علیرضا شجاعیزند
دوره 9، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 110-131
چکیده
کثرت تحقیقات انجامشده با موضوع «سنجش دینداری» و تداوم روبهگسترش آن نشان میدهد که مسئلهای به نام ضرورت و امکانِ سنجش دینداری چندان موضوعیت ندارد؛ درعینحال، مانع از تردیدافکنی در آنها و بازنگری در مقدمات بدیهی انگاشتهشدهاشان نبوده و نیست. بررسی تردیدها و وارسی مجددِ موضوع نشان داد که سنجش دینداری واجد ...
بیشتر
کثرت تحقیقات انجامشده با موضوع «سنجش دینداری» و تداوم روبهگسترش آن نشان میدهد که مسئلهای به نام ضرورت و امکانِ سنجش دینداری چندان موضوعیت ندارد؛ درعینحال، مانع از تردیدافکنی در آنها و بازنگری در مقدمات بدیهی انگاشتهشدهاشان نبوده و نیست. بررسی تردیدها و وارسی مجددِ موضوع نشان داد که سنجش دینداری واجد «ضرورتی جامعهشناختی» است؛ درعینحال که ممکن است بهکار مروّجان دینی و کارگزاران دولتی در حکومتهای دینی نیز بیاید. «امکانِ» این سنجش نیز با وجود ویژگیهای موضوعی و محدودیتهای روشی و ابزاری، بهکلی منتفی نیست؛ هرچند که انتظار از آن را با توجه به مقدورات جامعهشناسی باید تعدیل کرد. وارسیِ مسئله از منظر دینی نیز نشان داد که با وجود برخی حساسیتهای دینی به تجسس در احوال دیگران، اینکار با رعایت برخی شروط جایز و بلکه مفید و لازم است؛ بنابراین، میتوان برخی مؤیدات دینی نیز برای آن پیدا کرد. «بررسی ضرورت و امکان سنجش دینداری»، در عین پاسخگویی به تردیدهای مطرح در اینباب، کمک کرد تا انتظارات از نتایج حاصل از سنجش دینداری واقعی و متواضعانه شود.
محمد رضایی
دوره 3، شماره 4 ، دی 1388، ، صفحه 112-131
چکیده
مسئلۀ روش توجه چندانی را در مطالعات فرهنگی به خود جلب نکرده است. شاید نشـود ایـن غیبـت را نـوعی غفلـت یـااهمال تلقی کرد، بلکه بهتر است از وجود مناقشه بر سر این موضوع سخن گفت که آیا مطالعات فرهنگی مـیتوانـد روش-شناسی و تکنیک های متمایزی داشته باشد یا خیر؟ در این مقاله، ابتدا دربارة مناقشۀ مذکور بحث مـیشـود و سـپس، بـهمسائل مهمی پرداخته ...
بیشتر
مسئلۀ روش توجه چندانی را در مطالعات فرهنگی به خود جلب نکرده است. شاید نشـود ایـن غیبـت را نـوعی غفلـت یـااهمال تلقی کرد، بلکه بهتر است از وجود مناقشه بر سر این موضوع سخن گفت که آیا مطالعات فرهنگی مـیتوانـد روش-شناسی و تکنیک های متمایزی داشته باشد یا خیر؟ در این مقاله، ابتدا دربارة مناقشۀ مذکور بحث مـیشـود و سـپس، بـهمسائل مهمی پرداخته میشود که هرگونه بحث از روش مطالعات فرهنگی ناگزیر از توجه به آنهاست. دوگانـه هـای کمـی/کیفی، معرفتشناسی طرفدار بازنمایی/ اصالت ضد بازنمایی، چارچوب های رشته ای/ غیررشتهای، تجربـه/ نظریـه و بـالاخره،روش و نسبت آن با استراتژی های رهایی بخشی از جملۀ محورهای عمدة بحث در این مقاله اند.
علی محمد حاضری؛ محمد فکری
دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 115-136
چکیده
نفت از عناصر اساسی در شکلدهی به نظام اجتماعی و سیاسی ایران معاصر و نیز یکی از منابع اصلی تأثیرگذار در ظهور و سقوط حکومتهای ایران بودهاست. دولتهای تاریخ معاصر ایران هیچگاه نتوانستهاند بدون نفت کشور را اداره کنند. وقتی که درآمد نفتی منبع اصلی تأمین هزینههای حکومت باشد، با نوسان این درآمد، اقتدار حکومت نیز دچار بحران خواهد ...
بیشتر
نفت از عناصر اساسی در شکلدهی به نظام اجتماعی و سیاسی ایران معاصر و نیز یکی از منابع اصلی تأثیرگذار در ظهور و سقوط حکومتهای ایران بودهاست. دولتهای تاریخ معاصر ایران هیچگاه نتوانستهاند بدون نفت کشور را اداره کنند. وقتی که درآمد نفتی منبع اصلی تأمین هزینههای حکومت باشد، با نوسان این درآمد، اقتدار حکومت نیز دچار بحران خواهد شد. نحوة مواجهة دولتهای مختلف ایران با درآمدهای نفتی و چگونگی هزینهکردن این درآمدها نیز نقشی مهم در آیندة دولت داشتهاست. برای اثبات اینمدعا، در این مقاله کوشش شدهاست نقش نفت در حکومت محمدرضا پهلوی تبیین شود. برای اینمنظور، بهروش تاریخی و با استفاده از نظریة روانشناختی ماروین زونیس به تحلیل دوران حکومت محمدرضا پهلوی از زاویة نفت پرداخته شدهاست.
بهدلیل متکیبودن سلسلة پهلوی به شخص شاه و نقش کانونی او در رژیم، طبیعتاً ویژگیهای شخصیتی و روانی شاه در عملکرد و ساختار نظام تأثیر بسیاری میگذاشت. نفت از منابع اصلی و اساسی قدرت شاه بود و طبق نظریة زونیس، دو رکن از چهار رکن اساسی شخصیت شاه وابسته به نفت بود. یافتههای این مقاله مبین آن است که یکی از دلایل سقوط روانی شاه و بهتبع آن نظامِ متکی بر شخصِ شاه، بحرانهای نفتیِ منتهی به تزلزل ارکان روانی او بود.
معصومه باقری؛ حسین ملتفت
دوره 4، شماره 2 ، تیر 1389، ، صفحه 124-138
چکیده
پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم را در بین زنان حاشیهنشین و زنان مجرم زندانی در اهواز بررسی میکند. زنانیکه در مناطق مرکزی )غیرحاشیهای( شهر زندگی میکنند به عنوان گروه گـواه در نظـر گرفتـه شـدهانـد. واحـد تحلیـلدراین تحقیق فرد بوده است و حجم نمونه شامل 200نفر از زنان عادی و مجرم بالای 18سال شهر اهواز است کـه بـااستفاده از شیوه نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم را در بین زنان حاشیهنشین و زنان مجرم زندانی در اهواز بررسی میکند. زنانیکه در مناطق مرکزی )غیرحاشیهای( شهر زندگی میکنند به عنوان گروه گـواه در نظـر گرفتـه شـدهانـد. واحـد تحلیـلدراین تحقیق فرد بوده است و حجم نمونه شامل 200نفر از زنان عادی و مجرم بالای 18سال شهر اهواز است کـه بـااستفاده از شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهانـد. در سـطح اسـتنباطی از آزمـون خـیدو و رگرسـیون لجسـتیک وهمچنین ضرایب فی، کندال، کرامرز و ضریب همبستگی استفاده گردیــده است. یافتهها نشان میدهد بـین متغیرهـایمستقل )نوع منزل مسـکونی، تحصـیلات، وضـعیت اشـتغال، شـغل پـدر، طبقـه اجتمـاعی و محـل سـکونت ]حاشـیه وغیرحاشیه([ با متغیر وابسته )ارتکاب جرم( رابطه معنیداری وجود دارد و فقط متغیر محل تولد با متغیر وابسته هیچگونهرابطه معناداری را نشان نمیدهد.
