مصطفی صداقت رستمی؛ علی بیگدلی
دوره 10، 2-3 ، تیر 1395، ، صفحه 57-76
چکیده
در کشور ما، توجه کمی به ترجمة متون علمی، به‌ویژه متون علوماجتماعی شده‌است و اکثر محققان و دانشگاهیان ترجمه‌پژوه و زبان‌شناس ما توجه خود را به متون ادبی معطوف کرده‌اند.البته،باید گفت که نظریه‌پردازان ترجمه نیز زیاد به متون علمی نپرداخته‌اند و تمرکز اصلی‌شان متون ادبی بوده‌است. ترجمة متون علمی مشکلات خاص خود را دارد و هرکسی ...
بیشتر
در کشور ما، توجه کمی به ترجمة متون علمی، به‌ویژه متون علوماجتماعی شده‌است و اکثر محققان و دانشگاهیان ترجمه‌پژوه و زبان‌شناس ما توجه خود را به متون ادبی معطوف کرده‌اند.البته،باید گفت که نظریه‌پردازان ترجمه نیز زیاد به متون علمی نپرداخته‌اند و تمرکز اصلی‌شان متون ادبی بوده‌است. ترجمة متون علمی مشکلات خاص خود را دارد و هرکسی قادر نیست که وارد عرصة ترجمة متون علمی، به‌خصوص متون علوم اجتماعی، شود. با توجه به این‌مسئله، هدف تحقیق حاضر این است که برای ترجمة متون علوم اجتماعی راهکارهایی برگرفته از آرای نظریه‌پردازان رشتة مطالعات ترجمه ونیز مترجمان فعال در زمینة علوم اجتماعی ارائه دهد. برای این‌منظور، به مواردی همچون تمایز میان متون ادبی و علمی و فرآیند معادل‌یابی در ترجمة متون علوم اجتماعی اشاره می‌کنیم و درخلال این موارد به مشکلات ترجمة این نوع متون می‌پردازیم. تحقیق پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی استوامید است که این مقاله بتواند توجه ما را به ترجمة متون علمی بیشتر کند و برای دانشجویان رشتة علوم اجتماعی و افراد علاقه‌مند به ترجمة متون علوم اجتماعی و علمی مفید باشد.
خدیجه سفیری؛ سارا ایمانیان
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 58-77
چکیده
تکنیک‌های تحقیق با کودکان، همگام با توسعة جامعه‌شناسی کودکی مورد استقبال پژوهشگرانی قرار گرفت که خواستار مشارکت بیشتر کودکان در پژوهش و انجام تحقیق با آنان و نه تنها دربارة آنان بودند.تکنیک "نقاشی و نگارش" با ترکیب نقاشی کودک و نوشتة او دربارة آن، داده‌هایی منعطف به دست میدهد که هم برای تحلیل کمی و هم جهت تحلیل کیفی مناسب‌اند.این ...
بیشتر
تکنیک‌های تحقیق با کودکان، همگام با توسعة جامعه‌شناسی کودکی مورد استقبال پژوهشگرانی قرار گرفت که خواستار مشارکت بیشتر کودکان در پژوهش و انجام تحقیق با آنان و نه تنها دربارة آنان بودند.تکنیک "نقاشی و نگارش" با ترکیب نقاشی کودک و نوشتة او دربارة آن، داده‌هایی منعطف به دست میدهد که هم برای تحلیل کمی و هم جهت تحلیل کیفی مناسب‌اند.این تکنیک را میتوان به‌عنوان کاری انفرادی یا بخشی از یک طرح تحقیقاتی گروهی گسترده به کار برد. همچنین برای موضوعات متنوع و گروههای سنی مختلف کودکان استفاده شده است. در این مقاله، به معرفی این تکنیک، مزایا و محدودیت‌ها و تجربة کاربرد آن در جامعة ایران می‌پردازیم.
ناصر فکوهی؛ یاسمن اوحدی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 58-78
چکیده
زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع شهری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است.در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه بر حسب متغیرهایی چون سن،جنس،گروه های اجتماعی،اقلیت های قومی و نژادی و ...متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای ...
بیشتر
زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع شهری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است.در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه بر حسب متغیرهایی چون سن،جنس،گروه های اجتماعی،اقلیت های قومی و نژادی و ...متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای عمومی شهر تاثیر گذار هستند.بحران هویت در میان نسل جوان جامعه که آینده ساز آن تلقی می شوند امروزه عمیق تر شده و از جنبه های سطحی و ناپایدار به جنبه های کنشی و ذهنی پایدار رسیده است.جوان امروزی نیازمند آن است که افزون بر سازگار شدن با هنجارهای اجتماعی و غیررسمی جامعه،عادت واره های خویش را گاه حتی در جهتی نه چندان دلخواه دستکاری کند.هدف مقاله حاضر شناخت،بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و تحول زمینه های اجتماعی و فرهنگی هویت و موقعیت جوانی دختران دانشجو در شهر رفسنجان است.بیدن منظور،با استفاده از روش کیفی و از خلال مصاحبه های فردی و گروهی 50 نفر از دختران دانشجو در رفسنجان متناسب با شاخص های مورد نظر انتخاب شدندو با کمک تکنیک تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج نشان میدهد فشارهای روانی -اجتماعی بر دختران جوان که هم از سوی خانواده و هم قوانین رسمی و غیر رسمی جامعه بر آنها اعمال می شود،اندیشه ها و کنش های دختران را تحت تاثیر قرار داده و هویت جنسیتی آنها را پررنگ تر ساخته است.یافته ها همچنین تضاد موقعیت دوگانه دختران و زنان را در مواجهه با گسست و همسازی میان سنت و مدرنیته موجود در جامعه و در نتیجه اختلال در شکل گیری هویت آنها را نشان می دهد.
محمدحسین پناهی؛ سعیده امینی؛ علی ساعی؛ تینا روشن
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 59-86
چکیده
در این نوشتار اعتماد سیاسی استادان دانشگاه مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسشاین مقاله آن است که اعتماد سیاسی استادان دانشگاه چگونه قابلتبیین است؟ ساختارمنطقی نظری متن حاضر به این صورت فرموله شده است که «کیفیت حکمرانی علتلازم برای اعتماد سیاسی است.» روش گردآوری دادههای این پژوهش پیمایشاجتماعی فازی و روش ارزیابی فرضیۀ شرط لازم ...
بیشتر
در این نوشتار اعتماد سیاسی استادان دانشگاه مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسشاین مقاله آن است که اعتماد سیاسی استادان دانشگاه چگونه قابلتبیین است؟ ساختارمنطقی نظری متن حاضر به این صورت فرموله شده است که «کیفیت حکمرانی علتلازم برای اعتماد سیاسی است.» روش گردآوری دادههای این پژوهش پیمایشاجتماعی فازی و روش ارزیابی فرضیۀ شرط لازم تکنیک سازگاری و پوشش است.گزاره های مشاهده ای دلالت برآن دارند که کیفیت حمکرانی بهمثابۀ شرط لازم برایاعتماد سیاسی رد میشود. براساس شواهد موجود کیفیت حمکرانی بهمثابۀ شرط کافیپذیرفته میشود. بنابراین، یافتههای تجربی به اصلاح دستگاه نظری فرمولهشده بهصورت «کیفیت حکمرانی علت کافی برای اعتماد سیاسی است» منجر شده است.ارزش شاخص سازگاری بین دو مجموعۀ کیفیت حکمرانی و اعتماد سیاسی برابر با3/51است
محمدمسعود سعیدی
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 60-80
چکیده
نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند:
رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود
خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با
هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با
رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم ...
