سعیده گروسی؛ محمدحسن شمس‌الدینی مطلق
دوره 12، 4(ویژه نامه کرمان) ، زمستان 1397، ، صفحه 67-88
چکیده
ارضای نیازها، احساس شادی و سعادت و رضایت در فرد شکل می‌گیرد. ویژگیهای محل سکونت که بر رضایت مؤثر است دو وجه دارد: محیط اجتماعی و محیط فیزیکی. محیط فرهنگی‌ـ‌اجتماعی، با توجه به وابستگی عمیق به فعالیت‌های جمعی و واقعیت‌های فرهنگی یک محلة خاص، تأثیر عمیقی بر رضایت ساکنان میگذارد، همان‌گونه که کیفیت فیزیکی محله، از جمله فقدان مخاطرات ...
بیشتر
ارضای نیازها، احساس شادی و سعادت و رضایت در فرد شکل می‌گیرد. ویژگیهای محل سکونت که بر رضایت مؤثر است دو وجه دارد: محیط اجتماعی و محیط فیزیکی. محیط فرهنگی‌ـ‌اجتماعی، با توجه به وابستگی عمیق به فعالیت‌های جمعی و واقعیت‌های فرهنگی یک محلة خاص، تأثیر عمیقی بر رضایت ساکنان میگذارد، همان‌گونه که کیفیت فیزیکی محله، از جمله فقدان مخاطرات شهری و دسترسی مطلوب به خدمات، رضایت را تحت تأثیر قرار میدهد. این پژوهش با هدف شناخت تأثیر کیفیت محلة مسکونی بر میزان رضایت ساکنان محلات گوناگون انجام شد. جامعة آماری تحقیق حاضر را ساکنان بالای 18 سال شهر کرمان تشکیل می‌دهند که 396 نفر از ایشان به‌منزلة نمونه انتخاب شدند. یافته‌ها به کمک پرسشنامه جمع‌آوری شد و نتایج نشان داد که میزان رضایت در حد متوسط است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اهمیت کیفیت اجتماعی محله در تأمین رضایت ساکنان بیش از کیفیت فیزیکی محله است. علاوه‌براین، ابعاد کیفیت فیزیکی محله، دسترسی به خدمات شهری و مخاطرات شهری، بر رضایت افراد از محله اثر مستقیم دارند؛ یعنی، دسترسی به خدمات شهری دارای تأثیر مثبت و مخاطرات شهری حاوی تأثیر منفی است. از طرف دیگر، از میان ابعاد کیفیت اجتماعی محله، مسئولیت‌پذیری دارای تأثیر مستقیم و مثبت است و تعامل افراد بر متغیر وابسته تأثیر غیرمستقیم دارد.
غلامرضا خوش‌فر؛ آرزو محمدی؛ فاطمه محمدزاده؛ راضیه محمدی؛ فاطمه اکبرزاده
دوره 9، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 71-102
چکیده
مفهوم سلامت اجتماعی، در کنار سایر ابعاد سلامتی (جسمی، روانی، معنوی) از جایگاه قابل توجهی برخوردار میباشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، یکی از مهمترین این عوامل امنیت و به‌ویژه امنیت اجتماعی است. با توجه به این مهم؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان 15تا29 ساله شهر قاین با تکیه بر نظریه ...
بیشتر
مفهوم سلامت اجتماعی، در کنار سایر ابعاد سلامتی (جسمی، روانی، معنوی) از جایگاه قابل توجهی برخوردار میباشد و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، یکی از مهمترین این عوامل امنیت و به‌ویژه امنیت اجتماعی است. با توجه به این مهم؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان 15تا29 ساله شهر قاین با تکیه بر نظریه سلامت اجتماعی کییز و رویکرد مدرن به امنیت اجتماعی انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی و با انتخاب تصادفی 376 نفر به‌عنوان حجم نمونه و با تکیه بر ابزار پرسشنامه انجام شده است. یافته‌های حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که رابطه معنی‌دار و مستقیمی بین امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی جوانان شهر قاین وجود دارد. همچنین بین امنیت اجتماعی و ابعاد یکپارچگی، پذیرش، مشارکت و شکوفایی اجتماعی رابطه معنی‌دار و مثبت برقرار است که بیشترین شدت همبستگی با بعد پذیرش اجتماعی و کمترین همبستگی با بعد یکپارچگی اجتماعی میباشد. در عین حال، بین امنیت اجتماعی و انسجام اجتماعی رابطه معنی‌داری وجود ندارد.
محمدسعید ذکائی
دوره 5، شماره 3 ، پاییز 1390، ، صفحه 72-96
چکیده
تحولات ساختاری و ارزشی برآمده از چرخش فرهنگی در جوامع معاصر، به موازات رشد، توجه به مقولة حافظه را به‌دنبال داشته است. حافظة فرهنگی به ابزار مهمی در تولید گفتمان‌ها و بازنمایی‌ها و نیز شکل‌دهی هویت فرهنگی گروه‌های اجتماعی و ارتباط با بسیاری از نهادها و ساختارهای اجتماعی تبدیل شده است. پیوند حافظه با فرهنگ عامه‌پسند و نقش صنایع ...
بیشتر
تحولات ساختاری و ارزشی برآمده از چرخش فرهنگی در جوامع معاصر، به موازات رشد، توجه به مقولة حافظه را به‌دنبال داشته است. حافظة فرهنگی به ابزار مهمی در تولید گفتمان‌ها و بازنمایی‌ها و نیز شکل‌دهی هویت فرهنگی گروه‌های اجتماعی و ارتباط با بسیاری از نهادها و ساختارهای اجتماعی تبدیل شده است. پیوند حافظه با فرهنگ عامه‌پسند و نقش صنایع فرهنگی در تولید، بازآفرینی یا تغییر حافظه‌های فرهنگی اهمیت استراتژیک آن را در سیاست فرهنگ توضیح میدهد. مقالة حاضر در پی تشریح زمینه‌ها، کارکردها و آثار رواج مطالعات حافظه به‌عنوان یک سنت آکادمیک بین‌رشته‌ای و معرفی رویکردها و نیز روش‌های عمدة آن به‌ویژه در سنت مطالعات فرهنگی است. مطالعات حافظه، علاوه بر افزودن دستورکار‌هایی پراهمیت در مطالعة زندگی روزمره و فرهنگ عامه‌پسند، سهم زیادی نیز در پیوند علوم انسانی و اجتماعی و درک بهتر از پیچیدگی‌های فرآیندهای اجتماعی و فرهنگی دارد.