حسین میرزایی؛ احسان باباخانی
دوره 12، 1(ویژه جامعه شناسی روستایی) ، فروردین 1397، ، صفحه 128-151
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر مهاجرت روستاییان آبهر پایین، از توابع شهرستان بدره در استان ایلام، به کشور استرالیا، با استفاده از روش کمی (پیمایش)، انجام شده است. نمونة این پژوهش را جمعیتی 100 نفری از کل مهاجران تشکیل دادهاند که 150 نفرند و بهروش گلولهبرفی انتخاب شدهاند. چارچوب نظری تحقیق شامل نظریات دافعه و ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر مهاجرت روستاییان آبهر پایین، از توابع شهرستان بدره در استان ایلام، به کشور استرالیا، با استفاده از روش کمی (پیمایش)، انجام شده است. نمونة این پژوهش را جمعیتی 100 نفری از کل مهاجران تشکیل دادهاند که 150 نفرند و بهروش گلولهبرفی انتخاب شدهاند. چارچوب نظری تحقیق شامل نظریات دافعه و جاذبة اورت لی و نظریة شبکه است. نتایج پژوهش نشان میدهد که میانگین سنی مهاجران 7/29 سال است، 82 درصد آنها را مردان تشکیل میدهند، تحصیلات 85 درصد از مهاجران دیپلم و راهنمایی است، 96 درصد از آنها در طبقة اقتصادی متوسط و پایین جای میگیرند و بیشتر آنها (56 درصد) ازطریق شبکة دوستی اقدام به مهاجرت کردهاند. ازمیان مجموع متغیرها، متغیرهای رضایت از امکانات رفاهی، شبکة دوستی، شبکة خویشاوندی، و نظارت اجتماعی، بهترتیب، بیشترین تأثیر را بر مهاجرت داشته اند. درپایان، با توجه به مصاحبه های انجامشده با تعداد زیادی از مهاجران، عامل دافعة مبدأ و وجود شبکة مهاجران در مقصد، علتهای اصلی مهاجرت از روستا شناخته شده اند.
مژگان عظیمی هاشمی؛ سعید شریعتی مزینانی؛ فائزه اعظم کاری
دوره 6، 3-4 ، مهر 1391، ، صفحه 131-156
چکیده
شهر مشهد مهمترین قطب زیارتی و کانون عمدۀ گردشگری مذهبی و زیارت در ایران است و بهویژه نزد شیعیان جهان نیز موقعیت ممتازی دارد و فضای کنش زیارتی سالانه میلیونها زائر است. با عنایت به جایگاه سفرهای دینی و معنوی در گردشگری جهانی، کیفیت و شرایط مقاصد زیارتی میتواند نقش مهمی در تعمیق و بهبود کیفیت کنش زیارت داشته باشد و شرایط مناسبی ...
بیشتر
شهر مشهد مهمترین قطب زیارتی و کانون عمدۀ گردشگری مذهبی و زیارت در ایران است و بهویژه نزد شیعیان جهان نیز موقعیت ممتازی دارد و فضای کنش زیارتی سالانه میلیونها زائر است. با عنایت به جایگاه سفرهای دینی و معنوی در گردشگری جهانی، کیفیت و شرایط مقاصد زیارتی میتواند نقش مهمی در تعمیق و بهبود کیفیت کنش زیارت داشته باشد و شرایط مناسبی برای تجربۀ معنوی زائر فراهم آورد. این نوشتار با عنایت به وجوه متعدد مقصد زیارتی، ابعاد فرهنگی و اجتماعی پایداری شهر زیارتی را واکاویده است.
رویکرد این مطالعه آن است که جامعۀ میزبان یا مجاوران، هم در بعد سختافزاری و هم در بعد نرمافزاری، لازم است جهت ارتقای کنش زیارتی زائران و گردشگران مذهبی تمهیداتی بیندیشند. هشت مؤلّفه و چهلودو شاخص در ذیل ابعاد اجتماعی، فرهنگی و گردشگری مذهبی پایدار استنباط شد و در فرآیند تحلیل عاملی تأییدی به حک و اصلاح رسید. شاخصهای مذکور در فرآیند مقایسۀ سلسلهمراتبی بهشیوۀ فازی رتبهبندی شد و وزن تأثیر بعد اجتماعی – فرهنگی مؤلفهها و شاخصهای آن در تقویت پایداری زیارت تعیین گردید. نتایج پیمایش سلسلهمراتبی نشان داد که از بین هشت مؤلّفۀ تأییدشده در نمایۀ شاخصهای اجتماعی - فرهنگی شهر زیارتی مطلوب که شامل امنیت، ایمنی، آموزش، فرهنگ میزبانی، هویت دینی، فضاهای مذهبی، فضاهای فرهنگی و تفریحی و سرمایۀ فرهنگی در شهر مشهد است، سه مؤلّفۀ امنیت شهری، ایمنی و آموزش به قدری اولویت دارند که سایر مؤلفهها را موقتاً بیتأثیر میکنند.
منیژه مقصودی؛ جبار رحمانی
دوره 5، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 132-153
چکیده
روششناسی در تحقیقات انسانشناختی، همانند سایر رشتههای علوم اجتماعی، بخش بسیار اساسی پژوهش بهشمار میآید. با وجود ادعاهایی که دربارة عام بودن روششناسیها وجود دارد، در حوزة انسانشناختی میبایست این مسئله را پذیرفت که روششناسیهای موجود برحسب نوع رابطة پژوهشگران فرهنگی با موضوع تحقیق و شرایط و زمینههای این رابطه شکل ...
بیشتر
روششناسی در تحقیقات انسانشناختی، همانند سایر رشتههای علوم اجتماعی، بخش بسیار اساسی پژوهش بهشمار میآید. با وجود ادعاهایی که دربارة عام بودن روششناسیها وجود دارد، در حوزة انسانشناختی میبایست این مسئله را پذیرفت که روششناسیهای موجود برحسب نوع رابطة پژوهشگران فرهنگی با موضوع تحقیق و شرایط و زمینههای این رابطه شکل گرفتهاند. این رابطه در زمینهای از پیشفرضهای روششناختی آن علم و نوع رابطة سیاسی که میان محقق و موضوع به طور ضمنی و صریح وجود دارد شکل میگیرند. این موضوع را بیش از همه میتوان در تحقیق در زمینة مسائل بومی که محقق هم جزئی از آن است دید. این نوع پژوهشها خارج از عرف روششناسی پژوهشهای فرهنگی در انسانشناسی است که محققی غریبه و غربی، در مورد مردمی بومی و غیرغربی به پژوهش میپردازد. در این مقاله بر مبنای کار میدانی انسانشناختی در حوزة مناسک دینی در ایران (حوزهای که خود محققان هم بدان تعلق داشتهاند)، به طرح روششناسی گفتگویی برای انسانشناسی بومی خواهیم پرداخت. برای این هدف با نقد معرفتشناختی پارادایم روششناسی انسانشناختی و کاستیهای آن برای انسانشناسی بومی، و با توجه به این بحث که فرهنگ بیش از همه در حوزة ناخودآگاه ذهن مردم قرار دارد، روششناسی گفتگوی معطوف به خودآگاهی مطرح شده است. بر مبنای این روششناسی، گفتگو مناسبترین راهی است که دانش ضمنیای که محقق و موضوع در آن مشترک هستند، در قالب گفتار، به سطح خودآگاه و به موضوعی برای تأملات انسانشناختی و فرهنگی تبدیل شود.