بیشتر
نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند:
رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود
خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با
هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با
رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم در شناخت همه جانبة دین محسوب می شوند.
یکی از دین شناسی هایی که رویکرد برون دینی دارد جامعه شناسی دین است با تنوعی
در روش ها، و یکی از روش های جامعه شناسی دین که خصوصاً از اوایل قرن بیست ویکم
با توجه روزافزونی مواجه شده است تحلیل تاریخی- تطبیقی است. این روش علاوه بر
برخورداری از تکنیک های مناسب برای توصیف و تبیین تاریخی با موضوعاتی که به
تازگی در مطالعات دینی اهمیت یافته اند سازگاری های روش شناختی متعددی دارد.
مریم رفعت‌جاه؛ اعظم فلاح سفیدکوه
چکیده
فرهنگ پوشش و نوع پوشاک مردم ارزشها و نگرشها و فرهنگ جامعه را نمایان میکند. جوانان قشر نوجو و فعال جامعه و ترسیم‌کنندة فردای آن هستند. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر، فرهنگ پوشش جوانان شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن مطالعه شده است. این پژوهش با روش پیمایشی، دختران و پسران 18 تا 35 ساله را در دو منطقة بالا (منطقة ۲) و پایین (منطقة ۱۶) شهر تهران ...
بیشتر
فرهنگ پوشش و نوع پوشاک مردم ارزشها و نگرشها و فرهنگ جامعه را نمایان میکند. جوانان قشر نوجو و فعال جامعه و ترسیم‌کنندة فردای آن هستند. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر، فرهنگ پوشش جوانان شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن مطالعه شده است. این پژوهش با روش پیمایشی، دختران و پسران 18 تا 35 ساله را در دو منطقة بالا (منطقة ۲) و پایین (منطقة ۱۶) شهر تهران تحت بررسی قرار داده است. شیوة نمونه‌گیری خوشهای و تکنیک گردآوری دادهها پرسشنامه بوده است. مطابق یافتههای توصیفی، سبک لباس‌پوشیدن پسران و دختران در مناطقِ بررسی‌شده تفاوت معناداری نداشته است. سبک پوشش پاسخگویان زن نیز در مهمانی‌های زنانه در دو منطقه تفاوت معناداری نداشت، اما استفاده از لباس‌های یقه‌باز در مهمانی‌های زنانه در منطقة 2 چهاربرابر زنان منطقة 16 بوده است. به‌لحاظ رنگ لباس، میان مردان و زنان تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما میزان استفاده از رنگ‌های روشن در منطقة 2 و میزان استفاده از رنگ‌های تیره در منطقة 16 بیشتر بوده است. با توجه به یافتههای تبیینی، سبک پوشش مردان با سن، تحصیلات، سرمایة فرهنگی، معیارهای خرید پوشاک و ارزشها و نگرش‌های آنان هم‌بستگی مستقیم و معنادار دارد. پای‌بندی دینی مناسکی نیز با سبک پوشش هم‌بستگی قوی معکوس و معنادار نشان میدهد؛ به این معنا که هرچه پای‌بندی دینی مردان در بعد مناسکی بیشتر باشد، مدگرایی در پوشش آنان کمتر و تمایل آنان به سبک پوششی سنتی و رسمی بیشتر میشود. مطابق یافتههای پژوهش، سبک پوشش با متغیر ارزشها و نگرش‌های پاسخگویان هم‌بستگی معناداری دارد، اما برای دختران و پسران نتیجة متفاوتی را نشان میدهد: این رابطه در میان پسران مستقیم و در میان دختران معکوس است؛ یعنی هرچه ارزشها و نگرش‌های دختران سنتی‌تر باشد، گرایش آنها به سبک پوشش مدرن بیشتر است. این الگو در مهمانی‌ها با سبک پوشش زنانه و لباس‌های با پوشانندگی کمتر و در فضاهای عمومی با پوشش غیراسلامی (جلوه‌گرانه) خود را نشان میدهد.
محمود شارع پور؛ محمد فاضلی
دوره 1، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 62-82
چکیده
در هر اجتماع علمی سازمانهایی وجود دارند که برای تقویت آن اجتماع علمی نقش های متعددی را ایفا می کنند.سازمانهایی که دستاوردهای علمی را منتشر میکنند ،مراکز تحقیقاتی و انجمنهای علمی از جمله این سازمانها هستند.بررسی نقش هر یک از اینها در ساختار نظام و اجتماع علمی بخشی از حوزه کاری جامعه شناسی علم است.انجمنهای علمی در این میان نقش مهمی دارند. ...
بیشتر
در هر اجتماع علمی سازمانهایی وجود دارند که برای تقویت آن اجتماع علمی نقش های متعددی را ایفا می کنند.سازمانهایی که دستاوردهای علمی را منتشر میکنند ،مراکز تحقیقاتی و انجمنهای علمی از جمله این سازمانها هستند.بررسی نقش هر یک از اینها در ساختار نظام و اجتماع علمی بخشی از حوزه کاری جامعه شناسی علم است.انجمنهای علمی در این میان نقش مهمی دارند. در سال 1378 وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری با ابلاغ آئین نامه ای، تشکیا انجمن های علمی دانشجویی را اعلام کرد.در مدت بسیار کوتاهی،تعداد زیادی از این انجمن ها در دانشگاه ایجاد شد و دانشجویان زیادی به فعالیت در آنان پرداختند.اهداف زیادی از تاسیس این انجمن ها مدنظر بوده است،لیکن در این مقاله از موضوع جامعه شناسی علم به بازتعریف کارکردهای محتمل برای این انجمن ها پرداخته می شود.در ضمن به کمک مطالعه ای تجربی در سه دانشگاه تهران،مازندران و گیلان،میزان تحقق برخی کارکردهای متصور برای آن ها ارزیابی خواهد شد.
بیژن زارع؛ مجید روهنده
دوره 9، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 64-87
چکیده
لزوم مشارکت مردم در تمام فعالیتهای اجتماعی و سیاسی امروزه در همة جوامع پذیرفته شده و روزبهروز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از نظریه های تلفیقی مشارکت به منزلة پشتوانة نظری، رابطة بین رضایت مندی اجتماعی و سیاسی، دینداری، ...
بیشتر
لزوم مشارکت مردم در تمام فعالیتهای اجتماعی و سیاسی امروزه در همة جوامع پذیرفته شده و روزبهروز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از نظریه های تلفیقی مشارکت به منزلة پشتوانة نظری، رابطة بین رضایت مندی اجتماعی و سیاسی، دینداری، رسانهها و پایگاه اجتماعی- اقتصادی با مشارکت تحت بررسی قرار گرفت. روشی که در تحقیق حاضر به کار رفته پیمایش است و از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت تحقیق کلیة شهروندان بالای 18 سال شهر کرج است که 400 نفر از میان آنها به مثابة نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای رگرسیون خطی دومتغیره، آزمون تی، و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. درنهایت، مشخص شد که رضایت مندی سیاسی 33 درصد از 19 درصد از / تغییرات مشارکت اجتماعی- سیاسی را توضیح میدهد، دینداری نیز 6 تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکند. بین هریک از متغیرهای رضایت مندی اجتماعی، رسانة جمعی، درآمد و جنسیت با مشارکت اجتماعی- سیاسی هم رابطة معنادار مشاهده شد. پساز ورود همزمان متغیرهای اصلی و متغیرهای شخصی شهروندان به مدل تحقیق، مشخص شد که درمجموع متغیرهای تحقیق 41 درصد از تغییرات مشارکت اجتماعی- سیاسی را توضیح میدهند. نتایج تحقیق حاضر از برازش بالای نظریة تحقیق با یافته های تجربی مشاهدهشده حکایت دارد.