هما زنجانی زاده؛ محسن نوغانی؛ زهرا حسامی
دوره 3، شماره 3 ، پاییز 1388، ، صفحه 72-93
چکیده
هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بـرآن است. جهت بررسی موضوع تحقیق از نظریات آدامز، هومنز، مازلو، تیلـور و... اسـتفاده شـده اسـت. بـرایپاسخگویی به سؤال اصلی مقاله، یعنی میزان تعهـد سـازمانی کارکنـان دانشـگاه فردوسـی و عوامـل اجتمـاعیتأثیرگذار بر آن، مطالعهای با اسـتفاده ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، بررسی میزان تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بـرآن است. جهت بررسی موضوع تحقیق از نظریات آدامز، هومنز، مازلو، تیلـور و... اسـتفاده شـده اسـت. بـرایپاسخگویی به سؤال اصلی مقاله، یعنی میزان تعهـد سـازمانی کارکنـان دانشـگاه فردوسـی و عوامـل اجتمـاعیتأثیرگذار بر آن، مطالعهای با اسـتفاده از ابـزار پرسـشنامـه بـر روی 300نفـر از کارکنـان سـازمان مرکـزی ودانشکدههای دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1103) 1387نفـر( کـه بـه روش نمونـهگیـری طبقـهای انتخـابشدهاند، انجام گرفته است. در این مقاله، رابطه متغیرهای احساس عدالت سازمانی، مشـارکت سـازمانی، فشـارنقش، احساس نظارت و کنترل سازمانی، ابهام نقش و رفتار انساندوستانه مافوق بـا کارکنـان بـا متغیـر وابسـته)تعهد سازمانی( مورد سنجش قرار گرفته است که مهمترین نتایج مبین آن است که میزان تعهد سازمانی کارکنان)در بازه صفر تا صد( 76/20و در حد بالا است. از میان عوامل اجتمـاعی مـؤثر بـر تعهـد سـازمانی کارکنـان،عواملی چون رفتار انساندوستانه مافوق با کارکنان )سبک رهبری(، نظارت و کنترل سازمانی، مشارکت سازمانیو فشار نقش بیشترین تأثیر را بر متغیر تعهد سازمانی داشتهاند
سیامک زندرضوی؛ فریما قراری
دوره 8، شماره 2 ، تابستان 1393، ، صفحه 75-103
چکیده
در دانش جامعه‌شناسی مدرسه فضایی اجتماعی مبتنی بر روابط قدرت نابرابر تعریف میشود که در آن دانش‌آموزان به‌لحاظ سلسله‌مراتب قدرت در پایین‌ترین سطح قرار دارند. پیامد قدرت‌نداشتن برای گروهی از دانش‌آموزان ترک تحصیل، افت تحصیلی، بی‌رغبتی به حضور در مدرسه، و انواع خشونت‌هاست که نوعی واکنش درمقابل وضعیت موجود است.
سه پدیده اصلی ...
بیشتر
در دانش جامعه‌شناسی مدرسه فضایی اجتماعی مبتنی بر روابط قدرت نابرابر تعریف میشود که در آن دانش‌آموزان به‌لحاظ سلسله‌مراتب قدرت در پایین‌ترین سطح قرار دارند. پیامد قدرت‌نداشتن برای گروهی از دانش‌آموزان ترک تحصیل، افت تحصیلی، بی‌رغبتی به حضور در مدرسه، و انواع خشونت‌هاست که نوعی واکنش درمقابل وضعیت موجود است.
سه پدیده اصلی بر حضور کودکان در مدرسه اثر دارد که عبارت‌اند از: شنیده‌شدن صدای آنان، توانمندسازی ومشارکت آنان. برای تحقق سه اصل مزبور در مدرسه‌ها روش پژوهشی عملی مشارکتی پیشنهاد شده است که اجرای آن در مراحل "نگاه کنید، فکر کنید و عمل کنید"، امکان شنیده‌شدن بیشتر صدای دانش‌آموزان وتوانمندسازی افزون‌تر و مشارکت بیشتر آنا ن را فراهم می‌آورد.
این مقاله تجربة اجرای این روش ـ‌‌رویکرد آموزشی‌ـ را در مرکز دوستدار کودک مشتاق گزارش کرده است. این مرکز از سال 1385 به‌مثابة پروژة آموزشی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی برای سوادآموزی به کودکان بازمانده از تحصیل توسط انجمن دوستداران کودک کرمان در شهر کرمان راه‌اندازی شده است.
نتایج نشان داد برای ایجاد زمینة حضور مؤثر کودکان در فضای اجتماعی مدرسه، روش پژوهش عملی مشارکتی مفید و کارساز است.
محمد فکری؛ مینا اینانلو؛ احمد فکر ی
دوره 7، شماره 3 ، پاییز 1392، ، صفحه 75-99
چکیده
در اواسط قرن بیستم میلادی، سعید نورسی، عالم صوفی ترکیه، با تأسی از سنت معنوی اسلام جریان نوریه را با هدف ترویج و هماهنگی میان علم و دین و سنت و مدرنیته بنیان گذاشت. از دل جریان نوریه و در امتداد آن، جنبشی اجتماعی در میان اقشار و اصناف و حلقه‌های محلی جامعه ترکیه با رهبری کاریزماتیک فتح‌الله گولن شکل گرفت که هدف آن عمدتاً خدمت به خلق، ...
بیشتر
در اواسط قرن بیستم میلادی، سعید نورسی، عالم صوفی ترکیه، با تأسی از سنت معنوی اسلام جریان نوریه را با هدف ترویج و هماهنگی میان علم و دین و سنت و مدرنیته بنیان گذاشت. از دل جریان نوریه و در امتداد آن، جنبشی اجتماعی در میان اقشار و اصناف و حلقه‌های محلی جامعه ترکیه با رهبری کاریزماتیک فتح‌الله گولن شکل گرفت که هدف آن عمدتاً خدمت به خلق، ارتقای سطح آموزشی برای همه و بهبود معیشت مردم با الهام از آموزه‌های اسلامی و فرهنگ بومی بود.
گولن امروزه در سراسر جهان به‌عنوان روشنفکری تأثیرگذار شناخته میشود. از او با عنوان پدر اسلام اجتماعی در ترکیه یاد میشود، اما دامنة نفوذش فراتر از مرزهای ترکیه است. قدرت تأثیرگذاری گولن به حدی است که از فعالیت‌های او و هوادارانش به «جنبش گولن» تعبیر میشود. این جنبش، برخلاف اکثر جنبش‌های اسلامی معاصر، سیاسی نیست بلکه اجتماعی-آموزشی است. گولن در رأس شبکه‌ای با عضویت تعداد زیادی از سرمایه‌داران، بازرگانان و دانشمندان قرار دارد که از طریق ادارة برخی شرکت‌ها و نهادها، شبکة وسیعی از مراکز انتشاراتی، مدارس، دانشکده‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و مراکز فرهنگی در داخل و خارج از ترکیه را تحت پوشش دارند.
این مقاله با استفاده از نظریة «بسیج منابع» دریچه‌ای برای شناخت جنبش گولن و تبیین چرایی شکوفایی و توفیق این جنبش گشوده است. این ابزار نظری همراه با تحلیل بستر تاریخی و سیاسی ترکیه، که موعظه‌های گولن در آنها نقش بسته است و نیز درک مفاهیم اسلامی در ترکیه نظیر بخشش، نیکوکاری، بصیرت در باورها، رستگاری و خدمت به جامعه، شناختی از جنبش گولن به دست میدهد.
محمدمسعود سعیدی
دوره 11، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 75-100
چکیده
مطالعۀ تغییرات اجتماعی و فرهنگیبرای برنامه‌ریزیِ صحیح در جامعه ضروری به‌نظر می‌رسد. روند روبه‌رشد گروه‌های معنوی، ورزشی و درمانی، که کارکرد آرامش‌بخشی روانی دارند، می‌تواند نمایان‌کنندة تغییرات فرهنگی مهمی در ایران باشد. گروه‌های انرژی‌درمانی یکی از این گروه‌هاست که شناخت نظری و تجربیِ مطمئنی از آن در جامعۀ ما وجودندارد.مطالبنوشته‌شده ...
