ماهرخ رجبی؛ اسفندیار غفاری نسب
دوره 8، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 153-164
چکیده
هدف این مطالعه، بررسی عوامل به وجود آورنده نابرابری سرمایه زنان در استان فوارس (ایوران) اسوت.چارچوب نظری این بررسی را نظریه بوردیو تشکیل میدهد. اطلاعوات موورد نیواز بوا اسوتفاده از روشپیمایش و پرسشنامه تنظی شده، جمعآوری شده است. نمونه شامل 6512نفر از زنان مناطق شهریاستان فارس میباشد. در این مطالعه، متغیرهای محل سکونت، محل تولد، سن، ...
بیشتر
هدف این مطالعه، بررسی عوامل به وجود آورنده نابرابری سرمایه زنان در استان فوارس (ایوران) اسوت.چارچوب نظری این بررسی را نظریه بوردیو تشکیل میدهد. اطلاعوات موورد نیواز بوا اسوتفاده از روشپیمایش و پرسشنامه تنظی شده، جمعآوری شده است. نمونه شامل 6512نفر از زنان مناطق شهریاستان فارس میباشد. در این مطالعه، متغیرهای محل سکونت، محل تولد، سن، وضعیت تأهل، وضعیتاشتغال، قومیت، قومیت همسر، قومیت والدین، تحصیلات همسر و تحصیلات والدین مورد بررسی قرارگرفتهاند. یافتهها نشان میدهد که تفاوت معناداری بین سرمایه اجتماعی زنان بر حسب محول تولود وتحصیلات والدین وجود ندارد. بین سن، وضعیت اشوتغال، وضوعیت تأهول، و قومیوت افوراد و سورمایهاجتماعی تفاوتهای معناداری مشاهده می‌شود. ه چنین، تفاوت معناداری بین سرمایههای اقتصوادی وفرهنگی زنان بر حسب محل سکونت، قومیت زنان و همسرانشان مشاهده نمیگردد.
سیروس احمدی
دوره 8، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 165-180
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ادراک نابرابری سازمانی و اخلاق کار در بین کارکنان دانشوگاه آزاد
اسلامی بهعنوان بزرگترین سازمان خصوصی در ایران پرداخته است. روش تحقیوق، پیموایش مقطعوی
است. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارکنان دانشگاههای آزاد در استانهای فارس، بوشوهر و کهکیلویوه و
بویر احمد است که 116نفر از آنان با استفاده روش نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ادراک نابرابری سازمانی و اخلاق کار در بین کارکنان دانشوگاه آزاد
اسلامی بهعنوان بزرگترین سازمان خصوصی در ایران پرداخته است. روش تحقیوق، پیموایش مقطعوی
است. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارکنان دانشگاههای آزاد در استانهای فارس، بوشوهر و کهکیلویوه و
بویر احمد است که 116نفر از آنان با استفاده روش نمونهگیری تصادفی ساده بهعنوان نمونه تحقیوق،
انتباب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه است که با استفاده از اعتبار سازهای بهروش تحلیل عاملی تعیین
اعتبار گردیده و با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ تعیین پایایی شدهاند. یافتههوای توصسوفی تحقیوق
نشان میدهند که اخلاق کاری کارکنان در سطح متوسط اسوت و ادراک نوابرابری سوازمانی در سوطح
بالایی است. یافتههای استنباطی تحقیق نشان میدهند رابطه منفی و معنواداری بوین ادراک نوابرابری
سازمانی و اخلاق کاری وجود دارد و طی آن با افزایش ادراک نابرابری سازمانی، اخولاق کواری کواهش
مییابد. یافتههای استنباطی همچنین بیانگر این هستند که در بین متغیرهای جمعیتی، فقوط سون و
سابقه شغلی رابطه معناداری با اخلاق کاری دارند. پیشبینی اخلاق کاری براساس مجمووع متغیرهوای
مستقل با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان میدهد تنها متغیور ادراک نوابرابری سوازمانی
قادر به پیشبینی اخلاق کاری است و میتواند 2/219تغییرات آن را تبیین کند.
حسین قدرتی؛ علی یار احمدی
دوره 8، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 181-193
چکیده
این مقاله به مطالعه جهتگیریهای ارزشی دو نسل 61تا 53ساله و 51تا 33ساله افراد ساکن شهرسبزوار پرداخته است. نمونه مورد مطالعه 591نفر فورد ازدوا کورده را شوامل مویشوود کوه بوهروشنمونهگیری خوشهای انتباب شدهاند. نتایج مطالعه نشان میدهد که تفاوت معناداری بوین ارزشهوایخانوادگی هر دو نسل وجود دارد بهطوری که نسل مسنتر ارزشهای محافظهکارانهتوری ...
بیشتر
این مقاله به مطالعه جهتگیریهای ارزشی دو نسل 61تا 53ساله و 51تا 33ساله افراد ساکن شهرسبزوار پرداخته است. نمونه مورد مطالعه 591نفر فورد ازدوا کورده را شوامل مویشوود کوه بوهروشنمونهگیری خوشهای انتباب شدهاند. نتایج مطالعه نشان میدهد که تفاوت معناداری بوین ارزشهوایخانوادگی هر دو نسل وجود دارد بهطوری که نسل مسنتر ارزشهای محافظهکارانهتوری دارنود. نتوایجنشان میدهد که نسلهای جوانتر برابری جنسی بیشتری را در خانواده میپذیرند. علاوه بر این زنوانو افراد دارای درآمد بالاتر نیز نگرشهای لیبرالتری را نشان میدهند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانوهنشان میدهد که سه متغیر جنس، تحصیلات، و نسول 50درصود واریوانس متغیور وابسوته را تبیوینمیکنند.
جلال درخشش؛ منصور طبیعی
دوره 8، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 194-203
چکیده
هدف این مطالعه بررسی شکافهای اجتماعی اصلی در ایران، شامل شکافهای قومی، شکاف طبقاتی و
شکاف مدرن/سنت میباشد. بعد از بررسی شکافهای ذکر شده، کارکردهای آنها را در طوول 02سوال
مورد بررسی قرار گرفته است. از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی این شکافهوا ظهوور یافتنود اموا در
عمل، شروع جنگ، شکافهای طبقاتی و قومی تقریبا کواهش یافتنود. در هموین ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی شکافهای اجتماعی اصلی در ایران، شامل شکافهای قومی، شکاف طبقاتی و
شکاف مدرن/سنت میباشد. بعد از بررسی شکافهای ذکر شده، کارکردهای آنها را در طوول 02سوال
مورد بررسی قرار گرفته است. از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی این شکافهوا ظهوور یافتنود اموا در
عمل، شروع جنگ، شکافهای طبقاتی و قومی تقریبا کواهش یافتنود. در هموین اثنوا، شوکاف سونت/
مدرنیته در میان سیاستمداران شکاف رایجوی بوود. بعود از اتمواج جنوگ، شوکاف طبقواتی بوه دلیول
سیاستهای اقتصادی رشد پیدا کرد و طبقات پایین را در فشار اقتصادی مضاعف قرار داد. علاوه بر این،
شکاف سنت/ مدرنیته تحت تأثیر تغییرات فرهنگی افزایش یافت.
