران، فراخوان همة ظرفیت های سازمانی، تدوین استراتژی آسیب نرسیدن به انسانها، در اولویت قرار گرفتن حفاظت از شهرها، بعد «پیامدهای انسانی»، شامل افزایش تعامل مسئولان و معتمدان محلی، ارتقای سطح مطالبات سیل زدگان، افزایش اعتماد و همبستگی اجتماعی و بعد «پیامد محیطی» شامل شکنندگی اقلیمی بیشتر مناطق سیلزده است که حول یک مقولة هسته به نام حضور گسترده و مؤثر، ولی آشفتة سازمانها و مردم در صحنة سیلاب، شکل گرفته اند.
الهام شیردل؛ فاطمه حامی کارگر؛ محسن حاکمی
چکیده
احساسات یکی از ابعاد مهم زیست دینی و اجتماعی است که نقش ارزندهای در فعالیتها و سازندگی جهان زندگی افراد و خانوادهها دارد. احساسات دینی در زمان بیماری‌ها نظیر همهگیری کرونا با ایجاد نگرش مثبت در فرد موجب کنار آمدن بهتر افراد و خانوادهها در شرایط سخت میشود. پژوهش حاضر جهت دستیابی به فهم تجربۀ زیستۀ احساسات دینی در سازگاری ...
بیشتر
احساسات یکی از ابعاد مهم زیست دینی و اجتماعی است که نقش ارزندهای در فعالیتها و سازندگی جهان زندگی افراد و خانوادهها دارد. احساسات دینی در زمان بیماری‌ها نظیر همهگیری کرونا با ایجاد نگرش مثبت در فرد موجب کنار آمدن بهتر افراد و خانوادهها در شرایط سخت میشود. پژوهش حاضر جهت دستیابی به فهم تجربۀ زیستۀ احساسات دینی در سازگاری خانوادهها با بحران اپیدمی کرونا در بافت استان سیستان و بلوچستان با رویکرد کیفی و روششناسی پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. در این پژوهش 40 نفر از اعضای زن و مرد خانوادهها، با شیوۀ نمونهگیری هدفمند مورد مصاحبۀ عمیق قرار گرفتند. معیار تعیین حجم نمونه بر اساس رسیدن به نقطۀ اشباع نظری تعیین شد. اطلاعات با روش تحلیل کولایزی[1] در 2 مضمون اصلی و 8 مضمون فرعی و 45 مضمون اولیه طبقه‌بندی شد. مضمون اصلی تعالی احساسی خانواده با تمسک به سرچشمۀ الهی از پنج مضمون فرعی تسهیل زندگی خانوادگی با قدرت ایمان الهی در شرایط کرونا، پناه الهی و زدودن ترس از مرگ در شرایط کرونا، خانوادۀ دینمدار و بهبود روحیۀ خانوادگی، احساسات مثبت دینی در خانواده، و امداد الهی در گذار خانواده از خطرات کرونا، تشکیل شده است. همچنین مضمون اصلی تجدید تنظیم احساس دینی در مقابله با کرونای چالش‌زا از مضامین فرعی بحران‌زدایی با تقویت احساس تعلق دینی در خانواده، بازاندیشی مثبت و تداوم کنشهای دینی خانوادگی مطابق با شرایط کرونا، و احساس منفی ناشی از تقلیل دین، استخراج شده است. مضمون نهایی تحقیق نشانگر آن است برساخت ابعاد تعالی احساس دینی، الگوی تنظیم احساس دینی، پیوند احساسی با سرچشمۀ الهی، و به طور کلی احساسات دینی، از دلایل سازگاری خانواده‌های منطقۀ سیستان و بلوچستان در جریان افت و خیزهای کرونا است. .[1] Colaizzi (Paul Francis Colaizzi 1938—2010)
سمانه کوهستانی؛ محبوبه علیجانی
چکیده
پیامدهای ناشی از پاندمی کووید19 عواقب ناخواسته‌ای بر زنان داشته و تبعات قرنطینه طولانی‌مدت در منزل را بر آنان تحمیل کرده است؛ به طوری که ارتباط خانوادگی را در معرض تنش قرار داده و منجر به اعمال خشونت خانگی علیه زنان شده است. در این راستا پژوهش حاضر درصدد ارائه‌ی بینشی جامعه‌شناختی در خصوص تبعات ناشی از اقدامات کنترلی پاندمی کووید19 ...