بیشتر
مطالعۀ تغییرات اجتماعی و فرهنگیبرای برنامه‌ریزیِ صحیح در جامعه ضروری به‌نظر می‌رسد. روند روبه‌رشد گروه‌های معنوی، ورزشی و درمانی، که کارکرد آرامش‌بخشی روانی دارند، می‌تواند نمایان‌کنندة تغییرات فرهنگی مهمی در ایران باشد. گروه‌های انرژی‌درمانی یکی از این گروه‌هاست که شناخت نظری و تجربیِ مطمئنی از آن در جامعۀ ما وجودندارد.مطالبنوشته‌شده دربارة این موضوع نشان میدهد که انرژی‌درمانی در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف، در قالب‌های نظری و عملیِ متفاوت ظاهر شده، ولی احتمالاً مبتنی بر واقعیت واحدی است که هنوز به‌گونه‌ای علمی و بین‌الاذهانی ثابت نشده است؛ چنان‌که تأثیر درمانی آن نیز در مجامع علمی، نه نفی شده است و نه اثبات. درعین‌حال، انرژی‌درمانی به‌مثابة واقعیتی اجتماعی در جامعۀ ما وجود دارد. این تحقیق که عهده‌دار پژوهشی میدانی‌ـ کیفی به‌روش کدگذاریِ متون حاصل از گزارش مشاهده‌های مشارکتی، و مصاحبه با مربیان و شاگردان و مراجعه‌کنندگان بوده است، رابطۀ کنشگران مزبور را با محیط اجتماعی، ویژگی کلاس‌ها و باورهای ایشان دربارة انرژی‌درمانی، تمایزات سبک خاص ایشان، و سرانجام، پیامدها یا واکنش‌های مشارکتشان در کلاس‌ها توصیف میکند. برطبق یکی از نتایج پژوهش و برخلاف تصور رایج، گروه انرژی‌درمانی ـ‌اگر صرفاً انرژی‌درمانی باشدـ از گروه‌های معنویت‌گرا محسوب نمی‌شود.
کامران ربیعی
دوره 6، شماره 2 ، تابستان 1391، ، صفحه 77-101
چکیده
یکی از پیشفرضهای جامعهشناسان تأثیرپذیری تفکر و دانش بشری از شرایط اجتماعی هر دوره است. مقالۀ حاضر به بررسی موانع رشد جامعه‌شناسی در خاورمیانه تحت تأثیر شرایط سه حوزۀ ساخت سیاسی و حکومت، اقتصاد و حوزۀ اجتماعی ـ فرهنگی طی سدۀ اخیر میپردازد. درباب حکومت و ساخت سیاسی، ظهور حکومتهای اقتدارگرا و ایدئولوژیک شدن قدرت سیاسی ...
بیشتر
یکی از پیشفرضهای جامعهشناسان تأثیرپذیری تفکر و دانش بشری از شرایط اجتماعی هر دوره است. مقالۀ حاضر به بررسی موانع رشد جامعه‌شناسی در خاورمیانه تحت تأثیر شرایط سه حوزۀ ساخت سیاسی و حکومت، اقتصاد و حوزۀ اجتماعی ـ فرهنگی طی سدۀ اخیر میپردازد. درباب حکومت و ساخت سیاسی، ظهور حکومتهای اقتدارگرا و ایدئولوژیک شدن قدرت سیاسی از دهۀ 1960 به بعد و خیزش اسلام سیاسی در دهۀ 1970 مهمترین موانع سیاسی فراروی رشد جامعه‌شناسی بوده است. در حوزۀ اقتصاد، برونزابودن توسعۀ اقتصادی و مسائل ناشی از آن و تمایل سیاستگذاران به پیشبرد مدرنیزاسیونِ فارغ از مدرنیسم اجتماعی موانع اصلی بوده و درباب حوزۀ اجتماعی ـ فرهنگی ضعف جامعۀ مدنی، فقدان حوزۀ عمومی قدرتمند و حلنشدن مشکل تعارض میان سنت و مدرنیته در حوزۀاندیشه و جامعه از جمله موانع اصلی رشد جامعه‌شناسی در کشورهای خاورمیانه بوده است.
فاطمه جواهری؛ مرجانه یزدانی
دوره 10، 2-3 ، تابستان 1395، ، صفحه 77-101
چکیده
در این نوشتار نگرش نمونه ای منتخب از سالمندان ساکن شهرتهران درمورد مرگ یکی از چالش برانگیزترین تجربیات انسان تحلیل شده است. نگرش به مرگ بر اساس ابعاد پنجگانه پذیرش طبیعی مرگ، خلاصی از مشکلات، آخرت گرایانه، اجتناب وترس از مرگ اندازه گیری شد. سپس نقش پایبندی دینی، اعتماد به پزشکی و حمایت اجتماعی بر نوع نگرش به مرگ بررسی شد. به این ...
بیشتر
در این نوشتار نگرش نمونه ای منتخب از سالمندان ساکن شهرتهران درمورد مرگ یکی از چالش برانگیزترین تجربیات انسان تحلیل شده است. نگرش به مرگ بر اساس ابعاد پنجگانه پذیرش طبیعی مرگ، خلاصی از مشکلات، آخرت گرایانه، اجتناب وترس از مرگ اندازه گیری شد. سپس نقش پایبندی دینی، اعتماد به پزشکی و حمایت اجتماعی بر نوع نگرش به مرگ بررسی شد. به این منظور 390 نفر از سالمندان تهرانی از سه بخش بالا (منطقه 3 و1 )، مرکز (منطقه 8 و5) و جنوب (منطقه 19و15) انتخاب شدند. یافته‌ها حاکی از آن است که هر سه متغیر پایبندی دینی، اعتماد به پزشکی و بهره مندی از حمایت اجتماعی با ابعاد مختلف نگرش به مرگ رابطه دارد. پایبندی دینی قوی پذیرش مرگ را تسهیل میکند و اعتماد به پزشکی، موجب اجتناب از مرگ و ترس از آن میشود. افرادی که از حمایت اجتماعی بهره مندتر هستند، از اندیشه مرگ بیشتر دوری می‌گزینند و کمتر آن را به عنوان راه نجات از مشکلات درنظر می‌گیرند. به این ترتیب می‌توان گفت برخورداری از حمایت اجتماعی و اعتماد به کارایی علم پزشکی امید به بیشتر زنده ماندن یا تعلق به زندگی را افزایش میدهد.
مهناز فرهمند؛ مهدیه دادستان
دوره 11، 3(دومین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده) ، پاییز 1396، ، صفحه 77-103
چکیده
در دوران متأخر، به‌دنبال رسوخ نوگرایی در تمام عرصه‌های زندگی، خشنودی، به‌مثابة سازه‌ای خانوادگی، در سطوح ذهنی، معنایی، ارزشی و انتظارات عمیقاً متحول شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطة نوگرایی، انتظارات مادی‌ـ معنوی و خشنودی زناشویی انجام شده است. در تدوین چارچوب نظری این پژوهش از نظریات روان‌شناختی و جامعه‌شناختی استفاده ...