احمد محمدپور؛ ابوبکر شریعت پناه؛ احمد غلامی
دوره 7، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 137-159
چکیده
هدف این مقاله بررسی شیوة برساخت هویت ازطریق مصرف موسیقی، مخصوصاً موسیقی عامهپسند، درمیان جوانان است. ازآنجاکه موسیقی امروزه همهمکانی شده و بهمنزلة کرداری اجتماعی بهشدت درمیان جوانان رایج شده است، بررسی و تحلیل آن میتواند زوایایی نهفتة این گرایش را آشکار کند. در جهان مدرن امروز مقولة برساخت هویت دربین جوانان خصلتی پیچیده ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی شیوة برساخت هویت ازطریق مصرف موسیقی، مخصوصاً موسیقی عامهپسند، درمیان جوانان است. ازآنجاکه موسیقی امروزه همهمکانی شده و بهمنزلة کرداری اجتماعی بهشدت درمیان جوانان رایج شده است، بررسی و تحلیل آن میتواند زوایایی نهفتة این گرایش را آشکار کند. در جهان مدرن امروز مقولة برساخت هویت دربین جوانان خصلتی پیچیده و چندلایه به خود گرفته است. فرایند هویتسازی بیشتر بهصورت موضوعی نشانهشناختی درآمده است. مصرف موسیقی یکی از این نوع کردارهای نشانهشناختی قلمداد میشود. کردار نشانهشناختی تحت تأثیر اندیشة سوسور بهاینمعناست که هر کردار اجتماعی درقالب رابطة دال و مدلول تداعیکنندة معانی خاصی است که در دل اشیا و شیوههای اجتماعی نهان شده است.
در این مطالعه بر مبنای نمونهگیری نظری با 30 مصاحبة عمیق و نیمهساختارمند از دانشجویان مرحلة مصاحبه به حد اشباع رسید. تجزیه و تحلیل محتوای مصاحبهها برمبنای تحلیل موضوعی صورت گرفت. نتایج مبین آن است که جوانان با مصرف موسیقی عملاً دغدغهها و مسائل خـود را مطـرح مـیکنند. موسیقی ابزاری است که آنها ازطریق آن زندگی خود را معنادار و هویت خویش را غنی میکنند. جوانان با استفاده از تکنولوژی و ادوات مدرن موسیقی، بهمثابة پدیدهای جهانی، محلیگرایی خود را نیز ثابت میکردند. وجود گفتمانهای متعدد و گاه متعارض در نحوة تفسیر و قرائت ژانر موسیقی ازسوی جوانان تأثیرگذار است.
علی یعقوبی چوبری؛ مژگان کاردوست جورشری
دوره 1، شماره 2 ، تیر 1385، ، صفحه 140-163
چکیده
یکی از نشانه های رشد هر جامعه وجود انجمن ها و نهادهای غیر دولتی در آن جامعه می باشد.امروزه انجمن های علمی نوعی سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و دارای کارکردهای آشکار و پنهان متعددی برای نظام آموزشی می باشند.مقاله حاضر حاصل بخشی از پژوهشی است که به شناسایی راهکارهای علمی تقویت انجمن های علمی-آموزشی معلمان استان گیلان می پردازد.ر.ش مطالعه ...
بیشتر
یکی از نشانه های رشد هر جامعه وجود انجمن ها و نهادهای غیر دولتی در آن جامعه می باشد.امروزه انجمن های علمی نوعی سرمایه اجتماعی محسوب می شوند و دارای کارکردهای آشکار و پنهان متعددی برای نظام آموزشی می باشند.مقاله حاضر حاصل بخشی از پژوهشی است که به شناسایی راهکارهای علمی تقویت انجمن های علمی-آموزشی معلمان استان گیلان می پردازد.ر.ش مطالعه در این تحقیق روش پیمایشی است،جامعه آماری شامل کلیه دبیران مقطع دبیرستان در رشته هایی است که دارای انجمن علمی مانند ریاضی،فیزیک،شیمی،زبان ادبیات،علوم اجتماعی،و روان شناسی بودهاند.حجم نمونه با توجه به جدول مورگان در حدود 354 نفر بوده که 99 نفر آنان را عضو 355 نفر را غیر عضو تشکیل می دهند..شیوه نمونه گیری ترکیبی از روشهای نمونه گیری تصادفی ساده،نمونه گیری تصادفی طبقه ای و نمونه گیری طبقاتی سیستماتیک می باشد.ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که پس از تست مقدماتی و سنجش اعتبار و پایاییی بر روی جامعه آماری توزیع گردید.نتایج به دست آمده نشان میدهد بین سن و مدرک تحصیلی با میزان آشنایی و مشارکت در انجمنهای علمی-آموزشی رابطه ای معنی دار وجود دارد،ولی بین سن و مدرک تحصیلی با نوع نگرش معلمان در خصوص انجمن های علمی-آموزشی رابطه معنی داری وجود ندارد.همچنین بین جنس،محل سکونت،سنوات خدمت با میزان آشنایی نوع نگرش و میزان مشارکت در خصوص انجمن های علمی -آموزشی رابطه معنی داری وجود ندارد.و سرانجام بین میزان آشنایی با نوع نگرش و میزان مشارکت در انجمن های علمی-آموزشی معلمان رابطه معنی دار وجود دارد:و نیز بین نوع نگرش با میزان مشارکت در انجمن های علمی-آموزشی معلمان رابطه معنی دار مشاهده گردیده است.
الهام نصیریپور
دوره 6، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 145-168
چکیده
امروزه، اندیشۀ میشلفوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشمگیری روبهرو شده؛ بهنحویکه پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسیهای خود تحت تأثیر مبانی و اندیشۀ فوکو قرار گرفتهاند. امّا مسئلۀ عمدهای در بهرهگیری متفکران مسلمان وجود دارد، بیتوجهی به اقتضائات ...
بیشتر
امروزه، اندیشۀ میشلفوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشمگیری روبهرو شده؛ بهنحویکه پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسیهای خود تحت تأثیر مبانی و اندیشۀ فوکو قرار گرفتهاند. امّا مسئلۀ عمدهای در بهرهگیری متفکران مسلمان وجود دارد، بیتوجهی به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعۀ اسلامی ایران است که این امر انحراف از مسیر مناسبِ فضاهای فکری- فرهنگی در تبیین مسائل اجتماعی- سیاسی را به دنبال خواهد داشت.
