هدف این مقاله، بهدستدادن اصولی از نوعی روششناسی تلفیقی در حوزة علوم اجتماعی است که برمبنای خوانش آرای ویتگنشتاین، هایک و گادامر در افق فکری یکدیگر شکل گرفته است. در ابتدا و پس از بیان مسئله و ضرورت پرداختن به آن، ادبیات بحث بهطور خلاصه مرور شده است و سپس بهطور اجمالی امکان تلفیق آرایاین سه متفکر مورد بحث قرار گرفته است. این ...
بیشتر
هدف این مقاله، بهدستدادن اصولی از نوعی روششناسی تلفیقی در حوزة علوم اجتماعی است که برمبنای خوانش آرای ویتگنشتاین، هایک و گادامر در افق فکری یکدیگر شکل گرفته است. در ابتدا و پس از بیان مسئله و ضرورت پرداختن به آن، ادبیات بحث بهطور خلاصه مرور شده است و سپس بهطور اجمالی امکان تلفیق آرایاین سه متفکر مورد بحث قرار گرفته است. این امکان با مرور شش شباهت مهم در قالب معادلیابی واژگان کلیدی هر متفکر در بازی زبانی متفکران دیگر مورد بحث قرار گرفته است، این شباهتها عبارتاند از: وجود بستر اجتماعی قاعدهمند در پسزمینة کنشهای فردی؛ اصالت فعالیت عملی و ناآگاهانه درمقابل فعالیت نظری و آگاهانه؛ کاربرد استعارة بازی به معنای حفظ وجهی از عاملیت در بستر ساختار؛ آغاز از مبنایی سوبژکتیویستیدر عین دستیابی به عینیتی فراتر از افراد؛ محدودیت شناخت و رد موضع ناظر؛ و درنهایت، تلاش برای بهدستدادن معیاری به منظور پرهیز از نسبیگرایی. این شباهتها همزمان اصول بنیادین روششناسی تلفیقیِ پیشنهادی را نیز شکل دادهاند. در آخرین قسمت مقاله، این اصول در پاسخ به پرسشهای سهگانة چیستی موضوع علوم اجتماعی، چگونگی مطالعة آن (الزامات روششناختی) و هدف از انجام یک مطالعة اجتماعی مورد تصریح و صورتبندی قرار گرفتهاند. بر این مبنا، موضوع علوم اجتماعی «نظمهای زبانی ـ تاریخی» عنوان شده است که در آن نظم به تعبیر هایک، زبانیبودن به تعبیر ویتگنشتاین و تاریخیبودن به تعبیر گادامر به کار رفته است و هدف از انجام یک مطالعة اجتماعی، «انکشاف» این نظمها به تعبیر هایدگری - گادامری کلمه و همچنین بهدستدادن پیشبینیهای محدود برمبنای این انکشاف عنوان شده است؛ برمبنای این موضوع و هدف، الزامات روششناختیِ انجام یک مطالعة اجتماعی نیز مورد بحث قرار گرفته است.