بیشتر
در دوران متأخر، به‌دنبال رسوخ نوگرایی در تمام عرصه‌های زندگی، خشنودی، به‌مثابة سازه‌ای خانوادگی، در سطوح ذهنی، معنایی، ارزشی و انتظارات عمیقاً متحول شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطة نوگرایی، انتظارات مادی‌ـ معنوی و خشنودی زناشویی انجام شده است. در تدوین چارچوب نظری این پژوهش از نظریات روان‌شناختی و جامعه‌شناختی استفاده شده است. 384 نفر از زنان متأهل و دارای فرزند شهر جیرفت با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای پرسش‌نامة تحقیق حاضر را تکمیل کردند. ابزار‌های پژوهش، مقیاس رضایت زناشویی اینریچ، انتظارات زناشویی امیدوار، نوگرایی شارما و انتظارات مادی محقق‌ساخته بود. نتایج تحقیق نشان داد که انتظارات مادی‌ـ معنوی با خشنودی زناشویی رابطه دارد و تغییر در میزان نوگرایی، اشتغال، سطح تحصیلات و درآمد به تغییر میزان انتظارات مادی‌ـ معنوی منتهی میشود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که متغیرهای انتظارات مادی، انتظارات معنوی، و نوگرایی به‌ترتیب با تأثیر مستقیم و غیرمستقیم 22/0درصد واریانس میزان خشنودی زناشویی را پیش‌بینی میکند.
سهیلا صادقی فسائی؛ محسن ناصری راد
دوره 5، شماره 2 ، تابستان 1390، ، صفحه 78-98
چکیده
جنبه‌های هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه، روش‌شناسانه و روشی چهار جنبه از پژوهش و فهم هستند که از اهمیت خاصی برخوردارند و همگی به‌هم وابسته‌اند. در ادبیات پژوهش جداسازی هستیشناسی و معرفتشناسی، از لحاظ مفهومی، با مسئلة خاصی روبه‌رو است. اصطلاح روششناسی نیز با بی‌دقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و پژوهشگران روش‌های پژوهش را ...
بیشتر
جنبه‌های هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه، روش‌شناسانه و روشی چهار جنبه از پژوهش و فهم هستند که از اهمیت خاصی برخوردارند و همگی به‌هم وابسته‌اند. در ادبیات پژوهش جداسازی هستیشناسی و معرفتشناسی، از لحاظ مفهومی، با مسئلة خاصی روبه‌رو است. اصطلاح روششناسی نیز با بی‌دقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و پژوهشگران روش‌های پژوهش را به‌کار می‌گیرند بی‌آنکه اطلاعی از مفروضات هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی مورد قبول خود داشته باشند. همة این مسائل بر نیاز به شفاف‌سازی روش‌ها، روش‌شناسی‌ها، معرفت‌شناسی‌ها و هستی‌شناسی‌ها تأکید میکند. این پژوهش مبتنی بر رویکردی نظری است. در جریان گردآوری دادهها این چهار جنبه مفهوم‌سازی و ترکیب شده است. با مراجعه به ادبیات وسیع در این حوزه سعی شده اهمیت و ارتباط این جنبه‌ها با یکدیگر در پژوهش‌های کیفی مشخص گردد. یافته‌ها نشان میدهد که روششناسی و روش به‌هیچ‌وجه جدا از موقعیت‌های هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی انتخاب نمی‌شوند. موقعیت‌های متفاوت هستیشناسی و معرفتشناسی، روششناسی و روش‌های متفاوتی را تولید میکند که نهایتاً منجر به دانش دربارة جهان اجتماعی می‌گردد.
فاطمه قربانی پیرعلیدهی؛ سمیره صی محمدی؛ فرشته صی محمدی
دوره 11، 2(ویژه ایلام) ، تابستان 1396، ، صفحه 78-97
چکیده
ایجاد حس سرزندگی در جامعه‌ی روستایی موجب تعاملات بیشتر و بهتر مردم روستا و افزایش سرمایه‌ی اجتماعی، بهبود اقتصاد روستایی میشود، بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای سرزندگی در بین روستائیان ایل ارکوازی از توابع شهرستان ایلام به انجام رسید. تحقیق حاضر کاربردی و توصیفی- پیمایشی است. جامعه‌ی آماری روستائیان 36 روستای ...
بیشتر
ایجاد حس سرزندگی در جامعه‌ی روستایی موجب تعاملات بیشتر و بهتر مردم روستا و افزایش سرمایه‌ی اجتماعی، بهبود اقتصاد روستایی میشود، بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای سرزندگی در بین روستائیان ایل ارکوازی از توابع شهرستان ایلام به انجام رسید. تحقیق حاضر کاربردی و توصیفی- پیمایشی است. جامعه‌ی آماری روستائیان 36 روستای قوم ارکوازی هستند (5730 نفر). 259 نفر به صورت نمونه‌گیری چند مرحله‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق نشان داد که امکانات و زیرساخت‌های روستایی، امنیت و ایمنی، انسجام اجتماعی، ارتباط خوب با دیگران، زیبایی ظاهری و بصری روستا و درآمد متغیرهایی هستند که 88 درصد از تغییرات واریانس سرزندگی را پیش‌گویی میکنند. بر اساس یافته‌های تحقیق توصیه‌هایی ارائه شده که می‌تواند در ارتقای سرزندگی روستائیان مؤثر باشد: گسترش امکانات، به کارگیری نیروهای جوان، بازسازی اماکن قدیمی و بهبود انسجام اجتماعی.
حسین قدرتی؛ منیژه محمدیان؛ احمد محمدپور؛ حسین افراسیابی
دوره 6، شماره 1 ، بهار 1391، ، صفحه 79-100
چکیده
سالمندان در ایران معاصر به دلیل تغییرات جمعیت شناختی بخش بزرگی از جامعه ایران به شمار می آیند.پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر آسایش سالمندان انجام گرفته است.این پژوهش به شیوه پیمایشی با کمک پرسش نامه درباره 400 نفر از سالمندان در شهر سبزوار صورت گرفت.بر اساس یافته های این پژوهش بین متغیرهای سن،جنس،سطح تحصیلات،وضعیت تاهل،درآمد،وضعیت ...
بیشتر
سالمندان در ایران معاصر به دلیل تغییرات جمعیت شناختی بخش بزرگی از جامعه ایران به شمار می آیند.پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر آسایش سالمندان انجام گرفته است.این پژوهش به شیوه پیمایشی با کمک پرسش نامه درباره 400 نفر از سالمندان در شهر سبزوار صورت گرفت.بر اساس یافته های این پژوهش بین متغیرهای سن،جنس،سطح تحصیلات،وضعیت تاهل،درآمد،وضعیت مسکن،تسهیلات زندگی،اعتقادات مذهبی،تندرستی،شغل،عزت نفس و کیفیت زندگی با احساس آسایش سالمندان رابطه وجود دارد.بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیره از بین کل متغیرهای مستقل،متغیرهای عزت نفس،اعتقادات مذهبی،کیفیت زندگی و تسهیلات زندگی رابطه مستقیم با احساس آسایش داشتند و قادر بودند 51 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.متغیر عزت نفس بیشترین تاثیر مستقیم را بر احساس آسایش سالمندان داشت (0.60) و بیشترین تاثیر کل متعلق به متغیر تسهیلات زندگی (0.36) است مه نشان می دهد هنوز نیازهای اولیه مادی سالمندان تامین نشده است.