بنابراین، در این نوشتار با توجه به رویکرد انتقادی جامعهشناسی، مهمترین و اصلیترین هدف، ارائۀ فهمی صحیح و درخور شأن پژوهشگران علوم انسانی با توجه به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعۀ اسلامی ایران است و برای دستیابی به این مهم، از یکسو، به بررسی و ارزیابی انتقادی مبانی اندیشۀ فوکو و از سوی دیگر، مطالعۀ موردی آرای چندتن از پیروانش پرداختیم. در آخر، آنچه این پژوهش انتقادی و بررسی توصیفی- تحلیلی بدان دست یافت آن بود که انطباق یا تلفیق آرای فوکو، به دلیل مبانی نسبیگرایانه و رد معنا و حقیقت ثابت، با مبانی اندیشهای دین سازگار نیست، امّا از آن جهت که ما را متوجه امری بیرونی مینماید مطلوب است و میتواند مورد توجه ما باشد، امّا باید دقت کنیم که اسیر زمینهها و تاریخیگرایی نشویم.
اصغر میرفردی؛ سیروس احمدی؛ زهره رفیعی بلداجی
دوره 5، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 147-168
چکیده
ارزشها از بنیادیترین عوامل جهتدهندۀ رفتارهای انسانی در هر جامعهای به شمار میآیند و نقش مهمی در رشد و توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایفا میکنند. اولویتهای ارزشی که از جامعهای به جامعة دیگر تفاوت دارند بازتاب تجربههای متفاوت مردم مختلف هستند. این مطالعه با استفاده از نظریة تحول فرهنگی اینگلهارت، درصدد شناخت اولویتهای ...
بیشتر
ارزشها از بنیادیترین عوامل جهتدهندۀ رفتارهای انسانی در هر جامعهای به شمار میآیند و نقش مهمی در رشد و توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایفا میکنند. اولویتهای ارزشی که از جامعهای به جامعة دیگر تفاوت دارند بازتاب تجربههای متفاوت مردم مختلف هستند. این مطالعه با استفاده از نظریة تحول فرهنگی اینگلهارت، درصدد شناخت اولویتهای ارزشی معلمان و ارتباط آن با برخی عوامل اقتصادی-اجتماعی است. دادههای پژوهش بهشیوۀ پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. حجم نمونه شامل 343 معلم شاغل در ادارۀ آموزش و پرورش شهرستان بروجن بوده که به شیوۀ تصادفی چند مرحلهای انتخاب شده بودند. نتایج حاصل از یافتههای پژوهش نشان دادند که معلمان دارای اولویتهای ارزشی مادیگرایانه هستند و تفاوتی در اولویتهای ارزشی گروههای سنی مختلف معلمان مشاهده نشد. از بین متغیرهای مستقل تحقیق "احساس امنیت اجتماعی"، "جنسیت" و "درآمد" رابطة معناداری با اولویتهای ارزشی داشتند.
نرگس نیکخواه قمصری؛ مینا هلالی ستوده
دوره 7، شماره 3 ، مهر 1392، ، صفحه 150-170
چکیده
مقالۀ حاضر با تمرکز بر روابط قدرت و مقاومت مندرج در سرمایۀ کلامی گفتمانهای رقیبی که در متن منازعۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو دهۀ پیش از انقلاب اسلامی (1357) حاضرند، چگونگی برساختهشدن محدودۀ معنایی و ساختار اجتماعی سوژۀ زن انقلابی را نشان میدهد. بدینمنظور، با تکیه بر بنیان نظری و روششناسی که از پیوند استراتژیک امکانات مفهومی ...
بیشتر
مقالۀ حاضر با تمرکز بر روابط قدرت و مقاومت مندرج در سرمایۀ کلامی گفتمانهای رقیبی که در متن منازعۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو دهۀ پیش از انقلاب اسلامی (1357) حاضرند، چگونگی برساختهشدن محدودۀ معنایی و ساختار اجتماعی سوژۀ زن انقلابی را نشان میدهد. بدینمنظور، با تکیه بر بنیان نظری و روششناسی که از پیوند استراتژیک امکانات مفهومی نظریۀ گفتمانی لاکلاو و موفه و نظریۀ تاریخی–گفتمانی وداک برآمده است، نگاهی گذرا به سوژگی زنانه در گفتارِ مهمترین شخصیتهای سیاسی و فرهنگی دوران مزبور، یعنی محمدرضا پهلوی و امامخمینی(ره)، افکنده و در پیوند با رخدادهای زمینه، فرایند واسازی گفتمانهای سنتی و مدرن و در پی آن ساختزدایی از «زن بهعنوان سوژۀ صرفاً جنسی یا جنسیتی» را در پرتو ظرفیتهای زبانی اندیشهپردازان شاخص انقلاب اسلامی ـآیتاله مطهری، دکترشریعتی و امامخمینی(ره)ـ بررسی کردهایم. سپس چگونگی شکلگیری مفهوم «زن بهعنوان سوژۀ انسانی» را درون شبکههای معنایی صورتبندی گفتمان انقلاب اسلامی به تصویر کشیدهایم.
سعید معیدفر؛ سارا دارابی
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 154-176
چکیده
این مقاله تلاشی است برای فهم ذهنیت سوژه های اجتماعی(دانش آموزان) در میانه گفتمان های مختلف موثر(خانواده و مدرسه). پیش فرض مقاله این است که این دو نهاد همسو نیستند،بلکه در سطح اهداف و عملکرد با هم متفاوتند. در این تحقیق، با روشی تجربی تقاطع این گفتمان ها در مدرسه بررسی می شود.به این منظور با 30 دانش آموز،5 نفر از اولیای مدرسه،و 15 نفر از والدین ...
بیشتر
این مقاله تلاشی است برای فهم ذهنیت سوژه های اجتماعی(دانش آموزان) در میانه گفتمان های مختلف موثر(خانواده و مدرسه). پیش فرض مقاله این است که این دو نهاد همسو نیستند،بلکه در سطح اهداف و عملکرد با هم متفاوتند. در این تحقیق، با روشی تجربی تقاطع این گفتمان ها در مدرسه بررسی می شود.به این منظور با 30 دانش آموز،5 نفر از اولیای مدرسه،و 15 نفر از والدین مصاحبه کیفی انجام شده است.می توان دید که دو گفتمان خانواده و مدرسه در 4 مولفه تحصیل،مذهب،پرورش سیاسی و انضباط در مقابل یکدیگر قرار می گیرند.هر کدام دانش آموز را در تملک خود می داند و سعی میکند در زمان و مکان تحت سیطره خودش،به ذهنیت دانش آموزان مطابق با آرمان های خویش شکل دهد.بدین ترتیب گاه در سطح اهداف و گاه در سطح عملکرد بین آنها تنش وجود دارد.این تنش موجب می شود هویت دانش آموز به مواضع گوناگونی فراخوانده شود.مهمترین علت تفاوت مدرسه و خانواده در درجه استقلال آنها از گفتمان دولت است.
