زهرا شهرزاد؛ سوسن باستانی؛ ابوعلی ودادهیر
چکیده
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های جامعه‌شناسی پزشکی در دو دهه اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینه‌ها و علل اعتماد به طب‌های غیر رایج را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی ...
بیشتر
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های جامعه‌شناسی پزشکی در دو دهه اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینه‌ها و علل اعتماد به طب‌های غیر رایج را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی به سوی اقسام طب‌های مکمل و جایگزین تجربه می‌شودکه در خور پژوهش‌های جامعه شناسانه است. در این راستا پژوهش حاضر با بهره گیری از روش روایت پژوهی و انجام بیست و نه مصاحبه روایی با بیمارانی که تجربه درمان با طب‌های غیررایج را داشته اند به این سوال پاسخ می دهد که در روایت تجربه بیماری، اعتماد به نظام درمانی غیر رایج چگونه شکل می گیرد و چه سنخ‌هایی از آن قابل شناسایی است. بدین منظور با بهره گیری از آراء گیدنز، چالش اعتماد به طب مدرن به مثابه یک نظام کارشناسی و بازسازی اعتماد به یک نظام درمانی جایگزین مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، با تحلیل تماتیک یافته‌های پژوهش، پنج سنخ «اعتماد تدریجی»، «اعتماد نهادی»، «اعتماد مبتنی بر درمانگر»، «اعتماد معرفت شناختی» و «اعتماد مبتنی بر تجربه زیسته دیگران» از یکدیگر متمایز شده‌است. همچنین برساخت طب بدیل به مثابه «طب بی آسیب» و «طب آسان» به عنوان زمینه‌های موید اعتماد به طب غیر مدرن مورد توجه قرار گرفته است.
زهرا شهرزاد؛ سوسن باستانی؛ ابوعلی ودادهیر
چکیده
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های جامعه‌شناسی پزشکی در دو دهۀ اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینه‌ها و علل اعتماد به این طب‌ها را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی در اقبال ...
بیشتر
اعتماد بیماران به پزشکان و نظام درمان یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های جامعه‌شناسی پزشکی در دو دهۀ اخیر است. با گسترش پرشتاب تقاضا برای دریافت خدمات طب مکمل و جایگزین در سطح جهانی، مطالعات پژوهشی فراوانی پیرامون این مسئله صورت گرفته که زمینه‌ها و علل اعتماد به این طب‌ها را مورد بررسی قرار داده است. در ایران نیز روند مشابهی در اقبال به اقسام طب‌های مکمل و جایگزین تجربه میشود که در خور پژوهش‌های جامعه‌شناسانه است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش روایت‌پژوهی و انجام بیست و نه مصاحبۀ روایی با بیمارانی که تجربۀ درمان با طب‌های جایگزین را داشته‌اند، به این سؤال پاسخ می‌دهد که در روایت تجربۀ بیماری، اعتماد به نظام درمانی جایگزین چگونه شکل می‌گیرد و چه سنخ‌هایی از آن قابل شناسایی است. بدین منظور با بهره‌گیری از آرای گیدنز، چالش اعتماد به طب مدرن به مثابه نظام کارشناسی و بازسازی اعتماد به نظام درمانی جایگزین مورد بررسی قرار گرفته، و در نهایت، با تحلیل تماتیک یافته‌های پژوهش، پنج سنخِ «اعتماد تدریجی»، «اعتماد نهادی»، «اعتماد مبتنی بر درمانگر»، «اعتماد معرفت‌شناختی»، و «اعتماد مبتنی بر تجربۀ زیستۀ دیگران» از یکدیگر متمایز شده است. همچنین برساخت طب جایگزین به مثابه «طب بی آسیب» و «طب آسان» به عنوان زمینه‌های مؤید اعتماد به طب مکمل و جایگزین مورد توجه قرار گرفته است.