این مقاله به بررسی شکافهای اجتماعی که شرایط سیاسی در طول دو دهه اخیر بعد از استقرار انقلاب
اسلامی را شکل داده‌اند، پرداخته است. این شکافها چالشها و تعارضهای سیاسی را رقو زده اسوت.
بنابراین فه عملکرد این شکافها میتواند فعالیتهای سیاسوی در ایوران را کوه شوامل انتبابوات نیوز
می‌شود توضیح دهد.
مهدی امیرکافی؛ کاظم کاظمی
چکیده
اعتماد دانشجویان به استادان معرف کیفیت رابطة استادـ‌شاگردی است و ماهیت پیوندهای بین‌نسلی را نشان میدهد. اعتماد یکی از مؤلفههای کلیدی سرمایة اجتماعی است که نقش بسزایی در تسهیل همکاری، پذیرش تصمیمات و پیروی از قواعد گروهی، بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری، ارتقای سطح عملکرد تحصیلی دانشجویان و افزایش اثربخشی و کارآمدی نظام دانشگاهی ...
بیشتر
اعتماد دانشجویان به استادان معرف کیفیت رابطة استادـ‌شاگردی است و ماهیت پیوندهای بین‌نسلی را نشان میدهد. اعتماد یکی از مؤلفههای کلیدی سرمایة اجتماعی است که نقش بسزایی در تسهیل همکاری، پذیرش تصمیمات و پیروی از قواعد گروهی، بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری، ارتقای سطح عملکرد تحصیلی دانشجویان و افزایش اثربخشی و کارآمدی نظام دانشگاهی دارد. هدف مقالة حاضر، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و روان‌شناختی بر اعتماد دانشجویان به استادان است. جامعة آماری تحقیق حاضر را دانشجویان دانشگاه شهیدباهنر کرمان در دو مقطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی‌ارشد تشکیل داده‌اند. نمونة تحقیق برابر با 525 نفر است که با روش نمونهگیری طبقه‌بندی‌شده انتخاب شدهاند. یافتهها نشان داد که رابطة معنی‌داری بین متغیرهای مستقل شامل تعامل استادان با دانشجویان، ارزیابی امکانات دانشگاهی، ادراک از توانایی، نیک‌خواهی و انصاف استادان و تمایل به اعتمادکردن (اعتماد تعمیم‌یافته) با متغیر وابسته وجود دارد. علاوه‌براین، نتایج حاکی از آن است که متغیرهای تعامل اجتماعی و ارزیابی امکانات دانشگاهی، به‌طور غیرمستقیم و از طریق متغیرهای میانجی توانایی، نیک‌خواهی و انصاف، بر متغیر وابسته تأثیر می‌گذارد. در نهایت، نتایج نشان داد متغیر تعامل اجتماعی در مقایسه با متغیرهای مستقل دیگر، بیشترین تأثیر مستقیم و غیرمستقیم را بر اعتماد دانشجویان به استادان دارد.
کاظم حاجی زاده
چکیده
با توجه به چندفرهنگیبودن ایران، شناسایی الگوی مطلوب روابط قومی مسئلهای ضروری است. این تحقیق مبتنی بر یک پیمایش ملی (در سال 1397 (با حجم نمونة 1950 نفر در میان فارسها (تهران)، ترکها (تبریز)، کردها (سنندج)، عربها (اهواز) و بلوچها (زاهدان) است که در آن گرایش ملی، گرایش قومی، گرایش به نظام سیاسی، گرایش قومیِ فرامرزی، گرایش به فرهنگ و ...
بیشتر
با توجه به چندفرهنگیبودن ایران، شناسایی الگوی مطلوب روابط قومی مسئلهای ضروری است. این تحقیق مبتنی بر یک پیمایش ملی (در سال 1397 (با حجم نمونة 1950 نفر در میان فارسها (تهران)، ترکها (تبریز)، کردها (سنندج)، عربها (اهواز) و بلوچها (زاهدان) است که در آن گرایش ملی، گرایش قومی، گرایش به نظام سیاسی، گرایش قومیِ فرامرزی، گرایش به فرهنگ و جامعة غربی و درنهایت، گرایش به اجتماعات قومی دیگر مورد سنجش قرار گرفته است. همچنین با استفاده از مدل الگوی مطلوب روابط قومی در ایران شناسایی شد. یافته ها نشان م یدهد فارسها 3 بِری، بیشترین گرایش ملی، بیشترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و کمترین گرایش به نظام سیاسی را دارند. علاوه‌براین، ترکها دارای کمترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و بیشترین گرایش قومیِ فرامرزی هستند. درمجموع، الگوی روابط قومی که اکثر پاسخگویان (تقریباً 75 درصدشان) ترجیح میدهند، الگوی چند فرهنگگرایی یا انسجام بخشی است
یعقوب احمدی؛ محمد صدیق محمدی؛ فرهاد ابراهیمی
چکیده
پیامدها و پسامدهای شیوع ویروس کرونا چنان گسترده است که بسیاری از اندیشمندان حوزههای علوم اجتماعی از شکل‌گیری جهانی متفاوت با ویژگیهای متمایز با عنوان «دنیای پساکرونا» سخن به میان میآورند. چنین بیانی در حقیقت نشان از اهمیت مسئله و گستردگی میزان تأثیرگذاری آن بر جنبهها و حوزههای مختلف زندگی بشری در اقصا نقاط این ...
