بررسی جامعه‌شناختی نگرش به قتل‌های ناموسی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر مریوان

محمداسماعیل ریاحی؛ وحید اسمعیلی

دوره 12، 3(اولین ویژه نامه کردستان) ، مهر 1397، ، صفحه 52-79

چکیده
  قتل ناموسی هنجار اجتماعی دیرپایی است که با وجود وقوع تحول‌های گوناگون و عمیق در ابعاد حیات اجتماعیِ جوامع امروزی هم‌چنان پابرجا مانده است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی اثر هم‌زمان ساختارهای اجتماعی و فرآیندهای یادگیری بر نگرش به قتل­های ناموسی است. این پژوهش به‌صورت مقطعی و با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. جامعة آماری پژوهش، ...  بیشتر

طرحی برای سنجش فرهنگ علمی و دانشگاهی

رضا عسکری‌مقدم

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 53-82

چکیده
  در قریب به دو دهة گذشته، درباب چیستی و چرایی فرهنگ دانشگاهی در جامعة ایرانی سخن گفته شده است، اما ازمنظر مقوله­ای سنجیدنی با قابلیت مداخله در آن، که نظام برنامه­ریزی و مدیران اجرایی بتوانند از آن استفاده کنند، کمتر توجه شده است. مقالة حاضر با هدف ارائة طرحی برای بررسی تجربی فرهنگ دانشگاهی با نیم‌نگاهی به ساختار طرح­های پیشنهادی ...  بیشتر

نقش چندگانه‌ی دین در تضاد‌های اجتماعیِ کردستان ایران: نیم قرن اخیر

سیدیاسین حسینی؛ حسن محدثی گیلوایی؛ محمدباقر تاج الدین

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 53-77

https://doi.org/10.22034/jss.2022.549395.1657

چکیده
  هدف پژوهش حاضر بررسی تضادهای اجتماعی مرتبط بر دین در نیم‌ قرن اخیر در استان کردستان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی بوده و از مصاحبه با مطلعین کلیدی استفاده شده است. علاوه بر این از اسناد و مدارک شامل زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌ها و روزنامه‌ها استفاده شده است. یافته‌های برحسب پراکنش جغرافیایی و توزیع تضادها در بین گروه‌های مختلف صورت‌بندی ...  بیشتر

چهار محور مطالعات اجتماعی در ایران

کرامت ‏اله راسخ

دوره 6، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 54-76

چکیده
  جامعه‌شناسی در دو قرن گذشته تلاش کرده است تا از الگوی تبیینی واحدی در این رشتۀ علمی برخوردار شود. لیکن این تلاش‌ها با موفقیت همراه نبوده است. امروزه تردید وجود دارد که این رشته به دلایل گوناگون از امکان تحقق چنین هدفی برخوردار باشد. طرح نظریة مدرنیتۀ چندگانه نقش کلیدی در پیدایش این تردید داشته است. بر اساس این رویکرد نظری، مدرنیتۀ ...  بیشتر

صورت بندی تجدد دفاعی در کشورهای اسلامی /باز خوانی تطبیقی آرای اجتماعی بدیع الزمان سعید نورسی و سید جلال الدین اسد آبادی

هادی سلیمانی قره‌‌گل

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1392، ، صفحه 54-74

چکیده
  تجدد دفاعی بازنمای تلاش‌ متفکران اسلامی اوائل قرن بیستم برای رویارویی با تجدد و منطق شرق‌شناختی برآمده از آن در وضعیتی پسااستعماری است. این گفتمان از تجدد، با وارونه‌کردن ایده‌های مرکزی شرق‌شناسی ذیل مفاهیمی ازقبیل «پرسش از انحطاط و عقب‌ماندگی»، «تلقی ایده‌آلیستی از انحطاط و پیشرفت» و «برخورد گزینشی با تمدن غرب»، ...  بیشتر

انسجام اجتماعی، دانشجو و دانشگاه در ایران

محمدعلی زکی

دوره 10، 4(اولین ویژه نامه فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم) ، دی 1395، ، صفحه 54-87

چکیده
  انسجام اجتماعی یکی از مفاهیم اساسی و نیز نقطة آغاز تحلیل‌های جامعه‌شناختی است و تبیین و تحلیل آن یکی از بنیان‌های شکل‌گیری جامعه‌شناسی معاصر تلقی می‌شود. انسجام اجتماعی به چگونگی روابط بین فرد و جامعه می‌پردازد و معطوف به بررسی، تبیین، چرایی و کم‌وکیف روابط متقابل فرد و جامعه است. بررسی انسجام اجتماعی در سازمان‌های گوناگون ...  بیشتر