محمود شارع پور؛ مریم شعبانی
دوره 10، 2-3 ، تیر 1395، ، صفحه 154-182
چکیده
گسترش چشمگیر سکونت در کلانشهرها در سالهای اخیر، مسائل و مشکلات خاصی را در زندگی شهری بهوجود آوردهاست. زندگی شهری الزامات و ویژگیهای مختلفی دارد که یکی از مهمترین آنها توجه به سطح دانش و آگاهی مردم دربارة مسئولیتهای شهروندیشان در شهرهاست که در ادبیات امروزی آن را آموزش شهروندی میگویند. روش تحقیق حاضر پیمایش است. جمعیت ...
بیشتر
گسترش چشمگیر سکونت در کلانشهرها در سالهای اخیر، مسائل و مشکلات خاصی را در زندگی شهری بهوجود آوردهاست. زندگی شهری الزامات و ویژگیهای مختلفی دارد که یکی از مهمترین آنها توجه به سطح دانش و آگاهی مردم دربارة مسئولیتهای شهروندیشان در شهرهاست که در ادبیات امروزی آن را آموزش شهروندی میگویند. روش تحقیق حاضر پیمایش است. جمعیت تحقیق را کلیة شهروندان شهر ساری با ضابطة سنی 18 سال و بالاتر تشکیل دادهاند که از میان آنها 437 نفر، با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای و تصادفی، بهمنزلة جمعیت نمونه، انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد میزان آگاهی شهروندان از ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مسئولیتها در سطح متوسط است. بیشترین آگاهی به بعد اجتماعی مربوط است و فقط تفاوت جنسیتی در بعد اقتصاد شهر معنادار است؛ بهعبارت روشنتر، آگاهی زنان بیشتر از مردان است. ارزیابی مؤلفههای ابعاد حاکی از آن است که بیشترین میزان آگاهی، در بعد اجتماعی، مربوط به لزوم کمک به پیشبرد اهداف شهر سالم، پویا و بانشاط؛ در بعد فرهنگی، درباب لزوم احترام به اقوام؛ در بعد اقتصادی، مربوط به لزوم پرداخت عوارض شهری؛ و در بعد سیاسی، مرتبط با لزوم چگونگی انتخاب مقامات شهری است.تطابقیافتههای حاصل از ابعاد آگاهی از مسئولیتها، برحسب متغیرهای زمینهای معنادار، بر پایینبودن سطح آگاهی جوانان و تفاوت معنادار آن با آگاهی والدین دلالت دارد.
محمدامین قانعی راد؛ محمد توکل؛ حسین سوختانلو
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 156-184
چکیده
هدف این مقاله بررسی عوامل انگیزشی و اجتماعی دانشجویان تحصیلات تکمیلی،به عنوان بخشی از کنشگران اجتماع علمی ایران، از نگارش مقالات بین المللی (آی. اس.آی) است. در بخش نظری با هدف فراهمساختن دانش زمینهای لازم برای ورود بهمیدان تحقیق دیدگاههای رایج در جامعه شناسی علم ازجمله مدل کارکردی، مدلمبادله، مدل برساختگرایی اجتماعی و مدل میدانی ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی عوامل انگیزشی و اجتماعی دانشجویان تحصیلات تکمیلی،به عنوان بخشی از کنشگران اجتماع علمی ایران، از نگارش مقالات بین المللی (آی. اس.آی) است. در بخش نظری با هدف فراهمساختن دانش زمینهای لازم برای ورود بهمیدان تحقیق دیدگاههای رایج در جامعه شناسی علم ازجمله مدل کارکردی، مدلمبادله، مدل برساختگرایی اجتماعی و مدل میدانی علم را مرور کرده ایم. روشپژوهش نیز با توجه به لزوم فراهمساختن امکان ورود به ساحت معنایی، براساس نظریۀمبنایی تدوین شده است. در این تحقیق با 71تن از دانشجویان کارشناسی ارشدرشته های علوم پایه و مهندسی دانشگاه تهران مصاحبۀ عمیق به عمل آمد. اینمصاحبه ها طی سه مرحله کدگذاری شدند و در نهایت روایت تحلیلی از این مقولاتاستنباط شد. خط اصلی این تحلیل، که در واقع روایتی توصیفی- تحلیلی دربارۀموضوع تحقیق است، شامل چهار مقولۀ هستهای است. این چهار مقوله به ترتیبعبارتاند از «ذهنیت فرهنگی پیشین دربارۀ دانشگاه» به عنوان شرط زمینهای شروعفرایند، «وضعیت اجتماعی» و «وضعیت نظام آموزش عالی» بهعنوان عوامل ساختاریمؤثر در راهبردهای دانشجویان و سرانجام مقولۀ «کنشهای راهبردی دانشجویان برای کنترل، اداره و برخورد با اوضاع خاص». سرانجام پژوهش به مقولۀ تحلیلی «رشد تولیدمقالات بین المللی» بهمثابۀ پیامد ناخواستۀ این فرآیند دست مییابد. نتیجۀ پژوهشنشان میدهد دانشجویان عمدتاً با نگاه آرمانی وارد دانشگاه میشوند و در برخورد باوضعیت نامساعد و محدودیتهای دانشگاه و جامعه، که با انتظارات ذهنی آنانسازگاری ندارد، انگیزۀ مهاجرت تحصیلی در آنها تقویت میشود. آنان در چنینموقعیتی نگارش مقالات بین المللی را وسیلهای تسهیل کننده برای تحقق راهبرد خودمییابند. بدین ترتیب، بخشی از افزایش سهم ایران در تولید دانش جهانی را میتوانپیامد ناخواستۀ انگیزههای راهبردی دانشجویان برای تدارک مقدمات مهاجرت از کشورقلمداد کرد.
محسن نیازی
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 158-181
چکیده
شیوههای تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روششناختی نامیدهاند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روششناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند.
رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبشهای متعدد روششناختی مسیر پیشرفت روشهای تحقیق را ...
بیشتر
شیوههای تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روششناختی نامیدهاند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روششناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند.
رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی- اجتماعی در طی جنبشهای متعدد روششناختی مسیر پیشرفت روشهای تحقیق را پیمودهاند. موج اول روششناسی با کمیّتگرایی و تجربهگرایی آغاز گردید. پس از یک دوره غلبة کمّیگرایی، نقص روشهای کمی در نشاندادن افکار و نیّات مردم دربارة فعالیتها و وقایع خاص و پیچیده مشخص گردید. موج دوم روششناختی تحت عنوان تحقیق کیفی در دهههای 80-1970 میلادی با تأکید بر ادراک فرآیندهایی که به نتایج مورد مطالعه منجر میشوند، گسترش یافت. در دهة اخیر، محدودیتهای روشهای کیفی در تعمیم یافتهها، درهمآمیزی یافتههای تحقیق با ارزشهای خاص محقق و مشکلات اعتبار و پایایی دادهها بهعنوان چالشهای مهم فراروی تحقیقات کیفی معرفی شدهاند. از این رو، توجه به رویکرد تلفیقی بهعنوان جنبش سوم روششناختی از اهمیتی خاص برخوردار است.
ایدة اصلی روش تلفیقی که از آن به رویکرد چندخصلتی، چندروشی یا شیوة آمیخته نیز یاد میشود، این است که ترکیب رویکردهای کمی و کیفی درک مناسبتر و جامعتری از موضوعات تحقیق به دست میدهد. در این رویکرد، ضعفها و محدودیتهای هریک از تحقیقات کمّی و کیفی جبران میشود. همچنین، این شیوه شواهد و مدارک جامعتری را برای پژوهش موضوع تحقیق ارائه میدهد و به محقق کمک میکند تا به سؤالاتی پاسخ دهد که رویکردهای کمّی یا کیفی به تنهایی نمیتوانند پاسخگوی آنها باشند.
