مطالعۀ پدیدارشناختی تجربۀ سالمندان 60 تا 90 سالۀ شیرازی از کرونا

رضا اسماعیلی؛ زینب قدربندفردشیرازی

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 36-58

https://doi.org/10.22034/jss.2020.243851

چکیده
  شیوع ویروس ناشناختۀ کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهم‌ترین مسئلۀ پزشکی ـ اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهش‌های اندکی در این زمینه انجام شده ‌‌است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کرده‌اند، و شناخت ...  بیشتر

اعتماد بیماران به طبّ مکمّل و جایگزین: روایت‌پژوهی

زهرا شهرزاد؛ سوسن باستانی؛ ابوعلی ودادهیر

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 36-65

https://doi.org/10.22034/jss.2021.247303

چکیده
  اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های جامعه‌شناسی پزشکی در دو دهۀ اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینه‌ها و علل اعتماد به این طب‌ها را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی در اقبال ...  بیشتر

شکل گیری گفتمانی شادی در ایران

زهرا زوار موسوی؛ مریم قاضی نژاد؛ منصوره اعظم آزاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 42-65

https://doi.org/10.22034/jss.2020.242372

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف ارائة تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئله ای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی به عنوان یک حقیقت تمام عیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. ...  بیشتر

فرایند طرد و حذف زنان در جنبش دانشجویی ایران

محمد امین زندی؛ فرشته طوسی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 47-71

https://doi.org/10.22034/jss.2023.542436.1622

چکیده
  ‎ تأمل در جنبش دانشجویی، بیانگر تحولات مختلف است؛ تحولاتی که اثرگذاری متفاوتی را در سطح جامعه درپی داشته است. اما هر ‌چقدر که مطالعۀ عمیق‌تری در رابطه ‌با جنبش دانشجویی انجام ‌شود، بیشتر به این نکته پی می‏بریم که سازوکارها و روابط قدرت در بین زنان و مردان در این جنبش باهم متفاوت بوده است. به‌گونه‌ای که به‌نظر می‌رسد زنان در ...  بیشتر

بررسی گفتمان ملی گرایی در جریان نوسازی نظام آموزشی ایران در دورة پهلوی اول

سیدمصلح کهنه پوشی؛ مصطفی مهرآیین؛ مجید کاشانی؛ مهرداد نوابخش؛ بهرام قدیمی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 50-71

https://doi.org/10.22034/jss.2021.249336

چکیده
  در دورة پهلوی اول ساختار سیاسی در ایران بهسمت ایجاد دولت مدرن و تسلطگفتمان تمرکزگرایی حرکت کرد و در این زمینه با تأسیس و تقویت نهادهای مختلفیمانند شورای عالی معارف و آموزش و پرورش مدرن، ملی گرایی باستان گرا مبتنی بر زبانفارسی مسلط شد. مقالۀ حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، مصوبات این شورا را از خلال مراحل توصیف، تفسیر و تبیین ...  بیشتر

روایت مادران از آموزش مجازی فرزندان پایه اول در دوران همه گیری ویروس کرونا

زهرا قاسم زاده؛ حسین افراسیابی

دوره 17، شماره 1 (ویژه نامه کرمان) ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 51-72

https://doi.org/10.22034/jss.2023.2007795.1781

چکیده
  همه­ گیری ویروس کرونا در ایران مانند سایر کشورهای جهان تعطیلی کلاس ­های حضوری مدارس و پیگیری آموزش به صورت مجازی را به دنبال داشت. دانش ­آموزان مقطع ابتدایی برای استفاده از آموزش نیاز به همراهی والدین داشتند. این امر در مورد دانش ­آموزان پایه اول به دلیل نداشتن آشنایی قبلی با مدرسه و امور درسی، دشوارتر بوده و مسئولیت آموزش ­شان ...  بیشتر

تأثیر مؤلفه‌های مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دین (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد)