مجتبی ترکارانی؛ الهام مرادی‌نژاد
چکیده
هدف پژوهش حاضر، مطالعة تغییر ابعاد سرمایة اجتماعی در مراحل سه‌گانة (قبل، حین و پس از) سیلاب فروردین 1398 در استان لرستان است. در این پژوهش، از روش کیفی و مقایسه‌ای جهت شناخت و مقایسة ابعاد مختلف سرمایة اجتماعی در مراحل مختلف سیل استفاده شده است. جهت گردآوری اطلاعات، با مدیران، کارشناسان، امدادگران، افراد سیل‌زده، و نیز گروه متمرکز ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، مطالعة تغییر ابعاد سرمایة اجتماعی در مراحل سه‌گانة (قبل، حین و پس از) سیلاب فروردین 1398 در استان لرستان است. در این پژوهش، از روش کیفی و مقایسه‌ای جهت شناخت و مقایسة ابعاد مختلف سرمایة اجتماعی در مراحل مختلف سیل استفاده شده است. جهت گردآوری اطلاعات، با مدیران، کارشناسان، امدادگران، افراد سیل‌زده، و نیز گروه متمرکز مصاحبه شده است. یافتهها نشان داد ابعاد سرمایة اجتماعی در مراحل سه‌گانة بحران تغییر کرده است؛ به این شکل که در بعد آگاهی، جامعه از ادراک تقدیرگرایانة بلایای طبیعی، به درک انسانساخت و دولتساختبودن بلایای طبیعی رسیده است. در بعد اعتماد، جامعه از کماعتمادی بین دولت و ملت، به بیاعتنایی و بدبینی تغییر نگرش داده، و در بعد مشارکت، از مشارکت سنتی و بیسازمان، به انفعال مردم محلی و وابستگی بیشتر مردم به دولت رسیده است.
علی ساعی؛ فرشید خضری
دوره 9، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 108-134
چکیده
موضوع این مقاله تحلیل جامعه شناختی اعتماد به احزاب سیاسی و مسئلة آن ناظر بر نهادینه نشدن احزاب سیاسی در ایران است. با الهام از نظریه های زتومکا و اوفه، ساختار منطقی دستگاه نظری پژوهش به اینصورت فرمول بندی شده است: کارآمدی با شرط وجود انسجام هنجاری و شفافیت سازمانی به اعتماد به احزاب سیاسی منجر میشود. این استدلال ازطریق گزارههای ...
بیشتر
موضوع این مقاله تحلیل جامعه شناختی اعتماد به احزاب سیاسی و مسئلة آن ناظر بر نهادینه نشدن احزاب سیاسی در ایران است. با الهام از نظریه های زتومکا و اوفه، ساختار منطقی دستگاه نظری پژوهش به اینصورت فرمول بندی شده است: کارآمدی با شرط وجود انسجام هنجاری و شفافیت سازمانی به اعتماد به احزاب سیاسی منجر میشود. این استدلال ازطریق گزارههای مشاهدهای ارزیابی شده است. در این تحقیق، برای داوری تجربی درباب فرضیه ها از روش رگرسیون استفاده شده است. جمعیت آماری این پژوهش دانشجویان دورة دکتری سایت مرکزی دانشگاه تربیتمدرس هستند. نتایج به دستآمده حاکی از آن است که میان اعتماد به احزاب سیاسی و ترکیب خطی 0 درصد همتغییری وجود دارد. نسبتی از کل واریانس / متغیرهای مستقل بهاندازة 78 متغیر وابسته، که ازطریق مشارکت نسبی متغیرهای مستقل تبیین شده است، معادل 0/609 درصد است. وزن کارآمدی در تبیین اعتماد به احزاب سیاسی بیشتر از دیگر متغیرهای مستقل موجود در تحلیل است.
هادی خانیکی؛ ریحانه سادات روحانی
دوره 5، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 48-71
چکیده
این مقاله به طرح نظریه‌های جدید ارتباطات دربارة جامعة شبکه‌ای و ارتباطات مجازی و کاربرد آن در حوزة سایبر سایکولوژی می‌پردازد. در این چهارچوب پس از ارائة مباحث جدید نظری، به منظور ارزیابی دقیق‌تر آثار اجتماعی و روان‌شناختی شبکه‌های مجازی و رسانه‌های اینترنتی، "وبلاگ" را با توجه به گسترش روزافزون و جایگاه آن در میان جوانان برگزیده ...
