ماهرخ رجبی؛ اسفندیار غفاری نسب
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 153-164
چکیده
هدف این مطالعه، بررسی عوامل به وجود آورنده نابرابری سرمایه زنان در استان فوارس (ایوران) اسوت.چارچوب نظری این بررسی را نظریه بوردیو تشکیل میدهد. اطلاعوات موورد نیواز بوا اسوتفاده از روشپیمایش و پرسشنامه تنظی شده، جمعآوری شده است. نمونه شامل 6512نفر از زنان مناطق شهریاستان فارس میباشد. در این مطالعه، متغیرهای محل سکونت، محل تولد، سن، ...
بیشتر
هدف این مطالعه، بررسی عوامل به وجود آورنده نابرابری سرمایه زنان در استان فوارس (ایوران) اسوت.چارچوب نظری این بررسی را نظریه بوردیو تشکیل میدهد. اطلاعوات موورد نیواز بوا اسوتفاده از روشپیمایش و پرسشنامه تنظی شده، جمعآوری شده است. نمونه شامل 6512نفر از زنان مناطق شهریاستان فارس میباشد. در این مطالعه، متغیرهای محل سکونت، محل تولد، سن، وضعیت تأهل، وضعیتاشتغال، قومیت، قومیت همسر، قومیت والدین، تحصیلات همسر و تحصیلات والدین مورد بررسی قرارگرفتهاند. یافتهها نشان میدهد که تفاوت معناداری بین سرمایه اجتماعی زنان بر حسب محول تولود وتحصیلات والدین وجود ندارد. بین سن، وضعیت اشوتغال، وضوعیت تأهول، و قومیوت افوراد و سورمایهاجتماعی تفاوتهای معناداری مشاهده میشود. ه چنین، تفاوت معناداری بین سرمایههای اقتصوادی وفرهنگی زنان بر حسب محل سکونت، قومیت زنان و همسرانشان مشاهده نمیگردد.
سیروس احمدی
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 165-180
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ادراک نابرابری سازمانی و اخلاق کار در بین کارکنان دانشوگاه آزاد
اسلامی بهعنوان بزرگترین سازمان خصوصی در ایران پرداخته است. روش تحقیوق، پیموایش مقطعوی
است. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارکنان دانشگاههای آزاد در استانهای فارس، بوشوهر و کهکیلویوه و
بویر احمد است که 116نفر از آنان با استفاده روش نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین ادراک نابرابری سازمانی و اخلاق کار در بین کارکنان دانشوگاه آزاد
اسلامی بهعنوان بزرگترین سازمان خصوصی در ایران پرداخته است. روش تحقیوق، پیموایش مقطعوی
است. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارکنان دانشگاههای آزاد در استانهای فارس، بوشوهر و کهکیلویوه و
بویر احمد است که 116نفر از آنان با استفاده روش نمونهگیری تصادفی ساده بهعنوان نمونه تحقیوق،
انتباب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه است که با استفاده از اعتبار سازهای بهروش تحلیل عاملی تعیین
اعتبار گردیده و با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ تعیین پایایی شدهاند. یافتههوای توصسوفی تحقیوق
نشان میدهند که اخلاق کاری کارکنان در سطح متوسط اسوت و ادراک نوابرابری سوازمانی در سوطح
بالایی است. یافتههای استنباطی تحقیق نشان میدهند رابطه منفی و معنواداری بوین ادراک نوابرابری
سازمانی و اخلاق کاری وجود دارد و طی آن با افزایش ادراک نابرابری سازمانی، اخولاق کواری کواهش
مییابد. یافتههای استنباطی همچنین بیانگر این هستند که در بین متغیرهای جمعیتی، فقوط سون و
سابقه شغلی رابطه معناداری با اخلاق کاری دارند. پیشبینی اخلاق کاری براساس مجمووع متغیرهوای
مستقل با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان میدهد تنها متغیور ادراک نوابرابری سوازمانی
قادر به پیشبینی اخلاق کاری است و میتواند 2/219تغییرات آن را تبیین کند.
حسین قدرتی؛ علی یار احمدی
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 181-193
چکیده
این مقاله به مطالعه جهتگیریهای ارزشی دو نسل 61تا 53ساله و 51تا 33ساله افراد ساکن شهرسبزوار پرداخته است. نمونه مورد مطالعه 591نفر فورد ازدوا کورده را شوامل مویشوود کوه بوهروشنمونهگیری خوشهای انتباب شدهاند. نتایج مطالعه نشان میدهد که تفاوت معناداری بوین ارزشهوایخانوادگی هر دو نسل وجود دارد بهطوری که نسل مسنتر ارزشهای محافظهکارانهتوری ...
بیشتر
این مقاله به مطالعه جهتگیریهای ارزشی دو نسل 61تا 53ساله و 51تا 33ساله افراد ساکن شهرسبزوار پرداخته است. نمونه مورد مطالعه 591نفر فورد ازدوا کورده را شوامل مویشوود کوه بوهروشنمونهگیری خوشهای انتباب شدهاند. نتایج مطالعه نشان میدهد که تفاوت معناداری بوین ارزشهوایخانوادگی هر دو نسل وجود دارد بهطوری که نسل مسنتر ارزشهای محافظهکارانهتوری دارنود. نتوایجنشان میدهد که نسلهای جوانتر برابری جنسی بیشتری را در خانواده میپذیرند. علاوه بر این زنوانو افراد دارای درآمد بالاتر نیز نگرشهای لیبرالتری را نشان میدهند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانوهنشان میدهد که سه متغیر جنس، تحصیلات، و نسول 50درصود واریوانس متغیور وابسوته را تبیوینمیکنند.
جلال درخشش؛ منصور طبیعی
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 194-203
چکیده
هدف این مطالعه بررسی شکافهای اجتماعی اصلی در ایران، شامل شکافهای قومی، شکاف طبقاتی و
شکاف مدرن/سنت میباشد. بعد از بررسی شکافهای ذکر شده، کارکردهای آنها را در طوول 02سوال
مورد بررسی قرار گرفته است. از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی این شکافهوا ظهوور یافتنود اموا در
عمل، شروع جنگ، شکافهای طبقاتی و قومی تقریبا کواهش یافتنود. در هموین ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی شکافهای اجتماعی اصلی در ایران، شامل شکافهای قومی، شکاف طبقاتی و
شکاف مدرن/سنت میباشد. بعد از بررسی شکافهای ذکر شده، کارکردهای آنها را در طوول 02سوال
مورد بررسی قرار گرفته است. از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی این شکافهوا ظهوور یافتنود اموا در
عمل، شروع جنگ، شکافهای طبقاتی و قومی تقریبا کواهش یافتنود. در هموین اثنوا، شوکاف سونت/
مدرنیته در میان سیاستمداران شکاف رایجوی بوود. بعود از اتمواج جنوگ، شوکاف طبقواتی بوه دلیول
سیاستهای اقتصادی رشد پیدا کرد و طبقات پایین را در فشار اقتصادی مضاعف قرار داد. علاوه بر این،
شکاف سنت/ مدرنیته تحت تأثیر تغییرات فرهنگی افزایش یافت.