داریوش حیاتی
دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 67-99
چکیده
مقوله ی اسکان جامعه عشایری،امروزه شاید مهمترین یحثی است که در مورد این جامعه در سطح کشور مطرح می باشد.عشایر ایارن در اوایل سده اخیر ، یک بار طعم تلخ اسکان اجباری را که توسط حکومت پهلوی اول بر آنان تحمیل گردید،تجربه نمودند.اما امروزه مقوله اسکان در قالب جدیدی جدای از اسکان اجباری و بر اساس دیدگاه گروهی از متولیان امور عشایر کشور ...
بیشتر
مقوله ی اسکان جامعه عشایری،امروزه شاید مهمترین یحثی است که در مورد این جامعه در سطح کشور مطرح می باشد.عشایر ایارن در اوایل سده اخیر ، یک بار طعم تلخ اسکان اجباری را که توسط حکومت پهلوی اول بر آنان تحمیل گردید،تجربه نمودند.اما امروزه مقوله اسکان در قالب جدیدی جدای از اسکان اجباری و بر اساس دیدگاه گروهی از متولیان امور عشایر کشور مطرح شده است.ایشان بر این اعتقاد می باشند که دیگر دوره زندگی کوچ نشینی گذشته و وقت آن رسیده که کوچ نشینان به زندگی یکجا نشینی روی آورند.دشت بکان فارس محل اجرای یکی از مهمترین طرح های اسکان عشایر در کشور بوده است که در اجرای این طرح حدود 500 خانوار عشایری از چهار تیره ی یکی از طوایف ایل قشقایی ،در این دشت،اسکان داده شده اند.هدف این مطالعه در ابتدا بررسی مشکلات ناشی از اجرای این طرح و مطالعه ی پیامدهای آن می باشد و سپس به منظور رفع مشکلات موجود و اجرای هر چه موفق تر طرحهای اسکان آتی،به ارائه راهکارها و خط مشیهایی مبادرت شده اند. ر.ش پژوهش به کار گرفته شده در این مطالعه از نوع کیفی بوده است. در مطالعات میدانی از سه شیوه مشاهدات میدانی،مصاحبه در قالب گروه های متمرکز و مطالعه موردی عمیق بهره گرفته شد.مطالعات اسنادی و مصاحبه های انفرادی با برنامه ریزان و مجریان طرح از دیگر شیوه های پژوهشی مورد استفاده در این مطالعه بوده است.یافته نشان می دهد که توزیع امکانات واگذاری به خانواده های اسکان داده شده بدون توجه به ویژگیهای جمعیتی و سایر شرایط خانوارهای عشایری بوده است.
با توجه به اینکه هدف اجرای طرح اسکان تغییر ساختار تولیدی و معیشتی خانوارهای مشمول طرح از زندگی دامپروری به زندگی کشاورزی بوده است،در بعد کشاورزی،ساکنان منطقه با مشکلات عدیده ای مواجه هستند که کمبود منابع آب ،پایین بودن زمینهای زراعی واگذار شده به دلیل پستی و بلندی و شرایط اقلیمی منطقه و ناکافی بودن میزان دانش غنی و مهارتی خانوارها در مورد فعالیتهای کشاورزی از اهم آنها بوده است.دامداری منطقه نیز به دلیل فشار زیاد دامهای موجود بر مراتع دشت،عدم امکان کشت علوفه در حد مورد نیاز دامداران و طولانی بودن دوره سرما در این دشت از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشد.تخریب و فرسایش شدید پوشش گیاهی و منابع آب دشت بکان از هم اکنون مقوله پایداری اکولوژیکی منطقه را زیر سوال برده است.در پایان بر اساس یافته های این مطالعه،به رائه راهکارهای مبادرت شده است که به طور خلاصه عبارتند از :تاکید توامان بر بعد نرم افزاری و سخت افزاری طرحای اسکان،ضرورت اتخاذ روش های برنامه ریزی،اجرا و ارزشیابی طرحهای اسکان عشایر بر اساس بینش بین رشته ای،اتخاذ سیاستهای تشئیق و حمایت از کانونهای اسکان خودجوش ،لزوم داشتن بینشی بلند مدت و آینده نگر در اجرای طرحهای توسعه ای و اسکان به دلیل توجه به وضعیت جوانان و در نهایت اهمیت توجه به جنبه های اکولوژیکی به دلیل ویژگیهای جامعه عشایری والزام مطالعه و پیش بینی پیامدهای ریست محیطی قبل از تصویب و اجرای هر گونه طرحی در رابطه با امور عشایر.
انسیه زواره؛ عالیه شکربیگی؛ تقی آزادارمکی
دوره 11، 1 (اولین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده) ، فروردین 1396، ، صفحه 69-91
چکیده
در این پژوهش به مطالعة روابط درون خانواده ازمنظر روابط میان سه نسل کهن‌سال، میان‌سال و جوان پرداخته شده‌است تا روشن شود که این روابط تابع چه گفتمان‌هایی است و آیا این گفتمان‌ها به‌هم نزدیک‌اند یا نشانة مشهودی از فاصله میان این سه نسل دیده میشود. روش محقق بهره‌گیری از رهیافت کیفی، مبتنی بر تحلیل موقعیت گفتمانی، با تأکید بر ...
بیشتر
در این پژوهش به مطالعة روابط درون خانواده ازمنظر روابط میان سه نسل کهن‌سال، میان‌سال و جوان پرداخته شده‌است تا روشن شود که این روابط تابع چه گفتمان‌هایی است و آیا این گفتمان‌ها به‌هم نزدیک‌اند یا نشانة مشهودی از فاصله میان این سه نسل دیده میشود. روش محقق بهره‌گیری از رهیافت کیفی، مبتنی بر تحلیل موقعیت گفتمانی، با تأکید بر مصاحبه‌های روایی، و درنهایت کشف نظریة زمینهای گفتمانی بوده‌است. به‌این‌منظور، 30 نفر از شهروندان تهرانی به‌شیوة هدفمند و چندگانه انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد که روابط میان سه نسل در خانوادة ایرانی هم‌گراست و درعین تفاوت گفتمان نوگرایی سنت‌پیشة نسل اول، نوگرایی محافظه‌کارانة نسل دوم، و نوگرایی پیش‌روِ نسل سوم، هرسه در گفتمانی به‌هم نزدیک میشوند که گفتمان نوگرایی است و برآیند آن نظریة زمینهای گفتمان هم‌گرایی نسلی نوخواهانه در خانوادة ایرانی است و خانواده درعین تفاوت‌ها، در مسیر تهدید نسلی قرار ندارد و همچنان خانواده موضوع دارای اهمیت و اولویت نسل‌هاست.