بیشتر
پیامدها و پسامدهای شیوع ویروس کرونا چنان گسترده است که بسیاری از اندیشمندان حوزههای علوم اجتماعی از شکل‌گیری جهانی متفاوت با ویژگیهای متمایز با عنوان «دنیای پساکرونا» سخن به میان میآورند. چنین بیانی در حقیقت نشان از اهمیت مسئله و گستردگی میزان تأثیرگذاری آن بر جنبهها و حوزههای مختلف زندگی بشری در اقصا نقاط این کرۀ خاکی دارد. چنین پیامدهایی بدون تردید در مناطق حاشیهای و کمتربرخوردار در مناطق مختلف جهان و از جمله ایران اثرات ماندگارتر و شدیدتری بر جای خواهد گذاشت. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نحوۀ مواجهه و مقابلۀ شهروندان نواحی حاشیۀ شهر سنندج، و ارزیابی اثرات سکونت در این مناطق بر راهکارها، راهبردها، امکانات و فرصتهای شهروندان در مواجهه با مسائل اجتماعی، و در این مورد خاص، ویروس کرونا، تدوین شده است. پژوهش به روش نظریۀ زمینهای انجام پذیرفته است و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مصاحبه جمع آوری شدند، دادههای به دست آمده با بهره گیری از نرم افزار "اطلس تی" تجزیه و تحلیل شدند. پس از انجام فرایند کدگذاری، و اخذ 56 کد و 5 مقولۀ اصلی، نهایتاً مقولۀ محوری با عنوان "زنجیرۀ فقدان" به عنوان خروجی نحوۀ مواجهه و مؤلفههای پیرامونی شهروندان حاشیه‌نشین شهر سنندج با کروناویروس مطرح شد. همچنین، بر اساس مدل پارادایمی، مقولۀ زنجیرۀ فقدان از شرایط عِلّی (علت و معلولی) همچون محرومیت اجتماعی و نابرابری اجتماعی نشئت گرفته است که خود با ظهور عوامل واسطهای همچون فقدانمهارت و فقدان آگاهی و فقدان حمایت با شرایط زمینهای چون رکود و تورم، بی اعتمادی، ناامیدی، افسردگی و عدم دسترسی به فضای مجازی به عنوان یک هستۀ مرکزی قابل شناسایی است. به صورت خلاصه، افراد حاشیه‌نشین قربانی شرایط اجتماعی و اقتصادی خود هستند و بیشتر از سایر افراد در دوران کرونا مورد هجمۀ مشکلات قرار می‌گیرند و این به آن معناست که کروناویروس برخلاف آنچه اشاره شده است، ویروسی "دموکرات" نیست و همه را به یکسان مورد هجوم و آسیب قرار نمی دهد.
شقایق اکبری؛ قاسم قاسمی؛ نسرین مهرا؛ محمدعلی مهدوی ثابت
چکیده
تعیین میزان مجازات حبس بین سه تا 10 سال برای قاتل عمدی در فرضی که پرونده به قصاص منتهی نگردد، بایستی با هدف متناسب کردن مجازات با شدت عمل ارتکابی و نیز با شخصیت و سوابق فردی محکوم، صورت گیرد. در این تحقیق، با استفاده از نظریۀ ساختار اجتماعی پرونده‌های قضایی به منزلة پشتوانة نظری، رابطة میان نوع آلت قتاله، تعداد ضربات، نوع رفتار با جسد، ...
بیشتر
تعیین میزان مجازات حبس بین سه تا 10 سال برای قاتل عمدی در فرضی که پرونده به قصاص منتهی نگردد، بایستی با هدف متناسب کردن مجازات با شدت عمل ارتکابی و نیز با شخصیت و سوابق فردی محکوم، صورت گیرد. در این تحقیق، با استفاده از نظریۀ ساختار اجتماعی پرونده‌های قضایی به منزلة پشتوانة نظری، رابطة میان نوع آلت قتاله، تعداد ضربات، نوع رفتار با جسد، آزار جنسی مقتول، سبق تصمیم، نزاع دسته جمعی در حین قتل، تابعیت قاتل، اعتیاد قاتل، نحوۀ دسترسی به قاتل، جنسیت، متأهل یا مجرد بودن، مصرف یا عدم مصرف مشروبات الکلی توسط قاتل، جنسیت و تابعیت مقتول و زمان اعلام رضایت اولیای دم تحت بررسی قرار گرفت. روشی که در تحقیق حاضر به کار رفته پیمایش است و از تکنیک مشاهده و مطالعۀ پرونده‌ها برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت تحقیق، پرونده‌های قتل عمد مطرح شده در دادسرای جنایی استان تهران از سال 1380 میباشد که تا قبل از خرداد 1396 مختومه گردیده است. 60 پرونده از میان آنها به مثابه نمونه انتخاب شدند که در 49 پرونده میزان حبس تعیین‌شده در پرونده درج گردیده بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های پیرسون[1]، مقایسۀ میانگین دو گروه مستقل T-Test و تحلیل واریانس یک طرفه[2] استفاده شد. مطابق با یافتههای تحقیق، تفاوت معناداری در میانگین حبس تعزیری در گروههای مختلف متغیرهای مستقل به دست نیامد. در حالی که میان زمان اعلام رضایت اولیای دم، با میزان حبس، ارتباط معناداری وجود داشته است. [1] Pearson [2] one-way analysis of variance (one-way ANOVA)
فاضل الیاسی سرزلی
چکیده
زلزله پدیده و بحرانی طبیعی است که علاوه‌بر تهدیدهای جانی و مالی در مناطق مسکونی، همواره آسیبهای اجتماعی و روانیای در پی دارد که بی‌توجهی به آن در درازمدت مشکلات و بحرانهای زلزلهزدگان را عمیقتر و تهدیدآمیزتر میکند. توجه به پیامدهای اجتماعی و روانی، به‌مثابة ضرورت راهبردی و مدیریتی، موضوعی حیاتی در جهت ممانعت از ...
بیشتر
زلزله پدیده و بحرانی طبیعی است که علاوه‌بر تهدیدهای جانی و مالی در مناطق مسکونی، همواره آسیبهای اجتماعی و روانیای در پی دارد که بی‌توجهی به آن در درازمدت مشکلات و بحرانهای زلزلهزدگان را عمیقتر و تهدیدآمیزتر میکند. توجه به پیامدهای اجتماعی و روانی، به‌مثابة ضرورت راهبردی و مدیریتی، موضوعی حیاتی در جهت ممانعت از آسیبهایی است که غفلت از آنها صدمة جبرانناپذیری در نواحی زلزلهزده و حتی در خارج از این مناطق به بار خواهد آورد. آسیبهایی چون شوک، ترس شدید، خشم، درماندگی، کرختی، خاطرات آزاردهنده، کاهش تمرکز، فاجعهسازی درد و... از جمله مواردیاند که بعد از رویدادهای فاجعهآمیز و بهویژه زلزله، محیط فردی و اجتماعی بازماندگان را تهدید میکند. در این پژوهش، با بررسی وضعیت اجتماعی-روانی بعد از زلزلة سرپل‌ذهاب در پاییز 1396، این آسیب‌ها مطالعه شده است. مطابق یافتههای پژوهش، که از طریق مصاحبههای عمیق و با روش کیفی بهدست آمده است، استرس و ترس شدید (فوبیا)، شبهراسی، سقفهراسی، خشونت (بهمنزلة آسیب روانی) و بی‌اعتمادی، رنج اجتماعی زنان، رایگانخواهی و مظلوم نمایی، و سرقت (بهمنزلة آسیب اجتماعی)، که ناشی از موقعیت پسازلزله هستند، بهشدت رشد کرده است.