مهربان پارسامهر؛ یاسین خرم‌پور؛ حسام کرایی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 54-79

https://doi.org/10.22034/jss.2021.244228

چکیده
  عرفی شدن باعث شده که نقش دین و کارکردهای آن در زمینۀ اجتماعی و فردی فرو ریزد. مدرنیته و مؤلفه‌های آن (جهانی شدن، فردگرایی، علم‌گرایی) فرآیند عرفی شدن را شدت بخشیدند. این تحقیق به روش پیمایش به بررسی تأثیر مؤلفه‌های مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد پرداخته است. روش نمونه‌گیری به صورت طبقه‌ای و برای سنجش ...  بیشتر

زیست‌جهان مرزنشینان و سیاست‌های گمرکی مطالعه‌ای درباب کول‌بران شهرستان مریوان

حسین دانش‌مهر؛ علیرضا کریمی؛ عثمان هدایت

دوره 13، 2 (جامعه شناسی مصایب جمعی و مدیریت بحران) ، تیر 1398، ، صفحه 55-79

https://doi.org/10.22034/jss.2019.43301

چکیده
  هدف پژوهش حاضر، شناسایی، و تغییرِ ویژگی‌ها و امکان­های مداخله در سیاست­های گمرکی برای بازشناسی و برجسته­کردن نقشِ مرزنشینان (اختصاصاً کول‌بران) است. سیاست­های گمرکی­ مستقیماً یا غیرمستقیم بر زیست­جهانمرزنشینان تأثیر ­گذاشته و انتخاب و چگونگی اِعمال این سیاست­ها پدیدة کول‌بری را مهم و مسئله­زا کرده است. فرض بنیادین ...  بیشتر

معانی فرهنگی غذای دوران بارداری: مطالعه‌ای با روش مردمنگاری

فریبا صدیقی

دوره 13، 4(دومین ویژه نامه یزد) ، دی 1398، ، صفحه 55-77

https://doi.org/10.22034/jss.2019.47854

چکیده
  تغذیه به‌عنوان نیاز زیستی در فرهنگ‌های مختلف جلوه‌های متفاوتی به خود می‌گیرد. به‌عبارتی، فرهنگ، الگوهای شناختی مطلوب برای انتخاب غذا به افراد عرضه می‌کند. مطابق با این نوع نگاه، فهم معانی تغذیه به فهم فرهنگ کمک می‌کند. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش مردم‌نگاری به مطالعۀ فرهنگ تغذیۀ بارداری در شهر یزد پرداخت. یافته‌ها ...  بیشتر

پیاده روی زیارت اربعین: از اتوپیا و ایدئولوژی تا هتروتوپیا

جبار رحمانی

دوره 16، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 55-76

https://doi.org/10.22034/jss.2023.563345.1733

چکیده
  پیاده روی زیارت اربعین یکی از پدیده های بزرگی است که در سال های اخیر در جهان شیعی رواج یافته و منجر به تحول گسترده ای در سیاست های آیینی در جامعه ایران شده است. در دهه اخیر شاهد روند بسیار سریع رشد مشارکت مردم در این آیین  را شاهد هستیم، به همین سبب، از یکسو توسط حکومت به یکی از نقاط کلیدی نمایش موفقیت ها و مشروعیت  آن تبدیل شده و ...  بیشتر

بررسی تمایل به مهاجرت از ایران و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان)

جواد صادقی جعفری؛ پگاه شینی میرزاده

دوره 17، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 56-29

https://doi.org/10.22034/jss.2024.2004302.1778

چکیده
  مهاجرت یا تمایل به مهاجرت از ایران در گروه‌های متخصص در صورت اشاعه و گستردگی، می‌تواند برای کشور مسئله‌آفرین باشد؛ ازاین‌رو هدف مقاله، بررسی میزان تمایل به مهاجرت از ایران و عوامل مرتبط با آن در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان است. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری 6258 نفر دانشجوی شاغل به تحصیل در سال تحصیلی 1401-1400 در دوره‌های ...  بیشتر