این مقاله به بررسی شکافهای اجتماعی که شرایط سیاسی در طول دو دهه اخیر بعد از استقرار انقلاب
اسلامی را شکل دادهاند، پرداخته است. این شکافها چالشها و تعارضهای سیاسی را رقو زده اسوت.
بنابراین فه عملکرد این شکافها میتواند فعالیتهای سیاسوی در ایوران را کوه شوامل انتبابوات نیوز
میشود توضیح دهد.
شهریار بداغی؛ علیاصغر سعیدی
چکیده
داشتن شغل یکی از ابعاد مهم زندگی انسان مدرن است و کاریابی با تولد جامعهشناسی اقتصادی جدید موردمطالعۀ جامعهشناسان اقتصادی قرار گرفته است. ایران در دهههای گذشته با مشکلات اقتصادی متعددی ازجمله نرخهای بیکاری بالا روبهرو بوده است. باتوجه به دشواری کاریابی در این دوره و با طرح این مسئله که شبکههای روابط اجتماعی چه نقشی ...
بیشتر
داشتن شغل یکی از ابعاد مهم زندگی انسان مدرن است و کاریابی با تولد جامعهشناسی اقتصادی جدید موردمطالعۀ جامعهشناسان اقتصادی قرار گرفته است. ایران در دهههای گذشته با مشکلات اقتصادی متعددی ازجمله نرخهای بیکاری بالا روبهرو بوده است. باتوجه به دشواری کاریابی در این دوره و با طرح این مسئله که شبکههای روابط اجتماعی چه نقشی در کاریابی دارند، این مقاله از دید جامعهشناسی اقتصادی جدید و با استفاده از رهیافت شبکهای به بررسی کاریابی در شهر ابهر میپردازد. پژوهش حاضر از بُعد نظری برمبنای نظریههای مارک گرانووتر و نان لین بنا شده است. روش این پژوهش پیمایش بوده و دادهها با استفاده از پرسشنامۀ ساختیافته از نمونه ای که بهصورت خوشهای از شهر ابهر در استان زنجان انتخاب شده بودند گردآوری شده اند.یافتههای پژوهش نشان میدهد که 1) استفاده از شبکۀ روابط اجتماعی مهمترین روش جستوجو و دستیابی به شغل در میان نمونۀ موردمطالعه بوده است، 2) نظریۀ منابع اجتماعی نان لین دارای کفایت لازم برای بررسی موضوع موردمطالعه است، 3) با اینکه نظریۀ قوت پیوندهای ضعیف گرانووتر رد میشود، یافتهها از نظریۀ حکشدگی او پشتیبانی میکنند.
محمدسعید ذکایی؛ محدثه امیری مقدم
چکیده
تشریح سیر تحولات روششناسی راهی برای درونکاوی و فهم اثرات متون تاریخی و اجتماعی و سیاسی بر توسعۀ دانش اجتماعی و سیاستهای مربوط به آن است. روششناسی از زمینه و متن اجتماعی و تاریخی و فرهنگی هر جامعه تأثیر میپذیرد و همزمان بر آن تأثیرگذار است. مقالۀ حاضر با اتکا به تحلیل مطالعات و پژوهشهای میدانی مربوط به شکلگیری علوم اجتماعی ...
بیشتر
تشریح سیر تحولات روششناسی راهی برای درونکاوی و فهم اثرات متون تاریخی و اجتماعی و سیاسی بر توسعۀ دانش اجتماعی و سیاستهای مربوط به آن است. روششناسی از زمینه و متن اجتماعی و تاریخی و فرهنگی هر جامعه تأثیر میپذیرد و همزمان بر آن تأثیرگذار است. مقالۀ حاضر با اتکا به تحلیل مطالعات و پژوهشهای میدانی مربوط به شکلگیری علوم اجتماعی مدرن در ایران، به دنبال ردیابی تحولات گونۀ کیفی پژوهش اجتماعی به مثابه ژانری در هم تنیده با سنتهای ادبی در تاریخ معاصر ایران است. استدلال اصلی بر این است که تحولات روششناسی متأثر از فرآیند تفکیک اجتماعی و مواجهه با دستاوردهای علوم انسانی غربی و سیاستهای علم در دانشگاه و بیرون از آن رقم خورده است. از سوی دیگر پیچیدگی و چند لایه بودن منطق و ماهیت تحولات روششناختی در علوم انسانی، توجه به ریشههای تاریخی متنوع آن را ضروری میسازد. مقاله با ارزیابی اجمالی از دستاوردها و موقعیت پژوهش کیفی در ایران، اهمیت همسویی آن با نیازها و واقعیات متن اجتماعی جامعۀ ایرانی را مورد تأکید قرار میدهد.
سمانه کوهستانی؛ محبوبه علیجانی
چکیده
پیامدهای ناشی از پاندمی کوویدـ 19 عواقب ناخواستهای بر زنان داشته و تبعات قرنطینۀ طولانیمدت در منزل را بر آنان تحمیل کرده است؛ بهطوریکه ارتباط خانوادگی را در معرض تنش قرار داده و به اعمال خشونت خانگی علیه زنان منجر شده است. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد ارائۀ بینشی جامعهشناختی درمورد تبعات ناشی از اقدامات کنترلی پاندمی کوویدـ ...
بیشتر
پیامدهای ناشی از پاندمی کوویدـ 19 عواقب ناخواستهای بر زنان داشته و تبعات قرنطینۀ طولانیمدت در منزل را بر آنان تحمیل کرده است؛ بهطوریکه ارتباط خانوادگی را در معرض تنش قرار داده و به اعمال خشونت خانگی علیه زنان منجر شده است. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد ارائۀ بینشی جامعهشناختی درمورد تبعات ناشی از اقدامات کنترلی پاندمی کوویدـ 19 بر زنان و تجربۀ خشونت علیه آنان، با استفاده از روش کیفی و مصاحبۀ عمیق نیمهساختیافته با پانزده نفر از زنان شهر رشت انجام شد و دادهها نیز با کمک تکنیک تحلیل مضمون استخراج شدند. براساس نتایج پژوهش، پاندمی کوویدـ 19 به بروز مشاجرات کلامی در بین زوجین متأثر از مشکلات اقتصادی، بازتولید تصورات قالبی، هراس تشدیدیافته و افزایش مسئولیتهای زنان در مواجهه با بیماری و کنترل آن منجر شده و علاوهبر این، اقدامات کنترلی قرنطینه، استیصال روحی در زنان، خشونت مضاعف و استمرار چرخۀ خشونت را درپی داشته است.