سیامک زند رضوی؛ ناهید رحیمی پور انارکی
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 73-98
چکیده
جمهوری اسلامی ایران در سال 1373 پیمان نامه حقوق کودک را به طور مشروط پذیرفته است.اما برای عمل در تحقق اصول آن اقدام چندانی صورت نداده است.در این مقاله وضعیت چند اصل پایه ای پیمان نامه مرتبط با آموزش و کار کودکان که ضامن تحقق همه اصول پیمان نامه در زمینه های اصلی(بقا-رشد-امنیت و مشارکت)برای کودکان است مورد بررسی قرار میگیرد..این پژوهش در ...
بیشتر
جمهوری اسلامی ایران در سال 1373 پیمان نامه حقوق کودک را به طور مشروط پذیرفته است.اما برای عمل در تحقق اصول آن اقدام چندانی صورت نداده است.در این مقاله وضعیت چند اصل پایه ای پیمان نامه مرتبط با آموزش و کار کودکان که ضامن تحقق همه اصول پیمان نامه در زمینه های اصلی(بقا-رشد-امنیت و مشارکت)برای کودکان است مورد بررسی قرار میگیرد..این پژوهش در استان کرمان انجام شده است و از روش پیمایش با نموه گیری گلوله برفی(پرسان پرسان )استفاده شده است.474 کودک کارگر (کمتر از 18 سال،411 ایرانی و 63 افغان)در نه نقطه استان کرمان ،مورد مصاحبه حضوری قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده معلق شدن دست کم یک حق، به طور مشترک برای هر دو گروه،کودکان کارگر ایرانی و افغان است. در حالی که برای کودکان دست دوم حقوق بیشتری معلق شده است. در ادامه،راه حلهای مسئله در 3 عرصه جامعه شناسی حرفه ای،جامعه شناسی انتقادی و جامعه شناسی مردم مدار جستجو می شود.
حمید عباداللهی چنذانق؛ حسن چاوشیان؛ مریم اسمعیل زاده سالستانی
دوره 9، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 5-34
چکیده
هدف این مطالعه، بررسی منطق حاکم بر کنش‌های نمایشی بدنیِ زنان و انگیزة آنان از کسب داراییِ زیبایی در جریان زندگی روزمره در جامعة ایران است. برای مطالعة این منطق، از رویکردی تلفیقی، بر محور نظریة «پدرسالاریِ جدیدِ» هشام شرابی، استفاده شده‌است که قابلیت ثبت و تحلیلِ پویایی‌ها و پیچیدگی‌های کنشِ نمایشِ بدنِ زنانه را در جریان ...
بیشتر
هدف این مطالعه، بررسی منطق حاکم بر کنش‌های نمایشی بدنیِ زنان و انگیزة آنان از کسب داراییِ زیبایی در جریان زندگی روزمره در جامعة ایران است. برای مطالعة این منطق، از رویکردی تلفیقی، بر محور نظریة «پدرسالاریِ جدیدِ» هشام شرابی، استفاده شده‌است که قابلیت ثبت و تحلیلِ پویایی‌ها و پیچیدگی‌های کنشِ نمایشِ بدنِ زنانه را در جریان تعاملات اجتماعی دارد. با توجه به ماهیت تحقیق و با اتکا به رویکرد نظری پژوهش، 82 نفر نمونه با روش گلوله‌برفی از مراکز تعاملات مناسکی (باشگاه‌های بدن‌سازی، آرایشگاه‌ها و جلسه‌های مذهبی) در شهر رشت انتخاب شدند. مصاحبه با نمونه‌ها، با روش مصاحبة نیمه‌ساختمند انجام شد. براساس نتایج پژوهش، با توجه به ریشه‌های کنش‌های نمایشی بدن زنانه، میتوان پنج تیپ میانة سنتی‌مذهبی، تیپ میانه با نگاه شرق‌شناختی، تیپ شرق‌شناختی و تیپ فمینیستی. نمایش بدن زنانه در چهار تیپ نخست، تحت تأثیر الگوهای پدرسالارانة «سنتی» یا «جدید» است؛ به‌طوری‌که هرچه از تیپ نخست به‌سوی تیپ چهارم پیش می‌رویم، حاکمیت الگوهای پدرسالارانة «سنتی» به الگوهای پدرسالارانة «جدید» تغییر میکند. چهار تیپ نخست، با وجود تفاوت‌ها، در حاکمیت الگوهای پدرسالارانه بر کنش‌های نمایش بدن مشابه‌اند و فقط تبپ فمینیستی درمقابل این الگوها جبهه‌گیری میکند. تیپ را شناسایی کرد: تیپ رادیکال اسلام‌گرای سیاسی،
مسعود اخوان کاظمی
دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 5-35
چکیده
بسیاری از انقلابهایی که در طول تاریخ رخ داده‌اند، "انقلاب ملی" و تعداد اندکی از آنها به‌عنوان "انقلاب بزرگ" شناخته میشوند. این انقلابها دارای شاخصههای ویژهای هستند که به‌صورتی آشکار آنها را از دیگر انقلابها متمایز و ممتاز می‌سازند. این مقاله درصدد پاسخگویی به این سئوال است که انقلابهای بزرگ چه ویژگیهایی دارند ...
بیشتر
بسیاری از انقلابهایی که در طول تاریخ رخ داده‌اند، "انقلاب ملی" و تعداد اندکی از آنها به‌عنوان "انقلاب بزرگ" شناخته میشوند. این انقلابها دارای شاخصههای ویژهای هستند که به‌صورتی آشکار آنها را از دیگر انقلابها متمایز و ممتاز می‌سازند. این مقاله درصدد پاسخگویی به این سئوال است که انقلابهای بزرگ چه ویژگیهایی دارند و با چه شاخصههایی میتوان آنها را شناخت؟ و اساساً نقاط تمایز آنها با دیگر انقلابها چیست؟ مدعای نوشتار حاضر این است که تنها تعداد بسیار اندکی از انقلابها را میتوان در مقولۀ "انقلابهای بزرگ" طبقه‌بندی کرد. در واقع، انقلابهای بزرگ پدیدههایی نادر و کمیاب‌اند. این انقلابها نقاط عطفی مهم در تاریخ تحولات جامعۀ بینالمللی محسوب میشوند و باعث ایجاد تحـولات گسترده و عمیقی در سطح جهانی میشوند؛ به‌گونهای که آثار و پیامدهای حاصل از چنین انقلابهایی هنوز هم، پس از سالها و قرنها، در جامعۀ بشری و در زندگی سیاسی در عرصۀ بینالمللی تأثیرگذار است. مقالۀ حاضر با استفاده از روش تحلیل اسنادی، ضمن ارائۀ شاخصهها و ویژگیهایی برای انقلابهای بزرگ، مدعی میشود که چهار انقلاب فرانسه، روسیه، چین و ایران را میتوان از جمله انقلابهای بزرگ دوران مدرن تلقی کرد. از اینرو، با مطالعه و بررسی عناصر اصلی و ویژگیهای بینالمللی این انقلابها، میتوان معیارها و اصـولی برای شناخت انقلابهای بزرگ و تفکیک آنها از دیگر انقلابها ارائه کرد.