توسعه در کُردستان: توسعة ناموزون در حین تغییرات هویتی

حسن رشیدی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 57-80

https://doi.org/10.22034/jss.2019.43306

چکیده
  پژوهش حاضر، از دیدگاهی جامعه‌شناختی، به مطالعة توسعة اقتصادی-اجتماعی و هویت جمعی در کُردستان با روش نظریة ‌زمینه‌ای پرداخته است. بررسی‌های اولیة میدانی  پنج حوزه زیر را برجسته‌تر نمود : سلطة هویت غربی بر عناصر هویت سنتی، بازسازی هویتی و عام‌شدن نسبی آن، بروز شواهد توسعة ناموزون، توسعة ناهمگون، و تقویت هویت کُردی. محقق پس از ...  بیشتر

تبارشناسی توسعه در ایران معاصر با تکیه بر تحلیل ناپیوستگی مدرنیته و مدرنیزاسیون

احمد فعال محمد علی؛ صادق زیباکلام؛ محمد توحیدفام

دوره 17، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 57-79

https://doi.org/10.22034/jss.2024.2010279.1794

چکیده
  این مقاله با توجه به ناپیوستگی مدرنیته و مدرنیزاسیون در ایران، کوشش دارد ضمن مروری کوتاه در خاستگاه سرزمینی این دو مفهوم در کشورهای غربی تأثیر ناپیوستگی را بر فرایند توسعه وضدتوسعه جستجو کند. جریان توسعه در ملل پیشرفته صنعتی بصورت طبیعی طی شد. این کشورها به دلیل کشمکش‌های طولانی بین سه کانون قدرت سیاسی، اقتصادی و مذهبی موفق به ایجاد ...  بیشتر

تبیین جامعه شناختی تاب آوری زنان شهر تهران در مواجهه با بیماری کرونا

معصومه چراغی؛ مجید کفاشی؛ نیر پیراَهری؛ علی بقایی سرابی؛ مجید کاشانی

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 59-82

https://doi.org/10.22034/jss.2020.243854

چکیده
  مدیریت بحران قبل و بعد از رخداد در ایران در شرایط مطلوبی قرار ندارد و پس از زلزله و سیل و بیماری و ...، آسیب‌های زیادی به مردم و بویژه زنان وارد می‌شود. معمولاً افراد سانحه‌دیده قادر نیستند به‌آسانی به شرایط متعادل و سازگار بازگردند. در چنین شرایطی بررسی میزان تاب‌آوری و عوامل مؤثر بر آن به منظور کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری ...  بیشتر

بررسی روابط انسجام کارکردی و ارزشی و ساختار خانواده از منظر فرزندان ازدواج کردة تهرانی

خدیجه سفیری؛ افسانه کمالی؛ زهرا ملا

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 66-93

https://doi.org/10.22034/jss.2020.242373

چکیده
  انسجام خانوادگی بهعنوان مفهومی که نشاندهندة رابطة میان والدین و فرزندانی است که خانة پدری خود را پس از ازدواج ترک کردهاند، توسط بنگستون و رابرت، در رد نظریة فروپاشی خانوادة هسته ای، مطرح شد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای ساختاری بر دو بعد انسجام (ارزشی و کارکردی) در این نظریه است. با روش نمونه گیری خوشهای، 256 نفر ...  بیشتر

تأثیر سیاست عشایری دودمان پهلوی بر ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر بویراحمد

عبدالرسول عباسی نصرآباد سفلی؛ کرامت‌الله راسخ؛ مجیدرضا کریمی

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 66-87

https://doi.org/10.22034/jss.2021.247304

چکیده
  تغییرات ساختار اجتماعی و سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد تحت تأثیر دگرگونی‌های اجتماعی و سیاسی کشور قرار دارد، ضمن آنکه این تغییرات متقابلاً بر تحولات اجتماعی و سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. در این مقاله هدف اصلی بررسی ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر استان کهگیلویه و بویراحمد در عصر سلسلۀ پهلوی است. در این پژوهش به‌ طور هم‌زمان ...  بیشتر