سیدعلیرضا افشانی؛ فاطمه محمودآبادی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطۀ آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطۀ آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای جم عآوری داد هها از پرس شنامه استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش، شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یزد در سال 1397 بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمون هها از روش نمونه گیری خوشه ای چن دمرحل های استفاده شد. برای بررسی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها نشان داد که خودسانسوری در بین شهروندان یزدی در حد متوسط بوده و رابطۀ آن با دو متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی، منفی و معنی دار بوده است. اعتماد اجتماعی با ضریب 0-، همبستگی معکوسی با خودسانسوری داشتند. / -0/417 و مشارکت با ضریب 235 بررسی مدل معادلۀ ساختاری نشان داد 31 درصد از تغییرات خودسانسوری، با متغیرهای مستقل مشارکت و اعتماد اجتماعی تبیین م یشود. نتایج حاکی از تأثیرگذاربودن متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت ب هعنوان دو متغیر مهم در تبیین و پی شبینی خودسانسوری است و تقویت اعتماد اجتماعی و مشارکت شهروندان باعث کاهش خودسانسوری آن ها خواهد شد.
عمادالدین باقی؛ هادی درویشی
چکیده
محور اصلی مقالۀ حاضر، گزارشِ چالشهای رخدادۀ مذهبی در بحران کرونا و مصادیق و جزئیاتی از این چالش در ایران با نگاهی جامعهشناختی است. با توجه به فرضیات و پیشبینیهای گوناگون مطرحشده، از جمله افول دین و دینداری و چیرگی سکولاریسم بر اثر بحران کرونا، و چالشهای سهمگینی که در برابر مذهب برانگیخته است، مقاله به برون‌داد ...
بیشتر
محور اصلی مقالۀ حاضر، گزارشِ چالشهای رخدادۀ مذهبی در بحران کرونا و مصادیق و جزئیاتی از این چالش در ایران با نگاهی جامعهشناختی است. با توجه به فرضیات و پیشبینیهای گوناگون مطرحشده، از جمله افول دین و دینداری و چیرگی سکولاریسم بر اثر بحران کرونا، و چالشهای سهمگینی که در برابر مذهب برانگیخته است، مقاله به برون‌داد این چالشها و پاسخ به این پرسش می‌پردازد که آیا در دورۀ پساکرونا دین تضعیف می‌شود یا به محاق میرود؟روش مطالعه، اسنادی و گزارشی ـ توصیفی و تحلیلی است و نظریۀ کارکردگرایی دورکیم[1] و وبر[2] به عنوان چارچوب تئوریک مقاله در نظر گرفته شده است. در پایان، این نتیجه به دست آمده است که بر اثر بحران کرونا کارکردهای دین در ابعادی تضعیف، و در ابعادی دیگر، تقویت شده است؛ همان طور که تجربۀ تاریخی نشان میدهد که دین، تحت تأثیر چالشهای عظیم ممکن است تغییر صورت و گفتمان پیدا کند اما از بین نمیرود. [1] David Émile Durkheim[2] Maximilian Karl Emil Weber
محمدرضا پویافر؛ مهشید رضایی
چکیده
همه‌گیری کرونا بسیاری از حوزههای اجتماعی از جمله دین را به چالش کشید. در این میان، زیارت‌ها و زیارتگاه‌ها نیز چالشی مهم را در دوران همه‌گیری کرونا تجربه کردند. در این پژوهش به نحوۀ مواجهۀ چهار آیین زیارتیِ پیاده در جهانِ مسیحی و مسلمان پرداخته شد تا به نوعی مواجهۀ دین‌داران و اشتیاق آنها به زیارت در دورۀ بحران زیستی مورد مطالعه ...
بیشتر
همه‌گیری کرونا بسیاری از حوزههای اجتماعی از جمله دین را به چالش کشید. در این میان، زیارت‌ها و زیارتگاه‌ها نیز چالشی مهم را در دوران همه‌گیری کرونا تجربه کردند. در این پژوهش به نحوۀ مواجهۀ چهار آیین زیارتیِ پیاده در جهانِ مسیحی و مسلمان پرداخته شد تا به نوعی مواجهۀ دین‌داران و اشتیاق آنها به زیارت در دورۀ بحران زیستی مورد مطالعه قرار گیرد. گوادالوپ[1] در مکزیک، فاطیما[2] در پرتغال، کامینو دِ سانتیاگو[3] در اسپانیا، و پیاده‌روی اربعین در عراق، چهار آیین پیاده‌روی مورد مطالعه را تشکیل داده‌اند. روش پژوهش، روش اسنادی به کمک گردآوری اطلاعات از برگزاری آیین‌های پیاده‌روی مورد مطالعه در دوران همه‌گیری کرونا است. این اطلاعات از پایگاه‌های اطلاعاتی و خبری گردآوری شدهاند و پس از طبقه‌بندی، مورد مقوله‌بندی و تفسیر کیفی قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان داد که هیچ‌یک از چهار آیین مورد بررسی، در دوران همه‌گیری کرونا، کاملاً تعطیل نشده، اما با محدودیت‌هایی مواجه بوده‌اند. این محدودیت‌ها در مورد اربعین در کمترین حد بود. اما سه زیارت دیگر بهویژه فاطیما و گوادالوپ با کمترین میزان زائر با استفاده از ظرفیت‌های زیارتِ مجازی و آنلاین برگزار شده است. در سه آیین پیاده‌روی مسیحی، دولت‌ها و مقامات بهداشتی در کنار مقامات کلیسا، به طور کامل، محدودیت‌های سختی را برای حضور زائران اعمال کردند. اما در مورد پیاده‌روی اربعین، هرچند همراهی و همکاری مناسب بین مرجعیت تشیع در ایران و عراق با نظرات مسئولان بهداشت و درمان وجود داشت، اما زائران در سطحی وسیع و به دلیل باورِ به عدم بیماریِ زائرِ اربعین، دستورالعمل‌ها و نکات بهداشتی را نقض کردهاند. [1] Guadalupeگواذالوپه (با ذ و با ـه در آخر) صحیح است، ولی در این مقاله شکل رایج‌ترِ گوادالوپ را به کار می‌بریم.[2] Fátima[3] Camino de Santiago
سیدمحسن بنی جمالی؛ سهیلا صادقی فسایی
چکیده
مقالۀ حاضر می‌خواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] می‌گوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، ...