بیشتر
این مقاله به طرح نظریه‌های جدید ارتباطات دربارة جامعة شبکه‌ای و ارتباطات مجازی و کاربرد آن در حوزة سایبر سایکولوژی می‌پردازد. در این چهارچوب پس از ارائة مباحث جدید نظری، به منظور ارزیابی دقیق‌تر آثار اجتماعی و روان‌شناختی شبکه‌های مجازی و رسانه‌های اینترنتی، "وبلاگ" را با توجه به گسترش روزافزون و جایگاه آن در میان جوانان برگزیده است تا با اجرای تحقیقی پیمایشی، رابطة میان بهرهمندی از این رسانه و نگرش افراد را دربارة روابط مجازی تحلیل کند. بر این اساس، 310 تن از میان دانشجویان دورة کارشناسی دانشکدة فنی پردیس 2 دانشگاه تهران به شیوة در دسترس داوطلبانه انتخاب شدند و بر مبنای میزان و نوع بهرهمندی از وبلاگ در سه گروه اصلی "بلاگر"، "بلاگ‌گرد"، و "هیچ‌کدام"و دو زیرگروه جنسیتی (دختر و پسر) جای گرفتند. پرسش‌نامة سنجش نگرش مشتمل بر 22 پرسش در مقیاس لیکرت است که توسط پژوهشگران تدوین شد. نتایج این پژوهش معناداری رابطة میان بهرهمندی از وبلاگ و نگرش دانشجویان را درباب روابط مجازی نشان داد. علاوه بر آن، رابطة میان میزان بهرهمندی از وبلاگ و اعتماد افراد به وبلاگ و روابط بلاگی نیز با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به‌عنوان فرضیة دوم مورد ارزیابی قرار گرفت که در این سنجش معناداری رابطة میان دو شاخص به دست نیامد
حیدر جانعلی زاده چوبستی
دوره 4، شماره 3 ، مهر 1389، ، صفحه 10-26
چکیده
سرمایۀ اجتماعی سازهای جامعهشناختی است که هر دو بعد عینی و ذهنی روابط اجتماعی را با اهمیت تلقـی مـیکنـد.هستۀ اصلی این سازه به منابعی اجتماعی اشاره دارد که میتوانند برای به حداکثررساندن احتمال موفقیت در کنشهایهدفمند قابل اتکا باشند. بهرهمندی از این منابع میتواند نقش اساسـی در زنـدگی انسـان، حـالات جسـمانی، روحـی واجتماعی وی ایفا ...
بیشتر
سرمایۀ اجتماعی سازهای جامعهشناختی است که هر دو بعد عینی و ذهنی روابط اجتماعی را با اهمیت تلقـی مـیکنـد.هستۀ اصلی این سازه به منابعی اجتماعی اشاره دارد که میتوانند برای به حداکثررساندن احتمال موفقیت در کنشهایهدفمند قابل اتکا باشند. بهرهمندی از این منابع میتواند نقش اساسـی در زنـدگی انسـان، حـالات جسـمانی، روحـی واجتماعی وی ایفا کند. مبتنی بر این کارکردها، کانون اصلی این مقاله، بر بررسی میزان برخـورداری جانبـازان اعصـاب وروان و ضایعۀ نخـاعی اسـتان مازنـدران را از سـرمایۀ اجتمـاعی در محـیط اجتمـاعی خـانواده، خویشـاوندان، دوسـتان،همسایگان، جامعه و سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران تمرکز یافته است. 838نفر از این جانبـازان بـا دسـتکـم 25درصد جانبازی )ناشی از اعصاب و روان( جامعۀ آماری این پژوهش را تشکیل دادهاند. نمونۀ پژوهش حاضـر شـامل 269نفر بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامۀ محقـقسـاخته جمـعآوری شـد.چند یافتۀ مهم این پژوهش عبارتاند از: به لحاظ فراوانی و نوع شبکۀ اجتماعی قابل اتکا برای جانبازان، به طور متوسـطخویشاوندان در مرتبۀ اول، دوستان صمیمی در مرتبۀ دوم و همسایگان در مرتبۀ آخر قرار میگیرند. هرچه از خانواده بهسمت جامعه حرکت میکنیم، سطح احساس برخورداری جانبازان از سرمایۀ اجتماعی به وجه معنیداری کاهش مییابد؛در حالی که حدود 73درصد جانبازان در خانواده از این احساس برخوردارند، حدود 75درصـد جمعیـت مـورد بررسـیمعتقدند که جو جامعه قابل اعتماد نیست و با آنها رفتار احترامآمیز ندارد. در پایان، بررسـی چرایـی فرسـایش سـرمایۀاجتماعی جامعۀ آماری این پژوهش از سطح خانواده به جامعه، آسیبهای ناشـی از آن و نیـز بررسـی سـرمایۀ اجتمـاعیجانبازان در سطح ملی پیشنهاد شده است.