محمدتقی ایمان؛ عبدالعلی لهسائی زاده؛ زهرا یادعلی جمالوئی
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 21-34
چکیده
این مطالعه به دنبال بررسی رابطه بین جهتگیری مذهبی و رضایت زناشویی در بین زنان متاهل ساکنشهرهای نجفآباد و فولادشهر میباشد. پرسشنامهها در بین 737نفر از زنان متاهلی کوه حوداقل سوهسال از زمان ازدوا آنها سپری شده است توزیع و تکمیل گردید. نتوایج نشوان مویدهود کوه در بوینپاسخگویانی که جهتگیری مذهبی قویتری داشتهاند رضایت زناشویی نیز بالاتر ...
بیشتر
این مطالعه به دنبال بررسی رابطه بین جهتگیری مذهبی و رضایت زناشویی در بین زنان متاهل ساکنشهرهای نجفآباد و فولادشهر میباشد. پرسشنامهها در بین 737نفر از زنان متاهلی کوه حوداقل سوهسال از زمان ازدوا آنها سپری شده است توزیع و تکمیل گردید. نتوایج نشوان مویدهود کوه در بوینپاسخگویانی که جهتگیری مذهبی قویتری داشتهاند رضایت زناشویی نیز بالاتر بوده است. این مطالعهابعاد متعددی از نظریه چرخه زندگی خانواده را پوشش میدهد. در کل نتایج موید این است که جهت-گیری مذهبی با رضایت زناشویی کاملا در ه تنیده است.
نورالدین اله دادی؛ محمد جواد زاهدی؛ هوشنگ نایبی؛ شهناز صداقت زادگان
دوره 9، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 27-52
چکیده
هویت ملی یکی از مقولههای بسیار مهم و اساسی است که در سالهای اخیر هم در ادبیات سیاسی، اجتماعی و هم در سیاستگذاریهای فرهنگی به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. سبک زندگی از جمله عوامل مهمی است که تأثیر تعیینکنندهای بر هویت ملی دارد. برخلاف جامعه سنتی در جامعه معاصر به واسطه ظهور جامعه مصرفی، سبک زندگی و تعین بخشی آن ...
بیشتر
هویت ملی یکی از مقولههای بسیار مهم و اساسی است که در سالهای اخیر هم در ادبیات سیاسی، اجتماعی و هم در سیاستگذاریهای فرهنگی به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. سبک زندگی از جمله عوامل مهمی است که تأثیر تعیینکنندهای بر هویت ملی دارد. برخلاف جامعه سنتی در جامعه معاصر به واسطه ظهور جامعه مصرفی، سبک زندگی و تعین بخشی آن در حوزههای دیگر و از جمله هویت ملی اهمیت بیشتری یافته است. این مقاله به دنبال تبیین رابطه میان سبک زندگی و هویت ملی در چهار شهر استان لرستان شامل خرم آباد، بروجرد، دورود و الشتر است. استراتژی این تحقیق قیاسی و از تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه برای جمعآوری دادهها استفاده شده است. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان میدهد که سبک زندگی مدرن به شکل مستقیم 5/0 درصد و ملی تأثیر میگذارد. همچنین در زمینه تأثیر سبک زندگی بر روی دینداری نتایج نشان میدهد که سبک مدرن 7/0- درصد منفی بر روی دینداری تأثیر میگذارد و سبک سنتی 19/0 درصد بر روی دینداری تأثیر میگذارد. بنابراین سبک زندگی مدرن و سنتی به صورت غیر مستقیم و از طریق دینداری نیز بر هویت ملی اثر گذارند. علاوه بر آن در زمیته تأثیر دینداری بر روی هویت ملی نیز دینداری به شکل مستقیم 21/0 درصد بر هویت ملی تأثیر میگذارد.
سبک سنتی 33/0 درصد بر هویت
محمود شارع پور؛ نادر رازقی؛ خلیل غلامزاده
دوره 4، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 40-53
چکیده
در این مقاله رابطه انواع اعتماد شامل اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی، اعتماد بین شخصی و اعتماد نهادی را با اعتماد اجتماعیمورد بررسی قرار داده و سعی کردهایم به این سؤال پاسخ دهیم که انواع اعتماد چه رابطهای با اعتماد اجتماعی دارند. روش بررسیدراین پژوهش پیمایش است. در این پژوهش دانشجویان دانشگاه مازندران در نیمسال دوم سال تحصیلی 87-86به ...
بیشتر
در این مقاله رابطه انواع اعتماد شامل اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی، اعتماد بین شخصی و اعتماد نهادی را با اعتماد اجتماعیمورد بررسی قرار داده و سعی کردهایم به این سؤال پاسخ دهیم که انواع اعتماد چه رابطهای با اعتماد اجتماعی دارند. روش بررسیدراین پژوهش پیمایش است. در این پژوهش دانشجویان دانشگاه مازندران در نیمسال دوم سال تحصیلی 87-86به عنوان جامعهآماری در نظر گرفته شدند و تعداد 457نفر از بین ایشان به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامهها بین آنها توزیع شد. یافتههانشان داد میزان اعتماد به خانواده و اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی پاسخگویان زیاد بود. پس از آن و در سطح متوسط و کمتر ازمتوسط، به ترتیب نزولی، اعتماد به دوستان، اعتماد به اقوام و خویشان، اعتماد نهادی و اعتماد اجتماعی قرار گرفتند. در این میان،کمترین میزان اعتماد متعلق به اعتماد اجتماعی بود. براساس یافتههای این تحقیق، انواع مختلف اعتماد با اعتماد اجتماعی رابطهداشتند. اعتماد نهادی رابطه قوی و معنی داری با اعتماد اجتماعی داشت. اما میزان هردو اعتماد نهادی و اجتماعی در سطح پایینیبود. کم بودن میزان اعتماد اجتماعی احتمالاً تا حدود زیادی به نقش اعتماد نهادی مربوط میشود.
یعقوب موسوی
دوره 3، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 46-61
چکیده
در دوران اخیر محیطهای شهری به کانون ظهور اشکال گوناگون تناقضـات فضـایی و اجتمـاعی تبـدیل
شدهاند و نیز در شهرها شاهد توسعه شرایطی پر از ابهام در بعد اجتماعی و یا نارسایی در عملکرد فیزیکی
هستیم. به ویژه کلانشهرها در دنیای کنونی به دلیل تراکم مشکلات ناشی از سازمان و عملکرد بخشهای
منفک درونی آن به مکان شکلگیری انواع تعارضات تهدیدکننده ...