مهدی امیرکافی؛ کاظم کاظمی
چکیده
اعتماد دانشجویان به استادان معرف کیفیت رابطة استادـشاگردی است و ماهیت پیوندهای بیننسلی را نشان میدهد. اعتماد یکی از مؤلفههای کلیدی سرمایة اجتماعی است که نقش بسزایی در تسهیل همکاری، پذیرش تصمیمات و پیروی از قواعد گروهی، بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری، ارتقای سطح عملکرد تحصیلی دانشجویان و افزایش اثربخشی و کارآمدی نظام دانشگاهی ...
بیشتر
اعتماد دانشجویان به استادان معرف کیفیت رابطة استادـشاگردی است و ماهیت پیوندهای بیننسلی را نشان میدهد. اعتماد یکی از مؤلفههای کلیدی سرمایة اجتماعی است که نقش بسزایی در تسهیل همکاری، پذیرش تصمیمات و پیروی از قواعد گروهی، بهبود فرآیند یاددهی و یادگیری، ارتقای سطح عملکرد تحصیلی دانشجویان و افزایش اثربخشی و کارآمدی نظام دانشگاهی دارد. هدف مقالة حاضر، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و روانشناختی بر اعتماد دانشجویان به استادان است. جامعة آماری تحقیق حاضر را دانشجویان دانشگاه شهیدباهنر کرمان در دو مقطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسیارشد تشکیل دادهاند. نمونة تحقیق برابر با 525 نفر است که با روش نمونهگیری طبقهبندیشده انتخاب شدهاند. یافتهها نشان داد که رابطة معنیداری بین متغیرهای مستقل شامل تعامل استادان با دانشجویان، ارزیابی امکانات دانشگاهی، ادراک از توانایی، نیکخواهی و انصاف استادان و تمایل به اعتمادکردن (اعتماد تعمیمیافته) با متغیر وابسته وجود دارد. علاوهبراین، نتایج حاکی از آن است که متغیرهای تعامل اجتماعی و ارزیابی امکانات دانشگاهی، بهطور غیرمستقیم و از طریق متغیرهای میانجی توانایی، نیکخواهی و انصاف، بر متغیر وابسته تأثیر میگذارد. در نهایت، نتایج نشان داد متغیر تعامل اجتماعی در مقایسه با متغیرهای مستقل دیگر، بیشترین تأثیر مستقیم و غیرمستقیم را بر اعتماد دانشجویان به استادان دارد.
کاظم حاجی زاده
چکیده
با توجه به چندفرهنگیبودن ایران، شناسایی الگوی مطلوب روابط قومی مسئلهای ضروری است. این تحقیق مبتنی بر یک پیمایش ملی (در سال 1397 (با حجم نمونة 1950 نفر در میان فارسها (تهران)، ترکها (تبریز)، کردها (سنندج)، عربها (اهواز) و بلوچها (زاهدان) است که در آن گرایش ملی، گرایش قومی، گرایش به نظام سیاسی، گرایش قومیِ فرامرزی، گرایش به فرهنگ و ...
بیشتر
با توجه به چندفرهنگیبودن ایران، شناسایی الگوی مطلوب روابط قومی مسئلهای ضروری است. این تحقیق مبتنی بر یک پیمایش ملی (در سال 1397 (با حجم نمونة 1950 نفر در میان فارسها (تهران)، ترکها (تبریز)، کردها (سنندج)، عربها (اهواز) و بلوچها (زاهدان) است که در آن گرایش ملی، گرایش قومی، گرایش به نظام سیاسی، گرایش قومیِ فرامرزی، گرایش به فرهنگ و جامعة غربی و درنهایت، گرایش به اجتماعات قومی دیگر مورد سنجش قرار گرفته است. همچنین با استفاده از مدل الگوی مطلوب روابط قومی در ایران شناسایی شد. یافته ها نشان م یدهد فارسها 3 بِری، بیشترین گرایش ملی، بیشترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و کمترین گرایش به نظام سیاسی را دارند. علاوهبراین، ترکها دارای کمترین گرایش به اجتماعات قومی دیگر و بیشترین گرایش قومیِ فرامرزی هستند. درمجموع، الگوی روابط قومی که اکثر پاسخگویان (تقریباً 75 درصدشان) ترجیح میدهند، الگوی چند فرهنگگرایی یا انسجام بخشی است
یعقوب احمدی؛ محمد صدیق محمدی؛ فرهاد ابراهیمی
چکیده
پیامدها و پسامدهای شیوع ویروس کرونا چنان گسترده است که بسیاری از اندیشمندان حوزههای علوم اجتماعی از شکلگیری جهانی متفاوت با ویژگیهای متمایز با عنوان «دنیای پساکرونا» سخن به میان میآورند. چنین بیانی در حقیقت نشان از اهمیت مسئله و گستردگی میزان تأثیرگذاری آن بر جنبهها و حوزههای مختلف زندگی بشری در اقصا نقاط این ...