محمدامین قانعی راد
دوره 3، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 62-85
چکیده
ایــن مقالــه بــه بررســی بازنمــایی تجربــۀ پدیدارشــناختی در آثــار روشــنفکــران ادبــی شــهر تهــران)شعرای نوپرداز( در دهههای چهل و پنجاه شمسی مـیپـردازد. دلیـل انتخـاب دهـههـای مزبـور، رشـد شـتابانشهرنشینی و برنامههای نوسازی در ایران و به ویژه، گسترش شهر تهران بـه لحـاظ جمعیتـی و توسـعۀ فضـاهایشهری در این دوره است. در پی ...
بیشتر
ایــن مقالــه بــه بررســی بازنمــایی تجربــۀ پدیدارشــناختی در آثــار روشــنفکــران ادبــی شــهر تهــران)شعرای نوپرداز( در دهههای چهل و پنجاه شمسی مـیپـردازد. دلیـل انتخـاب دهـههـای مزبـور، رشـد شـتابانشهرنشینی و برنامههای نوسازی در ایران و به ویژه، گسترش شهر تهران بـه لحـاظ جمعیتـی و توسـعۀ فضـاهایشهری در این دوره است. در پی رونـد شـتابان صـنعتیشـدن و متعاقـب اصـلاحات ارضـی در ایـن دوران، یـک"جنبش مهاجرت" گسترده شکل گرفت و شهر تهران به یکی از کانونهای اصلی جذب مهاجران تبدیل شـد. دراین دوره، توسعۀ ادبیـات مـدرن حاصـل فعالیـت قشـر روشـنفکـری بـود کـه غالـب آنـان بـه لحـاظ خاسـتگاهجمعیتشناختی به تهران تعلق نداشتند. روشنفکران ادبی این دوره دیدگاهها و نگرشهای متنوعی داشـتند کـهبا وجود تجربۀ آنان از مدرنیته و گسترش فضایی و جمعیتی تهران با یکدیگر شـباهتهـایی را نشـان مـیدهنـد.برای شناخت تجربۀ روشنفکری، آثار برخی از شاعران نوپرداز این دوره چـون فـروغ فرخـزاد، سـهراب سـپهری،احمد شاملو، فریدون مشیری، حمید مصدق و محمدرضا شفیعی کدکنی انتخاب شـدهانـد. مـلاک انتخـاب ایـنشاعران، شهرت ادبی و گسترش سبک و تجدید چاپ مکرر آثار آنها طی سالهای مزبور و پس از آن است.چارچوب مفهومی و نظری این مطالعه تا حدی حاصل تقارب نظریات لوییس ویرث و آنتونی گیدنز است. در ایـنمقاله مفهوم "ناامنی هستی شناختی" برای توصیف نگرشهای عاطفی و شناختی شاعران بـه کـار مـیرود. رشـدشهرنشینی در دهههای چهل و پنجاه و در شرایط فقدان عرصه عمومی و جامعه مـدنی، بـا توسـعۀ یـک جامعـۀتودهای همراه بود که پا به پای آن، از خودبیگـانگی اجتمـاعی و احسـاس تنهـایی در بـین مـردم تهـران رسـوخمیکرد. توسعه شهر تهران با از دست دادن نقاط مرجع، حس فناپذیری، فقدان اعتماد اجتماعی و از دسـت دادنهویت شخصی در بین شهرنشینان پیوند داشت. این شاخصهـا از لحـاظ روانشـناختی ـ عـاطفی، بـه پیـدایش"ناامنی هستی شناختی" در بین مردم انجامید و با هول، اضطراب و احساس ناامنی روانی همراه بود. روشنفکرانادبی به عنوان لایۀ حساس جامعه، تنشهای این جامعه تودهای را بیش از همه درک میکردند و آثار آنان مبـینحس "ناامنی هستی شـناختی" در یـک جامعـۀ شـهری تـودهوار و در حـال رشـد اسـت. مشخصـههـای نـاامنیهستیشناختی، همچون حس بیمکانی و گمگشتگی، احساس مرگ ذهنی، عدم یقین، بـیمعنـایی و زنـدگی دریک شهر با روابط ناپایدار و اعتمادناپذیر و داشتن هویتی نامنسجم، ناتوان و در هـم شکسـته در آثـار ادبـی ایـن دوره منعکس است. این مقاله با کاربرد روش تحلیل محتـوای کیفـی، مشخصـه هـای نـاامنی هسـتی شـناختی وواکنشهای متفاوت هویت جویی و امنیت خواهی، چون میل به مرگ، انتظار، میل به مهـاجرت و گریـز تخیلـی رادر آثار شاعران مزبور بررسی میکند.