رسول صادقی؛ محمدجلال عباسی شوازی؛ نورالدین فراش
دوره 12، 3(اولین ویژه نامه کردستان) ، پاییز 1397، ، صفحه 80-101
چکیده
هدف مقالة پیشِرو، بررسی تأثیر ابعاد و سطوح قومگرایی بر ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک در شهر ماکو است. روش مطالعه پیمایشی است و نمونة تحقیق را 384 نفر از زنان متأهل 15 تا 49 سالة کُرد و ترک در شهر ماکو تشکیل داده‌اند. مطابق یافته‌های پژوهش، تفاوت‌های قومی معناداری در ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک وجود دارد. ...
بیشتر
هدف مقالة پیشِرو، بررسی تأثیر ابعاد و سطوح قومگرایی بر ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک در شهر ماکو است. روش مطالعه پیمایشی است و نمونة تحقیق را 384 نفر از زنان متأهل 15 تا 49 سالة کُرد و ترک در شهر ماکو تشکیل داده‌اند. مطابق یافته‌های پژوهش، تفاوت‌های قومی معناداری در ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک وجود دارد. میانگین باروری زنان کُرد (2/2 فرزند) بیشتر از زنان ترک (9/1 فرزند) است. متوسط باروری ایدهال برای زنان کُرد 6/2 و برای زنان ترک 1/2 فرزند به‌دست آمده است. نتایج مطالعه نشان داد که زنان کُرد در مقایسه با زنان ترک قوم‌گراترند. با استناد به نتایج، میزان قومگرایی رابطة مثبت و معناداری با باروری دارد و هرچه قومگرایی افزایش یابد، باروری زنان نیز افزایش مییابد. نتایج تحلیل چندمتغیره نیز نشان داد که با وجود کنترل اثر مشخصههای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی، قومگرایی همچنان تأثیر قوی و معناداری بر ترجیحات و رفتارهای باروری زنان بررسی‌شده در هر دو گروه قومی دارد، هرچند شدت این اثرگذاری برای کُردها بیشتر از ترکهاست.
سارا شریعتی مزینانی؛ مهدی سلیمانیه
دوره 7، شماره 1 ، بهار 1392، ، صفحه 81-112
چکیده
نهاد حوزة علمیه در طول حیاتش به صورت قابل توجهی در حوزه های مختلف بر
جامعة ایران تأثیر گذاشته و از آن تأثیر پذیرفته است و بنابراین شایستة توجه جدی و
تحلیل جامعه شناختی است. شواهد و قرائنی وجود دارد که به نظر می رسد این نهاد
مهم و مؤثر در سه دهة اخیر، و بخصوص در حوزة علمیة قم، با تغییراتی جدی روبه رو
بوده است. یکی از این تغییرات مهم روند ...
بیشتر
نهاد حوزة علمیه در طول حیاتش به صورت قابل توجهی در حوزه های مختلف بر
جامعة ایران تأثیر گذاشته و از آن تأثیر پذیرفته است و بنابراین شایستة توجه جدی و
تحلیل جامعه شناختی است. شواهد و قرائنی وجود دارد که به نظر می رسد این نهاد
مهم و مؤثر در سه دهة اخیر، و بخصوص در حوزة علمیة قم، با تغییراتی جدی روبه رو
بوده است. یکی از این تغییرات مهم روند روبه تزاید بوروکراتیزه شدن نظام آموزشیحوزه است.
این پژوهش بر آن بوده تا ابتدا با رویکردی جامعه شناختی به ارائة توصیفی مختصر
از کلیت این تغییر بپردازد. سپس با مطالعة آخرین نظرات مکتوب نمایندگان اصلی
« بوروکراسی » طیف مدافع این تغییرات، در مقایسه با گزاره های اساسی سازندة مفهوم
از منظر ماکس وبر در سنت جامعه شناختی، نشان می دهد که روند کلی این تغییرات
بوروکراتیزاسیون » قرابت های فراوانی با مفهوم دارد. « در مرحلة بعد »پیامدها «ی اجتناب ناپذیر این فرآیند را از منظر جامعه شناختی مورد بررسی قرار داده ایم تا نشان دهیم که حجم قابل توجهی از این پیامدها بر اثر اجرای
این طرح در حال حاضر در حوزه به وقوع پیوسته است. در قسمت انتهایی، نمونه ای از
مقاومت های جدی در برابر ابعاد مختلف انجام این پروژه در داخل حوزه بررسی شده
است.
روش اصلی این پژوهش مطالعة اسنادی بوده که در جریان آن طیفی از داده های
اسنادی شامل مصاحبه ها، سخنرانی ها، کتاب ها و آمارهای رسمی مورد استفاده و
بررسی قرار گرفته است.
محمد مهدی رحمتی
دوره 1، شماره 2 ، تابستان 1385، ، صفحه 83-110
چکیده
مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است که در مورد پیامدهای اجتماعی و اقتصادی جابه جایی و ادغام روستاها در منطقه زلزله زده رودبار و منجیل انجام شده است.پس از وقوع زلزله مذکور،در خرداد ماه 1369 و در جریان بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله ،حدود 170 روستا جابه جا شدند.از این تعداد 46 روستا افزون بر جابه جایی در معرض ادغام با روستاهای دیگر قرار گرفتند.مطالعه ...
بیشتر
مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است که در مورد پیامدهای اجتماعی و اقتصادی جابه جایی و ادغام روستاها در منطقه زلزله زده رودبار و منجیل انجام شده است.پس از وقوع زلزله مذکور،در خرداد ماه 1369 و در جریان بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله ،حدود 170 روستا جابه جا شدند.از این تعداد 46 روستا افزون بر جابه جایی در معرض ادغام با روستاهای دیگر قرار گرفتند.مطالعه حاضر با نگاهی به رویکردهای نظری موجود در مورد موضوع پژوهش تلاش کرده است تا در چهارچوب استراتژی معطوف به توسعه به بررسی دگرگونی ها و پیامدهای ادغام روستاها در منطقه زلزله زده زودبار و منجیل بپردازد.شیوه انجام دادن این مطالعه کیفی بوده و داده های پژوهش با بهره گیری از چند روش،شامل داده های اسنادی،پرسش نامه،مصاحبه عمیق و مشاهده میدانی گردآوری شده اند.یافته های پژوهش نشان میدهد که جابه جایی و ادغام روستاها از نظر فیزیکی باعث افزایش توانایی روستاهای مذکور در برابر آسیب های طبیعی اجتماعی و برخورداری آنان از برخی امکانات زیربنایی شده است.اما در کنار آن، جا به جایی و ادغام دگرگونی هایی را رقم زده که از نظر اجتماعی و اقتصادی حداقل در کوتاه مدت آسیب پذیری هایی را برای ساکنان این روستاها به وجود آورده است.