رویکرد اجتماعی و جمعیت شناختی به مسائل خانوادة معاصر با تأکید بر سقط‌جنین در ایران

یعقوب فروتن؛ خدیجه صادقی

دوره 11، 3(دومین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده) ، مهر 1396، ، صفحه 55-76

چکیده
  در پژوهش حاضر به یکی از مهم‌ترین مسائل خانوادة امروز و برخی از مهم‌ترین الگوها و تعیین‌کننده‌های مرتبط با رویکرد جامعه به پدیدةسقط‌جنین پرداخته شده است. تحولات و مسائل خانوادةامروزطیفی به‌مراتب گسترده‌تر را دربرمی‌گیرد که شامل تغییر نگرش‌ها به سقط‌جنین، بالارفتن سن ازدواج، کاهش بعد خانوار و تقلیل باروری، تغییر در ساختار ...  بیشتر

بازنمایی بسترهای تسهیل‌‌کنندة مصرف مواد مخدر در دانشجویان (تحقیقی کیفی درباب دانشجویان مبتلا به اعتیاد در دانشگاه شهید باهنر کرمان)

داریوش بوستانی؛ روح‌الله خواجه‌دولت‌آباد

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 56-74

چکیده
  این پژوهش به‌دنبال شناسایی و فهم بسترهای تسهیل‌کنندة مصرف مواد مخدر درمیان دانشجویان مبتلا به اعتیاد در دانشگاه شهیدباهنر کرمان است. در این‌زمینه، پانزده‌تن از دانشجویان وابسته و مبتلا به مصرف مواد تحت بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌شناسی کیفیِ نظریة زمینه‌ای صورت گرفته است. پنج مقولة اصلی و یک مقولة ...  بیشتر

بررسی تأثیر ساختارِ شبکه‌های اجتماعی بر ویژگی‌های کارآفرینانه درمیان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه ایلام

سردار فتوحی؛ زهرا رضایی‌نسب

دوره 11، 2(ویژه ایلام) ، تیر 1396، ، صفحه 56-77

چکیده
  پژوهش حاضر بر این‌فرض بنا شده است که حوزۀ اجتماعی فرد یا شبکه‌های ارتباطی، اطلاعات و منابعی برای آگاهی، نیاز، تخیل و... فراهم می‌کند و به شخصیت و ویژگی­ کارآفرین سمت‌وسو می‌دهد. هدف پژوهش بررسی تأثیر ساختارِ شبکه‌های اجتماعی بر ویژگی­‌های کارآفرینانه است. روش پژوهش پیمایش است و جامعۀ ‌آماری را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه ...  بیشتر

ترجمة متون علوماجتماعی: مشکلات و راهحلها

مصطفی صداقت رستمی؛ علی بیگدلی

دوره 10، 2-3 ، تیر 1395، ، صفحه 57-76

چکیده
  در کشور ما، توجه کمی به ترجمة متون علمی، به‌ویژه متون علوم‌اجتماعی شده‌است و اکثر محققان و دانشگاهیان ترجمه‌پژوه و زبان‌شناس ما توجه خود را به متون ادبی معطوف کرده‌اند.البته،باید گفت که نظریه‌پردازان ترجمه نیز زیاد به متون علمی نپرداخته‌اند و تمرکز اصلی‌شان متون ادبی بوده‌است. ترجمة متون علمی مشکلات خاص خود را دارد و هرکسی ...  بیشتر

نقاشی و نگارش تکنیکی برای تحقیق با کودکان در علوم اجتماعی

خدیجه سفیری؛ سارا ایمانیان

دوره 5، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 58-77

چکیده
  تکنیک‌های تحقیق با کودکان، همگام با توسعة جامعه‌شناسی کودکی مورد استقبال  پژوهشگرانی قرار گرفت که خواستار مشارکت بیشتر کودکان در پژوهش و انجام تحقیق با آنان و نه تنها دربارة آنان بودند.تکنیک "نقاشی و نگارش" با ترکیب نقاشی کودک و نوشتة او دربارة آن، داده‌هایی منعطف به دست می‌دهد که هم برای تحلیل کمی و هم جهت تحلیل کیفی مناسب‌اند.این ...  بیشتر

هویت و فضای عمومی در شهر(مطالعه دختران دانشجو در شهرستان رفسنجان)

ناصر فکوهی؛ یاسمن اوحدی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 58-78

چکیده
  زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع شهری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است.در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه بر حسب متغیرهایی چون سن،جنس،گروه های اجتماعی،اقلیت های قومی و نژادی و ...متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای ...  بیشتر