بیشتر
پیامدها و پسامدهای شیوع ویروس کرونا چنان گسترده است که بسیاری از اندیشمندان حوزههای علوم اجتماعی از شکلگیری جهانی متفاوت با ویژگیهای متمایز با عنوان «دنیای پساکرونا» سخن به میان میآورند. چنین بیانی در حقیقت نشان از اهمیت مسئله و گستردگی میزان تأثیرگذاری آن بر جنبهها و حوزههای مختلف زندگی بشری در اقصا نقاط این کرۀ خاکی دارد. چنین پیامدهایی بدون تردید در مناطق حاشیهای و کمتربرخوردار در مناطق مختلف جهان و از جمله ایران اثرات ماندگارتر و شدیدتری بر جای خواهد گذاشت. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نحوۀ مواجهه و مقابلۀ شهروندان نواحی حاشیۀ شهر سنندج، و ارزیابی اثرات سکونت در این مناطق بر راهکارها، راهبردها، امکانات و فرصتهای شهروندان در مواجهه با مسائل اجتماعی، و در این مورد خاص، ویروس کرونا، تدوین شده است. پژوهش به روش نظریۀ زمینهای انجام پذیرفته است و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مصاحبه جمع آوری شدند، دادههای به دست آمده با بهره گیری از نرم افزار "اطلس تی" تجزیه و تحلیل شدند. پس از انجام فرایند کدگذاری، و اخذ 56 کد و 5 مقولۀ اصلی، نهایتاً مقولۀ محوری با عنوان "زنجیرۀ فقدان" به عنوان خروجی نحوۀ مواجهه و مؤلفههای پیرامونی شهروندان حاشیهنشین شهر سنندج با کروناویروس مطرح شد. همچنین، بر اساس مدل پارادایمی، مقولۀ زنجیرۀ فقدان از شرایط عِلّی (علت و معلولی) همچون محرومیت اجتماعی و نابرابری اجتماعی نشئت گرفته است که خود با ظهور عوامل واسطهای همچون فقدانمهارت و فقدان آگاهی و فقدان حمایت با شرایط زمینهای چون رکود و تورم، بی اعتمادی، ناامیدی، افسردگی و عدم دسترسی به فضای مجازی به عنوان یک هستۀ مرکزی قابل شناسایی است. به صورت خلاصه، افراد حاشیهنشین قربانی شرایط اجتماعی و اقتصادی خود هستند و بیشتر از سایر افراد در دوران کرونا مورد هجمۀ مشکلات قرار میگیرند و این به آن معناست که کروناویروس برخلاف آنچه اشاره شده است، ویروسی "دموکرات" نیست و همه را به یکسان مورد هجوم و آسیب قرار نمی دهد.
شقایق اکبری؛ قاسم قاسمی؛ نسرین مهرا؛ محمدعلی مهدوی ثابت
چکیده
تعیین میزان مجازات حبس بین سه تا 10 سال برای قاتل عمدی در فرضی که پرونده به قصاص منتهی نگردد، بایستی با هدف متناسب کردن مجازات با شدت عمل ارتکابی و نیز با شخصیت و سوابق فردی محکوم، صورت گیرد. در این تحقیق، با استفاده از نظریۀ ساختار اجتماعی پروندههای قضایی به منزلة پشتوانة نظری، رابطة میان نوع آلت قتاله، تعداد ضربات، نوع رفتار با جسد، ...
بیشتر
تعیین میزان مجازات حبس بین سه تا 10 سال برای قاتل عمدی در فرضی که پرونده به قصاص منتهی نگردد، بایستی با هدف متناسب کردن مجازات با شدت عمل ارتکابی و نیز با شخصیت و سوابق فردی محکوم، صورت گیرد. در این تحقیق، با استفاده از نظریۀ ساختار اجتماعی پروندههای قضایی به منزلة پشتوانة نظری، رابطة میان نوع آلت قتاله، تعداد ضربات، نوع رفتار با جسد، آزار جنسی مقتول، سبق تصمیم، نزاع دسته جمعی در حین قتل، تابعیت قاتل، اعتیاد قاتل، نحوۀ دسترسی به قاتل، جنسیت، متأهل یا مجرد بودن، مصرف یا عدم مصرف مشروبات الکلی توسط قاتل، جنسیت و تابعیت مقتول و زمان اعلام رضایت اولیای دم تحت بررسی قرار گرفت. روشی که در تحقیق حاضر به کار رفته پیمایش است و از تکنیک مشاهده و مطالعۀ پروندهها برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت تحقیق، پروندههای قتل عمد مطرح شده در دادسرای جنایی استان تهران از سال 1380 میباشد که تا قبل از خرداد 1396 مختومه گردیده است. 60 پرونده از میان آنها به مثابه نمونه انتخاب شدند که در 49 پرونده میزان حبس تعیینشده در پرونده درج گردیده بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای پیرسون[1]، مقایسۀ میانگین دو گروه مستقل T-Test و تحلیل واریانس یک طرفه[2] استفاده شد. مطابق با یافتههای تحقیق، تفاوت معناداری در میانگین حبس تعزیری در گروههای مختلف متغیرهای مستقل به دست نیامد. در حالی که میان زمان اعلام رضایت اولیای دم، با میزان حبس، ارتباط معناداری وجود داشته است. [1] Pearson [2] one-way analysis of variance (one-way ANOVA)
فاضل الیاسی سرزلی
چکیده
زلزله پدیده و بحرانی طبیعی است که علاوهبر تهدیدهای جانی و مالی در مناطق مسکونی، همواره آسیبهای اجتماعی و روانیای در پی دارد که بیتوجهی به آن در درازمدت مشکلات و بحرانهای زلزلهزدگان را عمیقتر و تهدیدآمیزتر میکند. توجه به پیامدهای اجتماعی و روانی، بهمثابة ضرورت راهبردی و مدیریتی، موضوعی حیاتی در جهت ممانعت از ...
بیشتر
زلزله پدیده و بحرانی طبیعی است که علاوهبر تهدیدهای جانی و مالی در مناطق مسکونی، همواره آسیبهای اجتماعی و روانیای در پی دارد که بیتوجهی به آن در درازمدت مشکلات و بحرانهای زلزلهزدگان را عمیقتر و تهدیدآمیزتر میکند. توجه به پیامدهای اجتماعی و روانی، بهمثابة ضرورت راهبردی و مدیریتی، موضوعی حیاتی در جهت ممانعت از آسیبهایی است که غفلت از آنها صدمة جبرانناپذیری در نواحی زلزلهزده و حتی در خارج از این مناطق به بار خواهد آورد. آسیبهایی چون شوک، ترس شدید، خشم، درماندگی، کرختی، خاطرات آزاردهنده، کاهش تمرکز، فاجعهسازی درد و... از جمله مواردیاند که بعد از رویدادهای فاجعهآمیز و بهویژه زلزله، محیط فردی و اجتماعی بازماندگان را تهدید میکند. در این پژوهش، با بررسی وضعیت اجتماعی-روانی بعد از زلزلة سرپلذهاب در پاییز 1396، این آسیبها مطالعه شده است. مطابق یافتههای پژوهش، که از طریق مصاحبههای عمیق و با روش کیفی بهدست آمده است، استرس و ترس شدید (فوبیا)، شبهراسی، سقفهراسی، خشونت (بهمنزلة آسیب روانی) و بیاعتمادی، رنج اجتماعی زنان، رایگانخواهی و مظلوم نمایی، و سرقت (بهمنزلة آسیب اجتماعی)، که ناشی از موقعیت پسازلزله هستند، بهشدت رشد کرده است.