محمدامین قانعی‌راد؛ معصومه قاراخانی؛ سیدآیت‌الله میرزایی
دوره 12، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 83-110
چکیده
حفظ شرافت علم و ارتقای اخلاق علم در ایران مستلزم مشارکت کنشگران علم در تحول ساختاری نهاد علم و بهره‌گیری از تجربیات جهانی است. در این مقاله، با طرح سه پرسش اصلی به بررسی برنامه‌ها و عملکرد انجمن‌های علمی ایران در زمینة اخلاق علم می‌پردازیم؛ ازجمله اینکه انجمن‌های علمی برای ارتقای اخلاق علم چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند، بر سر ...
بیشتر
حفظ شرافت علم و ارتقای اخلاق علم در ایران مستلزم مشارکت کنشگران علم در تحول ساختاری نهاد علم و بهره‌گیری از تجربیات جهانی است. در این مقاله، با طرح سه پرسش اصلی به بررسی برنامه‌ها و عملکرد انجمن‌های علمی ایران در زمینة اخلاق علم می‌پردازیم؛ ازجمله اینکه انجمن‌های علمی برای ارتقای اخلاق علم چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند، بر سر راه فعالیت‌های خود با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند، و درنهایت، این انجمن‌ها، در جایگاه بخشی از صاحبان نفع و نفوذ علم در ایران، برای ارتقای اخلاق علم چه پیشنهادهایی دارند. برای پاسخ به این پرسش‌ها، پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و طرح پرسش‌های باز در میان انجمن‌های علمی ایران صورت گرفت که 113 انجمن پرسش‌ها را پاسخ دادند و بازگرداندند. تحلیل یافته‌ها نشان میدهد که انجمن‌های علمی در ایران به مسئله‌مندی و ضرورت توجه به اخلاق علم اذعان دارند و پیشنهادهای آنها برای مقابله با هنجارشکنی و پیشگیری از ناراستی‌های علمی در سه بعد «آموزش»، «الگوسازی حرفه‌ای» و پی‌گیری «تغییرات ساختاری و سازمانی» درخور توجه است، اما تحقق این اهداف مستلزم وجود ساختار پشتیبان، امکانات لازم برای پیشگیری از هنجارگریزی، مجازات هنجارگریزان و ازهمه‌مهم‌تر صیانت از استقلال انجمن‌های علمی است، مسئله‌ای که با توجه به ماهیت انجمن‌های علمی ایران و جایگاه ساختاری آنها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌سادگی ممکن نیست.
سید احمد فیروزآبادی؛ حسین راغفر؛ هیوا احمدی
چکیده
در یک دهه اخیر بازار و تجارت مرزی در شهرستان بانه پیامدهای مختلفی داشته که در طول تاریخ این شهرستان بی‌سایقه بوده است. هدف پژوهش حاضر، معنا کاوی دیدگاه و ذهنیات افراد وتفسیر آنان از تحولات ارزشی در جامعه بانه میباشد. از روش نظریه زمینهای برای رسیدن به اهداف تحقیق استفاده شده است. به اقتضای روش تحقیق اطلاعات با استفاده از فن مصاحبه ...
بیشتر
در یک دهه اخیر بازار و تجارت مرزی در شهرستان بانه پیامدهای مختلفی داشته که در طول تاریخ این شهرستان بی‌سایقه بوده است. هدف پژوهش حاضر، معنا کاوی دیدگاه و ذهنیات افراد وتفسیر آنان از تحولات ارزشی در جامعه بانه میباشد. از روش نظریه زمینهای برای رسیدن به اهداف تحقیق استفاده شده است. به اقتضای روش تحقیق اطلاعات با استفاده از فن مصاحبه عمیق و اسناد و مدارک جمع‌آوری شده است و همچنین با روش نمونه‌گیری هدفمند، دو گروه متفاوت از افراد یعنی بازاریان (تعداد: 13 نفر) و فرهنگیان (تعداد: 14) انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. سه مرحله اصلی کدگذاری برای هر دو گروه به طور جداگانه اجرا و در اخر کلیه مقولات هر دو گروه در سطحی انتزاعی بالاتر و تحت 18 مقوله نهایی ادغام شدند. این مقولات عباتند از: فقر تاریخی و سختی معیشت- بهبود زندگی بازاریان- بازدهی بالای مشارکت اقتصادی- ضعف بخش صنعت- بازدهی نامناسب کشاورزی و باغبانی- رونق بازار و تجارت مرزی- ارزش زادیی از تحصیلات عالی- کنشگری اقتصادی- بازاری شدن- کنش فرادستی شدن- کنش ترک تحصیل- سیطره پول- راحت طلبی- خودانگارگی- ارزش یافتن هویت مادی- ارزش یافتن منزلت مادی- افت کیفی تحصیل و دلزدگی از آن- تضعیف منزلت روحانیون و فرهنگیان. مقولات مذکور در مدل پارادایمی/ نظریة زمینهای درک تحولات ارزشی صورت‌بندی شدند.
سهیلا صادقی فسایی؛ مهسا لاریجانی
دوره 7، شماره 2 ، تابستان 1392، ، صفحه 87-111
چکیده
آزار جنسی علیه زنان در محیط کار از جملۀ جرایمی است که امنیت زنان شاغل را به خطرمی اندازد و پیامدهای زیان باری برای زنان به بار می آورد. زنان معمولاً به دلیل ترس ازدریافت برچسبهای ناروا، ازدست دادن شغل، بی آبرویی و انزوا درمقابل این جرایم سکوتمیکنند و در بهترین حالت سعی میکنند محیط کار خود را عوض کنند و در بدترین وجهممکن است تسلیم خواسته ...
بیشتر
آزار جنسی علیه زنان در محیط کار از جملۀ جرایمی است که امنیت زنان شاغل را به خطرمی اندازد و پیامدهای زیان باری برای زنان به بار می آورد. زنان معمولاً به دلیل ترس ازدریافت برچسبهای ناروا، ازدست دادن شغل، بی آبرویی و انزوا درمقابل این جرایم سکوتمیکنند و در بهترین حالت سعی میکنند محیط کار خود را عوض کنند و در بدترین وجهممکن است تسلیم خواسته های مجرمان گردند.در مقالۀ حاضر که مبتنی بر تحقیقی کیفی است سعی کردیم با استفاده از مصاحبه هایعمیق با زنان شاغل در شهر تهران، به سه عنصر ویژگیهای مجرمان، قربانیان آزار جنسی ومحیطهای وقوع آزار جنسی و کمبود نظارت بر آنها بپردازیم. در ادامه نیز نقش پلیس زن رادر کشف جرایم خاموش علیه زنان و پیشگیری از آنها بررسی کرده ایم.یافته های این تحقیق براساس مصاحبه های عمیق با 27زن شاغل 71تا 32ساله درشهر تهران به دست آمده است.نتایج حاصل از بررسیهای کیفی نشان میدهد، قربانیان آزار جنسی عمدتاً زنان جوانو تحت سلطهای هستند که ازسوی رؤسا و مردان دارای قدرت و منزلت بالاتر مورد آزارجنسی واقع میشوند. آنان عمدتاً در بخشهای خصوصی فاقد نظارت و کنترل مورد آزارواقع شده اند. حضور پلیس زن و حمایت از زنان شاغل و اصلاح رویه های شکایات قانونیمیتواند گامهای مهمی برای کاهش آزار جنسی و ایجاد امنیت در محیط کار باشد
مهدی ژیانپور؛ حکیمه ملک احمدی
دوره 9، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 88-107
چکیده
ورود تکنولوژیهای جدید به جوامع پیامدهای درخور توجهی در زندگی افراد برجای میگذارد. بخشی از این پیامدها ناشی از آن است که تکنولوژی تسهیل کنندة دست یابی به امکان و زمینة کنشهای جدید است. دراین میان، اینترنت به علت ویژگیهای خاصی، مثل دامن زدن به پدیدة گم نامی، باعث شکل گیری کنشهای جنسی بدیعی شده است، کنشهایی که دنیای واقعی را ...