بیشتر
در دوران اخیر محیطهای شهری به کانون ظهور اشکال گوناگون تناقضـات فضـایی و اجتمـاعی تبـدیل
شدهاند و نیز در شهرها شاهد توسعه شرایطی پر از ابهام در بعد اجتماعی و یا نارسایی در عملکرد فیزیکی
هستیم. به ویژه کلانشهرها در دنیای کنونی به دلیل تراکم مشکلات ناشی از سازمان و عملکرد بخشهای
منفک درونی آن به مکان شکلگیری انواع تعارضات تهدیدکننده حیات شهرنشینان تبـدیل شـدهانـد. از
زمان ظهور شهرهای بزرگ، نگرانی از خطرهای درونی فزاینده آنها توجه بسیاری از اندیشمندان اجتماعی
و شهری را بهخود جلب نموده است. در این میان کلانشهرهای کشـور مـا نیـز بـه دلیـل عقـبمانـدگی
ساختاری و فقدان برنامهریزی و نیز رویکرد ناصحیح در توسعه شهری دچار سرنوشتی شدهاند که بسیاری
از دیگر شهرهای بزرگ جهان بدان مبتلا هستند. تجربه جهانی توسعه شهری نشان مـیدهـد کـه رشـد
فوقالعاده جمعیت شهری و در کنار آن افزایش زیرساختهای فیزیکی و در نهایت فعالیت عقلانی آنگونه
که اقتضاء مینماید نتوانسته است مانع شکلگیری تعارضات قابل پیشبینی در عرصههای مختلف فضایی
و اجتماعی گردد. با استفاده از رویکرد جامعه شناختی شهری مطالعه پدیده توسعه و عمران شهری از یک
سو و ظهور عوارض و ناهنجاریهای کارکردی به ویژه در بعد اجتماعی و فرهنگی از سوی دیگر موضوعی
است که این مقاله درصدد بررسی آن است. به عبـارت دیگـر، هـدف از ایـن بررسـی ترسـیم چشـم انـداز
جامعهشناختی تناقضات شهری در چارچوب تعارض توسعه عمرانی شهری در ارتباط با توسعه اجتماعی و
فرهنگی آن است. تلقی توسعه شهری در مقیاس منحصراً کالبدی مقوله است که سالهاست مورد تردید
است و در عوض توسعه توأمان کالبدی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان ابزار کار برنامـه ریـزی مـورد توجـه
میباشد. این مقاله تلاش دارد تا با طرح دیدگاه اجتماعی، چگونگی تحلیل و بررسی تناقضات کنونی حیات
شهری در ابعاد جامعه شناختی آن را در کانون مطالعه قرار دهد.
حسن رضایی بحراباد
دوره 4، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 48-61
چکیده
تحقیقات نشان رضوی )ثامن( نشان میدهد که منطقۀ مذکور به لحـاظ فراوانـی وقـوع بسـیاری از جـرایم بـه نسـبتجمعیت، رتبۀ اول یا دوم شهر مشهد را به خود اختصاص داده است. همچنین بالابودن شدت محکومیت در احکام قضاییبرای مجرمان این بافت )در دو مجازات رایجِ حبس و شلاق( به نسبت مجرمان سایر نواحی، حاکی از شدت بـزه ارتکـابیدر این بافت است.با تقسیم ویژگیهای ...
بیشتر
تحقیقات نشان رضوی )ثامن( نشان میدهد که منطقۀ مذکور به لحـاظ فراوانـی وقـوع بسـیاری از جـرایم بـه نسـبتجمعیت، رتبۀ اول یا دوم شهر مشهد را به خود اختصاص داده است. همچنین بالابودن شدت محکومیت در احکام قضاییبرای مجرمان این بافت )در دو مجازات رایجِ حبس و شلاق( به نسبت مجرمان سایر نواحی، حاکی از شدت بـزه ارتکـابیدر این بافت است.با تقسیم ویژگیهای اصلی بافت فرسودة ثامن به سه دستۀ کالبدی، جمعیتی و اجتماعی، و با تکیه بر نظریات ارائه شـدهدربارة انحرافات اجتماعی و رابطۀ جرم و مکان، میتوان علل بالابودن میزان جرم در این بافت را تبیـین کـرد. بـه لحـاظکالبدی: ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری املاک فرصت فیزیکی مناسب برای ارتکاب جرم و نیز کاهش امکـان کنتـرلرسمی را فراهم میکند. به لحاظ جمعیتی: ورود و خروج میلیونها زایر در سال، مهـاجرت سـاکنان اصـیل و جـایگزینیگروههای ناهمگون اجتماعی و افزایش نسبت سـالخوردگـان، بـه کـاهش امکـان کنتـرل غیـر رسـمی و افـزایش جـرممیانجامد. همچنین به لحاظ اجتماعی: فقر و احساس محرومیت نسبی و نیز پیدایش گروههای کجـرو در ایـن بافـت، ازطریق رضایت بخششدن کجروی و افزایش تماسهای انحرافی به عضویت افراد بافت در گروههای کجرو و افـزایش جـرممنجر میشود.
شاپور سلمانوندی؛ حسین ایمانی‌جاجرمی؛ مهدی طالب
دوره 12، 1(ویژه جامعه شناسی روستایی) ، فروردین 1397، ، صفحه 54-81
چکیده
بیش از نیم‌قرن متمرکزشدن و یک‌پارچگی ادارة امور روستاها، از دوران مشروطه تا اصلاحات ارضی، می‌گذرد. هدف مطالعة حاضر، شناخت نحوة سامان‌بخشی امور روستا در دورة گسترش نظام مالکیت زمین، از مشروطیت تا انجام برنامة اصلاحات ارضی، است. روش این پژوهش کیفی است و با استفاده از تحلیل موضوعی دادههای حاصل از اسناد و مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل ...
بیشتر
بیش از نیم‌قرن متمرکزشدن و یک‌پارچگی ادارة امور روستاها، از دوران مشروطه تا اصلاحات ارضی، می‌گذرد. هدف مطالعة حاضر، شناخت نحوة سامان‌بخشی امور روستا در دورة گسترش نظام مالکیت زمین، از مشروطیت تا انجام برنامة اصلاحات ارضی، است. روش این پژوهش کیفی است و با استفاده از تحلیل موضوعی دادههای حاصل از اسناد و مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل شده است. جامعة آماری این تحقیق روستاهای بخش گرکن جنوبی شهرستان مبارکه است. به‌منظور گردآوری اطلاعات، با پنجاه‌نفر از مطلعان کلیدی درباب مدیریت روستا مصاحبه شد. یافته‌ها نشان میدهد که مالکیت زمین با لغو تیول‌داری گسترش و رسمیت یافت که پیامد آن شکلگیری تمرکز مدیریت بر امور روستا بوده است. از یافتههای مهم این تحقیق شناخت مدیریت متمرکز روستا با عاملیت مالک در ادارة امور روستا در حوزههای مدیریت آب، سامان بخشی نظم، انضباط و امنیت در روستا، مدیریت ارتباطات، مدیریت عوامل تولیدی و نیز حمایت مالک از روستاییان، به‌ویژه در ساخت راه‌ها و مدرسه‌ها و مکانهای عمومی است. از دیگر یافتههای این تحقیق این است که مالک کدخدا را در فرآیندی پیچیده انتخاب می‌کرد، تأیید دولت و پذیرش روستاییان از دیگر شروط کدخدایی بود. نتیجة این تحقیق نشان میدهد که مصالحه‌گری، کلیت‌نگری، حمایت‌گری، تجربه‌گرایی، دخالت دولت در کمترین میزان، و فقدان بوروکراسی مهمترین تعیین‌کننده‌های اجتماعی دورة تمرکز مدیریت روستا در حدفاصل زمانی مشروطه تا انجام برنامة اصلاحات ارضی بوده‌اند.
شیوا علینقیان؛ محمود شهابی؛ فاطمه جواهری
دوره 7، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 55-82
چکیده
مقالة حاضر دلالت‌ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش‌های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل کرده است. کدهای مختلف پوششی زنان، فرایندهای تولید معانی، استراتژی‌های پوششی و پیامدهای انتخاب انواع پوشش با اتخاذ رویکردی پدیدارشناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه‌پردازی مبنایی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق که برآمده ...