سیدعلیرضا افشانی؛ فاطمه محمودآبادی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطۀ آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطۀ آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای جم عآوری داد هها از پرس شنامه استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش، شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یزد در سال 1397 بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمون هها از روش نمونه گیری خوشه ای چن دمرحل های استفاده شد. برای بررسی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها نشان داد که خودسانسوری در بین شهروندان یزدی در حد متوسط بوده و رابطۀ آن با دو متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی، منفی و معنی دار بوده است. اعتماد اجتماعی با ضریب 0-، همبستگی معکوسی با خودسانسوری داشتند. / -0/417 و مشارکت با ضریب 235 بررسی مدل معادلۀ ساختاری نشان داد 31 درصد از تغییرات خودسانسوری، با متغیرهای مستقل مشارکت و اعتماد اجتماعی تبیین م یشود. نتایج حاکی از تأثیرگذاربودن متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت ب هعنوان دو متغیر مهم در تبیین و پی شبینی خودسانسوری است و تقویت اعتماد اجتماعی و مشارکت شهروندان باعث کاهش خودسانسوری آن ها خواهد شد.
عمادالدین باقی؛ هادی درویشی
چکیده
محور اصلی مقالۀ حاضر، گزارشِ چالشهای رخدادۀ مذهبی در بحران کرونا و مصادیق و جزئیاتی از این چالش در ایران با نگاهی جامعهشناختی است. با توجه به فرضیات و پیشبینیهای گوناگون مطرحشده، از جمله افول دین و دینداری و چیرگی سکولاریسم بر اثر بحران کرونا، و چالشهای سهمگینی که در برابر مذهب برانگیخته است، مقاله به برونداد ...
بیشتر
محور اصلی مقالۀ حاضر، گزارشِ چالشهای رخدادۀ مذهبی در بحران کرونا و مصادیق و جزئیاتی از این چالش در ایران با نگاهی جامعهشناختی است. با توجه به فرضیات و پیشبینیهای گوناگون مطرحشده، از جمله افول دین و دینداری و چیرگی سکولاریسم بر اثر بحران کرونا، و چالشهای سهمگینی که در برابر مذهب برانگیخته است، مقاله به برونداد این چالشها و پاسخ به این پرسش میپردازد که آیا در دورۀ پساکرونا دین تضعیف میشود یا به محاق میرود؟روش مطالعه، اسنادی و گزارشی ـ توصیفی و تحلیلی است و نظریۀ کارکردگرایی دورکیم[1] و وبر[2] به عنوان چارچوب تئوریک مقاله در نظر گرفته شده است. در پایان، این نتیجه به دست آمده است که بر اثر بحران کرونا کارکردهای دین در ابعادی تضعیف، و در ابعادی دیگر، تقویت شده است؛ همان طور که تجربۀ تاریخی نشان میدهد که دین، تحت تأثیر چالشهای عظیم ممکن است تغییر صورت و گفتمان پیدا کند اما از بین نمیرود. [1] David Émile Durkheim[2] Maximilian Karl Emil Weber
محمدرضا پویافر؛ مهشید رضایی
چکیده
همهگیری کرونا بسیاری از حوزههای اجتماعی از جمله دین را به چالش کشید. در این میان، زیارتها و زیارتگاهها نیز چالشی مهم را در دوران همهگیری کرونا تجربه کردند. در این پژوهش به نحوۀ مواجهۀ چهار آیین زیارتیِ پیاده در جهانِ مسیحی و مسلمان پرداخته شد تا به نوعی مواجهۀ دینداران و اشتیاق آنها به زیارت در دورۀ بحران زیستی مورد مطالعه ...
بیشتر
همهگیری کرونا بسیاری از حوزههای اجتماعی از جمله دین را به چالش کشید. در این میان، زیارتها و زیارتگاهها نیز چالشی مهم را در دوران همهگیری کرونا تجربه کردند. در این پژوهش به نحوۀ مواجهۀ چهار آیین زیارتیِ پیاده در جهانِ مسیحی و مسلمان پرداخته شد تا به نوعی مواجهۀ دینداران و اشتیاق آنها به زیارت در دورۀ بحران زیستی مورد مطالعه قرار گیرد. گوادالوپ[1] در مکزیک، فاطیما[2] در پرتغال، کامینو دِ سانتیاگو[3] در اسپانیا، و پیادهروی اربعین در عراق، چهار آیین پیادهروی مورد مطالعه را تشکیل دادهاند. روش پژوهش، روش اسنادی به کمک گردآوری اطلاعات از برگزاری آیینهای پیادهروی مورد مطالعه در دوران همهگیری کرونا است. این اطلاعات از پایگاههای اطلاعاتی و خبری گردآوری شدهاند و پس از طبقهبندی، مورد مقولهبندی و تفسیر کیفی قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش نشان داد که هیچیک از چهار آیین مورد بررسی، در دوران همهگیری کرونا، کاملاً تعطیل نشده، اما با محدودیتهایی مواجه بودهاند. این محدودیتها در مورد اربعین در کمترین حد بود. اما سه زیارت دیگر بهویژه فاطیما و گوادالوپ با کمترین میزان زائر با استفاده از ظرفیتهای زیارتِ مجازی و آنلاین برگزار شده است. در سه آیین پیادهروی مسیحی، دولتها و مقامات بهداشتی در کنار مقامات کلیسا، به طور کامل، محدودیتهای سختی را برای حضور زائران اعمال کردند. اما در مورد پیادهروی اربعین، هرچند همراهی و همکاری مناسب بین مرجعیت تشیع در ایران و عراق با نظرات مسئولان بهداشت و درمان وجود داشت، اما زائران در سطحی وسیع و به دلیل باورِ به عدم بیماریِ زائرِ اربعین، دستورالعملها و نکات بهداشتی را نقض کردهاند. [1] Guadalupeگواذالوپه (با ذ و با ـه در آخر) صحیح است، ولی در این مقاله شکل رایجترِ گوادالوپ را به کار میبریم.[2] Fátima[3] Camino de Santiago
سیدمحسن بنی جمالی؛ سهیلا صادقی فسایی
چکیده
مقالۀ حاضر میخواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] میگوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، ...
