مطالعة امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه
ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کنندة دین در کلیة شئونات فردی و اجتماعی
ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت
موضوع تحولات در عرصة دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از
بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه ...
بیشتر
مطالعة امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه
ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کنندة دین در کلیة شئونات فردی و اجتماعی
ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت
موضوع تحولات در عرصة دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از
بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه از رفتارهای روزمره ای که قرار است
ارزش ها و هنجارهای مذهبی جهت دهندة نهایی آن ها باشند قصد دارد نگرش دینی
جوانان شیراز را در این زمینه ها جویا شود. پژوهش حاضر در قالب مصاحبه از نوع باز
در بین جمعی از جوانان بین 18 تا 32 ساله در اماکن گوناگون و نیز مشاهدة میدانی
دو مراسم دینی که در آن جوانان مشارکت فعالی داشت هاند انجام گرفته است. نتایج
تحقیق نشان دهندة اهمیت یافتن فزایندة پدیدة فردی شدن در هر سه سطح باور، آیین
و رفتارهای روزمره است. از آنجا که فرد در دنیای متکثر حامل ارزش های گوناگونی به
سر م یبرد، ذهنیت دینی سیالیت فزاینده ای پیدا می کند و به موازات پویش
فردیت یافتگی در متن زندگی اجتماعی، در عرصة دینی نیز گرایش های فردی
برجسته تر می شود.
نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند:
رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود
خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با
هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با
رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم ...
بیشتر
نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند:
رویکرد درون دینی برای مطالعة نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعة نمود
خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با
هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با
رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم در شناخت همه جانبة دین محسوب می شوند.
یکی از دین شناسی هایی که رویکرد برون دینی دارد جامعه شناسی دین است با تنوعی
در روش ها، و یکی از روش های جامعه شناسی دین که خصوصاً از اوایل قرن بیست ویکم
با توجه روزافزونی مواجه شده است تحلیل تاریخی- تطبیقی است. این روش علاوه بر
برخورداری از تکنیک های مناسب برای توصیف و تبیین تاریخی با موضوعاتی که به
تازگی در مطالعات دینی اهمیت یافته اند سازگاری های روش شناختی متعددی دارد.