ORIGINAL_ARTICLE
رابطۀ مشارکت و اعتماد اجتماعی با خودسانسوری در بین شهروندان شهر یزد
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطۀ آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای جم عآوری داد هها از پرس شنامه استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش، شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یزد در سال 1397 بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمون هها از روش نمونه گیری خوشه ای چن دمرحل های استفاده شد. برای بررسی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها نشان داد که خودسانسوری در بین شهروندان یزدی در حد متوسط بوده و رابطۀ آن با دو متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی، منفی و معنی دار بوده است. اعتماد اجتماعی با ضریب 0-، همبستگی معکوسی با خودسانسوری داشتند. / -0/417 و مشارکت با ضریب 235 بررسی مدل معادلۀ ساختاری نشان داد 31 درصد از تغییرات خودسانسوری، با متغیرهای مستقل مشارکت و اعتماد اجتماعی تبیین م یشود. نتایج حاکی از تأثیرگذاربودن متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت ب هعنوان دو متغیر مهم در تبیین و پی شبینی خودسانسوری است و تقویت اعتماد اجتماعی و مشارکت شهروندان باعث کاهش خودسانسوری آن ها خواهد شد.
http://www.jss-isa.ir/article_47851_b5f7c004bf677c77369aa6feb5ed3bc0.pdf
2019-12-22
6
32
10.22034/jss.2019.47851
خودسانسوری
اعتماد اجتماعی
مشارکت اجتماعی
مشارکت مدنی
شهروندان
سیدعلیرضا
افشانی
1
استاد جامعه شناسی، دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
فاطمه
محمودآبادی
f.mahmoudabady@gmail.com
2
کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
افشانی، سیدعلیرضا، سمیه فاضل نجفآبادی، محمد حیدری و محمد نوریان نجفآبادی (1389) «پژوهشی در باب رابطۀ دینداری و اعتماد اجتماعی»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 49: ۱۸۵-۲۱۷.
1
افشانی، سیدعلیرضا و فاطمه محمودآبادی (1398) «رابطۀ احساس امنیت اجتماعی و خودسانسوری در بین شهروندان یزدی»، فصلنامۀ امنیت اجتماعی، شمارۀ 59: ۵۷-۱۰۱.
2
امیرکافی، مهدی (1380) «بررسی احساس امنیت و عوامل مؤثر بر آن (مطالعۀ موردی: شهر تهران)»، تحقیقات علوم اجتماعی ایران، شمارۀ 1: ۲۴-۳۹.
3
بهزاد، داوود (1382) «بررسی ارتباط بین اجزا، سطوح و ابعاد ساختار اعتماد اجتماعی در بین خانوارهای ساکن شهرستان سنندج در سال 1381»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.
4
پاتنام، رابرت (1380) دموکراسی و سنتهای مدنی، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: سلام.
5
تقیزاده سیکاوردی، الهام (1395) «بررسی رابطۀ خودسانسوری روزنامهنگاران با رضایتمندی خوانندگان»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، تهران.
6
توسلی، غلامعباس (1391) نظریههای جامعهشناسی، چ۱۸، تهران: سمت.
7
جانعلیزاده چوب بستی، حیدر و معصومه کسائیان (1396) «چرایی اجتماعی پدیدۀ پنهانسازی هویت ایثارگری در میان دانشجویان شاهد مراکز آموزشی عالی شهر بابلسر»، مجلۀ جامعهشناسی نهادهای اجتماعی، دورۀ سوم، شمارۀ 9: ۹-۴۱.
8
حسنمرادی، نرگس، نادر شیخالاسلامی و حرمت سادات عباسیخواه (1393) «شناسایی عوامل درونفردی تأثیرگذار بر سکوت سازمانی در ستاد دانشگاه علوم پزشکی ایران»، مجلۀ مشاورۀ شغلی و سازمانی، دورۀ ششم، شمارۀ 21: ۵۳-۶۵.
9
خالوئی، مرضیه (1388) «گذری بر سانسور در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی»، ماهنامۀ ارتباط علمی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 1: ۱-۶.
10
خرمشاهی، بهاءالدین (1374) «خودسانسوری»، دانشگاه انقلاب، شمارۀ 2: 5۱-5۶.
11
خیراللهپور، اکبر (1383) «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت روانی با تأکید بر سرمایۀ اجتماعی: مطالعۀ موردی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی» پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
12
ذاکریهامانه، راضیه (1390) «بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مطالعۀ موردی: شهر یزد)»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جامعهشناسی، دانشگاه یزد، یزد.
13
رفیعپور، فرامرز (1379) آناتومی جامعه: مقدمهای بر جامعهشناسی کاربردی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
14
ریتزر، جورج (1389) نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، چ۱۶، تهران: انتشارات علمی.
15
شارعپور، محمود (1383) «ابعاد و کارکردهای سرمایۀ اجتماعی و پیامدهای ناشی از فرسایش آن»، در مجموعهمقالات بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
16
عباسی شوازی، محمدجلال، عباس عسکری ندوشن (1384) «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران (مطالعۀ موردی در استان یزد»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 25: ۳5-۷5.
17
عقیلی، سیدوحید (1397) «نقش رسانههای نوین در توسعۀ سیاسی کشورهای جهان سوم»، فصلنامۀ توسعۀ اجتماعی، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 3: 2۳۵-2۴۶.
18
گیدنز، آنتونی (1378) تجدد و تشخص جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
19
لعل سجادی، محمود (1387) «بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و رضایت شغلی معلمان شهر مشهد»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه یزد.
20
محسنیتبریزی، علیرضا (1369) بررسی زمینههای مشارکتی روستائیان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی. تهران: معاونت ترویج و مشارکت مردمی وزارت جهاد سازندگی.
21
محسنیان راد، مهدی (1371) «سانسور و خودسانسوری در ایران»، رسانه، شمارۀ 2: ۴-۱۱.
22
مرکز آمار ایران (1395) سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
23
مروتی، محمدرضا (1390) «رابطۀ آزادی بیان با توسعۀ سیاسی با تأکید بر مطالعۀ موردی جمهوری اسلامی ایران»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
24
نعمتیانارکی، داوود (1396) «روانشناسی اعتماد به رسانه»، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شمارۀ ۱: 1۳۵-1۶۹.
25
Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York: Wiley.
26
Coleman, J. S. (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology. 94: 95-120.
27
Dalisay, Francis,. Hmiel owski, Jay D,. Kushin, Matthew, James and Yamamato, Mashiro. (2012). Social capital and the spiral of silence. International journal of public opinion research. 24 (3): 325-345.
28
Hayes, Andrew F. (2007). Exploring the forms of Self- Censorship: On the spiral of silence and the use of opinion expression avoidance strategies. Journal of communication. 57: 785-802.
29
Matthes, Jorg., Rios Morrison, Kimberly & Schemer, Christian. (2010). A Spiral of Silence for Some: Attitude Certainty and the Expression of Political Minority Opinions. Communication Research. 37 (6): 774-800.
30
Matthes, Jorg., Knoll, Johannes., & VonSikorki, Christian. (2017). The “Spiral of Silence” Revisited: A Meta-Analysis on the Relationship Between Perceptions of Opinion Support and Political Opinion Expression. Communication Research. 1-31.
31
Milliken, F. J., Morrison, E. W., & Hewlin, P. F. (2012). An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don’t Communicate Upward and Why. Journal of Management Studies. 40 (6): 1453-1476.
32
Simmel, G. (1950). The sociology of Georg Simmel, translated and edited by kurt wolff, Glencoe, Illinois: The free press.