خدیجه سفیری؛ مومنه میرزا محمدی
دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1385، ، صفحه 125-157
چکیده
با توجه به اهمیت ثبات،سلامت و گرم بودن کانون خانواده(به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی) در سلامت جامعه و کاهش آسیبهای اجتماعی آن،و از آنجایی که اعتماد ستون خانواده است و ثبات و آرامش خانواده در گرو اعتماد زوجین به یکدیگر می باشد موضوع بررسی اعتماد به همسر برای این تحقیق انتخاب شد. در ضمن با توجه به حساسیت و اهمیت بیشتر این موضوع اعتماد ...
بیشتر
با توجه به اهمیت ثبات،سلامت و گرم بودن کانون خانواده(به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی) در سلامت جامعه و کاهش آسیبهای اجتماعی آن،و از آنجایی که اعتماد ستون خانواده است و ثبات و آرامش خانواده در گرو اعتماد زوجین به یکدیگر می باشد موضوع بررسی اعتماد به همسر برای این تحقیق انتخاب شد. در ضمن با توجه به حساسیت و اهمیت بیشتر این موضوع اعتماد به همسر در زمینه روابط جنسی،در نظر گرفته شد.هدف از بررسی شناخت میزان اعتماد به همسر در بین زنان تهرانی در زمینه روابط جنسی و عوامل موثر بر آن می باشد.به این منظور با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه پرسش نامه،داده ها گردآوری شده اند.
حجم نمونه 280 نفر بوده است و از روش نمونه گیری چند مرحله ای(طبقه ای و تصادفی سیستماتیک) استفاده شده است.
پردازش داده ها در سه سطح توصیف،تحلیل دو متغیره،و تحلیل چند متغیره و تحلیل مسیر انجام شد.برای سنجش میزان اعتماد به همسر از شاخص های صداقت،صراحت،وفاداری،حسن ظن،احساس امنیت،و احساس رضایت عاطفی استفاده شد.سپس،روایی و پایایی این شاخص ها تایید شد.عواملی که با اعتماد به همسر در رابطه قرار گرفتند عبارت بودند از،ویژگیهای فردی و همسر و روابط متقابل و زندگی مشترک.
یافته ها نشان داد که توزیع نمرات اعتماد به همسر پاسخگویان در حدود نیمی کمتر از میانگین بود و و رابطه معنادار بین متغیرهای پیشینه خانوادگی،اعتماد بنیادین،نوع دوستان همسر،زیبایی همسر،اقتدار در خانواده،شیوه گزینش همسر،میزان پایبندی به تعهدات و انتظارات،معاشرت پذیری،مجاب سازی،احساس تعلق،میزان همبستگی همسر نسبت به خانواده ،میزان شناخت همسر و مدت زمان تعامل روزانه با میزان اعتماد به همسر وجود دارد. سایر متغیرهای مستقل رابطه معناداری با میزان میزان اعتماد به همسر نشان ندادند.
نتیجه تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر،متغیرهای پیش بینی کننده میزان اعتماد به همسر و همچنین مجموع اثرات مستقیم و غیر مستقیم هر یک از متغیرهای آنها را به شرح زیر نشان داد:
ویژگیهای روابط متقابل:0.60،زیبایی همسر -30.6، قدرت در خانواده: -21.78، نوع دوستان همسر: 16.6، و شکست در زندگی: -0.23