بیشتر
مقالة حاضر دلالت‌ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش‌های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل کرده است. کدهای مختلف پوششی زنان، فرایندهای تولید معانی، استراتژی‌های پوششی و پیامدهای انتخاب انواع پوشش با اتخاذ رویکردی پدیدارشناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه‌پردازی مبنایی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق که برآمده از نمونه‌گیری نظری و مصاحبه با 35 زن تهرانی بود نشان داد پوشش این زنان نه‌تنها در شکل بلکه در معنا نیز لایه‌ها و سطوح متنوعی دارد و نمی‌‌توان آن را صرفاً در تفکری اصلی که گفتمان مسلط برای بازتولید آن می‌کوشد خلاصه کرد. دادهها نشان میدهند که تنوع پوششی در میان نمونه‌ها از نوعی منطق مذاکره‌ای نشئت میگیرد که مبتنی بر نوعی چانه‌زنی و بده‌بستان با محیط است. این زنان ازطریق تغییر کدهای پوششی خود با فضایی که وارد آن
میشوند به گفت‌وگو میپردازند و درقبال پوششی که برمی‌‌گزینند، پاسخی متناسب از محیط دریافت میکنند و بدین‌ترتیب خود را به اهداف، انگیزه‌ها و پیامدهای دلخواه نزدیک میکنند. زنان می‌‌توانند به‌واسطة تغییر پوشش خود در محیطهای مختلف حضور اجتماعی متفاوتی را رقم بزنند. چنین تغییری نتیجة زندگی در زیست‌جهانی متناقض است و نشان میدهد که زنان در فضای امروز ایران نه درقالب کلیشة سنتی، فرودست و پذیرای بی‌چون‌وچرای ساختارهای اجتماعی هستند و نه توان ازبین‌بردن آنها را دارند، بلکه همزمان دارای درجاتی از سوژگی و فرودستی‌اند که به آنها امکان میدهد ساختارهای اجتماعی را نه به‌طور کامل بلکه به‌طور نسبی نادیده بگیرند یا به چانه‌زنی با آن بپردازند.
ابراهیم خدایی
دوره 3، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 61-75
چکیده
در این مقاله، تئوری رگرسیون کلاسیک و رگرسیون فازی مقایسه شدهاند و مثالی کاربردی از کاربرد رگرسـیون فـازی درعلوم اجتماعی عرضه میشود. رگرسیون کلاسیک برپایۀ فرض دقیقبودن متغیرهای مورد مطالعه و مشـاهدات مـرتبط بـاآنها استوار بوده و در نهایت، روابط بین متغیرها را نیز دقیقاً مشخص میکند. در مدلسـازی مسـائل اجتمـاعی، عمومـا بـامشاهدات ...
بیشتر
در این مقاله، تئوری رگرسیون کلاسیک و رگرسیون فازی مقایسه شدهاند و مثالی کاربردی از کاربرد رگرسـیون فـازی درعلوم اجتماعی عرضه میشود. رگرسیون کلاسیک برپایۀ فرض دقیقبودن متغیرهای مورد مطالعه و مشـاهدات مـرتبط بـاآنها استوار بوده و در نهایت، روابط بین متغیرها را نیز دقیقاً مشخص میکند. در مدلسـازی مسـائل اجتمـاعی، عمومـا بـامشاهدات نادقیق یا روابط مبهم روبروییم. بنابراین استفاده از روشهای برازش توابع که به تبیین سـاختار مـبهم دادههـا وروابط بین آنها میپردازند، ضروری است. در بررسی حاضر، رگرسیون خطی فازی معدل کتبی دیپلم روی نمـرات ریاضـی،فیزیک و جنسیت داوطلبان آزمون سراسری سال 1387در قالب مثالی کاربردی با فرض فازیبودن ضـرایب و غیـر فـازیبودن دادهها بررسی میشود. برای آزمون رگرسیون فازی از شاخص اطمینان و مقدار ابهام مدل استفاده خواهد شد.
بهروز صفری
دوره 5، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 62-85
چکیده
در این مقاله با استفاده از «نظریة آشفتگی» به بررسی جامعة ایران و علوم اجتماعی در آن خواهیم پرداخت. ابتدا نشان خواهیم داد که جامعة ایران رفتاری «آشفته» از خود نشان میدهد و به دلایلی که ذکر خواهد شد میتوان آن را به‌مثابة یک سیستم آشفته در نظر گرفت. این امر با برشمردن برخی خصوصیات سیستم‌های آشفته، از جمله «حساسیت به ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از «نظریة آشفتگی» به بررسی جامعة ایران و علوم اجتماعی در آن خواهیم پرداخت. ابتدا نشان خواهیم داد که جامعة ایران رفتاری «آشفته» از خود نشان میدهد و به دلایلی که ذکر خواهد شد میتوان آن را به‌مثابة یک سیستم آشفته در نظر گرفت. این امر با برشمردن برخی خصوصیات سیستم‌های آشفته، از جمله «حساسیت به شرایط اولیه» و سازوکار‌های «انبساط و تاشدگی» و جستجوی آنها در جامعة ایران، انجام شده است. برخی از نمودهای این آشفتگی مانند هنجارنبودن توزیع متغیرهای تعریف‌کنندة سیستم و ناسازگاری پایگاهی در ایران بدین منظور بررسی شدهاند. با قائل‌شدن تفکیکی اساسی میان «آشفتگی» و «پیچیدگی» و ارائة سنخ‌شناسی، جامعة ایران را با جوامع غربی مقایسه کردهایم. در چارچوب نظریة آشفتگی از اصطلاحات برخی نظریه‌پردازان، به‌ویژه «تمایز ساختی» و «هماهنگی کارکردی» اسملسر و «جامعة کوتاه‌مدت» کاتوزیان، در تدوین نتایج این مقایسه بهره برده‌ایم.
علاوه بر چیستی جامعة ایران، چرایی ناکامی علوم اجتماعی ـ به‌عنوان یکی از مهمترین مظاهر و عناصر معرفت مدرن ـ یکی دیگر از اهداف این مقاله است. بدین منظور، پیامدهای این سنخ‌شناسی بر شکلگیری علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و تلاش کردهایم نظرات سیدجواد طباطبایی در این زمینه را وارد چارچوب نظری خود نماییم. آشفتگی در اثر دو فرایند «انبساط» و «تاشدگی» به وجود می‌آید. اساس استدلال ما این است که در جوامع توسعه‌یافتة غربی، پیچیدگیِ ایجادشده در اثر انبساط، به دلیل تمایز ساختی و هماهنگی کارکردی به ساختمندشدن انجامیده است. این ساختمندی را در رابطة دیالکتیکی میان بنیان‌های معرفتی و ساختار اجتماعی غربی نشان داده‌ایم. در ایران، در کنار انبساط، تاشدگی نیز عمل کرده است. این امر امکان «تقلیل‌گرایی» و «انتزاع‌سازی» را، که مقدمة شکلگیری علوم اجتماعی در غرب بود، غیرممکن کرده است. در واقع، عناصر تشکیل‌دهندة جامعة آشفته قابل تقلیل نیستند، زیرا مرزهای مقولات همواره در حال تغییرند. با وجود این، با ذکر نمونه‌هایی استدلال می‌کنیم که چرا، علی‌رغم اشتراکات بسیار با «نظریة امتناع» طباطبایی، نظریة آشفتگی امکان‌های جدیدی برای جامعه‌شناسی در ایران متصور می‌داند. هدف این نظریه جستجوی نظم در بطن آشفتگی است.