33
ORIGINAL_ARTICLE
زمینهها و پیامدهای ازدواج زودهنگام دختران 13 تا 16 ساله (شهرستان اردکان، یزد)
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته میشود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیبها و عوارضی را برای فرد ایجاد میکند. هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ زمینهها و پیامدهای ازدواج دختران نوجوان در شهرستان اردکان است. برای این منظور از روش کیفی و راهبرد تئوری زمینهای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش، با پانزده زن که در سنین بین 13 تا 16 سال ازدواج کردهاند، مصاحبه شد. جمعآوری اطلاعات تا اشباع نظری ادامه یافت. سپس دادهها با استفاده از روش کدگذاری نظری تحلیل شد؛ درنتیجه، 54 مفهوم، 15 مقولۀ فرعی و 4 مقولۀ اصلی به دست آمد. درمورد زمینههای ازدواج زودهنگام ۳ مقولۀ اصلی حاصل شد. مقولۀ اول، عوامل مربوط به فرد است که پاسخگویی به نیازها، ضعف مهارتهای زندگی، فرار از شرایط سخت خانواده و تسهیلگرهای ازدواج را شامل میشود. مقولۀ دوم، عوامل والدینی است که اقتدار والدین، نگرانیهای والدین، اعتقادات فرهنگی-مذهبی والدین و مشکلات خانوادگی را در بر میگیرد. مقولۀ سوم نیز عامل اعتقادات و باورهای سنتی است. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز در یک مقولۀ اصلی و 6 مقولۀ فرعی، شامل مشکلات مربوط به بارداری و زایمان سخت، ضعف مهارتهای زندگی مشترک، خشونت جسمی و عاطفی، کمبود قدرت در منزل، احساس نارضایتی از زندگی و بازماندن از رشد اجتماعی مشخص شدند. به نظر میرسد ازدواج دختران زیر 18 سال، بیشتر یک ازدواج کنشی، احساسی، جبرانی، پاسخگرانه و نابالغ است. بنابراین، در سیاستهای جمعیتیِ مشوق ازدواج باید مراقب بود که اینگونه ازدواجها افزایش پیدا نکند.
http://www.jss-isa.ir/article_47853_cc1be35560b5703c892650af29bb187f.pdf
2019-12-22
31
54
10.22034/jss.2019.47853
ازدواج زودهنگام
دختران نوجوان
شهرستان اردکان
یزد
سیدرضا
جوادیان
javadian@yazd.ac.ir
1
استادیار مددکاری اجتماعی، گروه جامعهشناسی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
الهام
شمالی احمدآبادی
srj699@gmail.com
2
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
AUTHOR
محمد
ترکاشوند مرادآبادی
m.torkashvand@yazd.ac.ir
3
استادیار جمعیتشناسی، گروه مردمشناسی دانشگاه یزد
AUTHOR
محدثه
عابدی
srj699@yahoo.com
4
دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیتشناسی دانشگاه یزد
AUTHOR
ابراهیمی، حبیبه و سیروس فخرایی (1392) «بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با ازدواج زودرس در شهرستان نقده»، مطالعات جامعهشناسی، سال ششم، شمارۀ 21: 93-110.
1
احمدی، علییار (1383) «بررسی تأثیر ازدواج زودهنگام بر ترک تحصیل زنان نوجوان در ایران با رویکرد چندسطحی»، دومین همایش انجمن جمعیتشناسی ایران، دانشگاه شیراز.
2
آقامحمدیان، حمیدرضا و سید مهران حسینی (1384) روانشناسی بلوغ و نوجوانی (روانشناسی رشد2)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
3
ساروخانی، باقر (1381) مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده، تهران: سروش.
4
صفوی، حنانهسادات و ماهگل مینایی (1394) «تجربۀ زیستۀ دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعۀ ازدواج زودهنگام دختران آران بیدگل)»، پژوهشنامۀ زنان، دورۀ ششم: 87-106.
5
صندوق جمعیت ملل متحد (2006) پایان ازدواج کودکان راهنمای برای اقدام جهانی، برنامهریزی والدین، لندن: فدراسیون بینالمللی و انجمن ازدواج و حقوق زنان و دختران.
6
عسکری، اشرف (1395) «علل عدم ازدواج زنان مطلقۀ 20 تا 45 سالۀ تحت پوشش کمیتۀ امداد امامخمینی به شیوۀ تحلیل روایت»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد.
7
کاظمیپور، شهلا (1383) «تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن»، فصلنامۀ پژوهش زنان، دورۀ دوم، شمارۀ ۳: 103-124.
8
گیدنز، آنتونی (1379) جامعهشناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
9
لطفی، راضیه (1389) «پیامدهای سلامتی ازدواج زودرس در زنان»، نشریۀ زن و بهداشت، دورۀ اول، شمارۀ 2: 67-79.
10
هزارجریبی، جعفر و پروانه آستینفشان (1388) «بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثر بر میانگین سن ازدواج زنان در سه دهۀ گذشته (1355- 1385)»، مجلۀ برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ اول، شمارۀ 1: 13-88.
11
A.K.M. Fahmidul Haque, Md. Niajur Rahman, Arif-uz-Zaman Khan, Israt Jahan Mukti, Begum Lutfunnahar. (2014). "Knowledge, Approach and Status of Early Marriage in Bangladesh," Science Journal of Public Health. 2(3): 165-168. doi: 10.11648/j.sjph.20140203.14
12
Haque, A.K.M.F., Niajur Rahman, Md. Khan, A.Z., Mukti, I.J. Lutfunnahar, B. (2014). "Knowledge, Approach and Status of Early Marriage in Bangladesh". Science Journal of Public Health, 2(3): 165-168. doi: 10.11648/j.sjph.20140203.14
13
Chandra-Mouli, V., Greifinger, R., Nwosu, A., et al. (2013). "Invest in adolescents and young people: it pays". Reprod Health, 10(51) doi: 10.1186/1742-4755-10-51.
14
Hotchkiss, D.R., Godha, D., Gage, A.J., & Cappa, C. (2016). "Risk factors associated with the practice of child marriage among Roma girls in Serbia". BMC international health and human rights, 16(6). https://doi.org/10.1186/s12914-016-0081-3
15
Jain, S., Kurz, K. (2007). New insights on preventing child marriage: A global analysis of factors and programs. New Delhi: International Center for Research on Women.
16
Klugman, J., Hanmer, L., Twigg, S., Hasan, T., McCleary-Sills, J., Santamaria, J. (2014). Voice and Agency: Empowering Woman and Girls for Shared Prosperity. Washington DC: The World Bank Group.
17
Liversage, A. (2012). "Gender, conflict and subordination within the household: Turkish migrant marriage and divorce in Denmark". Journal of Ethnic and Migration Studies, 38(7): 1119-1136.
18
Matlabi, H., Rasouli, A., Hamedi Behtash, H., Faraghi Dastjerd, A., Khazemi, B. (2013). "Factors Responsible for Early and Forced Marriage in Iran". Science Journal of Public Health, 1(5): 227-229. doi: 10.11648/j.sjph.20130105.17
19
Mcdonald, P. (2006). "Low Fertility and the State: The Efficacy of Policy". Population and Development Review, 32(3): 485-510.
20
Mensch, B.S., Soler-Hampejsek, E., Kelly, C.A., Hewett, P.C., Grant, M.J. (2014). "Challenges in measuring the sequencing of life events among adolescents in Malawi: a cautionary note". Demography, 51(1): 277–285. doi:10.1007/13524-013-0269-2.
21
Mensch, B.S., Singh, S., Casterline, J.B. (2006). Trends in the timing of first marriage among men and women in the developing world. Washington, D.C.: The National Academies Press. pp. 118–71.