هدف اصلی این مطالعه بررسی تطبیقی روششناسی کمّی و کیفی و شناسایی محدودیتهای روششناختی هریک از این دو رویکرد و ارائة مدل تلفیقی بهعنوان راهکار اساسی روششناختی در مطالعات انسانی- اجتماعی است.
سیمین نجاتی حاتمیان
دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 167-187
چکیده
سقطجنین ارادی یکی از روشهای ختم باداریهای ناخواسته قلمداد میشود که اغلب غیرقانونی و غیربهداشتی صورت میگیرد. فرایند تصمیمگیری و اقدام به سقط پیچیده و دشوار است و زنان زیادی طی این فرایند از جنبههای جسمی، روحی و اجتماعی تحت تأثیر قرار میگیرند. هدف این پژوهش کسب شناخت بیشتر از تجربة سقطجنین عمدی و غیرقانونی در میان زنان ...
بیشتر
سقطجنین ارادی یکی از روشهای ختم باداریهای ناخواسته قلمداد میشود که اغلب غیرقانونی و غیربهداشتی صورت میگیرد. فرایند تصمیمگیری و اقدام به سقط پیچیده و دشوار است و زنان زیادی طی این فرایند از جنبههای جسمی، روحی و اجتماعی تحت تأثیر قرار میگیرند. هدف این پژوهش کسب شناخت بیشتر از تجربة سقطجنین عمدی و غیرقانونی در میان زنان بوده است. یافتهها با استفاده از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی و انجام مصاحبههای نیمهساختیافته از بین 28 خانم متأهل ساکن شهر تهران که دستکم یکبار سابقة اقدام به سقطجنین غیرقانونی داشته و به روش گلولهبرفی جستوجو شدهاند جمعآوری شده است. تجزیه و تحلیل یافتهها به کمک نظریة مبنایی و کدگذاری متون حاصل از مصاحبهها صورت گرفته و نتایج حاصل از آن به سه بخش تصمیمگیری برای انجام سقط، اقدام به سقط و پیامدهای پس از سقط تقسیم شده است. یافتهها نشان میدهد که تصمیمگیری برای ادامهدادن یا ختم بارداری ناخواسته دشوارترین بخش فرایند اقدام به سقط محسوب میشود. در فرایند تصمیمگیری عوامل متعددی چون نظر همسر، دیدگاه مذهبی فرد و نظر دیگر اطرافیان ایفای نقش میکند. بهعلاوه، اقدام به سقط میتواند بر روابط زن با شوهر، اطرافیان، فرزندان دیگر و شغل فرد نیز تأثیر بگذارد که در زمرة پیامدهای اجتماعی سقطجنین قابل بررسی هستند. بهطور کلی، سقطجنین غیرقانونی زنان پاسخگوی این تحقیق تجربهای مهم و چالش برانگیز ارزیابی شده و علیرغم احساس رهایی اولیه پس از اقدام به سقط، پیامدهای جسمی، روحی و اجتماعی آن برای مدتهای طوﻻنی زن و خانوادة او را درگیر میکند.
سمیرا کلهر
دوره 3، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 171-195
چکیده
پیمایش های عمومی در ایران نشان داده است که از نظر مردم پس از گرانی و بیکاری و با اندکی فاصله، اعتیادمهمترین مشکل اجتماعی معرفی میشود، و همواره حدود 90در صد نردم اعتیاد را یک مسـاله جـدی دانسـتهاند. همچنین حدود نیمی از زندانیان و تعداد زیادی از مجازاتهای اعدام در ایران با این مساله اجتماعی ارتبـاطدارد. در باره موضوع اعتیاد پژوهشهای ...
بیشتر
پیمایش های عمومی در ایران نشان داده است که از نظر مردم پس از گرانی و بیکاری و با اندکی فاصله، اعتیادمهمترین مشکل اجتماعی معرفی میشود، و همواره حدود 90در صد نردم اعتیاد را یک مسـاله جـدی دانسـتهاند. همچنین حدود نیمی از زندانیان و تعداد زیادی از مجازاتهای اعدام در ایران با این مساله اجتماعی ارتبـاطدارد. در باره موضوع اعتیاد پژوهشهای زیادی هم انجام شده است، اما پژوهشی که تفـاوتهـا را بـر حسـبمناطق مختلف ایران تحلیل کرده باشد، کمتر است. مطالعه حاضر ، تحلیل ثانویهای است که از پیمایشی کـه در23استان در سالهای 2005-2003و با نمونه ای برابر 13364نفر انجام شد. نتایج متغیرهای به دسـت آمـده ازآن پیمایش همراه با سایر شاخصهای جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی هر منطقه برای درک تفاوت میـان منـاطقتحلیل شده است. یافتهها بر حسب متوسط رفتار یا عقیـده پاسـخگویان هـر منطقـه نسـبت بـه مـواد مخـدر وشکافه ای منطقه ای و تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته ارائه شدهاند
لیلا یزدان پناه؛ فاطمه صمدیان
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 176-208
چکیده
مقاله حاضر به موضوع اختلال هویت جنسیتی با تاکید بر ویژگی های خانوادگی افراد دارای این اختلال،در مقایسه با افراد بهنجار،می پردازد.هویت ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها هویت جنسیتی است که در سنین کودکی کسب می شود و عوامل و شرایط خاصی، مخصوصا در بستر خانوداه،در شکل گیری آن نقش دارد.اختلال هویت جنسیتی که عبارت است از :"تمایل پایدار به تعلق ...
بیشتر
مقاله حاضر به موضوع اختلال هویت جنسیتی با تاکید بر ویژگی های خانوادگی افراد دارای این اختلال،در مقایسه با افراد بهنجار،می پردازد.هویت ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها هویت جنسیتی است که در سنین کودکی کسب می شود و عوامل و شرایط خاصی، مخصوصا در بستر خانوداه،در شکل گیری آن نقش دارد.اختلال هویت جنسیتی که عبارت است از :"تمایل پایدار به تعلق به جنس مقابل یا ناراحتی مفرط از جنسیت تعیین شده و نقش جنسی نسبت داده شده به فرد"،وضعیتی نادر است،اما بی توجهی به آن می تواند پیامدهای ناگواری برای فرد،خانواده و جامعه داشته باشد.هدف اصلی مقاله:مطالعه ویژگیهای فردی،خانوادگی و .... افراد مبتلا به اختلال یاد شده در استان و شهر کرمان بوده است.برای رسیدن به هدف پژوهش همه افراد دارای اختلال هویت جنسیتی که مراجعه کنندگان به سازمان بهزیستی استان کرمان را در بر میگیرند(15 نفر) انتخاب شدند.افراد مذکور در سازمان یادشده دارای پرونده های مخصوص با پرسش نامه های پرشده استاندارد هستند و و جود اختلال در آنها با معاینات پزشکی مخصوص محزر شده است.این تحقیق از نوع نیمه آزمایشی است.آزمودنی های ذکر شده که صفت اصلی آنها دارا بودن اختلال است،به عنوان گروه آزمایش در نظر گرفته شدند و 15 نفر از افرادی که فاقد اختلال بودند با روش همسان سازی به عنوان گروه گواه مورد بررسی قرار گرفتند.داده های اصلی ضمن مصاحبه با هر دو گروه و همچنین تحلیل پرونده های افراد دارای اختلال جمع آوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش نشان داد،که در متغیرهای مختلف فردی و خانوادگی،نظیر نوع رفتار والدین در دوران کودکی،برخورد با کودک در زمینه یادگیری الگوهای رفتاری مناسب جامعه،همراهی عاطفی اعضای خانواده،آمیختگی عاطفی،ارتباط موثر اعضا در درون خانواده،تجربه سواستفاده جنسی و استفاده از لباس ها،آرایش و رفتار جنس مخالف در کودکی،بین گروه گواه و آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد.