بیشتر
مقالۀ حاضر می‌خواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] می‌گوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، اساساً عصر تجربۀ راهبرد و برنامه، «به‌سرآمده» می‌نماید. دادههای حاصل از 21 مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با زنان و مردان جوان مجرد و متأهل در سطوح سنّی و طبقاتی مختلف، در این مطالعه با روش کیفی مورد تحلیل مضمونی قرار می‌گیرند. مطالعه مطرح میکند که انواع راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج، راهبردهای فعالانه، منفعلانه، منعطف، و یا ترکیبی از آنها است. نیز به‌کارگیری انواع و ترکیبی از راهبردهای مختلف و منعطف در مدیریت ازدواج آشکار می‌سازد که هر فرد، متناسب با موقعیت و نیز منابعِ در اختیار، انطباق و انعطاف‌پذیریِ مخصوص به خود را رقم می‌زند و از این بابت رویّه‌ای خاص خود در مدیریتِ موقعیت ابداع میکند؛ امری که میتواند نشانۀ فردی شدن بیشتر مدیریت ازدواج باشد. این البته در حالی است که مدیریت ازدواج همچنان تحت تأثیر متغیرهای ساختاری مثل جنسیت و طبقه است. مطالعه نشان میدهد که هرچند گیدنز برنامه‌ریزی راهبردی زندگی را به عنوان جهان‌بینی مسلّط عصری می‌داند و زندگی در جامعۀ پرمخاطره را به معنای زندگی با نگرشی حسابگرانه معرفی میکند امّا چنین تسلطی از برنامه‌ریزی حسابگرانه در کنش‌های جوانان و در مدیریت ازدواج مشاهده نمی‌شود. نیز مطالعه، درست بر خلاف لِکّاردی که زندگی‌نامه را امری در حال ساخته شدن به وسیلۀ آزمون و خطا می‌داند و اجرای آن را در متن و مسیری کاملاً نامتعین و پیش‌بینی‌ناپذیر و فاقد اهداف روشن فرض میکند، بیان می‌دارد که جوانان همچنان چشم‌اندازهای روشنی در زندگی دارند. بدین ترتیب جوانان نه آنچنان حسابگرانه رفتار میکنند و نه ایدۀ برنامه‌ریزی و راهبرد را یکسره به دور می‌ریزند. [1] Anthony Giddens [2] Carmen Leccardi
کرم حبیب‌پور گتابی؛ بهزاد کاری جعفری
چکیده
بهدلیل ماهیت پیچیدة بحران‌ها و خطر سوانح، دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته نمی‌توانند به‌تنهایی و به‌شکل مؤثر بحران‌ها را مدیریت کنند و حضور مردم و اجتماع در این عرصه، بهویژه در قالب سازمانهای مردم‌نهاد، ضروری است. مطالعة حاضر، با اتخاذ «رویکرد مدیریت اجتماع‌محورِ خطر سوانح» و استفاده از ترکیب دو روش‌شناسی ...
بیشتر
بهدلیل ماهیت پیچیدة بحران‌ها و خطر سوانح، دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته نمی‌توانند به‌تنهایی و به‌شکل مؤثر بحران‌ها را مدیریت کنند و حضور مردم و اجتماع در این عرصه، بهویژه در قالب سازمانهای مردم‌نهاد، ضروری است. مطالعة حاضر، با اتخاذ «رویکرد مدیریت اجتماع‌محورِ خطر سوانح» و استفاده از ترکیب دو روش‌شناسی کمّی (پیمایش در میان مدیران دوازده سازمان مردم‌نهاد) و کیفی (تحلیل محتوای کیفی و مصاحبة عمیق نیمه‌ساختاریافته با 45 نفر از مسئولان و کارشناسان مدیریت بحران در شهر تهران بهویژه در نهادهای اجرایی و مراکز مطالعاتی و دانشگاهی)، با طرح هم‌گرا، به بررسی و تحلیل نقش سمن‌ها در مدیریت بحران شهر تهران پرداخته است. یافتهها نشان داد که در مجموع سمن‌های مدیریت بحران در شهر تهران عملکرد ضعیفی در این عرصه دارند. این سمن‌ها جایگاهی در سیاست‌گذاری بحران ندارند و تا حد زیادی به مؤسساتی با ماهیت خیریه‌ای و آموزشی تقلیل یافته‌اند. دلایل این ناکامی را می‌توان با استناد به مقولاتی چون فقدان نیروهای متخصص، نیت انتفاع‌گرایانة مدیران و اعضای این سازمان‌ها، فقدان چشم‌انداز و برنامة کلان و راهبردی مشخص در زمینة مدیریت بحران، تعدد سازمانهای متولی غیرتخصصی در حوزة بحران، وابستگی به دولت، بی‌اعتمادی دولت به آنها، فقدان شبکة منسجم و در نتیجه جزیره‌ای عمل‌کردن، و نهادینه‌نشدن مفهوم بحران و سانحه توضیح داد. در مجموع، دلالت یافتهها بر این است که سمن‌های مدیریت بحران، به‌معنای واقعی، در مدیریت بحران مؤثر نیستند.
سیدرضا جوادیان؛ الهام شمالی احمدآبادی؛ محمد ترکاشوند مرادآبادی؛ محدثه عابدی
چکیده
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته می‌شود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیب‌ها و عوارضی را برای فرد ایجاد میکند. هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ زمینه‌ها و پیامدهای ازدواج ...
بیشتر
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته می‌شود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیب‌ها و عوارضی را برای فرد ایجاد میکند. هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ زمینه‌ها و پیامدهای ازدواج دختران نوجوان در شهرستان اردکان است. برای این منظور از روش کیفی و راهبرد تئوری زمینهای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش، با پانزده زن که در سنین بین 13 تا 16 سال ازدواج کردهاند، مصاحبه شد. جمعآوری اطلاعات تا اشباع نظری ادامه یافت. سپس داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری نظری تحلیل شد؛ درنتیجه، 54 مفهوم، 15 مقولۀ فرعی و 4 مقولۀ اصلی به دست آمد. درمورد زمینه‌های ازدواج زودهنگام ۳ مقولۀ اصلی حاصل شد. مقولۀ اول، عوامل مربوط به فرد است که پاسخ‌گویی به نیازها، ضعف مهارت‌های زندگی، فرار از شرایط سخت خانواده و تسهیل‌گرهای ازدواج را شامل می‌شود. مقولۀ دوم، عوامل والدینی است که اقتدار والدین، نگرانی‌های والدین، اعتقادات فرهنگی-مذهبی والدین و مشکلات خانوادگی را در بر می‌گیرد. مقولۀ سوم نیز عامل اعتقادات و باور‌‌های سنتی است. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز در یک مقولۀ اصلی و 6 مقولۀ فرعی، شامل مشکلات مربوط به بارداری و زایمان سخت، ضعف مهارت‌های زندگی مشترک، خشونت جسمی و عاطفی، کمبود قدرت در منزل، احساس نارضایتی از زندگی و بازماندن از رشد اجتماعی مشخص شدند. به نظر می‌‌رسد ازدواج دختران زیر 18 سال، بیشتر یک ازدواج کنشی، احساسی، جبرانی، پاسخگرانه و نابالغ است. بنابراین، در سیاستهای جمعیتیِ مشوق ازدواج باید مراقب بود که این‌گونه ازدواج‌ها افزایش پیدا نکند.