22
Montazeri, S., Gharacheh, M., Mohammadi, N., Alaghband Rad, J., & Eftekhar Ardabili, H. (2016). "Determinants of Early Marriage from Married Girls' Perspectives in Iranian Setting: A Qualitative Study". Journal of environmental and public health, Volume 2016, Article ID: 8615929. https://doi.org/10.1155/2016/8615929
23
Most, Z.F., & Zebunnesa, Z. (2019). "Knowledge and Perception of Early Marriage among Adolescent Girls in a Selected Community of Rangpur District, Bangladesh". American Journal of Public Health Research, 7(1): 9-13. doi: 10.12691/ajphr-7-1-2
24
Nasrullah M., Muazzam, S., Bhutta, Z.A., Raj, A. (2014). "A Girl child marriage and its effect on fertility in Pakistan: findings from Pakistan Demographic and Health Survey, 2006-2007". Matern Child Health J. 18(3): 534-43. doi: 10.1007/s10995-013-1269-y.
25
Reynolds, J. & Mansfield, P. (1999). The effect of changing attitudes to marriage on its stability. J. Simons. Ed. High divorce rates: the state of the evidence on reasons and remedies, Lord Chancellor's Department Research Series, 2.99: London.
26
Santhya, K.G., Jejeebhoy, S.J. (2015). "Adolescents' health and human rights, Sexual and reproductive health and rights of adolescent girls: evidence from low- and middle-income countrie". Global Public Health. 10(2): 189–221. doi: 10.1080/17441692.2014.986169.
27
Torabi, F., & Baschieri, A. (2010). "Ethnic differences in transition to first marriage in Iran: the role of marriage market, women's socio-economic status, and process of development". Demographic Research, 22(2): 29-62.
28
UNICEF. (2005). Early marriage: a harmful traditional practice, a statistical exploration. New York: United Nations Children's Fund.
29
Van Zantvliet, P.I., Kalmijn, M., & Verbakel, E. (2014). "Parental involvement in partner choice: The case of Turks and Moroccans in the Netherlands". European Sociological Review, 30(3): 387-398.
30
ORIGINAL_ARTICLE
معانی فرهنگی غذای دوران بارداری: مطالعهای با روش مردمنگاری
تغذیه بهعنوان نیاز زیستی در فرهنگهای مختلف جلوههای متفاوتی به خود میگیرد. بهعبارتی، فرهنگ، الگوهای شناختی مطلوب برای انتخاب غذا به افراد عرضه میکند. مطابق با این نوع نگاه، فهم معانی تغذیه به فهم فرهنگ کمک میکند. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش مردمنگاری به مطالعۀ فرهنگ تغذیۀ بارداری در شهر یزد پرداخت. یافتهها نشان داد الگوی شناختی تغذیه در بین زنان مورد مطالعه مبتنی بر دوگانۀ گرم/سرد و تر/خشک است و این الگو در دوران بارداری مطرح است. براساس یافتههای پژوهش، الگوهای فرهنگ تغذیۀ دوران بارداری با توجه به اساطیر، خِرَد تغذیۀ مادربزرگها، میزان دسترسی زنان و خانوادههای آنها به سرمایۀ اقتصادی و دسترسی زنان به شبکۀ حمایتی خانواده تغییر میکند. رمزگان تغذیۀ این دوران، مرزبندیهایی میان زنان باتجربه/بیتجربه و مادران سهلانگار/ایدئال تعریف میکند. همچنین، مرزهای جنسیتی در امر تخصیص غذا بازتعریف میشود. مطابق با یافتهها، افراد با خوردن، طعم فرهنگ را درونی میکنند و آن را نسل به نسل انتقال میدهند.
http://www.jss-isa.ir/article_47854_35bfe581e94e33016c68da40f1b3ecc3.pdf
2019-12-22
55
77
10.22034/jss.2019.47854
بارداری
تغذیه
زنان
فرهنگ
یزد
فریبا
صدیقی
fariba.seddighi@ut.ac.ir
1
دانشآموخته انسانشناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
ایزدیجیران، اصغر (1392) «چشیدن مناسک: مردمنگاری حسی غذای نذری در تهران»، پژوهشهای انسانشناسی ایران، دورۀ سوم، شمارۀ 2: ۲5-۴5.
1
بارت، آر. استنلی (1387) نظریه و روش در انسانشناسی برای دانشجویان، ترجمۀ شاهده سعیدی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
2
برومبرژه، کریستین (1393) «عادات غذایی و مرزهای فرهنگی در شمال ایران»، ترجمۀ مهرداد عربستانی، در مجموعۀ ما همانی هستیم که میخوریم: فرهنگهای آشپزی در خاورمیانه. تهران: فرهامه.
3
بلوکباشی، علی (1383) «آبستنی » در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج۱، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
4
بلوکباشی، علی (1391) «امصبیان» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۱، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
5
بلوکباشی، علی (1391) «انار» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۱، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
6
بوردیو، پیر، رابرت پانتام، جیمز کلمن و کلاوس افه (1385) سرمایۀ اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمۀ افشین خاکباز، حسین پویان،تهران: شیرازه.
7
بلیکی، نورمن (1392) طراحی پژوهشهای اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نی.
8
پاپلی یزدی، محمدحسین (1397) خاطرات شازده حمام: گوشهای از اوضاع اجتماعی شهر یزد دهۀ 40-1330، ج۳، مشهد: پاپلی.
9
پویا، سیدعبدالعظیم (1379) آبنامۀ یزد، ج۱، تهران: آوای نور.
10
خدامی، علیرضا (1393) «رویکردی انسانشناختی به نظام طبایع چهارگانه در طب عامۀ ایران»، پژوهشهای انسانشناسی ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 1: ۸۹-۱۰۷.
11
دریابندری، نجف با همکاری فهیمه راستکار (1378) مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تهران: کارنامه.
12
رفعتجاه، مریم، ابوعلی ودادهیر و شیوا علینقیان (1397) «تأملی بر تحول پارادایمی مسئلۀ مادری در اندیشۀ فمینستی»، زن در توسعه و سیاست، دورۀ شانزدهم، شمارۀ 4: 5۵۱-5۷۹.
13
ریتزر، جورج (1374) نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
14
شریعتی، علیاکبر (1392) شهر من یزد، یزد: لاله کویر.
15
عباسیشوازی، محمدجلال، پیتر مکدونالد، میمنت حسینیچاووشی و کاوه فیروز (1381) «بررسی دیدگاه زنان درمورد رفتارهای باروری در استان یزد با استفاده از روشهای کیفی»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 20: ۱۶۹-۲۰۳.
16
عباسیشوازی، محمدجلال و عباس عسکریندوشن (1384) «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران (مطالعۀ موردی: استان یزد)»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 25: ۲5-۷5.
17
عضدی، رامک و سیاوش بازرگانی (1391) «آبگوشت» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۱، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
18
لبافخانیکی، مجید و علیاصغر سمساریزدی (1394) گردشگری قنات، یزد: شاهنده.
19
محمدتبار، محمد (1394) «حریره» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۳، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
20
متین، پیمان (الف، 1391) «بالنگ» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۲، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
21
متین، پیمان (ب، 1391) «به» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۲، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
22
متین، پیمان (1393) «بید» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران. ج۲، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
23
متین، پیمان (1394) «خاکشیر» در دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، ج۲، تهران: مرکز دایرةالمعارف اسلامی.