بیشتر
مقالۀ حاضر میخواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری میکنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز[1] میگوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لِکّاردی[2] مطرح میکند، اساساً عصر تجربۀ راهبرد و برنامه، «بهسرآمده» مینماید. دادههای حاصل از 21 مصاحبۀ نیمهساختاریافته با زنان و مردان جوان مجرد و متأهل در سطوح سنّی و طبقاتی مختلف، در این مطالعه با روش کیفی مورد تحلیل مضمونی قرار میگیرند. مطالعه مطرح میکند که انواع راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج، راهبردهای فعالانه، منفعلانه، منعطف، و یا ترکیبی از آنها است. نیز بهکارگیری انواع و ترکیبی از راهبردهای مختلف و منعطف در مدیریت ازدواج آشکار میسازد که هر فرد، متناسب با موقعیت و نیز منابعِ در اختیار، انطباق و انعطافپذیریِ مخصوص به خود را رقم میزند و از این بابت رویّهای خاص خود در مدیریتِ موقعیت ابداع میکند؛ امری که میتواند نشانۀ فردی شدن بیشتر مدیریت ازدواج باشد. این البته در حالی است که مدیریت ازدواج همچنان تحت تأثیر متغیرهای ساختاری مثل جنسیت و طبقه است. مطالعه نشان میدهد که هرچند گیدنز برنامهریزی راهبردی زندگی را به عنوان جهانبینی مسلّط عصری میداند و زندگی در جامعۀ پرمخاطره را به معنای زندگی با نگرشی حسابگرانه معرفی میکند امّا چنین تسلطی از برنامهریزی حسابگرانه در کنشهای جوانان و در مدیریت ازدواج مشاهده نمیشود. نیز مطالعه، درست بر خلاف لِکّاردی که زندگینامه را امری در حال ساخته شدن به وسیلۀ آزمون و خطا میداند و اجرای آن را در متن و مسیری کاملاً نامتعین و پیشبینیناپذیر و فاقد اهداف روشن فرض میکند، بیان میدارد که جوانان همچنان چشماندازهای روشنی در زندگی دارند. بدین ترتیب جوانان نه آنچنان حسابگرانه رفتار میکنند و نه ایدۀ برنامهریزی و راهبرد را یکسره به دور میریزند. [1] Anthony Giddens [2] Carmen Leccardi
لیلا فلاحتی؛ نسیم السادات محبوبی شریعت پناهی
چکیده
با شروع همهگیری بیماری کوویدـ19، بهموازات تغییرات اقتصادی و اجتماعی در جوامع، حوزۀ خصوصی نیز از این تغییرات بیبهره نمانده است. فشار اقتصادی ناشی از بیکاری هر یک از زن یا مرد در خانواده، افزایش نقشهای مراقبتکنندگی در مقابل بیماری، بار نقشی آموزش از راه دور کودکان بر روی والدین به تغییرات متفاوتی در حوزۀ خانواده بهویژه ...
بیشتر
با شروع همهگیری بیماری کوویدـ19، بهموازات تغییرات اقتصادی و اجتماعی در جوامع، حوزۀ خصوصی نیز از این تغییرات بیبهره نمانده است. فشار اقتصادی ناشی از بیکاری هر یک از زن یا مرد در خانواده، افزایش نقشهای مراقبتکنندگی در مقابل بیماری، بار نقشی آموزش از راه دور کودکان بر روی والدین به تغییرات متفاوتی در حوزۀ خانواده بهویژه درمورد نقشهای جنسیتی زنان منجر شد. این مقاله با مطالعۀ تطبیقی دادههای کشورهای دیگر در این حوزه و با روش کیفی بر آن است تا برپایۀ نظریۀ اخلاق مراقبت در زنان، الگوی فشار نقشهای چندگانۀ ناشی از بیماری کرونا را بر زنان بهتصویر کشد. یافتههای تطبیقی متفاوت نشان میدهدکه زنان نهتنها در معرض ازدستدادن نقش شغل خود هستند، بلکه با توجه به اخلاق مراقبت در آنان، نقشهای والدگری را بیش از گذشته بر دوش میکشند. بنابراین شکاف جنسیتی بزرگی میان زنان و مردان وجود دارد و تفاوتی میان دادههای حاصل از کشورهای توسعهیافته و در حالتوسعه نیست.
حمیدرضا چاکری؛ حسین اژدری زاده
چکیده
در مقالۀ حاضر آراءِ میشل فوکو دربارۀ انقلاب اسلامی ایران بازخوانی شده است و سپس چالشهای دولتسازی در جامعۀ پساانقلابی ایران با تکیه بر تحلیل فوکو از دولت مدرن با روش تحلیل مفهومی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. فوکو انقلاب اسلامی ایران را تجلی ارادۀ جمعی ایرانیان برای مقاومت در برابر سلطه و رسیدن به رهایی میدید. بهعقیدۀ فوکو ...
بیشتر
در مقالۀ حاضر آراءِ میشل فوکو دربارۀ انقلاب اسلامی ایران بازخوانی شده است و سپس چالشهای دولتسازی در جامعۀ پساانقلابی ایران با تکیه بر تحلیل فوکو از دولت مدرن با روش تحلیل مفهومی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. فوکو انقلاب اسلامی ایران را تجلی ارادۀ جمعی ایرانیان برای مقاومت در برابر سلطه و رسیدن به رهایی میدید. بهعقیدۀ فوکو ایرانیان میخواستند به کمک اسلام شیعی مسیر جدیدی در تاریخ باز کنند و تجربۀ زندگی و هویت خود را دگرگون کنند. از طرف دیگر، دولت مدرن مبتنیبر اصل مصلحت دولت شکل گرفته است که با حکومتمندی و زیستسیاست پیوند خورده است و تحکیم و توسعۀ قدرت دولت را مقدم بر هر امر دیگری میداند. مصلحت دولت ایجاب میکند که دولت با کمک ضوابط حقوقی، تکنولوژیهای امنیتی و تکنولوژیهای انضباطی به نظارت، کنترل، بههنجارسازی و تنبیه مردم بپردازد. ازاینرو، رابطۀ بین انقلاب و دولت مورد، رابطهای مسئلهدار خواهد بود.بین انقلابیگری و دولتسازی شکافی پرنشدنی وجود دارد. دولتسازی در جامعۀ پساانقلابی الزاماً بر مبنای آرمانهای انقلاب پیش نخواهد رفت و همواره بین مصلحت دولت و آزادی و عدالتی که در انقلاب مطالبه میشده، تنش وجود دارد.