مسعود حاجی‌زاده میمندی؛ رحمت‌اله دادور
چکیده
پژوهش حاضر به‌دنبال شناخت رابطة ازخودبیگانگی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی در میان کارکنان دولتی شهر کرمان است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات ازخودبیگانگی شغلی ملوین سیمن[1] و رفتار شهروندی سازمانی پادساکف[2] است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌های ازخودبیگانگی شغلی سیمن، رفتار شهروندی سازمانی پادساکف ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌دنبال شناخت رابطة ازخودبیگانگی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی در میان کارکنان دولتی شهر کرمان است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات ازخودبیگانگی شغلی ملوین سیمن[1] و رفتار شهروندی سازمانی پادساکف[2] است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌های ازخودبیگانگی شغلی سیمن، رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و سلامت اجتماعی کییز[3] بوده است. جامعة آماری شامل کارکنان اداره‌های دولتی شهر کرمان در سال 96 بوده است که نمونة آن 381 نفر مطابق جدول مورگان انتخاب شدهاند. روش تحقیق پیمایشی و روشهای تحلیل شامل ضریب همبستگی پیرسون و الگوی معادلة ساختاری است. از آزمون کالموگروفـاسمیرونوف نیز برای سنجش طبیعیبودن داده‌ها استفاده شده است. یافتهها رابطة خطی معکوس میان ازخودبیگانگی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی را تأیید میکند. رابطة ازخودبیگانگی شغلی با متغیرهایی مانند تحصیلات، درآمد، نوع شغل و... معکوس و منفی است و رابطة این متغیرها با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی نیز مستقیم و مثبت برآورده شده است. [1]. Seeman [2]. Padsakov [3]. Keyes
رضا اسماعیلی؛ زینب قدربندفردشیرازی
چکیده
شیوع ویروس ناشناختۀ کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهم‌ترین مسئلۀ پزشکی ـ اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهش‌های اندکی در این زمینه انجام شده است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کردهاند، و شناخت ...
بیشتر
شیوع ویروس ناشناختۀ کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهم‌ترین مسئلۀ پزشکی ـ اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهش‌های اندکی در این زمینه انجام شده است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کردهاند، و شناخت تجربۀ آنان از کرونا بسیار اهمیت دارد. پژوهش حاضر برای توصیف تجربۀ سالمندان شیرازی، از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده کرده، و بر اساس طرح عملی کلایزی انجام شده است، 15 نفر مشارکتکننده را با نمونهگیری هدفمند انتخاب کرده و تحت مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته قرار داده است.مقولات اصلی شناسایی شده از تجربۀ زیستۀ توصیفشده توسط سالمندان عبارتند از : تغییر جریان عادی زندگی؛ آشفتگی روحی؛ آشفتگی خانوادگی؛ لذت و فرصت؛ استیگما؛ بازتعریف مفاهیم؛ تقدیرگرایی؛ تدبیرگرایی؛ تقدیرگرایی همراه با تدبیرگرایی؛ تاب‌آوری.
زهرا زوار موسوی؛ مریم قاضی نژاد؛ منصوره اعظم آزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارائة تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئله ای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی به عنوان یک حقیقت تمام عیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارائة تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئله ای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی به عنوان یک حقیقت تمام عیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. در این راستا و برمبنای الگوی فوکویی تبارشناسی، این پرسش مطرح می‌شود که چه نوع بسترهای تاریخی، ترسیم چشم اندازی فقهی را در اقتصاد گفتمانی شادی، ممکن کرد؟ روش انجام پژوهش حاضر، تحلیل گفتمان فوکویی است؛ لذا جعبه ابزار تحلیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برگرفته از رویکرد تاریخی فوکو در تحلیل گفتمان است. مطابق با یافته ها، می‌توان آغاز حکمرانی سیاسی مبتنی بر فقه را در عصر صفویه، نقطة عطف اصلی دانست که از آن پس، عقلانیت جدید شادی از طریق به کارگیری مجموعه ای از تکنیکها، ممکن شد. تفکیک سازمانی، فراخوانی مجتهدان شیعی و اعطای مناصب قضایی- سیاسی به آنها، اعطای سیورغال و واگذاری موقوفات، از تکنیک های مهم به کار رفته است. این سامانه، به داشتن مناسبات ابزاری هرچه بیشتر با گفتمانهای مبتنی بر نفوذ، گرایش دارد.
مهربان پارسامهر؛ یاسین خرم‌پور؛ حسام کرایی
چکیده
عرفی شدن باعث شده که نقش دین و کارکردهای آن در زمینۀ اجتماعی و فردی فرو ریزد. مدرنیته و مؤلفههای آن (جهانی شدن، فردگرایی، علم‌گرایی) فرآیند عرفی شدن را شدت بخشیدند. این تحقیق به روش پیمایش به بررسی تأثیر مؤلفههای مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد پرداخته است. روش نمونهگیری به صورت طبقه‌ای و برای سنجش ...
بیشتر
عرفی شدن باعث شده که نقش دین و کارکردهای آن در زمینۀ اجتماعی و فردی فرو ریزد. مدرنیته و مؤلفههای آن (جهانی شدن، فردگرایی، علم‌گرایی) فرآیند عرفی شدن را شدت بخشیدند. این تحقیق به روش پیمایش به بررسی تأثیر مؤلفههای مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد پرداخته است. روش نمونهگیری به صورت طبقه‌ای و برای سنجش متغیرها از پرسشنامۀ محقق استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، بین مؤلفههای مدرنیته (فردگرایی و جهانی شدن و علم‌گرایی) و عرفی شدن دانشجویان رابطۀ مستقیم و معنادار وجود دارد (001/0p <). مدل معادلات ساختاری نشان داد که میزان تأثیر مؤلفههای مدرنیته بر عرفی شدن دانشجویان، 47/0 است که نشاندهندۀ رابطۀ مستقیم این دو متغیر میباشد. به طور کلی یافتههای تحقیق نشان دادند که مدرنیته و عناصر آن نقش اساسی در گسترش فرآیند عرفی شدن داشته است، به صورتی که در اقشار جوان و دانشجو، به علت تغییرات نسلی، پذیرش عناصر عرفی شدن و مدرنیته برای آنها آسانتر می باشد.