24
ودادهیر، ابوعلی، فهمیه حسیننژاد، سیدمحمد هانی ساداتی و سیمین تقوی (1390) «فرزندآوری بهمثابۀ یک مسئلۀ اجتماعی-فرهنگی: تأملی برساختگرایانه به عمل سزارین در شهر تبریز، ایران»، پژوهشهای انسانشناسی، سال اول، شمارۀ 2: 1۱۱-1۳۵.
25
Bourdieo, Pierre (2013) “Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste”. In Food and Culture, Edited by Carole. Counihan and Penny Van esterik. New York and London: Routledge.
26
Creswell.W. John (2007) Qualitative&Inquiry Research Design Choosing Among Five Approaches. London: Sage Publication.
27
Douglas. Mary (2013) “The Abominations of Leviticus”. In Food and Culture, Edited by Carole. Counihan and Penny Van esterik. New York and London: Routledge.
28
Kardiner, Abraham. Linton, Ralph. Dubois, Cora (1945) The Psychological Frontiers of Society. New York: Columbia University Press.
29
Fereday,J & Muir-Cohrance, E. (2006) “Demonstrating Rigor Using Thematic Analysis: A Hybrid Approach of Inductive and Deductive Coding and Theme Development”. International Journal of Qualitative Methods. 5(1).1-11
30
Hammersley, Martyn. Atkinson, Paul (2007) Ethnography: Principles in practice. New York: Routledge.
31
Getnet,Wollelaw. Aycheh, Wubie. Tessema, Taddele (2018) Determinants of Food Taboos in the Pregnant Women of the Awabel District, East Gojjam Zone, Amhara Regional State in Ethiopia. Advances in Public Health. https://www.hindawi.com/journals/aph/2018/9198076/ (1398).
32
Fischer, Max Jonathan. Michael (1973) Zoroastrian Iran between Myth and Praxis. A Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy. Department of Anthropology. Chicago, Illinois.
33
Leech, N. L.Ownuebuzie, A.J. (2008) “Qualitative Data Analysis: A Compendium of Techniques and a Framework for Selection for School Psychology Research and Beyond” . School Psychology Quarterly. APA 23(4):587-604.
34
Levi-Strauss. Claude (2013) “The Culinary Triangle”.In Food and Culture, Edited by Carole. Counihan and Penny Van esterik. New York and London: Routledge.
35
Messer, Ellen (1997) “Intra-household allocation of food and health care: Current findings and understandings”. Social Science & Medicine. 44 (11):1675–1684.
36
Mintz. W. Sidney. Du Bois. M. Christine (2002) “The Anthropology of Food and Eating”. Annu. Rev. Anthropol. 31. 99-119
37
Sobal, Jeffery. Bisogni, A. Carole (2009) “Constructing Food Choice Decisions”. The Society of Behavioral Medicine. 38(1). 37-46.
38
Spradely. P. James (1980) Participant Observation. New York: Holt, Rinehart and Winston.
39
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ بسترهای مردسالارانۀ رویداد ازدواج زودهنگام در میان زنان مهاجر افغان مقیم شهر یزد
پژوهش حاضر به کاوش در بسترهای شکلگیری ازدواج زودهنگام در میان زنان مهاجر افغانستانی میپردازد که در شهر یزد اقامت دارند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینهای انجام شده است. برای این منظور، از طریق مصاحبۀ عمیق، تجربۀ ازدواج زودهنگام در میان 20 نفر از زنان افغان مقیم شهر یزد مطالعه شد. دادههای گردآوریشده، بهوسیلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد و یافتهها شامل 17 مقولۀ اصلی و یک مقولۀ هسته، الگوی پارادایمی و طرحوارۀ نظری ارائه شد. نتایج حاکی از آن بود که ازدواج زودهنگام در بستری مردسالارانه رخ میدهد که برتری قدرت مردان را بهصورتی مشروع و پذیرفتهشده بازمیتاباند و با خشونتهای سراسربین، ارزشزدایی از زنان و درمقابل، تعریف ارزش افزوده برای پسران، برساخته میشود. زنان در برابر مردسالاری مسلط، راهبردهایی همچون فرار از خانه، سازگاری ابتر و مقاومت پوشالی اتخاذ میکنند که فرایند خودآسیبرسانی، آوار آرزوها-عواطف، نارضایتی از زندگی و عوارض جسمانی ازدواج زودهنگام از پیامدهای آن است.
http://www.jss-isa.ir/article_47855_b0a2d549a8ae1db4a23de6197f5af138.pdf
2019-12-22
78
110
10.22034/jss.2019.47855
مردسالاری
ازدواج زودهنگام
زنان مهاجر
زنان افغان
شهر یزد
عباس
عسکریندوشن
1
دانشیار جمعیتشناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
علی
روحانی
aliruhani@gmail.com
2
استادیار جامعهشناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
زهرا
قرقچیان
zghoroghchiyan@yahoo.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیت شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
اِچاوز، چونا آر، سیدمهدی موسوی، و لیا ویلفردا آرای پیالنگو (1394) «سوی دیگر نابرابری جنسیتی: مردان و خصوصیات مردانگی در افغانستان»، کابل: واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان.
1
احمدی، حبیب و سعیده گروسی (1383) «بررسی تأثیر برخی عوامل اجتماعی و فرهنگی بر نابرابری جنسیتی در خانوادههای شهر کرمان و روستاهای پیرامون آن»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، سال دوم، شمارۀ 6: 5-30.
2
احمدی، وکیل و انیس رضایی (1394) «بررسی پیشرسی ازدواج در استانهای کشور در طی سالهای 1385 تا 1390»، جمعیت، سال بیستودوم، شمارۀ 93 و 94: 83-96.
3
افتخارزاده، سیدهزهرا (1394) «تجربۀ زیستۀ زنان در ازدواج زودهنگام»، پژوهشنامۀ مددکاری اجتماعی، دورۀ اول، شمارۀ 3: 108-156.
4
اینگلهارت، رونالد (1377) تحول فرهنگی در جامعۀ پیشرفتۀ صنعتی، ترجمۀ مریم وتر، چ۲، تهران: کویر.
5
بخارائی، احمد (1394) «تحلیلی بر عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بر نابرابری جنسیتی (مطالعۀ زنان متأهل 20 تا 49 سالۀ شهر اصفهان»، مطالعات توسعۀ اجتماعی-فرهنگی، دورۀ چهارم، شمارۀ 3: 59-82.
6
بخش نظارت، ارزیابی و گزارشدهی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان (1395) «گزارش بررسی اجمالی قضایای ازدواج اطفال». دسترسی در: http://ael.af/wp-content/uploads/2018/05/
7
بوردیو، پیر (1395) تمایز: نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
8
حسینی، حاتم (1392) جمعیتشناسی اقتصادی اجتماعی و تنظیم خانواده، همدان: دانشگاه بوعلیسینا.
9
ریتزر، جورج (1389) مبانی نظریۀ جامعهشناسی معاصر و ریشههای کلاسیک آن، ترجمۀ شهنار مسمیپرست، تهران: ثالث.
10
صادقی، رسول (1385) «ویژگیهای جمعیتی مهاجران خارجی در ایران در سرشماری 1385»، گزیدۀ مطالب آماری، سال بیستم، شمارۀ 1: 41-73.
11
صباغچی، مرجان، عباس عسکریندوشن و فاطمه ترابی (1396) «عوامل تعیینکنندۀ نگرش به ازدواج و تشکیل خانواده در شهر یزد»، مطالعات جمعیتی، دورۀ سوم، شمارۀ 1: 131-162.
12
عباسزاده، محمد و نرمین نیکدل (1395) «مطالعۀ بسترهای زمینهساز تأخیر در ازدواج دختران با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی»، زن در فرهنگ و هنر، دورۀ هشتم، شمارۀ 4: 493-516.