بیشتر
ورود تکنولوژیهای جدید به جوامع پیامدهای درخور توجهی در زندگی افراد برجای میگذارد. بخشی از این پیامدها ناشی از آن است که تکنولوژی تسهیل کنندة دست یابی به امکان و زمینة کنشهای جدید است. دراین میان، اینترنت به علت ویژگیهای خاصی، مثل دامن زدن به پدیدة گم نامی، باعث شکل گیری کنشهای جنسی بدیعی شده است، کنشهایی که دنیای واقعی را نیز متأثر کرده است و پیامدهایی ناخواسته بر مناسبات و موضوعات آن تحمیل میکند. براین اساس و به دلیل اهمیت و بداعت این موضوعات، هدف اصلی پژوهش حاضر درک معنا و بازسازی زمینهای پیامدهای کنش های جنسی صورت گرفته در محیط سایبر بوده است. این مطالعه با رویکردی کیفی، مبتنی بر سنت نظریة زمینهای و با بهره گیری از راهبردهای نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) انجام شده است. بدین منظور، در پاییز و زمستان سال 1389 با 19 نفر از کاربرانی که با هدف گفت وگوهای جنسی و سایبرسکس به اتاقهای گفت وگوی فارسی زبان مراجعه کرده بودند، مصاحبة عمیق صورت گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها نیز در سه مرحلة کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از پارادایم کدگذاری اشتراوس و کوربین به انجام رسید. نتایج این پژوهش نشان میدهد، سکس مجازی فرایندی است که کاملاً به صورت تخیلی انجام میشود و هیچ حضورجسمانی از فرد دیگری در رابطه وجود ندارد. پیامدهای این فعالیتها، در سه دستة: پیامدهای کنشی (کنشجنسی رسانهای شده، سبک زندگی جنسی شده و ماجراجویی جنسی)؛ پیامدهای روانی (زندگی چندگانة مضاعف، تحلیل (تضعیف) روان تنی، کشاکش میل و وجدان) و پیامدهای نگرشی (نگاه جنسی به زن) تقسیم پذیر است.
خدیجه سفیری؛ سارا ایمانیان؛ فاطمه منصوریان راوندی
دوره 8، شماره 1 ، بهار 1393، ، صفحه 88-106
چکیده
در این مقاله با تحلیل ثانویۀ داده‌های طرح پژوهشی«مفاهیم سلامتی و بیماری و رفتارهای مرتبط با سلامتی نزد دختران دانشجو» نقش مادران را در آموزش سلامت به دختران بررسی کرده‌ایم. تحلیل گفتمان انتقادی یافته‌های این طرح پژوهشی نشان میدهد که دختران درباب سلامت آگاه‌تر از مادرانشان هستند، اما رفتارهای مرتبط با سلامت آنها مشابه مادرانشان ...
بیشتر
در این مقاله با تحلیل ثانویۀ داده‌های طرح پژوهشی«مفاهیم سلامتی و بیماری و رفتارهای مرتبط با سلامتی نزد دختران دانشجو» نقش مادران را در آموزش سلامت به دختران بررسی کرده‌ایم. تحلیل گفتمان انتقادی یافته‌های این طرح پژوهشی نشان میدهد که دختران درباب سلامت آگاه‌تر از مادرانشان هستند، اما رفتارهای مرتبط با سلامت آنها مشابه مادرانشان است؛ آنها تحت تأثیر فرهنگ غالب به سلامتی خود اهمیت نمی‌دهند. این موضوع را می‌توان با نظریۀ یادگیری اجتماعی بندورا به این شیوه تحلیل کرد که دختران ازطریق مشاهدۀ رفتار سلامتی در مادران می‌آموزند که بیماری و درد را تا زمانی که در روند زندگی روزمرۀ آنان اخلال ایجاد نکرده است تحمل کنند، هرچند این شیوه با دانش و باور سلامتی در آنان مغایرت دارد. بنابراین، مادران در آموزش سلامت به دختران نقش محسوسی در تبدیل دانش به رفتار مرتبط با سلامتی دارند.
خدیجه کشاورز
دوره 10، 4(اولین ویژه نامه فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم) ، زمستان 1395، ، صفحه 88-115
چکیده
نگرش دانشجویان به مقولاتی مانند خانواده، ازدواج، و رابطة بین دو جنس، به‌دلیل جوان‌بودن دانشجویان، فهم ما را از طرح‌های آیندة آنها برای زندگی ارتقا میدهد. امری که در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی‌ـ اجتماعی بسیار تعیین‌کننده است. این پژوهش بر آن است تا به دنبال پاسخ به این سوالات باشد: جوانان چه نگاهی به سن ازدواج دارند، معیارهای ...
بیشتر
نگرش دانشجویان به مقولاتی مانند خانواده، ازدواج، و رابطة بین دو جنس، به‌دلیل جوان‌بودن دانشجویان، فهم ما را از طرح‌های آیندة آنها برای زندگی ارتقا میدهد. امری که در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی‌ـ اجتماعی بسیار تعیین‌کننده است. این پژوهش بر آن است تا به دنبال پاسخ به این سوالات باشد: جوانان چه نگاهی به سن ازدواج دارند، معیارهای مطلوب آنها برای ازدواج چگونه است، آیااین معیارها به‌سمت برابری بین دو جنس سمت‌وسو یافته‌اند، یا همچنان بر معیارهای متفاوت میان زنان و مردان تأکید میشود، نگاه دانشجویان به تقسیم کار جنسیتی چگونه است، نگاه دانشجویان به قوانین مدنی در حوزة خانواده و نیز اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی زنان چگونه است؟ پاسخ به این پرسش‌ها درک ما را از فاصله یا توافق ارزش‌ها و نگرش‌های دانشجویان با ارزش‌ها و نگرش‌های رسمی بهبود می‌بخشد. بدون تردید، این نگرش‌ها در میان دانشجویان با توجه به جنسیت، طبقة اجتماعی، قومیت، شهر محل تحصیل و... متفاوت است. تلاش ما در این مقاله فهم این گونه‌گونی‌ها و تفسیر این تفاوت‌هاست. در این مقاله، با تکیه بر مطالعات سراج‌زاده، جواهری و همکاران در 1382 و 1394، تلاش میشود با درک نگرش دانشجویان در حوزة خانواده، ازدواج و روابط بین دو جنس، تفسیری از تغییرات و نیز مقاومت در این حوزه‌ها حاصل شود. به‌نظر می‌رسد، با نگرش‌ها و هنجارهای برابری‌خواهانه در برخی زمینه‌ها، و سنتی در زمینه‌های دیگر مواجهیم. به‌عبارتی، شاهد تغییر در حوزه‌هایی و نیز مقاومت در حوزه‌های دیگر هستیم. شاید بتوان گفت که دانشجویان با نوعی خرد ابزاری به رابطة زن و مرد نگاه میکنند، آنجاکه تغییر را به نفع خود می‌بینند، آن را می‌پذیرند و آنجا که آن را مخالف منافع خود ارزیابی میکنند، آن را رد میکنند. یعنی ما در مورد مقولات مرتبط با جنسیت، با تغییر و سازش هم‌زمان روبه‌رو هستیم. روش ما در این پژوهش تحلیل ثانویه با تکیه بر پژوهش ارزش‌ها و نگرش‌های دانشجویان در دو مقطع 1382 و 1394 است. تلاش میشود روندها و تغییرات ایجادشده در طی این بازة زمانی تحلیل شود.