محمدرضا طالبان
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 176-200
چکیده
این مقاله به نقد مدعا و ادلة اثبات مدعای محدثی درخصوص امتناع سنجش یا
اندازه گیری دین داری می پردازد. در خصوص مدعای امتناع گفته ایم که محدثی
اندازه گیری دین داری را به امری ناممکن تبدیل کرده است. مضافاً اینکه، ضرورت
اندازه گیری و تعبیة سنجه ای برای دین داری از ضرورت پاسخ به پرسش ها و وارسی
مدعاهای نظری درخصوص دین داری نتیجه می شود که ...
بیشتر
این مقاله به نقد مدعا و ادلة اثبات مدعای محدثی درخصوص امتناع سنجش یا
اندازه گیری دین داری می پردازد. در خصوص مدعای امتناع گفته ایم که محدثی
اندازه گیری دین داری را به امری ناممکن تبدیل کرده است. مضافاً اینکه، ضرورت
اندازه گیری و تعبیة سنجه ای برای دین داری از ضرورت پاسخ به پرسش ها و وارسی
مدعاهای نظری درخصوص دین داری نتیجه می شود که از وظایف اصلی پژوهشگران
علوم اجتماعی و روا ن شناسی است. در مقام اثبات مدعا نشان داده شده است که ادلة
محدثی اختصاص به موضوع دین داری ندارد. این ادله یا نقدی پارادایمی در نفی
اندازه گیری کلیة پدیده های انسانی محسوب می شوند یا کلیة متغیرهای مرکب در علوم
اجتماعی را شامل می گردند که نیازمند شاخص سازی هستند. در پایان، به را ه حل
محدثی پرداخته و نشان داده ایم که اگر نقد محدثی را در کنار را ه حل وی بگذاریم،
چیز زیادی از آن باقی نمی ماند؛ ضمن آنکه کلیة نقدهای محدثی درخصوص امتناع
اندازه گیری دین داری به راه حل ایشان نیز قابل تسری است.
علی اصغر مقدس؛ جلیل ایران محبوب
دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 201-234
چکیده
هدف این مقاله مطالعه وضع طبقات اجتماعی و تحرک اجتماعی در چهار شهر استان فارس و شهر بوشهر از استان بوشهر است.با انتخاب تصادفی این چهار شهر و انتخاب شهری بندری در جنوب امکان مقایسه بیشتر فراهم آمد.نمونه ای با حجم 1833 از بین جمعیت شاغل این پنج شهر به صورت تصادفی یرگزیده شده است و طبقات اجتماعی بر حسب معیارهای قدرت اقتصادی،قدرت سازمانی و ...
بیشتر
هدف این مقاله مطالعه وضع طبقات اجتماعی و تحرک اجتماعی در چهار شهر استان فارس و شهر بوشهر از استان بوشهر است.با انتخاب تصادفی این چهار شهر و انتخاب شهری بندری در جنوب امکان مقایسه بیشتر فراهم آمد.نمونه ای با حجم 1833 از بین جمعیت شاغل این پنج شهر به صورت تصادفی یرگزیده شده است و طبقات اجتماعی بر حسب معیارهای قدرت اقتصادی،قدرت سازمانی و قدرت تخصصی مورد بررسی قرار گرفته است.تحرک اجتماعی نیز بر حسب تحرک طبقاتی و شغلی و انواع آن یعنی تحرک صعودی و نزولی و افقی و تحرک فرانسلی و بین نسلی نیز مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها نشلن میدهد که در نیم قرت اخیر در جامعه شهری ما تحرک شغلی عمیقی صورت پذیرفته است که عامل موثر در آن تحصیلات و تغییر ساختار شغلی در جوامع جدید است. طبقات و اقشار اجتماعی نیز دچار تحول و تغییر قرار گرفته است،لکن تحرک طبقاتی به سهولت تحرک شغلی نیست.ثروت و قدرت سازمانی دو استوانه اصلی طبقات اجتماعی اند که دسترسی به آنها به سادگی دسترسی به تحصیل و مدرک رسمی نیست.شهرهای مختلف فارس و بوشهر از نظر طبقات و تحرک اجتماعی تفاوتهایی دارند. در شهری مانند بوشهر جامعه بسته تر و ئر شهری مانند آباده و کازرون جامعه از نظر تحرک اجتماعی بازتر است.
منصوره اعظم آزاده؛ هاوژین بقالی
دوره 6، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 4-29
چکیده
با پایان جنگ سرد و عقبنشینی سوسیالیسم دربرابر نظام سرمایهداری و شکست روند نوسازی در بین دولتهای جهان اسلام، زمینه برای رشد فکری جریانی ایدئولوژیک و سیاسی در خاورمیانه با عنوان اسلام مقاومت مهیا شد. اگرچه این جریان بدون توجه به مرزهای جغرافیایی و ملی در سراسر جهان حضور پیدا کرده است، به دلیل شرایط سیاسی و مذهبی ...
بیشتر
با پایان جنگ سرد و عقبنشینی سوسیالیسم دربرابر نظام سرمایهداری و شکست روند نوسازی در بین دولتهای جهان اسلام، زمینه برای رشد فکری جریانی ایدئولوژیک و سیاسی در خاورمیانه با عنوان اسلام مقاومت مهیا شد. اگرچه این جریان بدون توجه به مرزهای جغرافیایی و ملی در سراسر جهان حضور پیدا کرده است، به دلیل شرایط سیاسی و مذهبی در برخی مناطق حضوری پررنگتر و مؤثرتر داشته است. بعد از حملۀ نیروهای ائتلاف در سال 2003 میلادی به عراق، مناطق کردنشین عراق و ایران از جمله مناطقی هستند که این جریان فکری و اجتماعی را با عنوان سلفیگری در بین خود پذیرفتهاند. این مقاله درصدد است که ضمن معرفی این جریان اجتماعی و تقسیمات درونی آن، به چرایی و چگونگی تبدیل سلفیگری به منبعی هویتی برخی از کردهای اهل سنت ایران بپردازد. بدینمنظور، مقاله با بهرهگیری از روش مطالعۀ موردی و استفاده از تکنیک مشاهدۀ همراه با مصاحبه و کدگذاری نظری و مضمونی در میان جمعیت هدف، به گردآوری اطلاعات مورد نیاز در نظام معنایی و جهانبینی و تفکر اجتماعی کردهای سلفی ایران پرداخته است. نتایج نشان میدهد که تفکر سلفی
حول محور مفاهیمی همچون توحید، تکفیر، جهاد، طاغوت، آرمانگرایی، شمولیت دین و... شکل گرفته است. همچنین ساختار و چگونگی سازماندهی سلفیهای کرد ایران را میتوان در قالب چهار گروه جهادیهای رادیکال، جهادیهای میانهرو، غیرجهادیهای سنتی و غیرجهادیهای محافظهکار مقولهبندی کرد. در نهایت و با بهرهگیری از اطلاعات به دست آمده به نظر میرسد سلفیگری با تأکید بر مفهوم اعتراض به وضع موجود، با تأکید و پایبندی بر گذشتۀ آرمانی اسلام و با داشتن برچسب تندروی و بنیادگرایی، در واقع نوعی هویت مقاومت مبتنی بر مفهوم شمولیت دین در برابر گفتمان غالب و سکولار جامعۀ کُرد را مطرح میکند و بدین وسیله آن را برای دیگران به نمایش میگذارد.