کرم حبیبپور گتابی؛ بهزاد کاری جعفری
چکیده
بهدلیل ماهیت پیچیدة بحرانها و خطر سوانح، دولتها در کشورهای توسعهیافته و توسعهنیافته نمیتوانند بهتنهایی و بهشکل مؤثر بحرانها را مدیریت کنند و حضور مردم و اجتماع در این عرصه، بهویژه در قالب سازمانهای مردمنهاد، ضروری است. مطالعة حاضر، با اتخاذ «رویکرد مدیریت اجتماعمحورِ خطر سوانح» و استفاده از ترکیب دو روششناسی ...
بیشتر
بهدلیل ماهیت پیچیدة بحرانها و خطر سوانح، دولتها در کشورهای توسعهیافته و توسعهنیافته نمیتوانند بهتنهایی و بهشکل مؤثر بحرانها را مدیریت کنند و حضور مردم و اجتماع در این عرصه، بهویژه در قالب سازمانهای مردمنهاد، ضروری است. مطالعة حاضر، با اتخاذ «رویکرد مدیریت اجتماعمحورِ خطر سوانح» و استفاده از ترکیب دو روششناسی کمّی (پیمایش در میان مدیران دوازده سازمان مردمنهاد) و کیفی (تحلیل محتوای کیفی و مصاحبة عمیق نیمهساختاریافته با 45 نفر از مسئولان و کارشناسان مدیریت بحران در شهر تهران بهویژه در نهادهای اجرایی و مراکز مطالعاتی و دانشگاهی)، با طرح همگرا، به بررسی و تحلیل نقش سمنها در مدیریت بحران شهر تهران پرداخته است. یافتهها نشان داد که در مجموع سمنهای مدیریت بحران در شهر تهران عملکرد ضعیفی در این عرصه دارند. این سمنها جایگاهی در سیاستگذاری بحران ندارند و تا حد زیادی به مؤسساتی با ماهیت خیریهای و آموزشی تقلیل یافتهاند. دلایل این ناکامی را میتوان با استناد به مقولاتی چون فقدان نیروهای متخصص، نیت انتفاعگرایانة مدیران و اعضای این سازمانها، فقدان چشمانداز و برنامة کلان و راهبردی مشخص در زمینة مدیریت بحران، تعدد سازمانهای متولی غیرتخصصی در حوزة بحران، وابستگی به دولت، بیاعتمادی دولت به آنها، فقدان شبکة منسجم و در نتیجه جزیرهای عملکردن، و نهادینهنشدن مفهوم بحران و سانحه توضیح داد. در مجموع، دلالت یافتهها بر این است که سمنهای مدیریت بحران، بهمعنای واقعی، در مدیریت بحران مؤثر نیستند.
سیدرضا جوادیان؛ الهام شمالی احمدآبادی؛ محمد ترکاشوند مرادآبادی؛ محدثه عابدی
چکیده
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته میشود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیبها و عوارضی را برای فرد ایجاد میکند. هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ زمینهها و پیامدهای ازدواج ...
بیشتر
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته میشود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیبها و عوارضی را برای فرد ایجاد میکند. هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ زمینهها و پیامدهای ازدواج دختران نوجوان در شهرستان اردکان است. برای این منظور از روش کیفی و راهبرد تئوری زمینهای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش، با پانزده زن که در سنین بین 13 تا 16 سال ازدواج کردهاند، مصاحبه شد. جمعآوری اطلاعات تا اشباع نظری ادامه یافت. سپس دادهها با استفاده از روش کدگذاری نظری تحلیل شد؛ درنتیجه، 54 مفهوم، 15 مقولۀ فرعی و 4 مقولۀ اصلی به دست آمد. درمورد زمینههای ازدواج زودهنگام ۳ مقولۀ اصلی حاصل شد. مقولۀ اول، عوامل مربوط به فرد است که پاسخگویی به نیازها، ضعف مهارتهای زندگی، فرار از شرایط سخت خانواده و تسهیلگرهای ازدواج را شامل میشود. مقولۀ دوم، عوامل والدینی است که اقتدار والدین، نگرانیهای والدین، اعتقادات فرهنگی-مذهبی والدین و مشکلات خانوادگی را در بر میگیرد. مقولۀ سوم نیز عامل اعتقادات و باورهای سنتی است. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز در یک مقولۀ اصلی و 6 مقولۀ فرعی، شامل مشکلات مربوط به بارداری و زایمان سخت، ضعف مهارتهای زندگی مشترک، خشونت جسمی و عاطفی، کمبود قدرت در منزل، احساس نارضایتی از زندگی و بازماندن از رشد اجتماعی مشخص شدند. به نظر میرسد ازدواج دختران زیر 18 سال، بیشتر یک ازدواج کنشی، احساسی، جبرانی، پاسخگرانه و نابالغ است. بنابراین، در سیاستهای جمعیتیِ مشوق ازدواج باید مراقب بود که اینگونه ازدواجها افزایش پیدا نکند.
مسعود حاجیزاده میمندی؛ رحمتاله دادور
چکیده
پژوهش حاضر بهدنبال شناخت رابطة ازخودبیگانگی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی در میان کارکنان دولتی شهر کرمان است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات ازخودبیگانگی شغلی ملوین سیمن[1] و رفتار شهروندی سازمانی پادساکف[2] است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامههای ازخودبیگانگی شغلی سیمن، رفتار شهروندی سازمانی پادساکف ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهدنبال شناخت رابطة ازخودبیگانگی شغلی با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی در میان کارکنان دولتی شهر کرمان است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریات ازخودبیگانگی شغلی ملوین سیمن[1] و رفتار شهروندی سازمانی پادساکف[2] است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامههای ازخودبیگانگی شغلی سیمن، رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و سلامت اجتماعی کییز[3] بوده است. جامعة آماری شامل کارکنان ادارههای دولتی شهر کرمان در سال 96 بوده است که نمونة آن 381 نفر مطابق جدول مورگان انتخاب شدهاند. روش تحقیق پیمایشی و روشهای تحلیل شامل ضریب همبستگی پیرسون و الگوی معادلة ساختاری است. از آزمون کالموگروفـاسمیرونوف نیز برای سنجش طبیعیبودن دادهها استفاده شده است. یافتهها رابطة خطی معکوس میان ازخودبیگانگی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی را تأیید میکند. رابطة ازخودبیگانگی شغلی با متغیرهایی مانند تحصیلات، درآمد، نوع شغل و... معکوس و منفی است و رابطة این متغیرها با رفتار شهروندی سازمانی و سلامت اجتماعی نیز مستقیم و مثبت برآورده شده است. [1]. Seeman [2]. Padsakov [3]. Keyes
رضا اسماعیلی؛ زینب قدربندفردشیرازی
چکیده
شیوع ویروس ناشناختۀ کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهمترین مسئلۀ پزشکی ـ اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهشهای اندکی در این زمینه انجام شده است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کردهاند، و شناخت ...