13
عسکریندوشن، عباس، فاطمه فتوحیتفتی و ملیحه علیمندگاری (1397) «تفاوتهای اقتصادی-اجتماعی مرتبط با سن ازدواج در ایران: مطالعۀ تطبیقی دختران جوان در آستانۀ ازدواج و زنان همسردار ۱۵ تا ۴۹ ساله»،مطالعات راهبردی زنان، دورۀ بیستم، شمارۀ 79: 171-210.
14
عسکری ندوشن، عباس، علی روحانی و زهرا قرقچیان (1398) «برهمکنش درونی شدن ازدواج زودهنگام و مقاوتهای پیشروی آن در میان نسل دوم زنان مهاجر افغانستانی مقیم شهر یزد»، دوفصلنامه مطالعات جمعیتی، دوره 5، شماره 1: 216-177.
15
فلیک، اووه (1394) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
16
کرسول، جاندبیلو (1391) پویش کیفی و طرح پژوهش: انتخاب از میان پنج رویکرد (روایتپژوهی، پدیدارشناسی، نظریۀ دادهبنیاد، قومنگاری، مطالعۀ موردی)، ترجمۀ حسن داناییفرد و حسین کاظمی، تهران: صفار/اشراقی.
17
گیدنز، آنتونی (1376) جامعهشناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
18
لطفی، راضیه (1389) «پیامدهای سلامتی ازدواج زودرس در زنان»، زن و بهداشت، شمارۀ 2: 67-79.
19
محمودیان، حسین (1383) «سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 24: 27-53.
20
مرادی، گلمراد و محسن صفاریان (1391) «عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با افزایش سن ازدواج جوانان (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه)»، مطالعات جامعهشناختی جوانان، سال سوم، شمارۀ 7: 81-108.
21
مظفریان، رایحه (1395) حلقه: نگاهی به ازدواج زودهنگام در ایران، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
22
مقدادی، محمدمهدی و مریم جوادپور (1396) «تأثیر ازدواج زودهنگام بر سلامت جنسی کودکان و سازوکارهای مقابله با آن»،حقوق پزشکی، سال یازدهم، شمارۀ 40: 31-60.
23
نبوی، عبدالحسین و لیلا احمدی (1386) «بررسی تأثیر عوامل اجتماعی در نابرابری جنسیتی نمادی در خانواده (نابرابری در قدرت تصمیمگیری)»، مجلۀ جامعهشناسی ایران، دورۀ هشتم، شمارۀ 2: 59-82.
24
نیازی، محسن، محسن شاطریان و الهام شفائیمقدم (1394) «بررسی نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر در نگرش منفی به ازدواج (مطالعۀ موردی: شهروندان شهرستان کاشان)»، جامعهپژوهی فرهنگی، سال ششم، شمارۀ 2: 67-91.
25
نیکوکار، غلامحسین و همکاران (1392) «تبیین جامعهشناختی خشونت شوهران علیه زنان: آزمون تجربی دیدگاه نظری ترکیبی»، نشریۀ فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، سال هفتم، شمارۀ 23: 7-46.
26
یوناما و همکاران (2010) «عرف و عنعنات ناپسند و تطبیق قانون منع خشونت علیه زن در افغانستان»، افغانستان: کابل.
27
Abbasi-Shavazi, M. J., and R. Sadeghi (2015). “Socio-cultural Adaptation of Second-generation Afghans in Iran”, International Migration 53(6): 89-110. https://doi.org/10.1111/imig.12148
28
Abbasi-Shavazi, M. J., R. Sadeghi, H. Mahmoudian, and G. Jamshidiha (2012). “Marriage and Family Formation of the Second-generation Afghans in Iran: Insights from a Qualitative Study”, International Migration Review, 46(4): 828–860. https://doi.org/10.1111/imre.12002
29
Alwedinani, J. (2017). "Bargaining With Patriarchy: Women’s Subject Choices and Patriarchal Marriage Norms", International Journal of Gender and Women‘s Studies 5(2): 11-21. https://doi.org/10.15640/ijgws.v5n2p2
30
Bernard, J. (1972). The Future of Marriage, NewYork: World Pubishing Times Mirror.
31
Caldwell, J. (1976), ''Towards a Restaement of Demographic Transition Theory'', Population and Development Review 18(2): 211-242.
32
Conway-Long, D. (2006). "Gender, Power and Social Change in Morocco", In L. Ouzgane (Ed.). Islamic Masculinities. London: Zed Books.
33
Davis, K. (1948). Human Society. New York: Macmillan.
34
Dobash, R. P & R.E. Dobash (2004). “Women’s violence in intimate relationships: Working on a puzzle”, The British Journal of Criminology, 44(3): 324–349. https://doi.org/10.1093/bjc/azh026
35
Field, E., & A. Ambrus (2008). "Early Marriage, Age of Menarche, and Female Schooling Attainment in Bangladesh”, Journal of Political Economy 116(5): 881-930. https://doi.org/10.1086/593333.
36
Good, W. (1963). World Revolution and Family Patterns. London: Free Press of Glencoe.
37
Greenstein, T. N. (1996). Husbands’ Participation in Domestic Labor: Interactive Effects of Wives and Husbands Gender Ideologies, Journal of Marriage and the Family, 58 (3) 585-595.
38
ICRW (2020) Child Marriage, Online Available at: https://www.icrw.org/issues/child-marriage
39
Jensen, R & R. Thornton (2003)."Early female marriage in the developing world", Gender and Development, 11(2): 9-19.
40
Lesthaeghe, R J. & L. Neidert (2006). "The Second Demographic Transition in the United States: Exception or Textbook Example?" Population and Development Review 32(4): 669–698.
41
Lesthaeghe, R. (1995). "The Second Demographic Transition in Western Countries: An Interpretation." In K. O. Mason & A-M. Jensen (ed.s). Gender and Family Change in Industrial Countries. Oxford: Clarendon Press. pp.17-61.
42
Pathfinder International (2006)." Report on causes and consequences of early marriage in Amhara region, Addis Ababa,, Ethiopia. Available at: https://www.unicef.org/rosa/media/1351/file/Report%20on%20the%20Expert%20Group%20Meeting%20on%20the%20Evidence%20Base%20for%20Accelerated%20Action%20to%20End%20Child%20Marriage.pdf
43
Reuben, MA. (2014). "Causes and effects of early marriage on the girl-child in Suba sub-county, Western Kenya. Thesis, University of Nairobi Research Achieve.
44
Schaffnit, S. B., M. Urassa & D. W. Lawson (2019) “Child marriage” in context: exploring local attitudes towards early marriage in rural Tanzania, Sexual and Reproductive Health Matters, 27(1): 1-13, https://doi.org/10.1080/09688080.2019.1571304
45
Smith, P .C. (1980). "Asian marriage patterns in transition", Journal of Family History, 5(1): 58-96. https://doi.org/10.1177/036319908000500104
46
Strauss, Anselm I & Corbin, Juliet (1990), Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage Publication.
47
The Asian Forum of Parliamentarians on Population and Development [AFPPD], (2012). 'Child Marriage In Southern Asia Context: Policy Options For Action' Available at: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/Child_Marriage.pdf
48
The Government of the Islamic Republic of Afghanistan (2018) Child Marriage in Afghanistan: Changing the Narrative, Commissioned by MoLSAMD and Supported by UNICEF Afghanistan.
49
UNFPA (2012)."Marrying too young: end child marriage". New York: United Nations Population Fund, Available at:https://www.unfpa.org/end-child-marriage
50
UNICEF (2001) "Early Marriage: Child Spouses". UNICEF Innocenti Research Centre, Innocenti Digest. 7.