اصغر میرفردی؛ علی کاظمی
دوره 8، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 97-112
چکیده
این پژوهش به بررسی گرایش جوانان به فیل های پورنوو مویپوردازد. هودف از ایون پوژوهش بررسویتفاوتهای جنسیتی و برخی عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بور گورایش جوانوان بوه فویل هوای پورنوومیباشد. روش پژوهش پیمایشی و ابزار پژوهش، پرسشنامه بود. جامعه آماری مورد مطالعه افراد 63تا03ساله شهرستان گچساران بود. براساس فرمول کوکران تعداد 511نفر بهعنوان ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی گرایش جوانان به فیل های پورنوو مویپوردازد. هودف از ایون پوژوهش بررسویتفاوتهای جنسیتی و برخی عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بور گورایش جوانوان بوه فویل هوای پورنوومیباشد. روش پژوهش پیمایشی و ابزار پژوهش، پرسشنامه بود. جامعه آماری مورد مطالعه افراد 63تا03ساله شهرستان گچساران بود. براساس فرمول کوکران تعداد 511نفر بهعنوان نمونة آماری انتبابشدند. شیوة نمونه گیری در این تحقیق نمونه گیری تصادفی با رویکورد خوشوهای بووده اسوت. نتوایجحاصل از آزمون فرضیهها به شرح ذیل میباشد: بر اساس آزمون Tبین میزان گرایش زنان و مردان بهفیل های پورنو تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین متغیرهای ارتبا دوستانه (متغیر مسوتقل) وگرایش جوانان به فیل های پورنو (متغیر وابسته) رابطه معنا داری وجود دارد . بر اساس آزمون ضوریبهمبستگی پیرسون؛ بین متغیرهای سن، میزان بهرهگیری از اینترنت، میزان اعتقادات مذهبی و میوزاناوقات فراغت جوانان (متغیرهای مستقل) و گرایش جوانان به فیل های پورنوو (متغیور وابسوته) رابطوهمعناداری وجود دارد. رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای مستقل (سن، میزان بهرهگیوری ازاینترنت، میزان اعتقادات مذهبی و میزان اوقات فراغت جوانان و روابط با دوستان) بوهطوور کلوی 50/1درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمودهاند که این میزان برای مردان 51/26درصد و برای زنان56/60درصد میباشد
مصطفی قدمی؛ ناصر علی قلی زاده فیروزجایی؛ مهدی رمضان زاده لسبویی
دوره 4، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 101-113
چکیده
کیفیت زندگی به عنوان مفهومیچند بعدی و با اهمیت در زندگی جوامع امـروزی، در بسـیاری از رشـتههـای علمـی، ازجمله گردشگری، مورد توجه قرار گرفته است. هدف این تحقیق، بررسی توسعه گردشگری و اثرات آن بـر ابعـاد مختلـفکیفیت زندگی در جامعه محلی دهستان کلارآباد از توابع شهرستان تنکابن است. ایـن تحقیـق بـه لحـاظ روش، از نـوعپیمایشی مبتنی بر استفاده ...
بیشتر
کیفیت زندگی به عنوان مفهومیچند بعدی و با اهمیت در زندگی جوامع امـروزی، در بسـیاری از رشـتههـای علمـی، ازجمله گردشگری، مورد توجه قرار گرفته است. هدف این تحقیق، بررسی توسعه گردشگری و اثرات آن بـر ابعـاد مختلـفکیفیت زندگی در جامعه محلی دهستان کلارآباد از توابع شهرستان تنکابن است. ایـن تحقیـق بـه لحـاظ روش، از نـوعپیمایشی مبتنی بر استفاده از پرسشنامه و شاخصهای ذهنی است. جامعه آماری شـامل سـاکنان نـواحی روسـتایی بـاحجم نمونه 220نفر است که به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهاند. به منظور تحلیل متغیرهـای مـورد مطالعـه ازروشهای آماری توصیفی و استنباطی تی استیودنت و آنوا با نرمافزار اس. پی. اس. اس استفاده شده است. نتایج تحقیـقنشان میدهد گردشگری در مقصد مورد مطالعه در اقتصاد و معیشت جامعه محلی از اهمیت بالایی برخوردار است و بـهعنوان عامل پیشران مهمی بر ابعاد متفاوت کیفیت زندگی،همچون اشتغال و درآمد و کیفیت مسـکن تـأثیر مثبـت و بـرابعاد بهداشتی و محیطی و کیفیت سلامت تأثیر منفی داشته است
ابوعلی ودادهیر؛ نسرین امیدوار؛ جلال الدین رفیع فر؛ سارا جوان محجوب دوست
دوره 9، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 106-138
چکیده
امروزه، جایگاه غذا در زندگی انسان از نیازی فیزیولوژیک فراتر رفته و ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی یافته است. مردمشناسی غذا و تغذیه حوزهای از پژوهش در مردمشناسی است که به بررسی ابعاد مختلف غذا در زندگی انسان میپردازد. مطالعة حاضر در چارچوب مردمشناسی غذا و تغذیه به بررسی فرهنگ غذایی اهالی شهرستان فومن (فومنات) پرداخته ...
بیشتر
امروزه، جایگاه غذا در زندگی انسان از نیازی فیزیولوژیک فراتر رفته و ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی یافته است. مردمشناسی غذا و تغذیه حوزهای از پژوهش در مردمشناسی است که به بررسی ابعاد مختلف غذا در زندگی انسان میپردازد. مطالعة حاضر در چارچوب مردمشناسی غذا و تغذیه به بررسی فرهنگ غذایی اهالی شهرستان فومن (فومنات) پرداخته است. بهاینمنظور، با استفاده از روش قومنگاری نظاممند، تفسیری و چندمکانی فرهنگ غذایی شهرستان فومن توصیف، و رفتارها و آدابورسوم مربوط به تغذیه در فصلهای گرم سال بررسی شده و نتایج بهصورت درونمایهها یا مؤلفههای نظام غذایی سنتی استخراج و ارائه شده است. برخی درونمایههای بهدستآمده عبارتاند از: اصلیترین مواد بهکاررفته در غذاهای محلی فومن، نمود زبانی غذا، سفره، کنارغذا، منشأ مواد غذایی، ظروف، هویت، آمیختگی فرهنگی، سلامتی، غذای مراسم.