تحلیل فازی اعتماد سیاسی استادان دانشگاه

محمدحسین پناهی؛ سعیده امینی؛ علی ساعی؛ تینا روشن

دوره 7، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 59-86

چکیده
  در این نوشتار اعتماد سیاسی استادان دانشگاه مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسشاین مقاله آن است که اعتماد سیاسی استادان دانشگاه چگونه قابلتبیین است؟ ساختارمنطقی نظری متن حاضر به این صورت فرموله شده است که «کیفیت حکمرانی علتلازم برای اعتماد سیاسی است.» روش گردآوری دادههای این پژوهش پیمایشاجتماعی فازی و روش ارزیابی فرضیۀ شرط لازم ...  بیشتر

جایگاه تنوع روش شناختی در جامعه شناسی دین 1 با نگاهی ویژه به تحلیل تاریخی- تطبیقی

محمدمسعود سعیدی

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 60-80

چکیده
  نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند: رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم ...  بیشتر

مطالعة تطبیقی فرهنگ پوشش دختران و پسران جوان در دو منطقه از شهر تهران

مریم رفعت‌جاه؛ اعظم فلاح سفیدکوه

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 60-84

https://doi.org/10.22034/jss.2019.38123

چکیده
  فرهنگ پوشش و نوع پوشاک مردم ارزش­ها و نگرش­ها و فرهنگ جامعه را نمایان می‌کند. جوانان قشر نوجو و فعال جامعه و ترسیم‌کنندة فردای آن هستند. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر، فرهنگ پوشش جوانان شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن مطالعه شده است. این پژوهش با روش پیمایشی، دختران و پسران 18 تا 35 ساله را در دو منطقة بالا (منطقة ۲) و پایین (منطقة ۱۶) شهر تهران ...  بیشتر

کارکردهای علمی انجمن های دانشجویی( مطالعه موردی در دانشگاه های گیلان،مازندران،و تهران)

محمود شارع پور؛ محمد فاضلی

دوره 1، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 62-82

چکیده
  در هر اجتماع علمی سازمانهایی وجود دارند که برای تقویت آن اجتماع علمی نقش های متعددی را ایفا می کنند.سازمانهایی که دستاوردهای علمی را منتشر میکنند ،مراکز تحقیقاتی و انجمنهای علمی از جمله این سازمانها هستند.بررسی نقش هر یک از اینها در ساختار نظام و اجتماع علمی بخشی از حوزه کاری جامعه شناسی علم است.انجمنهای علمی در این میان نقش مهمی دارند. ...  بیشتر

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی مطالعهای درباب شهروندان بالای 18 سال شهر کرج

بیژن زارع؛ مجید روهنده

دوره 9، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 64-87

چکیده
  لزوم مشارکت مردم در تمام فعالیتهای اجتماعی و سیاسی امروزه در همة جوامع پذیرفته شده و روزبهروز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی انجام شده است. در این تحقیق، با استفاده از نظریه های تلفیقی مشارکت به منزلة پشتوانة نظری، رابطة بین رضایت مندی اجتماعی و سیاسی، دینداری، ...  بیشتر

تحلیل بر پیامدها و راهکارهای گزیده شده اسکان عشایر در ایران با نگرشی بر تجربه دشت بکان فارس

داریوش حیاتی

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 67-99

چکیده
  مقوله ی اسکان جامعه عشایری،امروزه شاید مهمترین یحثی است که در مورد این جامعه در سطح کشور مطرح می باشد.عشایر ایارن در اوایل سده اخیر ، یک بار طعم تلخ اسکان اجباری  را که توسط حکومت پهلوی اول بر آنان تحمیل گردید،تجربه نمودند.اما امروزه مقوله اسکان در قالب جدیدی جدای از اسکان اجباری و بر اساس دیدگاه گروهی از متولیان امور عشایر کشور ...  بیشتر

مطالعة جامعه‌شناختی تغییرات گفتمانی نسل‌های سه‌گانة خانوادة ایرانی

انسیه زواره؛ عالیه شکربیگی؛ تقی آزادارمکی

دوره 11، 1 (اولین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده) ، فروردین 1396، ، صفحه 69-91

چکیده
  در این پژوهش به مطالعة روابط درون خانواده ازمنظر روابط میان سه نسل کهن‌سال، میان‌سال  و جوان پرداخته شده‌است تا روشن شود که این روابط تابع چه گفتمان‌هایی است و آیا این گفتمان‌ها به‌هم نزدیک‌اند یا نشانة مشهودی از فاصله میان این سه نسل دیده می‌شود. روش محقق بهره‌گیری از رهیافت کیفی، مبتنی بر تحلیل موقعیت گفتمانی، با تأکید بر ...  بیشتر

مقایسه وضعیت کودکان کارگر ایران و افغانی در استان کرمان بر پایه 4 اصل پیمان نامه حقوق کودک(سه جامعه شناسی و دو راه حل)