51
UNICEF (2014) Ending Child Marriage: Progress and Prospects, New York:UNICEF. Available at: https://data.unicef.org/resources/ending-child-marriage-progress-and-prospects/
52
UNICEF (2019), Child Marriage Global Database, Online Available at: https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2017/11/Child-marriage-database_Oct-2019.xlsx
53
UNICEF (2019). Child Marriage, UNICEF Global Data, Available at: https://data.unicef.org/wp-content/uploads/2017/11/Child-marriage-database_Oct-2019.xlsx
54
United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2017). World Marriage Data 2017 (POP/DB/Marr/Rev2017). Available at: https://www.un.org/en/development/desa/population/theme/marriage-unions/WMD2017.asp
55
United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2018). Estimates and Projections of Women of Reproductive Age Who Are Married or in a Union: 2018 Revision. New York: United Nations. https://www.un.org/en/development/desa/population/theme/marriage-unions/marriage_estimates.asp
56
Van de Kaa, D. J. (1987). "Europe’s Second Demographic Transition." Population Bulletin, 42 (1), Washington, Population Reference Bureau.
57
Wikipedi (2020), Child Marriage, Online Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Child_marriage.
58
ORIGINAL_ARTICLE
اخلاق اقتصادی یزدیها: سازگاری فعالانه
در این مقاله به دنبال آن هستیم که الگوی اخلاق اقتصادی یزدیها را معرفی کنیم و با نگاهی تاریخی، محیطی نهادی را ترسیم کنیم که همزمان هم تجلی و هم نگهدارندۀ این الگوی اخلاقی در یزد بوده است. مبانی نظری و روششناختی مقاله مبتنی است بر آرای ماکس وبر، جامعهشناس شهیر آلمانی، و دادههای تحقیق از طریق مطالعات اسنادی، تحلیل محتوای کیفی اسناد (سفرنامۀ جهانگردان دربارۀ یزد، زندگینامه و خاطرات افراد سرشناس یزدی و غیریزدی دربارۀ یزد) و مصاحبۀ اکتشافی با مطلعان و افراد خبرۀ مرتبط با موضوع فراهم شد. بنابر یافتههای تحقیق، میتوان «خودساختگی» را مؤلفۀ اصلی اخلاق اقتصادی عامۀ مردم یزد، و «قدرت فکری ترکیبگری» را مؤلفۀ اصلی اخلاق اقتصادی تجار و صنعتگران یزدی دانست. معماری همزیستانه، سنت قوی وقف و خیریه، اقتصاد تجاری و صنعتی بازفرآورانه و مهاجرپذیری و مهاجرفرستی یزد، با اخلاق اقتصادی یزدیها رابطهای دوسویه داشته است؛ یعنی از سویی بهمثابۀ محیطی نهادی عمل کرده که این اخلاق در آن نضج و پرورش یافته و از سوی دیگر، خود آن تجلی و نمود این اخلاق اقتصادی است. درمجموع، میتوان مؤلفۀ اصلی اخلاق اقتصادی یزدیها را «سازگاری فعالانۀ« آنان دانست که دارای سه بعد است: «سازگاری با نظام هستی» که در خداباوری و دینداری یزدیها ظهور یافته است، «سازگاری با محیط طبیعی و اقلیم» که در سازههای طبیعی و معماری پایدار شهر متجلی شده است و «سازگاری با محیط اجتماعی» که در پذیرش اقلیتهای دینی زرتشتی و یهودی و نیز حملهنکردن به شهرهای همجوار در طول تاریخ نمود یافته است. نکتۀ کلیدی آن است که این سازگاری منفعلانه نبوده، بلکه فعالانه و مبتکرانه بوده است؛ یعنی با کار و کوشش فراوان و تلاش برای آبادانی جهان و بهرهگیری مناسب از آن همراه بوده است.
http://www.jss-isa.ir/article_47856_b736a29228a558f49a9b38d536a40391.pdf
2019-12-22
111
137
10.22034/jss.2019.47856
یزد
عامۀ مردم
تجار و صنعتگران
اخلاق اقتصادی
سازگاری فعالانه
خودساختگی
فکر ترکیبکننده
ابوالفضل
مرشدی
a.morshedi@yazd.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
منوچهر
علی نژاد
m.alinejad@yazd.ac.ir
2
عضو هیئت علمی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
افشار، ایرج (1371) یزدنامه، ج۱، تهران: جداگانه.
1
امامی میبدی، سیدمنصور (1394) سیر تحول نساجی در یزد؛ از صفویه تا پایان قاجار، یزد: انتشارات تیک.
2
بازرگان، مهدی (1343) سازگاری ایرانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
3
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1393) حماسۀ کویر، تهران: علم.
4
بشارت، حسین (1395) یزد شهر من، چ۳، یزد: شاهنده.
5
بلیکی، نورمن (1993) استراتژیهای پژوهش اجتماعی، ترجمۀ آقابیگ پوریهاشم، تهران: جامعهشناسان.
6
بندیکس، راینهارد (1382) سیمای فکری ماکس وبر، ترجمۀ محمود رامبد، تهران: هرمس.
7
بیتس، دانیل و فرد پلاگ (1390) انسانشناسی فرهنگی، ترجمۀ محسن ثلاثی، چ۱۰، تهران: علمی.
8
پاپلی یزدی، محمدحسین (1398) «تمدن قناتی یا تمدن کاریزی»، سخنرانی در «شب یزد»، 28فروردین1398، خانۀ فرهنگ شهید صدوقی.
9
پیرنیا، محمدکریم (1382) سبکشناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان، تهران: پژوهنده.
10
پیوستهگر، یعقوب و همکاران (1396) «بازشناسی اصول پنجگانۀ استاد پیرنیا در معماری خانههای سنتی ایران و تحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی، مطالعۀ موردی: خانههای شهر یزد»، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دورۀ هفتم، شمارۀ 27: 51-66.
11
تشکری بافقی، علیاکبر (1377) مشروطیت در یزد، یزد: مرکز یزدشناسی.
12
تشکری بافقی، علیاکبر (1389) «درآمدی بر صنعت بافندگی یزد در عصر صفوی»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال اول، شمارۀ 1: 41-58.
13
تشکری بافقی، علیاکبر (1392) یزد عصر صفوی، یزد: اندیشمندان یزد.
14
توحیدلو، سمیه (1394) حیات اقتصادی ایرانیان در دورۀ مشروطه، تهران: هرمس.
15
ثلاثی، محسن (1379) جهان ایرانی و ایران جهانی: تحلیل رویکرد جهانگرایانه در رفتار، فرهنگ و تاریخ ایرانیان، تهران: مرکز.
16
جمالزاده، محمدعلی (1345) خلقیات ما ایرانیان، آلمان: نوید.
17
جوادیانزاده، مجید (1395) یزد در تراز گفتوگو، یزد: آرتاکاوا.
18
جوادییگانه، محمدرضا (1394) ایرانیان در زمانۀ پادشاهی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی و شورای اجتماعی کشور.
19
چلبی، مسعود و علی جنادله (1386) «بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر موفقیت اقتصادی»، پژوهشنامۀ علوم انسانی، شمارۀ 53: 117-154
20
حاجیزادۀ میمندی، مسعود (1386) عملیاتیکردن فرهنگ دارالعباده: شناخت شاخصها و معرفها، یزد: ادارۀکل فرهنگ و ارشاد استان یزد.
21
حاجیزادۀ میمندی، مسعود (1391) بازار یزد و بازارچههای پیرامونی آن در دویستسال اخیر، تهران: بنیاد ایرانشناسی.