بیشتر
پیامدهای ناشی از پاندمی کووید19 عواقب ناخواسته‌ای بر زنان داشته و تبعات قرنطینه طولانی‌مدت در منزل را بر آنان تحمیل کرده است؛ به طوری که ارتباط خانوادگی را در معرض تنش قرار داده و منجر به اعمال خشونت خانگی علیه زنان شده است. در این راستا پژوهش حاضر درصدد ارائه‌ی بینشی جامعه‌شناختی در خصوص تبعات ناشی از اقدامات کنترلی پاندمی کووید19 بر زنان و تجربه خشونت علیه آنان، با استفاده از روش کیفی و مصاحبه عمیق نیمه ساختیافته با 15 نفر از زنان شهر رشت انجام شده و دادهها نیز با کمک تکنیک تحلیل مضمون استخراج شدند. بر اساس نتایج پژوهش، پاندمی کووید19 منجر به بروز مشاجرات کلامی در بین زوجین؛ متأثر از مشکلات اقتصادی، بازتولید تصورات قالبی، هراس تشدیدیافته و افزایش مسئولیتهای زنان در مواجهه با بیماری و کنترل آن شده و علاوه بر این اقدامات کنترلی قرنطینه، استیصال روحی در زنان، خشونت مضاعف و استمرار چرخه خشونت را در پی داشته است.
جامعه شناسی
نسیم السادات محبوبی شریعت پناهی
چکیده
با شروع همهگیری بیماری کووید 19، به موازات تغییرات اقتصادی و اجتماعی در جوامع، حوزه خصوصی نیز از این تغییرات بی‌‌بهره نمانده‌است. فشار اقتصادی ناشی از بیکاری هر یک از زن یا مرد در خانواده، افزایش نقش‌های مرااقبت‌‌کنندگی در مقابل بیماری، بار نقشی آموزش از راه دور کودکان بر روی والدین منجر به تا تغییرات متفاوتی در حوزه خانواده ...
بیشتر
با شروع همهگیری بیماری کووید 19، به موازات تغییرات اقتصادی و اجتماعی در جوامع، حوزه خصوصی نیز از این تغییرات بی‌‌بهره نمانده‌است. فشار اقتصادی ناشی از بیکاری هر یک از زن یا مرد در خانواده، افزایش نقش‌های مرااقبت‌‌کنندگی در مقابل بیماری، بار نقشی آموزش از راه دور کودکان بر روی والدین منجر به تا تغییرات متفاوتی در حوزه خانواده بهویژه درخصوص نقش‌های جنسیتی زنان اتفاق بیفتد. این مقاله با مطالعه تطبیقی تجارب سایر کشورها در این حوزه و با روش کیفی بر آن است تا برپایه نظریه اخلاق مراقبت در زنان، الگوی فشار نقش‌های چندگانه ناشی از بیماری کرونا را بر زنان بهتصویر کشد. یافته‌های تطبیقی کشورهای متفاوت نشان میدهدکه زنان نه تنها در معرض از دست دادن نقش شغل خود هستند، بلکه با توجه به اخلاق مراقبت در آنان نقش‌های والدگری را بیش از گذشته بر دوش میکشند. بنابراین شکاف جنسیتی بزرگی میان زنان و مردان وجوددارد و تفاوتی میان کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه نیست.کلمات کلیدی: نقش‌های جنسیتی، زنان، اخلاق مراقبت، فشار نقشی، کووید19، کشورهای توسعهیافته، کشورهای در حال توسعه