سیامک زند رضوی؛ ناهید رحیمی پور انارکی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 73-98

چکیده
  جمهوری اسلامی ایران در سال 1373 پیمان نامه حقوق کودک را به طور مشروط پذیرفته است.اما برای عمل در تحقق اصول آن اقدام چندانی صورت نداده است.در این مقاله وضعیت چند اصل پایه ای پیمان نامه مرتبط با آموزش و کار کودکان که ضامن تحقق همه اصول پیمان نامه در زمینه های اصلی(بقا-رشد-امنیت و مشارکت)برای کودکان است مورد بررسی قرار میگیرد..این پژوهش در ...  بیشتر

پدرسالاری، تجددِ تحریف‌شده و نمایش بدن زنانه: مطالعه‌ای در شهر رشت

حمید عباداللهی چنذانق؛ حسن چاوشیان؛ مریم اسمعیل زاده سالستانی

دوره 9، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 5-34

چکیده
  هدف این مطالعه، بررسی منطق حاکم بر کنش‌های نمایشی بدنیِ زنان و انگیزة آنان از کسب داراییِ زیبایی در جریان زندگی روزمره در جامعة ایران است. برای مطالعة این منطق، از رویکردی تلفیقی، بر محور نظریة «پدرسالاریِ جدیدِ» هشام شرابی، استفاده شده‌است که قابلیت ثبت و تحلیلِ پویایی‌ها و پیچیدگی‌های کنشِ نمایشِ بدنِ زنانه را در جریان ...  بیشتر

بازشناسی انقلاب‌های بزرگ با تأکید بر شاخصه‌ها و ابعاد بین‌المللی آنها

مسعود اخوان کاظمی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 5-35

چکیده
  بسیاری از انقلاب‌هایی که در طول تاریخ رخ داده‌اند، "انقلاب‌ ملی" و تعداد اندکی از آنها به‌عنوان "انقلاب بزرگ" شناخته می‌شوند. این انقلاب­ها دارای شاخصه­های ویژه­ای هستند که به‌صورتی آشکار آنها را از دیگر انقلاب‌ها متمایز و ممتاز می‌­سازند. این مقاله درصدد پاسخگویی به این سئوال است که انقلاب­های بزرگ چه ویژگی­هایی دارند ...  بیشتر

جهت گیری‌مذهبی‌و‌رضایت‌زناشویی

محمدتقی ایمان؛ عبدالعلی لهسائی زاده؛ زهرا یادعلی جمالوئی

دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 21-34

چکیده
  این مطالعه به دنبال بررسی رابطه بین جهتگیری مذهبی و رضایت زناشویی در بین زنان متاهل ساکنشهرهای نجفآباد و فولادشهر میباشد. پرسشنامهها در بین 737نفر از زنان متاهلی کوه حوداقل سوهسال از زمان ازدوا آنها سپری شده است توزیع و تکمیل گردید. نتوایج نشوان مویدهود کوه در بوینپاسخگویانی که جهتگیری مذهبی قویتری داشتهاند رضایت زناشویی نیز بالاتر ...  بیشتر

تحلیل جامعه‌شناختی رابطه سبک زندگی و هویت ملی (نمونه‌ای مطالعاتی در چهار شهراستان لرستان)

نورالدین اله دادی؛ محمد جواد زاهدی؛ هوشنگ نایبی؛ شهناز صداقت زادگان

دوره 9، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 27-52

چکیده
  هویت ملی یکی از مقوله­های بسیار مهم و اساسی است که در سال­های اخیر هم در ادبیات سیاسی، اجتماعی و هم در سیاستگذاری­های فرهنگی به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. سبک زندگی از جمله عوامل مهمی است که تأثیر تعیین­­کننده­ای بر هویت ملی دارد. برخلاف جامعه سنتی در جامعه معاصر به واسطه ظهور جامعه مصرفی، سبک زندگی و تعین بخشی آن ...  بیشتر

بررسی رابطۀ انواع اعتماد با اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران

محمود شارع پور؛ نادر رازقی؛ خلیل غلامزاده

دوره 4، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 40-53

چکیده
  در این مقاله رابطه انواع اعتماد شامل اعتماد بنیادین یا امنیت وجودی، اعتماد بین شخصی و اعتماد نهادی را با اعتماد اجتماعیمورد بررسی قرار داده و سعی کردهایم به این سؤال پاسخ دهیم که انواع اعتماد چه رابطهای با اعتماد اجتماعی دارند. روش بررسیدراین پژوهش پیمایش است. در این پژوهش دانشجویان دانشگاه مازندران در نیمسال دوم سال تحصیلی 87-86به ...  بیشتر