22
حکیم، محمدتقیخان (1366) گنج دانش: جغرافیای تاریخی شهرهای ایران، تهران: زرین.
23
دادبه، اصغر (1393) «یزد؛ خاستگاه فرهنگ کمآزاری»، فرهنگ یزد، سال پانزدهم، شمارۀ 51-50: 11-14.
24
رحمانی، جبار (1396) «فرهنگ و شخصیت در اصفهان؛ مطالعهای انسانشناختی در باب یک گونۀ شخصیتی در شهر اصفهان»، پژوهشهای انسانشناختی ایران، دورۀ هفتم، شمارۀ ۱: 7-29.
25
رجایی، فرهنگ (1396) مُشکلۀ هویت ایرانیان امروز؛ ایفای نقش در عصر یک تمدن و چند فرهنگ، چ۲، تهران: نی.
26
روستا، احمد (1388) الگوی مدیریت یزدیها، بیجا: شرکت کار و اندیشه.
27
روششوار، ژولین دو (1378) خاطرات سفر ایران، ترجمۀ مهران توکلی، تهران: نی.
28
زند، زاگرس (1398) «بررسی انتقادی نظریۀ سازگاری ایرانی و پیشنهاد نظریۀ دوسویۀ فرهنگی سازگاری-سازشکاری ایرانی»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال نهم، شمارۀ ۱: 173-198.
29
سعیدی، علیاصغر، و فریدون شیرینکام (1388) زندگی و کارنامۀ حاج محمدتقی برخوردار، تهران: گام نو.
30
سلیمانی، مریم و کاظم مندگاری (1394) «بازشناسی اصول خانههای سنتی یزد در پاسخگویی به نیازهای اساسی روانشناختی»، هنرهای زیبا، دورۀ بیستم، شمارۀ 4: 99-109.
31
سوئدبرگ، ریچارد (1391) منفعتطلبی و ساختار اجتماعی: مباحثی در جامعهشناسی اقتصادی، ترجمۀ علیاصغر سعیدی، تهران: لوح فکر.
32
شیرینکام، فریدون و ایمان فرجامنیا (1390) پیشگامان رشد، تهران: اندیکا.
33
عرفانفر، محمدجواد (1387) فهرست اسناد و موقوفات ایران، دفتر پنجم، ج۱، یزد: عرشیان.
34
عزیزی، حمید و حسن کریمیان (1394) «نقش بازرگانان در بافت تاریخی شهر یزد در عصر قاجار»، تاریخ اسلام، سال شانزدهم، شمارۀ 1: 231-261.
35
عسکریندوشن، عباس (1397) «نظری و گذری بر تحولات جمعیتشناختی ازدواج و خانواده در ایران»، در: نشست کانون تفکر سلامت اجتماعی، یزد: کانونهای تفکر دانشگاه یزد.
36
علینژاد، منوچهر (1392) «تحلیل جامعهشناختی کنشهای اقتصادی آذریزبانها»، رسالۀ دکتری دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
37
فراستخواه، مقصود (1396) ما ایرانیان؛ زمینهکاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، تهران: نی.
38
فلیک، اووه (1387) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
39
قاضیمرادی، حسن (1387) در پیرامون خودمداری ایرانیان: رساله ای در روانشناسی اجتماعی مردم ایران، تهران: اختران.
40
قلمسیاه، اکبر (1373) یزد در سفرنامهها، یزد: مؤسسۀ انتشارات یزد.
41
مالکوم، ناپیر (1394) خاطرات مالکوم؛ پنجسال زندگی در یکی از شهرهای ایران، ترجمۀ علیاکبر تشکری، تبریز: بهاردخت.
42
مزیدی، علیمحمد (1388) نقش وسایل ارتباط جمعی در احیای فرهنگ دارالعباده، طرح پژوهشی ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد استان یزد.
43
مسرت، حسین (1387) «بررسی وقف و نیکوکاری در آبانبارهای ایران (بهویژه یزد)»، میراث جاویدان، سال شانزدهم، شمارۀ 63: 60-76.
44
مسرت، حسین (1392) «آبانبارهای شهر یزد»، چیدمان، سال دوم، شمارۀ 3: 22-28.
45
ملکزاده، الهام و مهدیه خانی سانیج (1392) «آبانبارهای وقفی یزد در دورههای قاجار و پهلوی»، مسکویه، سال هشتم، شمارۀ 24: 133-164.
46
میرحسینی، محمدحسن (1380) «بازرگانی یزد در دورۀ ناصرالدینشاه»، رسالۀ دکتری دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
47
میرحسینی، محمدحسن (1384) «نکتهیابی از وقفنامۀ جامعالخیرات»، فرهنگ، شمارۀ 56: 163-184.
48
میرحسینی، محمدحسن (1385) «وضعیت زمینداری و اقتصاد زراعی یزد در دورۀ ناصری»، بررسیهای نوین تاریخی، سال دوم، شمارۀ ۲: 92-104.
49
نراقی، حسن (1380) جامعهشناسی خودمانی، تهران: اختران.
50
وبر، ماکس (1382) اخلاق پروتستان و روح سرمایهداری، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی، تهران: علمی و فرهنگی.
51
وبر، ماکس (1382) روششناسی علوم اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: مرکز.
52
وبر، ماکس (1382) دین، قدرت، جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
53
وبر، ماکس (1396) جامعهشناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: ثالث.
54
هریسون، لارنس و ساموئل هانتینگتون (1383) اهمیت فرهنگ، ترجمۀ انجمن توسعۀ مدیریت ایران، تهران: امیرکبیر
55
Bellah, Robert N. (1957). Tokugawa Religion: The Values of Pre-Industrial Japan, Glencoe, Illinois: The Free Press
56
Bonine Michael E. (1987). "Islam and commerce: waqf and the bazaar of Yazd, Iran", erdkunde, Pp. 182-196
57
California publications in American archaeology and ethnology.
58
Guiso, Luigi, Paola Sapienza and Luigi Zingales (2006). "Does Culture Affect Economic Outcomes?", Journal of Economic Perspectives, V. 20, N. 2,Pp. 23–48
59
Hass, Jeffrey K. (2007). Economic sociology an introduction, UK: Routledge
60
Kroeber, Alfred L. (1931). The Cultural Area and Age Area Concepts of Clark Wissler
61
Kroeber, Alfred L. (1939). Cultural and natural areas of Native North America. University of
62
Landes, David (1999).The Wealth and Poverty of Nations: Why Some are So Rich and Some So Poor, New York: Norton & Company Inc.
63
Wissler, Clark (ed.) (1975) Societies of the Plains Indians AMS Press, New York, Reprint of v. 11 of Anthropological papers of the American Museum of Natural History, published in 13 pts. from 1912 to 1916.