حسین دانش‌مهر؛ علیرضا کریمی؛ عثمان هدایت
چکیده
هدف پژوهش حاضر، شناسایی، و تغییرِ ویژگی‌ها و امکانهای مداخله در سیاستهای گمرکی برای بازشناسی و برجستهکردن نقشِ مرزنشینان (اختصاصاً کول‌بران) است. سیاستهای گمرکی مستقیماً یا غیرمستقیم بر زیستجهانمرزنشینان تأثیر گذاشته و انتخاب و چگونگی اِعمال این سیاستها پدیدة کول‌بری را مهم و مسئلهزا کرده است. فرض بنیادین ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، شناسایی، و تغییرِ ویژگی‌ها و امکانهای مداخله در سیاستهای گمرکی برای بازشناسی و برجستهکردن نقشِ مرزنشینان (اختصاصاً کول‌بران) است. سیاستهای گمرکی مستقیماً یا غیرمستقیم بر زیستجهانمرزنشینان تأثیر گذاشته و انتخاب و چگونگی اِعمال این سیاستها پدیدة کول‌بری را مهم و مسئلهزا کرده است. فرض بنیادین این است که سیاستهای گمرکی، مرزنشینان و کول‌بران را حذف کرده و به‌حاشیه رانده است؛ بنابراین، از رویکردِ پساتوسعه‌ای بهره جسته‌ایم که مردم و سازمانهای غیردولتی را مبنا قرار میدهد و به توسعه از پایین به بالا مینگرد. روش این پژوهش، مردمنگاری نهادی است و با توجه به اهداف و موضوع، با دو نوع داده سروکار داریم: تجربیاتی که در کشاکش روابط نهادی شکل گرفته‌اند، و متون نهادیای که کلیت حیاتِ اجتماعی را درنوردیده و به‌مثابة اِعمالِ سیاستهایی عمل میکنند که به تجربه‌ها شکل میدهند. برآیند تحلیل این دو دسته داده، باید به نتیجههایی در تغییر وضع موجود بینجامد. به این منظور، از نمونهگیری هدفمند و نمونهگیری نظری جهت مصاحبه با افراد و نیز از متون نهادی مربوط به گمرک (بهویژه گمرک باشماق مریوان) استفاده کردهایم. یافتهها حاکی از حذف مرزنشینان کول‌بر (نقش و جایگاه، اجتماع و فرهنگ و اقدامات آنها) در سیاستها و اقدامات گمرکی است. گمرک، با راهبرد حفظ کول‌بری و درعین‌حال حذف کول‌بران از سیاستهایش، و با سازوکارهایی نظیر اختصاص کارت مرزنشینی، پیلهوری و ایجاد بازارچههای مرزی در چنین جهتی عمل میکند. کول‌بران برای پرکردن خلأ ناشی از این حذف، به اقداماتی از جمله تشکیل شورای مرز، تشکیل گروههای غیررسمی و محلی، تأسیس تعاونی مرزنشینان و اعتراضات مدنی دست زدهاند که غالباً بهدلیل همین حذف، ناکارآمد و بی‌تأثیر بوده است. ازاین‌رو، لازم است گمرک به سیاستهای بازتوزیعگرایانه، از جمله گنجاندن نقش و جایگاه کول‌بران در قوانین و سیاستهای گمرکی، تشکیل کارگروههای ویژه، سرمایهگذاری مالی و ارائة خدمات رفاهی و آموزشی در مناطق مرزی، روی بیاورد.
فریبا صدیقی
چکیده
تغذیه بهعنوان نیاز زیستی در فرهنگ‌های مختلف جلوه‌های متفاوتی به خود می‌گیرد. به‌عبارتی، فرهنگ، الگوهای شناختی مطلوب برای انتخاب غذا به افراد عرضه میکند. مطابق با این نوع نگاه، فهم معانی تغذیه به فهم فرهنگ کمک میکند. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش مردمنگاری به مطالعۀ فرهنگ تغذیۀ بارداری در شهر یزد پرداخت. یافتهها ...
بیشتر
تغذیه بهعنوان نیاز زیستی در فرهنگ‌های مختلف جلوه‌های متفاوتی به خود می‌گیرد. به‌عبارتی، فرهنگ، الگوهای شناختی مطلوب برای انتخاب غذا به افراد عرضه میکند. مطابق با این نوع نگاه، فهم معانی تغذیه به فهم فرهنگ کمک میکند. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش مردمنگاری به مطالعۀ فرهنگ تغذیۀ بارداری در شهر یزد پرداخت. یافتهها نشان داد الگوی شناختی تغذیه در بین زنان مورد مطالعه مبتنی بر دوگانۀ گرم/سرد و تر/خشک است و این الگو در دوران بارداری مطرح است. براساس یافتههای پژوهش، الگوهای فرهنگ تغذیۀ دوران بارداری با توجه به اساطیر، خِرَد تغذیۀ مادربزرگها، میزان دسترسی زنان و خانوادههای آنها به سرمایۀ اقتصادی و دسترسی زنان به شبکۀ حمایتی خانواده تغییر میکند. رمزگان تغذیۀ این دوران، مرزبندیهایی میان زنان باتجربه/بیتجربه و مادران سهلانگار/ایدئال تعریف میکند. همچنین، مرزهای جنسیتی در امر تخصیص غذا بازتعریف می‌شود. مطابق با یافتهها، افراد با خوردن، طعم فرهنگ را درونی میکنند و آن را نسل به نسل انتقال میدهند.
حسن رشیدی
چکیده
پژوهش حاضر، از دیدگاهی جامعهشناختی، به مطالعة توسعة اقتصادی-اجتماعی و هویت جمعی در کُردستان با روش نظریة زمینهای پرداخته است. بررسی‌های اولیة میدانی پنج حوزه زیر را برجسته‌تر نمود : سلطة هویت غربی بر عناصر هویت سنتی، بازسازی هویتی و عام‌شدن نسبی آن، بروز شواهد توسعة ناموزون، توسعة ناهمگون، و تقویت هویت کُردی. محقق پس از ...
بیشتر
پژوهش حاضر، از دیدگاهی جامعهشناختی، به مطالعة توسعة اقتصادی-اجتماعی و هویت جمعی در کُردستان با روش نظریة زمینهای پرداخته است. بررسی‌های اولیة میدانی پنج حوزه زیر را برجسته‌تر نمود : سلطة هویت غربی بر عناصر هویت سنتی، بازسازی هویتی و عام‌شدن نسبی آن، بروز شواهد توسعة ناموزون، توسعة ناهمگون، و تقویت هویت کُردی. محقق پس از تلخیص، اصلاح و بازسازی داده‌ها، فرآیندهای کُدگذاری (باز، محوری و انتخابی) را انجام داده و 883 مقولة جزء و 279 مقولة عمده استخراج کرده و در نهایت 37 مقوله بهدست آمده است. عوامل علّی، زمینهای و مداخلهگر و راهبردهای کنش و پیامدهای کنش، پس از بازگشتهای لازم به افراد، گروهها و نخبگان و انجام اصلاحات و دقتورزیها، بهدست آمده است. در نهایت، پدیدة اصلی «بروز ظاهری عناصر توسعه در حین تغییرات بنیادین در هویت سنتی» و یافتة نظری تحقیق، یعنی «توسعة بحرانزا و شکل جدید هویتی» متجلی شده است.
معصومه چراغی؛ مجید کفاشی؛ نیر پیراَهری؛ علی بقایی سرابی؛ مجید کاشانی
چکیده
مدیریت بحران قبل و بعد از رخداد در ایران در شرایط مطلوبی قرار ندارد و پس از زلزله و سیل و بیماری و ...، آسیبهای زیادی به مردم و بویژه زنان وارد می‌شود. معمولاً افراد سانحه‌دیده قادر نیستند به‌آسانی به شرایط متعادل و سازگار بازگردند. در چنین شرایطی بررسی میزان تاب‌آوری و عوامل مؤثر بر آن به منظور کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری ...