محمد قاسمی خوزانی؛ سلمان حیاتی؛ مهدی کاظمی بی‌نیاز؛ محسن حجازی جوشقانی
دوره 6، 3-4 ، مهر 1391، ، صفحه 63-86
چکیده
چگونگی گذران اوقات فراغت به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی در کلان‌شهر مشهد، با توجه به قداست و اهمیت بینالمللی این شهر، از جمله مسائلی است که نگاه ویژهای را برای تدوین راهبرد و برنامهریزی در این زمینه می‌طلبد. هدف این پژوهش به طور کلی اولویت‌بندی راهبردهای توسعه اوقات فراغت زائران در کلان‌شهر مشهد است. روش پژوهش توصیفی/ تحلیلی با ...
بیشتر
چگونگی گذران اوقات فراغت به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی در کلان‌شهر مشهد، با توجه به قداست و اهمیت بینالمللی این شهر، از جمله مسائلی است که نگاه ویژهای را برای تدوین راهبرد و برنامهریزی در این زمینه می‌طلبد. هدف این پژوهش به طور کلی اولویت‌بندی راهبردهای توسعه اوقات فراغت زائران در کلان‌شهر مشهد است. روش پژوهش توصیفی/ تحلیلی با ماهیتی قیاسی، برگرفته از نگرش سیستمی است و روش جمعآوری اطلاعات کتابخانه‌ای/ اسنادی و پیمایشی بوده که از 50 پرسشنامه محقق ساخته به روش دلفی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش تکنیک سوات[1] است. در این پژوهش مشخص شد که در کلان‌شهر مشهد در زمینۀ اوقات فراغت، وزن اصلی با قوت‌ها و فرصت‌هاست. نتایج پژوهش نشان میدهد که کلان‌شهر مشهد در موقعیت تهاجمی قرار گرفته و این واقعیت بیانگر آن است که کلان‌شهر مشهد باید از قوت‌ها و فرصت‌های خود برای رفع ضعف‌ها و تهدیدها استفاده کند. همچنین راهبرد ارتقای عملکرد زیرساختهای گذران اوقات فراغت موجود و خلق فضای کالبدی و معنوی متناسب با فرهنگ زیارت اولویت اول را در بین راهبردهای تهاجمی به خود اختصاص داده است.
[1]. SWOT
محمد عامریان؛ آرام رضا صادقی
دوره 8، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 65-89
چکیده
این پژوهش به مقایسة نظر استادان رشته‌های حوزة علوم‌انسانی دربارة برخی مفاهیم فرهنگی مناقشه‌برانگیز یا دارای قبح عمومی موجود در کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی در ایران می‌پردازد. بدین‌منظور، با مراجعه به کتاب‌های رایج آموزش زبان انگلیسی، مشاوره با استادان زبان انگلیسی و علوماجتماعی و بررسی دید عمومی جامعه، فهرستی از 20 واژة مبیّن ...
بیشتر
این پژوهش به مقایسة نظر استادان رشته‌های حوزة علوم‌انسانی دربارة برخی مفاهیم فرهنگی مناقشه‌برانگیز یا دارای قبح عمومی موجود در کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی در ایران می‌پردازد. بدین‌منظور، با مراجعه به کتاب‌های رایج آموزش زبان انگلیسی، مشاوره با استادان زبان انگلیسی و علوماجتماعی و بررسی دید عمومی جامعه، فهرستی از 20 واژة مبیّن مفاهیم یادشده درقالب پرسش‌نامه‌ای تشریحی و دارای ارزش‌گذاری عددی تهیه شد و برای نظردهی در اختیار استادان مشارکت‌کننده قرار گرفت. جامعة آماری این تحقیق برای بررسی‌های مقایسه‌ای، تعمداً محدود و شامل استادان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات انگلیسی، زبان‌شناسی همگانی، زبان و ادبیات عرب، الهیات، و فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاه سمنان بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان‌دهندة خنثی‌بودن تعداد بیشتری از مفاهیم مزبور برای استادان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی و درواقع تساهل و مسامحة آنها درقبال این مفاهیم بود. درمقابل، پاسخ استادان رشته‌های حوزة الهیات، معارف اسلامی و زبان عربی حاکی از آن بود که این استادان مؤانست کمتری با واژه‌های یادشده دارند و برای مفاهیم فرهنگی مزبور قبحبیشتری قائل‌اند. به‌عقیدة انجام‌دهندگان این پژوهش، داشتن پیشینة تحصیلی زبانی و درنتیجه آشنایی بیشتر با ادبیات و فرهنگ غرب در دستة اول و داشتن سابقة تحصیلی در حوزة مذهب و نگاه ارزشی و دینی قوی‌تر به‌دلیل تسلط بر مبانی اسلامی و فقهی در دستة دوم از دلایل احتمالی نتایج به‌دست‌آمده است.*
* . با تشکر از سرکار خانم فروغ کرم‌پور دانشجوی دانشگاه سمنان که ما را در انجام این پژوهش یاری دادند.
ابوالقاسم فاتحی؛ سعید صادقی؛ ابراهیم اخلاصی
دوره 4، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 66-80
چکیده
مقاله توصیفی ـ تحلیلی حاضر با هدف کلی شناخت ویژگیهای جامعهشناختی و روانشناختی دختران و زنان روسپی در استاناصفهان تهیه شده است. پرسش اساسی مقاله این است که این گروه از دختـران و زنـان از چـه ویژگـیهـای جامعـهشـناختی وروانشناختی برخوردارند؟ در پژوهش حاضر، پروندة تمامی 361نفر دختر و زن روسپی که بین سالهای 1380تا 1385به مراکزبازتوانی زنان ...
بیشتر
مقاله توصیفی ـ تحلیلی حاضر با هدف کلی شناخت ویژگیهای جامعهشناختی و روانشناختی دختران و زنان روسپی در استاناصفهان تهیه شده است. پرسش اساسی مقاله این است که این گروه از دختـران و زنـان از چـه ویژگـیهـای جامعـهشـناختی وروانشناختی برخوردارند؟ در پژوهش حاضر، پروندة تمامی 361نفر دختر و زن روسپی که بین سالهای 1380تا 1385به مراکزبازتوانی زنان سازمان بهزیستی استان اصفهان مراجعه داشتهاند، مورد تحلیل اطلاعات ثانوی قرار گرفت و با 46نفـر دختـر و زنروسپی دستگیرشده در سه ماهۀ اول سال 1386نیز مصاحبه عمیق به عمل آمد. مقوله روسپیگری براساس آرا و نظرات وینبرگ،هاردمن، زیگمن، سن و هاگان تحلیل نظری شده است. یافته ها نشان میدهد 69درصد دختران و زنان روسپی دارای تحصیلاتزیر دیپلماند، 65/4درصد مجردند و 9/6درصد متأهل هستند. دامنۀ سنی آنان در محدودة 20-29سال و میانگین سـنی آنـان20/28سال است. نا به سامانی خانواده، فقر اقتصادی، اعتیاد، جامعهپذیری ناقص و ضعیف بودن پیوندهای اجتماعی از مهـمتـرینویژگیهای جامعه شناختی و تنوع طلبی، هیجان طلبی، نداشتن تعادل عـاطفی، رفتـاری و ضـعف هویـت اخلاقـی از مهـمتـرینویژگیهای روانشناختی دختران و زنان مورد مطالعه در پژوهش حاضر است.