64
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی احساس نابرابری جنسیتی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مورد مطالعه: مادران و دختران شهر یزد)
نابرابری جنسیتی یکی از پدیدههایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده میشود و بهعنوان مسئلهای اجتماعی، همانند سایر پدیدههای اجتماعی، تحتتأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ احساس نابرابری جنسیتی بین نسل مادران و دختران و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس نابرابری جنسیتی است. روش اجرای پژوهش، پیمایش بوده و جامعۀ آماری آن تمام مادران 30 تا ۶۴ ساله و دختران 15 تا ۱۹ سالۀ شهر یزد است. نمونهگیری به روش نمونهگیری احتمالی چندمرحلهای بوده و روش تعیین حجم نمونه از طریق فرمول کوکران با حجم نمونۀ 488 نفر انتخاب شده است. یافتههای تحقیق نشان داد احساس نابرابری جنسیتی مادران بیشتر از دختران است. همچنین، نتایج نشان داد که در گروه دختران، فقط سه متغیر باورهای قالبی جنسیتی، هنجارهای جنسیتی و ساختار قدرت بر احساس نابرابری جنسیتی اثر مستقیمِ معنادار داشتهاند و مابقی متغیرهای ساختاری، صرفاً اثر غیرمستقیم داشتهاند که درمجموع، 23درصد از واریانس احساس نابرابری جنسیتی را تبیین میکنند. اما در گروه مادران فقط دو متغیر باورهای قالبی جنسیتی و ساختار قدرت بر احساس نابرابری جنسیتی اثر مستقیمِ معنادار داشتهاند و مابقی متغیرهای ساختاری، صرفاً اثر غیرمستقیم داشتهاند که درمجموع، 19درصد از واریانس احساس نابرابری جنسیتی را تبیین میکنند.
http://www.jss-isa.ir/article_47857_9b16ad265fb7f3027038b9d98cafd325.pdf
2019-12-22
138
163
10.22034/jss.2019.47857
احساس نابرابری جنسیتی
جامعهپذیری جنسیتی
ایفای نقش جنسیتی
ایدئولوژی جنسیتی
باورهای قالبی جنسیتی
محمد
مبارکی
mobaraki_md@yahoo.com
1
استادیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
سیدمحسن
موسوی
2
استادیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
زهرا
کشمیری
zahra.keshmiri73@gmail.com
3
کارشناس ارشد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه یزد
AUTHOR
ادهمی، عبدالرضا و زهره روغنیان (1388) «بررسی تأثیر عقاید قالبی بر نابرابری جنسیتی در خانواده (مطالعۀ موردی: زنان شاغل در آموزش و پرورش شهر همدان)»، پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، دورۀ سوم، شمارۀ 4: 127-143.
1
اسماعیلی، گلآیین (1393) «عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان کٌرد و غیرکٌرد مراجعهکننده به خانههای بهداشت به نابرابری جنسیتی در مقایسۀ دو شهر سنندج و تهران»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم اجتماعی.
2
امراللهی، لادن (1390) «مطالعۀ رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و نگرشها و رفتارهای زنان درزمینۀ نابرابریهای جنسیتی در شهر همدان»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ علوم اجتماعی-جامعهشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی، گروه آموزشی علوم اجتماعی.
3
بخارایی، احمد (1394) «تحلیلی بر عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر بر نابرابری جنسیتی (مطالعۀ زنان متأهل 49-20 سال شهر اصفهان)»، مجلۀ علمی-پژوهشی مطالعات توسعۀ اجتماعی فرهنگی، دورۀ چهارم، شمارۀ ۳: ۵۹-۸۲.
4
حسینی، سیدحسن و سینا احمدی (1395) «بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و گرایش والدین به تبعیض جنسیتی (مورد مطالعه: والدین شهرستان جوانرود)»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورۀ هفتم، شمارۀ 1: 27-56.
5
خاوری، کبری، حمیرا سجادی، کرم حبیبپور گتابی و مهدی طالبی (1392) «رابطۀ ابعاد احساس نابرابری جنسیتی با سلامت روان»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ ۴۸: ۱۱۳-۱۳۰.
6
ساروخانی، باقر و یسری محمودی (1387) «بازتولید نابرابری جنسیتی در خانواده؛ مطالعۀ تطبیقی زنان شاغل و خانهدار شهر ایلام»، فصلنامۀ پژوهش اجتماعی، شمارۀ ۱: 41-67.
7
سفیری، خدیجه و اعظم باغستانی (1392) «بررسی احساس تبعیض جنسیتی بین اعضای هیئت علمی و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامۀ انجمن آموزش عالی ایران، سال ششم، شمارۀ ۳: 31-62.
8
شکربیگی، عالیه (1396) «بررسی نابرابری جنسیتی و عوامل مرتبط با آن در بین زنان شهر بوکان و میاندوآب»، پژوهشنامۀ زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارۀ ۳: 47-67.
9
فتحی، سروش و معصومه مطلق (1390) «جهانیشدن و فاصلۀ نسلی (مطالعۀ جامعهشناختی فاصلۀ نسلی: با تأکید بر فناوری اطلاعات و ارتباطات)»، مطالعات راهبردی جهانیشدن، دورۀ دوم، شمارۀ 5: 145-177.
10
قنبری، فائزه و سروش فتحی (1395) «بررسی عوامل مؤثر بر تولید نابرابری جنسیتی در بین خانوادههای شهرگرمسار»، دوفصلنامۀ پژوهشهای انتظامی، شمارۀ ۱: 69-86.
11
کیانی، مژده و زهره رهنما فلاورجانی (1393) «تأثیر احساس نابرابری جنسیتی بر سرمایۀ اجتماعی زنان تحصیلکردۀ شهر اصفهان»، جامعهشناسی کاربردی، دورۀ بیستوششم، شمارۀ ۲: 31-77.
12
گروسی، سعیده (1384) «بررسی تأثیر باورهای قالبی بر نابرابری جنسیتی در خانواده (مورد مطالعه: شهر کرمان و روستاهای پیرامون آن»، رسالۀ دکتری جامعهشناسی، دانشگاه شیراز، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
13
موحد، مجید، حلیمه عنایت و عباس گرگی (1384) «عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان نسبت به نابرابریهای جنسیتی»، پژوهش زنان، شمارۀ 2: 95-113.
14
محسنی تبریزی، علیرضا، فاطمه امانی سندیانی و اکرم دوستی (1388) «بررسی جامعهشناختی نابرابری جنسیتی زن و مرد و نقش آن در بروز خشونت خانوادگی (مطالعۀ موردی: شهر تهران)»، مجلۀ جامعهشناسی معاصر، سال اول، شمارۀ ۳: ۶-۲۷.
15
ناصری، سهیلا و محبوبه ناصری (1394) «بررسی عوامل مؤثر بر نگرش دانشجویان نسبت به نابرابریهای جنسیتی (مطالعۀ موردی: شهرستان مهران در سال 1394)»، فصلنامۀ علمی-ترویجی فرهنگ ایلام، دورۀ هفدهم، شمارۀ 52 و 53: 98-114.
16
نبوی، سیدعبدالحسین و لیلا احمدی (1386) «بررسی تأثیر عوامل اجتماعی در نابرابری جنسیتی نمادی در خانواده (نابرابری در قدرت تصمیمگیری)»، مجلۀ جامعهشناسی ایران، شمارۀ 2: 59-82.
17
Eek, F., & Axmon, A. (2015). “Gender inequality at home is associated with poorer health for women”. Scandinavian journal of public health, 43(2), 176-182.
18
Hwang, J., & hoi, E. J. (2015). “Transition of Son Preference: Child Gender and Parental Inputs in Korea.” IOSR Journal And Social Science (IOSR-JHSS), 21, 32.
19
Menniti, A., Demurtas, P., Arima, S., & De Rose, A. (2014). “Gender inequality at home when mothers work. The case of Italy”, Social Science & Medicine, 59(4), 695-708.
20
Robson, E. (2000). “Wife seclusion and the spatial praxis of gender ideology in Nigerian Hausaland. Gender”, Place and Culture: A Journal of Feminist Geography, 7(2), 179-199.
21
Shastri, A. (2014). “Gender inequality and women discrimination”. IOSR Journal Of Humanities And Social Science (IOSR-JHSS), 19, 28.
22
Turner, J. (1998). “The structure of sociological theory.”Wadsworth Vogel, D.L. S.R. Wester, M. Heesaeker and S. Madon (2003)."Confirming gender stereotypes: a social role perspective." Sex roles. June,PP. 1-13.
23