بیشتر
شیوع ویروس ناشناختۀ کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهمترین مسئلۀ پزشکی ـ اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهشهای اندکی در این زمینه انجام شده است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کردهاند، و شناخت تجربۀ آنان از کرونا بسیار اهمیت دارد. پژوهش حاضر برای توصیف تجربۀ سالمندان شیرازی، از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده کرده، و بر اساس طرح عملی کلایزی انجام شده است، 15 نفر مشارکتکننده را با نمونهگیری هدفمند انتخاب کرده و تحت مصاحبۀ عمیق نیمهساختاریافته قرار داده است.مقولات اصلی شناسایی شده از تجربۀ زیستۀ توصیفشده توسط سالمندان عبارتند از : تغییر جریان عادی زندگی؛ آشفتگی روحی؛ آشفتگی خانوادگی؛ لذت و فرصت؛ استیگما؛ بازتعریف مفاهیم؛ تقدیرگرایی؛ تدبیرگرایی؛ تقدیرگرایی همراه با تدبیرگرایی؛ تابآوری.
زهرا شهرزاد؛ سوسن باستانی؛ ابوعلی ودادهیر
چکیده
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهشهای جامعهشناسی پزشکی در دو دهۀ اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینهها و علل اعتماد به این طبها را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی در اقبال ...
بیشتر
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهشهای جامعهشناسی پزشکی در دو دهۀ اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینهها و علل اعتماد به این طبها را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی در اقبال به اقسام طبهای مکمل و جایگزین تجربه میشود که در خور پژوهشهای جامعهشناسانه است. پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش روایتپژوهی و انجام بیست و نه مصاحبۀ روایی با بیمارانی که تجربۀ درمان با طبهای جایگزین را داشتهاند، به این سؤال پاسخ میدهد که در روایت تجربۀ بیماری، اعتماد به نظام درمانی جایگزین چگونه شکل میگیرد و چه سنخهایی از آن قابل شناسایی است. بدین منظور با بهرهگیری از آرای گیدنز، چالش اعتماد به طب مدرن به مثابه نظام کارشناسی و بازسازی اعتماد به نظام درمانی جایگزین مورد بررسی قرار گرفته، و در نهایت، با تحلیل تماتیک یافتههای پژوهش، پنج سنخِ «اعتماد تدریجی»، «اعتماد نهادی»، «اعتماد مبتنی بر درمانگر»، «اعتماد معرفتشناختی»، و «اعتماد مبتنی بر تجربۀ زیستۀ دیگران» از یکدیگر متمایز شده است. همچنین برساخت طب جایگزین به مثابه «طب بی آسیب» و «طب آسان» به عنوان زمینههای مؤید اعتماد به طب مکمل و جایگزین مورد توجه قرار گرفته است.
زهرا زوار موسوی؛ مریم قاضی نژاد؛ منصوره اعظم آزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارائة تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئله ای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی به عنوان یک حقیقت تمام عیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارائة تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئله ای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی به عنوان یک حقیقت تمام عیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. در این راستا و برمبنای الگوی فوکویی تبارشناسی، این پرسش مطرح میشود که چه نوع بسترهای تاریخی، ترسیم چشم اندازی فقهی را در اقتصاد گفتمانی شادی، ممکن کرد؟ روش انجام پژوهش حاضر، تحلیل گفتمان فوکویی است؛ لذا جعبه ابزار تحلیلی مورد استفاده قرار میگیرد که برگرفته از رویکرد تاریخی فوکو در تحلیل گفتمان است. مطابق با یافته ها، میتوان آغاز حکمرانی سیاسی مبتنی بر فقه را در عصر صفویه، نقطة عطف اصلی دانست که از آن پس، عقلانیت جدید شادی از طریق به کارگیری مجموعه ای از تکنیکها، ممکن شد. تفکیک سازمانی، فراخوانی مجتهدان شیعی و اعطای مناصب قضایی- سیاسی به آنها، اعطای سیورغال و واگذاری موقوفات، از تکنیک های مهم به کار رفته است. این سامانه، به داشتن مناسبات ابزاری هرچه بیشتر با گفتمانهای مبتنی بر نفوذ، گرایش دارد.
سیدمصلح کهنه پوشی؛ مصطفی مهرآیین؛ مجید کاشانی؛ مهرداد نوابخش؛ بهرام قدیمی
چکیده
در دورة پهلوی اول ساختار سیاسی در ایران بهسمت ایجاد دولت مدرن و تسلطگفتمان تمرکزگرایی حرکت کرد و در این زمینه با تأسیس و تقویت نهادهای مختلفیمانند شورای عالی معارف و آموزش و پرورش مدرن، ملی گرایی باستان گرا مبتنی بر زبانفارسی مسلط شد. مقالۀ حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، مصوبات این شورا را از خلال مراحل توصیف، تفسیر و تبیین ...
بیشتر
در دورة پهلوی اول ساختار سیاسی در ایران بهسمت ایجاد دولت مدرن و تسلطگفتمان تمرکزگرایی حرکت کرد و در این زمینه با تأسیس و تقویت نهادهای مختلفیمانند شورای عالی معارف و آموزش و پرورش مدرن، ملی گرایی باستان گرا مبتنی بر زبانفارسی مسلط شد. مقالۀ حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، مصوبات این شورا را از خلال مراحل توصیف، تفسیر و تبیین متون مور دتحلیل قرار داده و با افشایلایه های پنهان و ایدئولوژیک این مصوبات، به تحلیل گفتمان مل یگرایی در جریاننوسازی نظام آموزش و پرورش پرداخته و مؤلف ههای ملی گرایی فرهنگی مبتنی بر یکنژاد و زبان را بررسی کرده است. براساس نتایج تحقیق م یتوان گفت که نوسازی نظامآموزشی با سیاست ترویج زبان فارسی و درپیش گرفتن استراتژی فرافکنی وحدت بهگذشته از طریق تاریخ سازی و با بهره گیری از مفاهیمی مانند باستان گرایی و نژادگرایی ازطریق استراتژ یهای طرد و ادغام تلاش کرد تا وحدت ملی مدنظر مل یگرایان را در شکلیکسان سازی محقق سازد و کثرت فرهنگی موجود در ایران را انکار و تنوع قومی و زبانیرا تضعیف کند.