بیشتر
مدیریت بحران قبل و بعد از رخداد در ایران در شرایط مطلوبی قرار ندارد و پس از زلزله و سیل و بیماری و ...، آسیبهای زیادی به مردم و بویژه زنان وارد می‌شود. معمولاً افراد سانحه‌دیده قادر نیستند به‌آسانی به شرایط متعادل و سازگار بازگردند. در چنین شرایطی بررسی میزان تاب‌آوری و عوامل مؤثر بر آن به منظور کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری در وقوع بحران‌ها ضروری می‌نماید. این پژوهش به منظور تبیین جامعهشناختی تاب‌آوری زنان در مواجهه با بیماری کرونا در مناطق 3 و 12 شهر تهران صورت گرفته است. تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام شده. ابزارهایی که برای سنجش تاب‌آوری استفاده شده است: پرسشنامه در محمدی (1384)، سبک زندگی (پرسشنامۀ سبک زندگی)، دیدگاه اعتقادی (پرسشنامۀ جهت‌گیری مذهبی آلپورت)، آموزش دوران کودکی (پرسشنامۀ کیفیت زندگی)، رضایتمندی از زندگی (پرسشنامۀ رضایت از زندگی) است. 402 نفر از زنان 15 تا 69 ساله ساکن در دو منطقۀ 3 و 12 تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونهگیری با استفاده از روش سهمیه‌ای صورت گرفت. بر اساس یافتههای پژوهش، بین تاب‌آوری و متغیرهای دیدگاه اعتقادی، آموزش دوران کودکی، و توانمندی جسمانی زنان، در منطقۀ 12 رابطه وجود دارد. همچنین بین تاب‌آوری و متغیرهای سبک زندگی، آموزش دوران کودکی، و رضایتمندی از زندگی زنان، در منطقۀ 3 رابطه وجود دارد. در هر دو منطقه دیدگاه اعتقادی زنان بیشترین تأثیر را بر متغیر تاب‌آوری دارد.
خدیجه سفیری؛ افسانه کمالی؛ زهرا ملا
چکیده
انسجام خانوادگی بهعنوان مفهومی که نشاندهندة رابطة میان والدین و فرزندانی است که خانة پدری خود را پس از ازدواج ترک کردهاند، توسط بنگستون و رابرت، در رد نظریة فروپاشی خانوادة هسته ای، مطرح شد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای ساختاری بر دو بعد انسجام (ارزشی و کارکردی) در این نظریه است. با روش نمونه گیری خوشهای، 256 نفر ...
بیشتر
انسجام خانوادگی بهعنوان مفهومی که نشاندهندة رابطة میان والدین و فرزندانی است که خانة پدری خود را پس از ازدواج ترک کردهاند، توسط بنگستون و رابرت، در رد نظریة فروپاشی خانوادة هسته ای، مطرح شد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای ساختاری بر دو بعد انسجام (ارزشی و کارکردی) در این نظریه است. با روش نمونه گیری خوشهای، 256 نفر از فرزندان ازدواجکردة سه منطقة شهر تهران که حداقل یکی از والدین آنها در قید حیات بودند، انتخاب و تحقیق به روش پیمایش به اجرا درآمد. نتایج نشان میدهد اگرچه میزان انسجام ارزشی و کارکردی در خانواده های تهرانی در حدمتوسط است، ولی با شرایط بحرانی فاصله دارد. بهعلاوه، این مقادیر نشان میدهد که جامعة ما با وضعیت معمول خود که در آن حمایت های متقابل خانوادگی بسیار بالاست، تفاوت زیادی کرده است. همچنین، روابط دومتغیره حاکی از آن است که از میان مؤلفه های ساختار خانوادگی که متغیر مستقل تحقیق محسوب میشوند، فقط متغیر برخورداری والدینی با انواع انسجام ارزشی و کارکردی رابطة معناداری برقرار کرده است. روابط همبستگی موجود نشانگر آن است که پسران نسبت به دختران کمتر حمایت والدین را دریافت میکنند، ولی در حمایت از والدین و انسجام ارزشی یا باور به مسئولیت ها و وظایف، تفاوت معناداری با دختران ندارند. همچنین، براساس مدلرگرسیونی، 4,25 درصد واریانس متغیر انسجام کارکردی مادران، 4,11 درصد تغییرات انسجام کارکردی پدران، 2,11درصد تغییرات متغیر انسجام کارکردی فرزندان ازدواجکرده و 4,55 درصد واریانس متغیر انسجام ارزشی، توسط مؤلفه های ساختار خانواده تبیین شدهاند. درنهایت، تحلیل مسیر متغیرهای وابسته نشان میدهد که ضرایب تأثیر غیرمستقیم متغیرهای ساختاری بسیار ضعیف است.
صلاح الدین قادری؛ نیلوفر اورعی
چکیده
مقدمه: شیوع ویروس کرونا پیامدهای اجتماعی گوناگونی داشته و سبب ظهور یا تشدید برخی مسائل اجتماعی شده است. دین یکی از عرصه‌های مهمی است که در تأثیر متقابل و محسوس با این پدیده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دین، از دریچۀ بررسی مسائل اجتماعی پرداخته است. به باور نویسندگان رابطۀ دین (بُعد اعتقادی و بُعد مناسکی) ...
بیشتر
مقدمه: شیوع ویروس کرونا پیامدهای اجتماعی گوناگونی داشته و سبب ظهور یا تشدید برخی مسائل اجتماعی شده است. دین یکی از عرصه‌های مهمی است که در تأثیر متقابل و محسوس با این پدیده قرار گرفته است. مقالۀ حاضر به بررسی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دین، از دریچۀ بررسی مسائل اجتماعی پرداخته است. به باور نویسندگان رابطۀ دین (بُعد اعتقادی و بُعد مناسکی) و کووید 19 رابطۀ یک‌طرفه نبوده است و تعاملی بین این دو پدیده رخ داده که مقاله به آن می‌پردازد.روش: برای بررسی تأثیر شیوع ویروس بر بُعد اعتقادی دینداری، روش تحلیل ثانویه بر روی نتایج نظرسنجی‌های داخلی و خارجی انجام شده، و در بخش تأثیر آن بر بُعد مناسکی و پیامدی، از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است.یافتهها: یافتههای پژوهش در بعد اعتقادی نشان میدهد هرچند شیوع این بیماری عده‌ای را به تردید در اعتقادات مذهبی‌شان واداشته، اما به تقویت بنیان‌های اعتقادی تعداد بیشتری از مردم انجامیده است. در بعد مناسکی هرچند باعث تعطیلی مناسک جمعی شده است اما فناوری‌های نوین اطلاعات، اجتماعات مناسکی مجازی را امکان‌پذیر ساخته و صورت‌های افسون‌زای بدیعی برای دین ایجاد کردهاند.بحث: در پی رخ دادن بیماری کووید 19، می‌توان گفت که دین فردی که در بعد اعتقادی متبلور است، به دلیل این اتفاق تقویت شده، و دین نهادی که اغلب در مناسک جمعی تبلور مییابد، تضعیف شده است.