ارائۀ مدل پارادایمی مهاجرت به محلات حاشیه نشین کوی علوی و حصیرآباد اهواز (مطالعۀ کیفی با روش نظریۀ داده بنیاد

حسین ملتفت؛ سجاد بهمنی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 72-92

https://doi.org/10.22034/jss.2021.249337

چکیده
  این مطالعۀ کیفی با هدف کاوش میان ذهنیت مهاجران واردشده به دو محلۀحاشیه نشین اهواز و ارائۀ یک مدل پارادایمی از کنش های آنان و شرایط وپیامدهای مرتبط به انجام رسیده است. روش مورداستفاده در این پژوهش نظریۀداد هبنیاد بوده است. داد ههای این پژوهش از طریق مصاحبۀ عمیق و شیوةنمونه گیری هدفمند  نظری در شهر اهواز گردآوری و جهت تحلیل داد هها ...  بیشتر

نقش دولت در حاشیه‌نشین‌سازی (مورد شهر کرمانشاه)

نگین نظری؛ محمد فرهادی

دوره 16، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 72-96

https://doi.org/10.22034/jss.2023.542187.1619

چکیده
  مسئلۀ اصلی این مکتوب تبیین نقش دولت در حاشیه‌نشین‌شدگی در شهر کرمانشاه است. از این منظر استدلال می‌کند دولت در ایران از طریق دسترسی به رانت و توزیع آن به حاشیه‌نشین‌شدگی برخی گروه‌ها دامن می‌زند که حاشیه‌سازی برخی مناطق شهری تنها یکی از بخش‌های رؤیت‌پذیر آن است. روش این پژوهش انتقادی است و دلالت‌های پنهان داده‌های موجود را ...  بیشتر

مشارکت ورزشی دختران دانشجو و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان)

الهه قربانی؛ سعیده گروسی

دوره 17، شماره 1 (ویژه نامه کرمان) ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 73-95

https://doi.org/10.22034/jss.2023.552837.1689

چکیده
  هدف از این مطالعه، بررسی میزان مشارکت ورزشی دختران دانشجو و شناخت عوامل اجتماعی موثر بر آن است. مشارکت ورزشی به هرنوع فعالیت بدنی ملایم تا شدید که افراد در خانه، مدرسه یا  اجتماع انجام می‌دهند گفته می‌شود. بررسی مشارکت ورزشی دختران  دانشجو از آن رو اهمیت دارد که تحقیقات قبلی نشان می‌دهد نسبت قابل توجهی از دختران در ایران ورزش ...  بیشتر

دین و دینداری و کووید 19: بخشی از مسئله، بخشی از راه حل

صلاح الدین قادری؛ نیلوفر اورعی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 76-105

https://doi.org/10.22034/jss.2021.529747.1534

چکیده
  مقدمه: شیوع ویروس کرونا پیامدهای اجتماعی گوناگونی داشته و سبب ظهور یا تشدید برخی مسائل اجتماعی شده است. دین یکی از عرصه‌های مهمی است که در تأثیر متقابل و محسوس با این پدیده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دین، از دریچۀ بررسی مسائل اجتماعی پرداخته است. به باور نویسندگان رابطۀ دین (بُعد اعتقادی و بُعد مناسکی) ...  بیشتر

مطالعه مرده‌زایی در تلاقی نابرابری‌های زمینه‌ای در ایران

حنانه سادات صادقی؛ فا طمه ترابی؛ حسن عینی-زیناب؛ محمود قاضی طباطبایی؛ محمد حیدرزاده

دوره 16، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 77-106

https://doi.org/10.22034/jss.2023.1973966.1741

چکیده
  اگرچه ایران به اهداف برنامه‌ی اقدام برای کاهش میزان مرده‌زایی (۱۲ مرده‌زایی یا کمتر به ازای ۱۰۰۰ تولد تا سال ۲۰۳۰) در سطح ملی دست یافته است، اما هنوز نابرابری‌های زمینه‌ای (اجتماعی-اقتصادی و جغرافیایی) قابل توجهی در مرده‌زایی وجود دارد. هدف این مطالعه تبیین تلاقی نابرابری‌های زمینه‌ای‌ در مرده‌زایی، با استفاده از رویکرد تلاقی ...  بیشتر