فرزانه فرامرزی؛ محمدصادق مهدوی؛ فرح ترکمان
دوره 11، 1 (اولین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده) ، بهار 1396، ، صفحه 92-119
چکیده
یکی از مباحث مهم در دنیای امروز، بحث تحوّل در الگوهای همزیستی و شکلگیری الگوهای جدید همزیستی دو جنس مخالف میباشد. یکی از گونههای جدید همزیستی که به عنوان یک پدیدهی نوظهور اجتماعی مورد توجه محققان حوزهی خانواده در ایران قرار گرفته، همباشی است. همباشی به معنای زندگی مشترک دو جنس مخالف با هم، بدون ازدواج است. ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم در دنیای امروز، بحث تحوّل در الگوهای همزیستی و شکلگیری الگوهای جدید همزیستی دو جنس مخالف میباشد. یکی از گونههای جدید همزیستی که به عنوان یک پدیدهی نوظهور اجتماعی مورد توجه محققان حوزهی خانواده در ایران قرار گرفته، همباشی است. همباشی به معنای زندگی مشترک دو جنس مخالف با هم، بدون ازدواج است. در تحقیق حاضر که در کلانشهر تهران صورت گرفته، محققان برآنند که علاوه بر شناخت این پدیده، به ابعاد این هویت همزیستی از نگاه کسانی که این تجربه زیسته را داشتهاند، پیببرند؛ تا بتوانند تصویری از برساختِ این واقعیت اجتماعی ارائه دهند. این تحقیق با رویکرد روششناختی تفسیرگرایانه به روش « نظریه زمینهای» انجام گردید، با مصاحبه عمیق از 15 نفر از کنشگران همباش این نتیجه حاصل شد که، همباشی از نگاه این افراد در حقیقت خوانشی نو از مفهوم ازدواج در عصر حاضر میباشد. خوانشی نو در جامعهای که در حال تجربه کردن اَشکال و صورتهای جدید از واقعیت‌های اجتماعی دنیای مدرن است که هرچند در فضای فردی افراد به وقوع میپیوندد، ولی حاصل شرایط جدید اجتماعی و اقتصادی جامعه است.
سعیده گروسی؛ شیما شبستری
دوره 5، شماره 1 ، بهار 1390، ، صفحه 99-123
چکیده
سلامت روان یکی از جنبه های مهم آسایش،و سلامت تلقی میشود.خانواده های زن سرپرست در ایران و جهان رو به ازدیادند.زنان سرپرست خانوار به علت شرایط خاصی که در زندگی تجربه می کنند از نظر سلامت روان در معرض خطرند.این پژوهش با هدف شناخت عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی شهر کرمان انجام شده است.برای انجام این ...
بیشتر
سلامت روان یکی از جنبه های مهم آسایش،و سلامت تلقی میشود.خانواده های زن سرپرست در ایران و جهان رو به ازدیادند.زنان سرپرست خانوار به علت شرایط خاصی که در زندگی تجربه می کنند از نظر سلامت روان در معرض خطرند.این پژوهش با هدف شناخت عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی شهر کرمان انجام شده است.برای انجام این پژوهش از چارچوب نظری سرمایه اجتماعی،سرمایه اجتماعی شبکه و پیامدهای آن در حوزه سلامت استفاده شد.نمونه این پژوهش 325 زن سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی بودند و اطلاعات از طریق پرسش نامه دو قسمتی محقق ساخته و پرسش نامه جی اچ کیو بیست و هشت همراه با مصاحبه جمع آوری شد.نتایج نشان داد که نزدیک به 44 درصد افراد وضعیت مناسبی از نظر سلامت روان ندارند.متغیرهای سن،اعتماد اجتماعی،احساس تعلق،مشارکت اجتماعی،سرمایه اجتماعی،اندازه شبکه اجتماعی و فراوانی تماس با اعضای شبکه،همبستگی معنی داری با سلامت روان دارند.نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که حمایت مالی،حمایت عاطفی،حمایت خدماتی و مشارکت اجتماعی،مهم ترین عوامل اجتماعی پیش بینی کننده سلامت روان افراد مورد مطالعه محسوب میشوند.بنابراین،سرمایه اجتماعی شبکه،خصوصا در بعد کاردی،بیش از سرمایه اجتماعی عام در تبیین وضعیت سلامت روان مورد توجه است.
سعید زاهد زاهدانی؛ عبدالله دشتی
دوره 1، شماره 1 ، بهار 1385، ، صفحه 101-124
چکیده
تصور و برداشت از بدن که امروزه به عنوان یکی از موضوع های مطرح در جامعه شناسی جهانی در آمده است در فرهنگهای مختلف متفاوت میباشد.
به خصوص اختلاف نظر در مورد بدن زن و مرد بسیار بارز و روشن است.در برخی از جوامع بدن به عنوان یک موضوع خصوصی تلقی شده و از هر نوع عرضه و بهره برداری از آن در جوامع عمومی پیش گیری می شود.در برخی دیگر از جوامع بدن زینتی ...
بیشتر
تصور و برداشت از بدن که امروزه به عنوان یکی از موضوع های مطرح در جامعه شناسی جهانی در آمده است در فرهنگهای مختلف متفاوت میباشد.
به خصوص اختلاف نظر در مورد بدن زن و مرد بسیار بارز و روشن است.در برخی از جوامع بدن به عنوان یک موضوع خصوصی تلقی شده و از هر نوع عرضه و بهره برداری از آن در جوامع عمومی پیش گیری می شود.در برخی دیگر از جوامع بدن زینتی محسوب می شود که صاحب آن می تواند به شیوه های مختلف از آن بهره مند گردد.در ایران از زمانهای قدیم بدن به عنوان یک موضوع خصوصی تلقی شده و از عرضه و استفاده از آن در مجامع عمومی پیش گیری شده است. این امر در مورد زنان از شدت بیشتری برخوردار است.در این مقاله ضمن مروری بر تاریخ نحوه ی پوشش زنان در ایران به زمان حاضر می پردازیم و گرایش دانشجویان دختر را نسبت به نحوه پوشش خود مورد بررسی قرار می دهیم.می خواهیم بدانیم دانشجویان دختر در شرایط مختلف چه نوع پوششی انتخاب می نمایند و تغیر محیط اجتماعی تا چه حد در انتخاب نوع پوشش برای آنان موثر می باشد.با توجه به تحولات اجتماعی صورت گرفته در کشور تاثیر تحولات حدود 10 سال را بر نحوه انتخاب پوشش دختران مورد بررسی قرار داده ایم.