مطالعۀ‌ بسترهای مردسالارانۀ‌ رویداد ازدواج زودهنگام در میان زنان مهاجر افغان مقیم شهر یزد

عباس عسکری‌ندوشن؛ علی روحانی؛ زهرا قرقچیان

دوره 13، 4(دومین ویژه نامه یزد) ، دی 1398، ، صفحه 78-110

https://doi.org/10.22034/jss.2019.47855

چکیده
  پژوهش حاضر به کاوش در بسترهای شکل‌گیری ازدواج زودهنگام در میان زنان مهاجر افغانستانی می‌پردازد که در شهر یزد اقامت دارند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریۀ‌ زمینه‌ای انجام شده است. برای این منظور، از طریق مصاحبۀ‌ عمیق، تجربۀ‌ ازدواج زودهنگام در میان 20 نفر از زنان افغان مقیم شهر یزد مطالعه شد. داده‌های گردآوری‌شده، به‌وسیلۀ‌ ...  بیشتر

مواجهه با زلزلة کرمانشاه نشانگانی برای اسطوره‌زدایی از دولت‌ ـ ‌ملت

قربانعلی سبکتکین ریزی؛ هادی سلیمانی قره گل

دوره 13، 2 (جامعه شناسی مصایب جمعی و مدیریت بحران) ، تیر 1398، ، صفحه 80-103

https://doi.org/10.22034/jss.2019.43300

چکیده
  مقالة پیش‌رو مواجهه با زلزلة کرمانشاه را به‌منزلة نشانه‌ای از منازعه‌ها و پویایی اجتماعی و سیاسی ایران معاصر در برساخت یا بازسازی تصویر دولت-ملت واکاوی می‌کند. متن نشان می‌دهد که «رویداد جمعی» مواجهه با زلزلة کرمانشاه در قالب «رویدادی نمایشی»، برخلاف رویدادهای مشابه قبلی، نه‌تنها به تقویت و بازسازی تصویر دولت-ملت ...  بیشتر

عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش شهروندان یزدی نسبت به پول

مسعود حاجی‌زاده میمندی؛ منوچهر علی‌نژاد؛ زهرا میرجلیلی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 80-102

https://doi.org/10.22034/jss.2020.244229

چکیده
  پول در جهان امروز در نقش میانجیِ کنش‌گران، تسهیل‍گر مبادلات، و همچون شیء بیرونی و عینی، تجلی یافته و هر روز در حال گسترش است. نگرش افراد نسبت به پول با رفتار آنها در مورد اموری که وابسته به پول است، مرتبط می‌باشد. نگرش افراد به پول بستگی به عوامل مختلفی همچون تجارب کودکی افراد، تعلیم و تربیت، موقعیت مالی و اجتماعی، و نظام باورها و ...  بیشتر

تعامل عناصر محلی و جهانی در تحول هویت فرهنگیِ کردستان ایران: مطالعه‌ای درباب منطقة هورامانِ‌تخت

عادل عبدالهی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 81-109

https://doi.org/10.22034/jss.2019.43307

چکیده
  مقالة حاضر به مطالعة نحوة تعامل عناصر محلی و جهانی در تحول هویت فرهنگی در کردستان ایران، منطقة هورامان‌تخت، پرداخته است. ورود عناصر مربوط به جهانی‌شدن به ساختار فرهنگیِ هورامان مشروعیت عناصر سنتیِ هویت‌ساز را زیر سؤال برده است. در چنین وضعیتی، مطالعة نحوة ساختارزدایی و بازسازی عناصر هویت فرهنگی حائز اهمیت است. روش تحقیق کیفی با ...  بیشتر